Hidden lithic treasures. Research perspectives on museum collections of the Neolithic stone tools
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/76.2024.1.3567Keywords:
Stray finds, Neolithic, macro-lithic tools, archival resourcesAbstract
Museum collections contain numerous finds that are considered low-quality data and do not attract the proper attention of researchers. The most common reason is the uncertain context of the finds or lack of other precise identification. The main aim of this paper is to increase the scientific value of so-called stray finds. The collection of the Neolithic stone tools from two museums was subjected to multifaceted analysis combined with detailed archival research. The results allowed us to address two important aspects. At the level of objects, the use of microscopic observations proved the complexity and prolonged use-life of the Neolithic tools. At the cultural level, the re-evaluation of stray finds introduces changes in the range of Neolithic settlements in SW Poland.
Downloads
References
Altschlesische Blätter, 1929-1941.
Baron J., Puziewicz J., Nowak K., Sych D., Miazga B. and Ziobro M. 2020. Same but different. Composition, production and use of bronze arrowheads from the Late Bronze Age deposit from Wrocław-Widawa in SW Poland. Journal of Archaeological Science: Reports 32, 102459. DOI 10.1016/j.jasrep.2020.102459 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102459
Bergsvik K. A., Darmark K., Hjelle K. L., Aksdal J. and Åstveit L. I. 2021. Demographic developments in Stone Age coastal western Norway by proxy of radiocarbon dates, stray finds and palynological data. Quaternary Science Reviews 259, 106898. DOI 10.1016/j.quascirev.2021.106898 DOI: https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2021.106898
Borowski M. 2019. Rola petroarcheologii w badaniach nad młodszą epoką kamienia na Śląsku. In M. Furmanek (ed.), Pierwsi rolnicy i hodowcy na Śląsku. Dialog interdyscyplinarny. Wrocław: Instytut Archeologii Uniwersytet Wrocławski, 387-422.
Brandt K. H. 1967. Studien über steinere Äxte und Beile der Jüngeren Steinzeit und der Stein-Kupferzeit Nodwestdeutschlands. Hildesheim: Lax.
Chmielewski T. and Romanow J. 2015. Pozostałości kurhanu na stanowisku 6 w Wysokiej, gm. Kobierzyce. Przyczynki do badań nad kulturą ceramiki sznurowej na Nizinie Śląskiej. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 57, 31-64.
Czekaj-Zastawny A. and Przybyła M. M. 2012. Modlniczka 2, powiat krakowski, cmentarzysko kultury ceramiki wstęgowej rytej i osady neolityczne z analizami specjalistycznymi Damiana Stefańskiego, Anity Szczepanek i Joanny Trąbskiej (= Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
Drescher E. 1932. Das Gebiet Ellguth, Kreis Grottkau O/S. II. Teil, Die urgeschichtliche Besiedlung mit Karten und Bildbeilagen. Neisse: Wissenschaftliche Sonderbeilage zum 40. Berich der Wissenschaftlichen Gesselschaft Philomathie in Neisse.
Furmanek M., Dreczko E., Mozgała-Swacha M. and Kopec M. 2019. Pierwsi rolnicy i hodowcy na Śląsku. Przyczynki historyczne. In M. Furmanek (ed.), Pierwsi rolnicy i hodowcy na Śląsku. Dialog interdyscyplinarny. Wrocław: Instytut Archeologii Uniwersytet Wrocławski, 53-166.
Geschwendt F. 1931. Die steinernen Streitäxte und Keulen Schlesien. Eine typologische Untersuchung, Inaugural-Dissertation. Wrocław: Erlangung der Doktorwürde bei der Hohen Philosophishen Fakultät der Schlesischen Friedriech-Wilhelms Universität zu Breslau.
van Gijn A. L. 2010. Flint in Focus: Lithic Biographies in the Neolithic and Bronze Age. Leiden: Sidestone Press.
Glob P. V. 1945. Studier over den jyske Enkeltgravskultur. København: Gyldendal.
Hamon C., Cagnato C., Emery-Barbier A. and Salavert A. 2021. Food practices of the first farmers of Europe: Combined use-wear and microbotanical studies of Early Neolithic grinding tools from the Paris Basin. Journal of Archaeological Science: Reports 36, 102764. DOI 10.1016/j.jasrep.2020.102764 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102764
Horoszkiewicz R. 1950. Toporki neolityczne w lecznictwie ludowym na Opolszczyźnie. Z Otchłani Wieków: pismo poświęcone pradziejom Polski 19/9-10, 159-160. Jahres-Bericht des Kunst- und Altertums-Vereins Neisse, 1932-1941.
Johanson K. 2006. The contribution of stray finds for studying everyday practices – the example of stone axes. Estonian Journal of Archaeology 10/2, 99-131. DOI: https://doi.org/10.3176/arch.2006.2.01
Johanson K. 2009. The changing meaning of ‘thunderbolts’. Folklore. Electronic Journal of Folklore 42, 129-174. DOI: https://doi.org/10.7592/FEJF2009.42.johanson
Kempf M. 2020. Neolithic land-use, landscape development, and environmental dynamics in the Carpathian Basin. Journal of Archaeological Science: Reports 24, 102637. DOI 10.1016/j.jasrep. 2020.102637 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102637
Kufel-Diakowska B., Chłoń M. and Baron J. 2022. A Neolithic ground stone tool as an Early Iron Age funerary gift. Antiquity 96(390), 1621-1627. DOI 10.15184/aqy.2022.124 DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2022.124
Kufel-Diakowska B., Chłoń M. and Borowski M. 2023. Use and transformations of the metabasitemade adzes and axes of the LBK societies in Poland. In 16th Archaeological Conference of Central Germany: The social value of prehistoric axes: new archaeological and archaeometric approaches. International conference in Halle (Saale) from 5 to 7 October 2023. Halle (Saale): Landesamt für Denkmalpflege und Archäologie Sachsen-Anhalt (conference paper).
Kurasiński T. 2021. Kamienie zrodzone z pioruna. O nietypowe j formie recyklingu w średniowieczu i czasach nowożytnych. Przegląd Archeologiczny 69, 5-62. DOI: https://doi.org/10.23858/PA69.2021.2344
Libera J. and Sobieraj J. 2016. Topory kamienne jako identyfikatory kultury ceramiki sznurowej w środkowej i północnej części Lubelszczyzny. In Jarosz P., Libera J. and Włodarczak P. (eds), Schyłek neolitu na Wyżynie Lubelskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 411-454.
Machnik J. 1966. Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. Neisser Zeitung, 1935, 1937.
Raschke G. 1941. Neue Ergebnisse über die Vorgeschichte Oberschlesiens. Nachrichtenblatt für Deutsche Vorzeit 17/1-2, 17-20.
Šebela L. 1999. The Corded Ware Culture in Moravia and in the adjacent part of Silesia (catalogue). Fontes Archaeologiae Moravicae 23. Brno: Archeologický Ústav Akademie Věd České Republiky v Brně.
Szydłowski M. 2017. Użytkowanie surowców skalnych na obszarach poglacjalnych Polski w neolicie i początkach epoki brązu. Gdańsk: The Early Bronze Age Publishing.
Ullah I. 2011. A GIS Method for Assessing the Zone of Human-Environmental Impact around Archaeological Sites: a Test Case from the Late Neolithic of Wadi Ziqlâb, Jordan. Journal of Archaeological Science 38/3, 623-632. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jas.2010.10.015
Włodarczak P. 2006. Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Wojciechowski W. 1981. Wczesnoneolityczna osada w Skoroszowicach (= Acta Universitatis Wratislaviensis 556, Studia Archeologiczne 12). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Zápotocký M. 1989. Streitäxte der Trichterbecherkultur: ihre Typologie, Chronologie und Funktion. Praehistorica 15, 95-103.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Sprawozdania Archeologiczne
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
