Hidden lithic treasures. Research perspectives on museum collections of the Neolithic stone tools

Bernadeta Kufel-Diakowska; Marcin Chłoń; Wojciech Bronowicki; Michał Borowski

doi:10.23858/SA/76.2024.1.3567

Published: 2024-10-14

Vol. 76 No. 1 (2024)

Hidden lithic treasures. Research perspectives on museum collections of the Neolithic stone tools

Bernadeta Kufel-Diakowska , Marcin Chłoń , Wojciech Bronowicki , Michał Borowski

Sprawozdania Archeologiczne

Section: Field Survey and Materials

https://doi.org/10.23858/SA/76.2024.1.3567

Abstract

Museum collections contain numerous finds that are considered low-quality data and do not attract the proper attention of researchers. The most common reason is the uncertain context of the finds or lack of other precise identification. The main aim of this paper is to increase the scientific value of so-called stray finds. The collection of the Neolithic stone tools from two museums was subjected to multifaceted analysis combined with detailed archival research. The results allowed us to address two important aspects. At the level of objects, the use of microscopic observations proved the complexity and prolonged use-life of the Neolithic tools. At the cultural level, the re-evaluation of stray finds introduces changes in the range of Neolithic settlements in SW Poland.

Keywords:

Stray finds, Neolithic, macro-lithic tools, archival resources

Most read articles by the same author(s)

Tomasz Płonka, Marcin Diakowski, Bernadeta Kufel-Diakowska, Wojciech Bronowicki, Beata Miazga, Krzysztof Stefaniak, A new find of a Mesolithic antler axe from western Poland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 74 No. 2 (2022): Sprawozdania Archeologiczne
Bernadeta Kufel-Diakowska , Beata Miazga , Jeannette Łucejko , Erika Ribechini , Weiya Li, Sickles of the Funnel Beaker culture in the light of use-wear and residue analysis , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 71 (2019)
Tomasz Płonka, Marcin Diakowski, Marcin Chłoń, Robert Niedźwiedzki, New data on fossils in the Mesolithic of the Polish Plain , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 1 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Bernadeta Kufel-Diakowska , Stanisław Wilk , Microliths from Lublin-Volhynian Culture Graves at Site 2 in Książnice, Świętokrzyskie Voivodeship / Mikrolity (microliths) z cmentarzyska kultury lubelsko-wołyńskiej na stan. 2 w Książnicach, woj. świętokrzyskie , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 70 (2018)
Agnieszka Brzeska-Zastawna, Bernadeta Kufel-Diakowska, Albert Zastawny, A superb axe-head of G-type flint from the vicinity of Bronocice as a reason to consider the production of macrolithic four-sided tools in the Eneolithic of Lesser Poland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 1 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Bernadeta Kufel-Diakowska, Marcin Skuła, Life and afterlife of tools: Axes of the Corded Ware culture in morpho-functional analysis , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 67 (2015)

Download files

PDF

Citation rules

Kufel-Diakowska, B., Chłoń, M., Bronowicki, W., & Borowski, M. (2024). Hidden lithic treasures. Research perspectives on museum collections of the Neolithic stone tools. Sprawozdania Archeologiczne, 76(1), 381–403. https://doi.org/10.23858/SA/76.2024.1.3567

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Altschlesische Blätter, 1929-1941.
Google Scholar

Baron J., Puziewicz J., Nowak K., Sych D., Miazga B. and Ziobro M. 2020. Same but different. Composition, production and use of bronze arrowheads from the Late Bronze Age deposit from Wrocław-Widawa in SW Poland. Journal of Archaeological Science: Reports 32, 102459. DOI 10.1016/j.jasrep.2020.102459 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102459
Google Scholar

Bergsvik K. A., Darmark K., Hjelle K. L., Aksdal J. and Åstveit L. I. 2021. Demographic developments in Stone Age coastal western Norway by proxy of radiocarbon dates, stray finds and palynological data. Quaternary Science Reviews 259, 106898. DOI 10.1016/j.quascirev.2021.106898 DOI: https://doi.org/10.1016/j.quascirev.2021.106898
Google Scholar

Borowski M. 2019. Rola petroarcheologii w badaniach nad młodszą epoką kamienia na Śląsku. In M. Furmanek (ed.), Pierwsi rolnicy i hodowcy na Śląsku. Dialog interdyscyplinarny. Wrocław: Instytut Archeologii Uniwersytet Wrocławski, 387-422.
Google Scholar

Brandt K. H. 1967. Studien über steinere Äxte und Beile der Jüngeren Steinzeit und der Stein-Kupferzeit Nodwestdeutschlands. Hildesheim: Lax.
Google Scholar

Chmielewski T. and Romanow J. 2015. Pozostałości kurhanu na stanowisku 6 w Wysokiej, gm. Kobierzyce. Przyczynki do badań nad kulturą ceramiki sznurowej na Nizinie Śląskiej. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 57, 31-64.
Google Scholar

Czekaj-Zastawny A. and Przybyła M. M. 2012. Modlniczka 2, powiat krakowski, cmentarzysko kultury ceramiki wstęgowej rytej i osady neolityczne z analizami specjalistycznymi Damiana Stefańskiego, Anity Szczepanek i Joanny Trąbskiej (= Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
Google Scholar

Drescher E. 1932. Das Gebiet Ellguth, Kreis Grottkau O/S. II. Teil, Die urgeschichtliche Besiedlung mit Karten und Bildbeilagen. Neisse: Wissenschaftliche Sonderbeilage zum 40. Berich der Wissenschaftlichen Gesselschaft Philomathie in Neisse.
Google Scholar

Furmanek M., Dreczko E., Mozgała-Swacha M. and Kopec M. 2019. Pierwsi rolnicy i hodowcy na Śląsku. Przyczynki historyczne. In M. Furmanek (ed.), Pierwsi rolnicy i hodowcy na Śląsku. Dialog interdyscyplinarny. Wrocław: Instytut Archeologii Uniwersytet Wrocławski, 53-166.
Google Scholar

Geschwendt F. 1931. Die steinernen Streitäxte und Keulen Schlesien. Eine typologische Untersuchung, Inaugural-Dissertation. Wrocław: Erlangung der Doktorwürde bei der Hohen Philosophishen Fakultät der Schlesischen Friedriech-Wilhelms Universität zu Breslau.
Google Scholar

van Gijn A. L. 2010. Flint in Focus: Lithic Biographies in the Neolithic and Bronze Age. Leiden: Sidestone Press.
Google Scholar

Glob P. V. 1945. Studier over den jyske Enkeltgravskultur. København: Gyldendal.
Google Scholar

Hamon C., Cagnato C., Emery-Barbier A. and Salavert A. 2021. Food practices of the first farmers of Europe: Combined use-wear and microbotanical studies of Early Neolithic grinding tools from the Paris Basin. Journal of Archaeological Science: Reports 36, 102764. DOI 10.1016/j.jasrep.2020.102764 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102764
Google Scholar

Horoszkiewicz R. 1950. Toporki neolityczne w lecznictwie ludowym na Opolszczyźnie. Z Otchłani Wieków: pismo poświęcone pradziejom Polski 19/9-10, 159-160. Jahres-Bericht des Kunst- und Altertums-Vereins Neisse, 1932-1941.
Google Scholar

Johanson K. 2006. The contribution of stray finds for studying everyday practices – the example of stone axes. Estonian Journal of Archaeology 10/2, 99-131. DOI: https://doi.org/10.3176/arch.2006.2.01
Google Scholar

Johanson K. 2009. The changing meaning of ‘thunderbolts’. Folklore. Electronic Journal of Folklore 42, 129-174. DOI: https://doi.org/10.7592/FEJF2009.42.johanson
Google Scholar

Kempf M. 2020. Neolithic land-use, landscape development, and environmental dynamics in the Carpathian Basin. Journal of Archaeological Science: Reports 24, 102637. DOI 10.1016/j.jasrep. 2020.102637 DOI: https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2020.102637
Google Scholar

Kufel-Diakowska B., Chłoń M. and Baron J. 2022. A Neolithic ground stone tool as an Early Iron Age funerary gift. Antiquity 96(390), 1621-1627. DOI 10.15184/aqy.2022.124 DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2022.124
Google Scholar

Kufel-Diakowska B., Chłoń M. and Borowski M. 2023. Use and transformations of the metabasitemade adzes and axes of the LBK societies in Poland. In 16th Archaeological Conference of Central Germany: The social value of prehistoric axes: new archaeological and archaeometric approaches. International conference in Halle (Saale) from 5 to 7 October 2023. Halle (Saale): Landesamt für Denkmalpflege und Archäologie Sachsen-Anhalt (conference paper).
Google Scholar

Kurasiński T. 2021. Kamienie zrodzone z pioruna. O nietypowe j formie recyklingu w średniowieczu i czasach nowożytnych. Przegląd Archeologiczny 69, 5-62. DOI: https://doi.org/10.23858/PA69.2021.2344
Google Scholar

Libera J. and Sobieraj J. 2016. Topory kamienne jako identyfikatory kultury ceramiki sznurowej w środkowej i północnej części Lubelszczyzny. In Jarosz P., Libera J. and Włodarczak P. (eds), Schyłek neolitu na Wyżynie Lubelskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 411-454.
Google Scholar

Machnik J. 1966. Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce. Wrocław, Warszawa, Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. Neisser Zeitung, 1935, 1937.
Google Scholar

Raschke G. 1941. Neue Ergebnisse über die Vorgeschichte Oberschlesiens. Nachrichtenblatt für Deutsche Vorzeit 17/1-2, 17-20.
Google Scholar

Šebela L. 1999. The Corded Ware Culture in Moravia and in the adjacent part of Silesia (catalogue). Fontes Archaeologiae Moravicae 23. Brno: Archeologický Ústav Akademie Věd České Republiky v Brně.
Google Scholar

Szydłowski M. 2017. Użytkowanie surowców skalnych na obszarach poglacjalnych Polski w neolicie i początkach epoki brązu. Gdańsk: The Early Bronze Age Publishing.
Google Scholar

Ullah I. 2011. A GIS Method for Assessing the Zone of Human-Environmental Impact around Archaeological Sites: a Test Case from the Late Neolithic of Wadi Ziqlâb, Jordan. Journal of Archaeological Science 38/3, 623-632. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jas.2010.10.015
Google Scholar

Włodarczak P. 2006. Kultura ceramiki sznurowej na Wyżynie Małopolskiej. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Wojciechowski W. 1981. Wczesnoneolityczna osada w Skoroszowicach (= Acta Universitatis Wratislaviensis 556, Studia Archeologiczne 12). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Google Scholar

Zápotocký M. 1989. Streitäxte der Trichterbecherkultur: ihre Typologie, Chronologie und Funktion. Praehistorica 15, 95-103.
Google Scholar