Is it a long or short-duration phenomenon? Existence of Funnel Beaker culture societies in the Rzeszów Foothills in the context of the current set of radiocarbon dating models
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA71.2019.002Keywords:
chronology, Funnel Beaker culture, radiocarbon dating, Bayesian method, kernel density estimation methodAbstract
In recent years, a considerable number of radiocarbon dates have been obtained from Funnel Beaker culture sites of various functions, located in the eastern part of the Rzeszów Foothills. In a group of a few dozen dates,
there are some that suggest, on the basis of the probability distribution, that representatives of communities of this culture might have been present on the area ca. 3900-3800 BC. However, such dating may be disputable. Attempts in recent years to confront such early dates with contextual ceramic materials have not provided satisfactory answers to this question. This paper is focused on an assessment of the potential of absolute chronology determinations and their analytic values. After eliminating all questionable dates, statistic simulations of the chronology of the local Funnel Beaker culture have been made. The results obtained suggest that this phenomenon might have been more short-lived than so far believed.
Downloads
References
Berstan R., Stott A. W., Minnitt S., Bronk Ramsey C., Hedges R. E. M. and Evershed R. P. 2008. Direct dating of pottery from its organic residues: new precision using compound-specific carbon isotopes. Antiquity 82, 702-713.
Bronicki A., Kadrow S. and Zakościelna A. 2003. Radiocarbon dating of the Neolithic Settlement in Zimne, Volhynia, in Light of the Chronology of the Lublin-Volhynia and the South-Eastern Group of the Funnel Beaker culture. In A. Kośko and V. I. Klochko (eds.), The Foundations of Radiocarbon Chronology of Cultures the Vistula and Dnieper: 4000-1000 BC (= Baltic-Pontic Studies 12). Poznań, 22-66.
Bronicki A., Kadrow S. and Zakościelna A. 2004. Uwagi na temat wzajemnych relacji chronologicznych późnej fazy kultury lubelsko-wołyńskiej oraz kultury pucharów lejkowatych z uwzględnieniem najnowszych badań w Zimnie. In J. Libera and A. Zakościelna (eds.), Przez pradzieje i wczesne średniowiecze. Księga jubileuszowa na siedemdziesiąte piąte urodziny docenta doktora Jana Gurby. Lublin, 101-125.
Bronk Ramsey. C. 2017. Methods for summarizing radiocarbon dates. Radiocarbon 59(6), 1809-1833.
Bronk Ramsey C., van der Plicht J. and Weninger B. 2001. “Wiggle matching” Radiocarbon Dates. Radiocarbon 43(2A), 381-389.
Buck E. C. 1999. Bayesian Statistics for Archaeology. In W. Gaul, H. Locarek-Junge (eds.), Buck C. E; Cavanagh W. G and Litton C. D. 1996. Bayesian approach to interpreting archaeological data. Chichester-New York-Brisbane-Toronto-Singapore: John Wiley & Sons.
Classification in the Information Age. Berlin-Heidelberg: Springer-Verlag, 547-554.
Cwaliński M., Niebieszczański J. and Król D. 2014. The Middle, Late Neolithic and Early Bronze Age Cemetery in Skołoszów, site 7, Dist. Jarosław, in the Light of the Results of Non-invasive Archaeological Survey in 2016. Acta Archaeologica Ressoviensia 12, 39-48.
Czebreszuk J. and Szmyt M. 2001. The 3rd Millennium BC in Kujawy in the Light of 14C Dates. In J. Czebreszuk and J. Müller (eds.), Die absolute Chronologie in Mitteleuropa 3000-2000 v.Chr. Poznań-Bamberg: Leidorf, 177-208.
Czopek S. and Kadrow S. 1987. Osada kultury pucharów lejkowatych w Białobrzegach, stan. 5, woj. Rzeszów. Sprawozdania Archeologiczne 39, 73-88.
Dębiec M., Dębiec M. and Pelisiak A. 2015. Cieszacin Wielki, stan. 41, Pawłosiów, stan. 55, Jankowice, stan. 9. Kompleks osad z epoki neolitu i wczesnej epoki brązu (= Via Archaeologica Ressoviensia 9). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
Domańska L. and Rzepecki S. 2008. Z badań nad recepcją południowo-wschodnich kulturowych w wielkodolinnych społecznościach kultury pucharów lejkowatych. In J. Bednarczyk, J. Czebreszuk, P. Makarowicz and M. Szmyt (eds.), Na pograniczu światów. Studia z pradziejów międzymorza bałtycko-pontyjskiego ofiarowane Profesorowi Aleksandrowi Kośko w 60 rocznicę urodzin. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 93-104.
Dzierżanowska A., Król D., Rząsa P. and Rybicka M. 2010. Kilka uwag na temat wyników badań wykopaliskowych przeprowadzonych w 2009 roku w Białobrzegach, stan. 5, woj. podkarpackie. Rocznik Przemyski 56(2), 31-37.
Hedges R. E. M., Tiemei C. and Housley R. A. 1992. Results and methods in the radiocarbon dating of pottery. Radiocarbon 34(3), 906-915.
Grygiel R. 2008. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek 2(3). Środkowy neolit. Grupa brzesko-kujawska kultury lendzielskiej. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego – Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi.
Grygiel R. 2016. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek 3. Środkowy i późny neolit. Kultura pucharów lejkowatych. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego – Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi.
Kadrow S. 1991. Iwanowice. Stanowisko Babia Góra, cz. I. Rozwój przestrzenny osady z wczesnego okresu epoki brązu. Kraków: PAN.
Kadrow S. 1994. Co datują laboratoria radiowęglowe? Światowit 39, 143-151.
Kośko A. 1981. Udział południowo-wschodnioeuropejskich wzorców kulturowych w rozwoju niżowych społeczności kultury pucharów lejkowatych. Poznań.
Kośko A. and Szmyt M. 2006. Chronologia absolutna. In A. Kośko and M. Szmyt (ed.), Opatowice. Wzgórze Prokopiaka (= Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 1). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 269-278.
Kośko A. and Szmyt M. 2007a. Chronologia absolutna. In A. Kośko and M. Szmyt (ed.), Opatowice. Wzgórze Prokopiaka (= Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 2). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 285-298.
Kośko A. and Szmyt M. 2007b. Chronologia absolutna. In A. Kośko and M. Szmyt (ed.), Opatowice. Wzgórze Prokopiaka (= Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 3). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 375-358.
Kovaljuch M. M. and Skripkin V. 2007. Specyfika datowanie radiowęglowego ceramiki pradziejowej. In A. Kośko and M. Szmyt (ed.), Opatowice. Wzgórze Prokopiaka (= Studia i materiały do badań nad późnym neolitem Wysoczyzny Kujawskiej 3). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 19-21.
Król D. 2018. Studia nad osadnictwem kultury pucharów lejkowatych na lessach Podgórza Rzeszowskiego i Doliny Dolnego Sanu. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 39. In print.
Król D., Rogoziński J. and Rybicka M. 2014. Cmentarzysko kultury pucharów lejkowatych w Skołoszowie, stan. 7, woj. podkarpackie. In M. Rybicka (ed.), Wschodnie pogranicze grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 28). Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, 13-37.
Kruk J. and Milisauskas S. 1983. Chronologia absolutna osadnictwa neolitycznego z Bronocic, woj. kieleckie. Archeologia Polski 28, 257-320.
Kukawka S. 1997. Na rubieży środkowoeuropejskiego świata wczesnorolniczego. Toruń.
Kukawka S. 2001. Związki ugrupowań kultury pucharów lejkowatych z ludami kręgu kultur Narva. In J. Czebreszuk, M. Krywalcevič and P. Makarowicz (eds.), Od neolityzacji do początków epoki brązu. Przemiany kulturowe w międzyrzeczu Odry i Dniepru między VI i II tys. przed Chr. Poznań.
Kukawka S. 2010. Subneolit północno-wschodnioeuropejski na Niżu Polskim. Toruń.
Kukawka S., Małecka-Kukawka J., Adamczak K., Kozicka M. 2016. Grupa chełmińska kultury pucharów lejkowatych – ocena modeli periodyzacyjnych w kontekście chronologii absolutnej. Наукові Сtудії 7. Винники: Ісtорико-краєзиавчий музей м. Винники, 122-135.
Lityńska-Zając M. 2016. Wyniki badań archeobotanicznych materiałów roślinnych ze stanowiska 27 w Mirocinie, gm. Przeworsk. In M. Mazurek and A. Sznajdrowska (eds.). Stanowiska 24, 25 i 27 w Mirocinie, gm. Przeworsk. Część 1. Osadnictwo późnopolgarskie i kultury pucharów lejkowatych (= Via Archaeologica Ressoviensia 5). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 61-63.
Mazurek M., Okoński J. and Rybicka M. 2013. Studium przypadku. Obiekt 3834 z Rozborza, stan. 28, woj. podkarpackie. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 34, 119-128.
Nowak M. 2009. Drugi etap neolityzacji ziem polskich. Kraków: Instytut Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Palincaş N. 2017. Radiocarbon Dating in Archaeology: Interdisciplinary aspects and consequences (An overview). AIP Conference Proceedings. American Institute of Physics, 1852, 060006.
Papiernik P. and Rybicka M. 2002. Annopol. Osada kultury pucharów lejkowatych na Pojezierzu Gostynińskim. Łódź.
Pelisiak A. and Rybicka M. 2013. Stanowisko 158 w Jarosławiu, woj. podkarpackie. Część I. Kultura malicka (= Via Archaeologica Ressoviensia 3). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
Przybył A. 2009. Społeczności późnoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Problem wpływów z kręgu kultury badeńskiej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Rogoziński J. 2014. Datowanie bezwzględne osadnictwa neolitycznego ze stanowiska 31 w miejscowości Skołoszów, pow. Jarosław, woj. podkarpackie. In Rybicka M. (ed.). Wschodnie pogranicze 82 grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 28). Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, 39–54.
Rybicka M. 1995. Przemiany kulturowe i osadnicze w III tys. przed Chr. na Kujawach. Kultura pucharów lejkowatych i amfor kulistych na Pagórach Radziejowskich. Łódź.
Rybicka M. 2016. Nowe dane w kwestii datowania kultury pucharów lejkowatych na Podgórzu Rzeszowski. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego 38, 69-83.
Rybicka M. 2017. Kultura trypolska – kultura pucharów lejkowatych. Natężenie kontaktów i ich chronologia (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 37). Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Rybicka M., Głowacz M. and Król D. 2017. Datowania radiowęglowe wielokulturowego cmentarzyska ze Skołoszowa, stanowisko 7, pow. jarosławski, woj. podkarpackie. In M. Rybicka (ed.), Wielokulturowe cmentarzysko w Skołoszowie, stan. 7, pow. jarosławski w kontekście osadnictwa z neolitu i wczesnej epoki brązu we wschodniej części Podgórza Rzeszowskiego. Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, 113-142.
Rybicka M., Król D. and Rogoziński J. 2014. Pawłosiów, stan. 52, woj. podkarpackie. Osada kultury pucharów lejkowatych. In M. Rybicka (ed.), Wschodnie pogranicze grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 28). Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, 67–256.
Rzepecki S. 2004. Społeczności środkowoneolitycznej kultury pucharów lejkowatych na Kujawach. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Rzepecki S. 2014. Wilkostowo 23/24. Neolityczny kompleks osadniczy 1. Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego – Fundacja Uniwersytetu Łódzkiego.
Sieradzka E. and Głowacz M. 2017. Materiały kultury pucharów lejkowatych ze stanowiska 31 w Skołoszowie, pow. jarosławski, woj. podkarpackie. In M. Rybicka (ed.), Wielokulturowe cmentarzysko w Skołoszowie, stan. 7, pow. jarosławski w kontekście osadnictwa z neolitu i wczesnej epoki brązu we wschodniej części Podgórza Rzeszowskiego. Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, 71-103.
Sznajdrowska A. 2016. Osada kultury pucharów lejkowatych na stanowisku 27 w Mirocinie. In M. Mazurek and A. Sznajdrowska (eds.), Stanowiska 24, 25 i 27 w Mirocinie, gm. Przeworsk. Część 1. Osadnictwo późnopolgarskie i kultury pucharów lejkowatych (= Via Archaeologica Ressoviensia 5). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 29-58.
Włodarczak P. 2006. Chronologia grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. In J. Libera and K. Tunia (eds.), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin-Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie – Instytut Archeologii UMCS w Lublinie.
Włodarczak P. 2013. Projekt badań chronologii absolutnej neolitu i początków epoki brązu w Małopolsce. In I. Cheben and M. Soják (eds.), Otázky neolitu a eneolitu našich krajín – 2010. Nitra, 373-387.
Zych R. 2008. Kultura pucharów lejkowatych w Polsce południowo-wschodniej (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 7). Rzeszów: Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
