Organizacja aktywności w osiedlach groupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. Wzorce użytkowania i depozycji zabytkó krzemiennych ze stanowiska 2 w Zawarży, gm. Pińczów
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/76.2024.1.3576Słowa kluczowe:
Funnel Beaker culture, Neolithic, lithic analysis, lithic use-wear analysis, spatial analysisAbstrakt
The aim of the study is to provide an insight in the possible modes of use of space and organization of work within the settlements of the south-eastern group of Funnel Beaker Culture (FBC SE) utilizing framework for integrating use-wear of lithic artefacts and intra-site analyses of their deposition patterns. Those analyses concerns Site 2 in Zawarża, Pińczów commune. Excavations on the site spanned from 1959 to 1963, culminating in the uncovering of 58 ares of the site, which equals approximately 60% of its supposed area. This fact along with already published set of data concerning archaeological remains, and short occupation period make it a nearly ideal candidate for testing new analytical approaches. This study utilizes traces of use recorded on 32 of the 119 flint artefacts, as well as the data on their deposition to identify possible functional areas of the site linked to butchering and related practices and other activities such as production or repairing of tools.
Pobrania
Bibliografia
Balcer B. 2002. Materiały Krzemienne z osady kultury pucharów lejkowatych w Zawarży. In A. Kulczycka-Leciejewiczowa, Zawarża. Osiedle neolityczne w południowopolskiej strefie lessowej. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 117-128.
Balcer B. 1975. Krzemień świeciechowski w kulturze pucharów lejkowatych: eksploatacja, obróbka i rozprzestrzenianie. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bogucki P. and Grygiel R. 2022. Households and Hamlets of the Brześć Kujawski Group. Open Archaeology 8/1, 362-376.
Brzeska-Zastawna A. 2017-2018. Reutilization of axes made from Jurassic flint in G variant on the example of the materials from site 1 in Książnice Wielkie, Proszowice District, Małopolska Province. Recherches Archéologiques 9, 243-255.
Diachenko A., Kruk J. and Milisauskas S. 2016. What does the bell-distribution hide? Spatial behavior and demographic development of the Funnel Beaker culture populations in Bronocice region, Poland. Sprawozdania Archeologiczne 68, 25-37.
Gaydarska B., Nebbia M. and Chapman J. 2020. Trypillia Megasites in Context: Independent Urban Development in Chalcolithic Eastern Europe. Cambridge Archaeological Journal 30/1, 97-121.
Kabaciński J. and Winiarska-Kabacińska M. 2018. Wykorzystanie krzemienia. In M. Szmyt (ed.), Mrowino, st. 3. Poznań: Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, 345-437.
Korobkowa G. F. 1999. Narzędzia w pradziejach Podstawy badania funkcji metodą traseologiczną. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Kruk J. and Milisauskas S. 1985. Bronocice, osiedle obronne ludności kultury lubelsko-wołyńskiej, 2800-2700 lat p.n.e. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Kruk J., Milisauskas S. and Włodarczak P. 2018. Real Time. Radiocarbon dates and Bayesian analysis of the Neolithic settlement at Bronocice, fourth millenium BC. Kraków: Kraków: Institute of Archaeology and Ethnology PAS.
Kruk J., Oberc T., Hudson K. M. and Milisauskas S. 2023. Neolithic Flint Technology at Bronocice (4th millennium BC). Kraków: Institute of Archaeology and Ethnology PAS.
Kulczycka-Leciejewiczowa A. 2002. Zawarża. Osiedle neolityczne w południowopolskiej strefie lessowej. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Kuna M. 2015. Categories of Settlement Discard. In K. Kristiansen, L. Šmejda and J. Turek (eds), Paradigm Found: Archaeological Theory – Present, Past and Future. Essays in Honour of Evžen Neustupnỳ. Oxford: Oxbow Books, 278-292.
Małecka-Kukawka J. 2001. Między formą a funkcją: traseologia neolitycznych zabytków krzemiennych z ziemi chełmińskiej. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Małecka-Kukawka J. 2012. Traseologia w badaniach krzemieniarstwa najstarszych społeczności rolniczych na Niżu Polskim. Materiały krzemienne kultury ceramiki wstęgowej rytej ze stanowiska 5 w Bocieniu, gm. Chełmża, woj. kujawsko-pomorskie. Acta Universitatis Nicolai Copernici Archeologia 32, 113-160.
Małecka-Kukawka J. and Werra D. 2011. O możliwościach i ograniczeniach metody traseologicznej w badaniach masowych materiałów archeologicznych z kopalń krzemienia. Archeologia Polski 56/1-2), 135-164.
Marreiros J., Calandra I., Gneisinger W., Paixăo E., Pedergnana A. and Schunk L. 2020. Rethinking Use-Wear Analysis and Experimentation as Applied to the Study of Past Hominin Tool Use. Journal of Paleolithic Archaeology 3/3, 475-502.
Migal W. 1987. Morphology of splintered pieces in the light of the experimental method. In J. K. Kozłowski and S. K. Kozłowski (eds), New in Stone Age Archaeology. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 9-33.
Nowak M., Cappenberg K., Korczyńska M. and Moskal-del Hoyo M. 2022. Large Settlements of the Funnel Beaker Culture in Lesser Poland: Instruments of Social Cohesion and Cultural Conversion. In A. Gyucha and R. B. Salisbury (eds), The Archaeology of Nucleation in the Old World: Spatiality, Community, and Identity. Oxford: Archaeopress 82-98.
Osipowicz G. 2010. Narzędzia krzemienne w epoce kamienia na ziemi chełmińskiej: studium traseologiczne. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Papiernik P. 2016. Materiały krzemienne kultury pucharów lejkowatych z rejonu Brześcia Kujawskiego i Osłonek. In R. Grygiel (ed.), Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, t. III, Środkowy i późny neolit. Kultura pucharów lejkowatych. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego, Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi, 597-751.
Pelisiak A. 2003. Osadnictwo. Gospodarka. Społeczeństwo. Studia nad kulturą pucharów lejkowatych na Niżu Polskim. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Přichystal A. 2009. Kamenné suroviny v pravěku východní části střední Evropy. Brno: Masarykova univerzita.
Pyżewicz K. 2015. Analiza traseologiczna artefaktów krzemiennych. In A. Marciniak, I. Sobkowiak-Tabaka, M. Bartkowiak and M. Lisowski (eds), Kopydłowo, site 6. Neolithic settlements from the borderlands of Kuyavia and Greater Poland. Poznań, Pękowice: Wydawnictwo Profil-Archeo, 193-208.
Pyżewicz K. 2021. Site 4 in Bębło, Kraków district: microwear analysis of the flint material. In E. Trela-Kieferling (ed.), Nakopalniane pracownie krzemieniarskie z okresu neolitu w Bęble, stan. 4, woj. małopolskie. Kraków: Muzeum Archeologiczne w Krakowie, 169-186.
Rots V. 2015. Keys to the Identification of Prehension and Hafting Traces. In J. M. Marreiros, J. F. Gibaja Bao and N. Ferreira Bicho (eds), Use-Wear and Residue Analysis in Archaeology. Cham, Heidelberg, New York, Dordrecht, London: Springer International Publishing, 83-104.
Van Gijn A. L. 1990. The wear and tear of flint: principles of functional analysis applied to Dutch Neolithic assemblages. Leiden: Leiden University.
Winiarska-Kabacińska M. 2015. Results of Microwear Analysis of Flint Artefacts. In S. Rzepecki (ed.), Wilkostowo 23/24. A Neolithic Settlement in Kuyavia, Poland c. 3500 BC. Kraków, Bonn: Institute of Archaeology and Ethnology, PAS, Dr. Rudolf Habelt GmbH, 323-336.
Winiarska-Kabacińska M. 2017. Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie. Analiza funkcjonalna materiałów krzemiennych. In H. Kowalewska-Marszałek (ed.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie – neolityczna osada obronna. Badania 1981-1989. Część 1. Studia i materiały. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 255-268.
Zakościelna A. 2017. Sandomierz, stanowisko Wzgórze Zawichojskie – materiały krzemienne. In H. Kowalewska-Marszałek (ed.), Sandomierz – Wzgórze Zawichojskie – neolityczna osada obronna. Badania 1981-1989. Część 1. Studia i materiały. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 135-154.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Sprawozdania Archeologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
