Historical reenactment as a new form of contemporary people's attitudes towards the past

Autor

  • Michał Pawleta Institute of Archaeology, Adam Mickiewicz University

DOI:

https://doi.org/10.23858/SA70.2018.001

Słowa kluczowe:

historical reenactment, the postmodern attitude to the past, alternative histories, sensuous contact with the past, commercialization of the past

Abstrakt

This paper looks at the phenomenon of historical re-enactment from the perspective of contemporaneity (postmodernity or late modernity sensu Bauman 1996; 2000 and Giddens 2002). The changes in the contemporary people’s attitude to the past provide a context for analysis. I propose to explore historical re-enactment using selected descriptive categories of post-modernity: (1) as an expression of the search for community and the construction of identity; (2) as an expression of the change in people‘s attitude towards the past, including, (a) the democratisation of the past; (b) a strive for personal and sensual contact with the past, (c) the commercialisation of the past; (3) as a phenomenon suspended between the search for authenticity and existence in the world of simulacra; (4) as a formula of modern education about the past; (5) as a hobby/play; (6) as a formula of the new spirituality. In the conclusions, In conclusions I argue that historical re-enactment is a characteristic element of contemporary historical culture.

Pobrania

Download data is not yet available.

Bibliografia

Agnew V. 2007. History’s Affective Turn: Historical Re-enactment and its Work in the Present. Rethinking History 11(3), 299 312.

Baraniecka-Olszewska K. 2015. Naprzód do przeszłości! Rekonstrukcje historyczne między historią a teraźniejszością. Etnografia Polska 59,(1–2), 87-96.

Bogacki M. 2008. Wybrane problemy odtwórstwa wczesnośredniowiecznego w Polsce. In M. Bogacki, M. Franz and Z. Pilarczyk (eds.), Kultura ludów Morza Bałtyckiego 2: Nowożytność i współczesność. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 219–269.

Bogacki M. 2010a. „Wżywanie” się w przeszłość – odtwórstwo historyczne a nauka. In K. Obremski and J. Wenta (eds.), Recepcja kultury średniowiecznej w humanistyce. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 153–196.

Bogacki 2010b. O współczesnym „ożywianiu” przeszłości – charakterystyka odtwórstwa historycznego. Turystyka Kulturowa 5/2010, 4-27.

Bauman Z. 1996. Etyka ponowoczesna. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Bauman Z. 2000. Ponowoczesność jako źródło cierpień. Warszawa: Sic!

Burszta W.J. 2012. Teraz i wtedy. Tożsamość nasycana imitacją przeszłości. In T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki and W.J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 143-157.

Burszta W. 2013. Przyleganie do przeszłości. In W. Burszta, Kotwice pewności. Wojny kulturowe z popnacjonalizmem w tle. Warszawa: Iskry, 245 279.

Burszta W. 2016. Upamiętnianie jako forma praktyki kulturowej. In A.W. Brzezińska, M. Fabiszak and M. Owsiński (eds.), Znaki (nie)pamięci. Teoria i praktyka upamiętniania w Polsce. Kraków: Universitas, 15-27.

Caillois R. 1973. Żywioł i ład. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Fenske M. 2017. History as an Adventure. Time Travel in Late Modernity from the Perspective of a European Ethnologist. In B. Peterson and C. Holtorf (eds.), The Archaeology of Time Travel. Experiencing the Past in the 21st Century. Oxford: Archaeopress, 241-256.

Gardeła L. 2016. Vikings Reborn. The Origins and Development of Early Medieval Re-enactment in Poland. Sprawozdania Archeologiczne 68, 165-182.

Giddens A. 2002. Nowoczesność i tożsamość. ,,Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Górewicz I. 2013. Mieczem pisane: odtwórcologia. Szczecin: Triglav.

Jasiewicz K. 2003. Ścieżki sacrum. In Ł. Olędzki (ed.), Wiara, pamięć, archeologia. Poznań: Koło Naukowe Studentów Archeologii, 106-116.

Hobsbawn E. and Ranger T. (eds.). 2008. Tradycja wynaleziona. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Holtorf C. 2017. Perceiving the Past: From Age Value to Pastness. International Journal of Cultural Property 24, 497-515.

Kantor R. 2010. Zabawa przeszłością – zabawa w przeszłość. Historia uludyczniona. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica III, 134-149.

Karwacki A. 2012. Rycerstwo między komercją a integracją. Analiza wielowymiarowych efektów funkcjonowania grup odtworzeniowych. In T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki, W.J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 111-140.

Kobiałka D. 2014. Archaeology and Communication with the Public: Archaeological Open-air Museums and Historical Re-enactment in Action. European Journal of Postclassical Archaeologies 4, 359-376.

Kowalski K. 2013. O istocie dziedzictwa kulturowego – rozważania. Kraków: Międzynarodowe Centrum Kultury.

Krajewski M. 2003. Kultury kultury popularnej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Kwiatkowski P.T. 2008. Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Lash S. 2004. Dyskurs czy figura? Postmoderminzm jako „system oznaczania” (regime of signiication). In R. Nycz (ed.), Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Kraków: Universitas, 471–506.

Maffesoli M. 2008. Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Majtas K. 2012. Odtwórcy wczesnośredniowieczni w sytuacji festiwalu jako enklawa kulturowo-przestrzenna. Opuscula Sociologica 1, 73-92.

Minta-Tworzowska D. 2012. Przeszłość w relacji do współczesności. In S. Tabaczyński, A. Marciniak, D. Cyngot and A. Zalewska (eds.), Przeszłość społeczna. Próba konceptualizacji. Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 1087-1096.

McCalman L. and Pickering P.A (eds.). 2010. Historical Re enactment. From Realism to the Affective Turn. Houndmills, Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan.

Mesjasz K. 2013. „Tworzenie tradycji” w rodzimowierczych związkach wyznaniowych. Studia Religiologica 46(2), 135-142.

NCK/Ipsos. 2017. Przeszłość jako pasja. Raport z jakościowego badania pasjonatów historii. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury. On-line: http://www.nck.pl/badania/projekty-badawcze/raport-z-jakosciowego-badania-pasjonatow-historii, Accessed 16.02.2018.

Nora P. 2010. Czas pamięci. Respublica Nowa 10(200), 142–151.

Nowaczyk S. 2016. Odtwórstwo historyczne jako forma popularyzacji archeologii. In S. Nowaczyk, A. Grossman and W. Piotrowski (eds.), IV Sprawozdanie Biskupińskie. Biskupin: Muzeum Archeologiczne, 371-378.

Olechnicki K., Szlendak T. and Karwacki A. 2016. Grupy rekonstrukcji historycznej. Edukacja i konsumowanie przeszłości. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.

Pawleta M. 2011a. Przeszłość jako źródło przyjemności. Przegląd Archeologiczny 59, 27–54.

Pawleta M. 2011b. „Przemysł przeszłość”: wybrane aspekty komercjalizacji przeszłości i produktów wiedzy archeologicznej we współczesnej Polsce. Sprawozdania Archeologiczne 63, 9-54.

Pawleta M. 2016. Przeszłość we współczesności. Studium metodologiczne archeologicznie kreowanej przeszłości w przestrzeni społecznej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Pawleta M. 2017. Theatrum Archaeologicum: Staging the Past via Archaeological Fêtes and Historical Re-enactment. Sprawozdania Archeologiczne 69, 139–159.

Pawlik O. 2015. „Idziemy drogą przodków” – odwołania do przeszłości w Rodzimym Kościele Polskim. Etnografia Polska 59(1–2), 97-110.

Radtchenko D. 2006. Simulating the Past: Re-enactment and the Quest for Truth in Russia. Rethinking History 10(1), 127–148.

Biuro Badań Społecznych Question Mark. 2016. Grupy rekonstrukcji historycznych - działania oddolne na rzecz krzewienia kultury narodowej. Raport z badań. 2016. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury. On-line: http://www.nck.pl/badania/raporty/raport-grupy-rekonstrukcji-historycznych-dzialania-oddolne-na-rzecz-krzewienia-, Accessed: 16.02.2018.

Regiewicz A. 2013. Rekonstrukcje historyczne jako edutainment. Przypadek powstania styczniowego. Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie 13, 87–104.

Regiewicz A. 2014. Mediewalizm wobec zjawisk audiowizualnych i nowych mediów. Warszawa: Wydawnictwo DiG.

Simpson S. 2013. Polish Rodzimowierstwo: Strategies for (Re)constructing a Movement. In K. Aitamurto and S. Simpson (eds.), Modern Pagan and Native Faith Movements in Central and Eastern Europe. Durham: Acumen, 112-127.

Skórzyńska I. 2010. Widowiska przeszłości. Alternatywne polityki pamięci 1989–2009. Poznań: Instytut Historii UAM.

Stulgis M.M. 2013. Pomiędzy rekonstrukcją, odtwórstwem a inscenizacją, czyli próba analizy zjawiska rekonstrukcji historycznej. Pamięć i Sprawiedliwość 12(2), 135-152.

Słapek D. and Nowożeńska M. 2011. Wyobraźnia w karbach zmysłów… czyli ruch rekonstrukcyjny w edukacji historycznej. In P. Witek, M. Mazur and E. Solska (eds.), Historia w kulturze współczesnej. Niekonwencjonalne podejścia do przeszłości. Lublin: edytor.org, 444-452.

Szacka B. 2009. Zmiany stosunku do przeszłości po przeobrażeniach ustrojowych 1989 roku w Polsce. Przegląd Filozoficzno-Literacki 4(25), 415–427.

Szacka B. 2014. Stosunek do przeszłości i jej przeżywanie w ponowoczesnym świecie popkultury. In E. Domańska, R. Stobiecki and T. Wiślicz (eds.), Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości. Kraków: Universitas, 173-185.

Szczecińska-Musielak, E. 2009. Odgrywanie powrotów do przeszłości w rekonstrukcjach historycznych. In D. Rancew-Sikora, G. Woroniecka and C. Obracht-Prondzyński (eds.), Kreacje i nostalgie. Antropologiczne spojrzenie na tradycje w nowoczesnych kontekstach. Warszawa: Polskie Towarzystwo Socjologiczne, 209-218.

Szlendak T. 2012. Wehrmacht nie macha. Rekonstrukcyjna codzienność jako sposób zanurzenia w kulturze. In T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki and W.J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury, 7-70.

Szlendak T., Nowiński J., Olechnicki K., Karwacki A. and Burszta W.J. 2012. Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestnictwa w kulturze. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.

Szpociński A. 2007 O współczesnej kulturze historycznej Polaków. In B. Korzeniewski (ed.), Przemiany pamięci społecznej a teoria kultury. Poznań: Instytut Zachodni, 25–43.

Szpociński A. 2010 Współczesna kultura historyczna. Kultura Współczesna 1(63), 9–17.

Szpociński A. 2012 Widowiska przeszłości. Pamięć jako wydarzenie. In E. Hałas (ed.), Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 63–75.

Tarkowska E. 2012. Pamięć w kulturze teraźniejszości. In E. Hałas (ed.), Kultura jako pamięć. Posttradycjonalne znaczenie przeszłości. Kraków: Zakład Wydawniczy NOMOS, 17–42.

Tomaszewska E. 2009. Rekonstrukcja historyczna – ożywianie historii. On-line: http://www.muzeum-radom.pl/indexm.php?nid=868&r=32, Accessed: 12.04.2012.

Widzicka M. 2015. Przeszłość jako przedmiot działań rekonstrukcyjnych. In I. Kowalczyk and I. Kiec (eds.), Historia w wersji popularnej. Gdańsk: Katedra Wydawnictwo Naukowe, 259 271.

Wilkowski M. 2014. Rekonstrukcje historyczne. Karta 81, 138-141.

Van der Plaetsen P. 2014. When the Past Comes to Life. In L. Egberts and K. Bosma (eds.), Companion to European Heritage Revivals. Heidelberg, New York, Dordrecht, London: Springer Open, 151-166.

Woźniak M. 2010. Przeszłość jako przedmiot konstrukcji. O roli wyobraźni w badaniach historycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Opublikowane

2018-12-16

Jak cytować

Pawleta , M. (2018). Historical reenactment as a new form of contemporary people’s attitudes towards the past . Sprawozdania Archeologiczne, 70, 9–29. https://doi.org/10.23858/SA70.2018.001

Numer

Dział

Artykuły