Słowa kluczowe
ciało
cielesność
ucieleśnienie
doświadczenie kobiece
kultura fitness
instruktorka fitness
ruch
tożsamość
cielesność
ucieleśnienie
doświadczenie kobiece
kultura fitness
instruktorka fitness
ruch
tożsamość
Jak cytować
Czarnecka, D. (2017). POPRZEZ CIAŁO W RUCHU. POMIĘDZY TOŻSAMOŚCIĄ INSTRUKTORKI FITNESS A TOŻSAMOŚCIĄ BADACZKI. Etnografia Polska, 61(1-2), 167–183. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/ep/article/view/123
Abstrakt
This article focuses on the problems on the frontier of identity of the female researcher and the female fitness instructor. The frontier here is understood metaphorically as a ‘space’ of contact of at least two identities belonging to the same subject. The particular aspect of the frontier understood in such a way is to connect both perspectives: of the instructor and the researcher. The combination of these two perspectives reveals specific experience of movement and corporeality. It also influences the research methods and the reflexive experience. The aim of this article is to present similarities and differences in experiencing movement and corporeality by the researcher and the fitness instructor, to describe the meanings attributed in this process to the body, to consider the relations between the embodied activities of the fitness instructor and the researcher, and finally to touch upon the problems of experiencing movement and corporeality in the process of transition between the two identities. The boundaries between the identity of the fitness instructor and the researcher are transferred at various stages of body work and research. The transition is not always smooth, but ultimately it develops the consciousness and enriches the experience of the subject.
Bibliografia
Abrahams Roger D. 2011, Doświadczenie zwyczajne i niezwykłe, [w:] V.W. Turner, E.M. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 55–82.
Ambroży Tadeusz, Ambroży Dorota 2010, Traditional and modern forms of dance and gymnastics from the perspective of physical culture, European Association for Security, Kraków.
Anderson Leon 2006, Analytic autoethnography, Journal of Contemporary Ethnography, vol. 35, nr 4, s. 373–395.
Assmann Jan 2008, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. A. Kryczyńska-Pham, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Audi Robert (red.) 1999, The Cambridge dictionary of philosophy. Second edition, Cambridge University Press, Cambridge.
Bar-On Cohen Einat 2007, Timing in karate and the body in its own right, Social Analysis, vol. 51, nr 3, s. 1–22.
Blacking John (red.) 1977, The anthropology of the body, Tavistock, London.
Bruner Edward M. 2011, Przeżycie i jego ekspresje, [w:] V.W. Turner, E.M. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 11–39.
Bull Cynthia J. C. 1997, Sense, meaning, and perception in three dance cultures, [w:] J.C. Desmond (red.), Meaning in motion: New cultural studies of dance, Duke University Press, Durham, NC, s. 269–287.
Byczkowska Dominika 2012, Ciało w tańcu. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Canguilhem Georges 1998, The normal and the pathological, Zone, New York.
Cederström Carl, Spicer André 2015, The wellness syndrome, Polity Press, Cambridge, Malden.
Coffey Amanda 1999, The ethnographic self: Fieldwork and the representation of identity, Sage, London.
Collins Peter, Gallinat Anselma (red.) 2010, The ethnographic self as resource. Writing memory and experience into ethnography, Berghahn Books, New York, Oxford.
Crossley Nick 2006, In the gym: Motives, meanings and moral careers, Body & Society, vol. 12, nr 3, s. 23–50.
Crossley Nick 2007, Researching embodiment by way of ‘body techniques’, The Sociological Review, vol. 55, s. 80–94.
Csordas Thomas J. 1990, Embodiment as a paradigm for anthropology, Ethos, vol. 18, nr 1, s. 5–47.
Csordas Thomas J. 1997, Embodiment and cultural phenomenology, [w:] G. Weiss, H.F. Haber (red.), Perspectives on embodiment: the intersections of nature and culture, Routledge, New York, s. 143–162.
Czarnecka Dominika 2017, „Miasto w formie”. O fenomenie centrów fitness w przestrzeni polskich miast, Journal of Urban Ethnology, t. 15, s. 219–231.
D’Andrade Roy G. 1981, The cultural part of cognition, Cognitive Science, vol. 5, s. 179–195.
Downey Greg 2008, Scaffolding imitation in capoeira: Physical education in an Afro-Brazilian art, American Anthropologist, vol. 110, nr 2, s. 204–213.
Ellis Carolyn, Bochner Arthur 2000, Autoethnography, personal narrative, reflexivity. Researcher as subject, [w:] N.K. Denzin (red.), Handbook of qualitative research, wyd. 2, L. Lincoln, Sage, London, s. 733–768.
Fabian Johannes 1990, Power and performance, University of Wisconsin Press, Madison.
Geertz Clifford 2005, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum. M.M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Giddens Anthony 2002, Nowoczesność i tożsamość. ‘Ja’ i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Goffman Erving 1981, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, PIW, Warszawa.
Hastrup Kirsten 2008, Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, tłum. E. Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Hedblom Christina 2009, ‘The body is made to move’. Gym and fitness culture in Sweden, Stockholms Universitet, Stockholm.
Hochschild Arlie R. 2009, Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, tłum. J. Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hyde Cheryl L. 2002, Fitness instructor training guide, Kendall/Hunt Publishing Company, Dubuque.
Jakubowska Honorata 2012, Ciało jako przedmiot badań socjologicznych – dylematy, pominięcia, możliwości, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 8, nr 2, s. 12–31, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 23.08.2017.
Jakubowska Honorata 2014, Gra z ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jakubowska Honorata 2015, Wiedza pozadyskursywna i sposoby jej badania na przykładzie przekazywania i nabywania sportowych umiejętności, Studia Socjologiczne, nr 3, s. 173–191.
Kacperczyk Anna 2012, Badacz i jego ciało w procesie zbierania i analizowania danych – na przykładzie badań nad społecznym światem wspinaczki, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 8, nr 2, s. 32–63, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 23.08.2017.
Kacperczyk Anna 2014, Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 10, nr 3, s. 32–74, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 27.08.2017.
Konecki Krzysztof T. 2012, ‘Ciało świątynią duszy’, czyli o procesie budowania tożsamości praktykującego hatha-jogę. Konstruowanie prywatnej quasi-religii, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 8, nr 2, s. 64–111, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 23.08.2017.
Langer Suzanne 1979, Philosophy in a new key: A study in the symbolism of reason, rite and art, Harvard University Press, Cambridge, MA.
Lash Christopher 1978, The culture of narcissism: American life in an age of diminishing expectations, W.W. Norton, New York.
Latour Bruno 2004, How to talk about the body? The normative dimension of science studies, Body & Society, vol. 10, nr 2–3, s. 205–229.
Leder Drew 1990, The absent body, University of Chicago Press, Chicago.
Leseth Anne B. 2014, Experiences of moving: A history of women and sport in Tanzania, Sport in Society, vol. 17, nr 4, s. 479–491.
Maguire Jennifer S. 2001, Fit and flexible: The fitness industry, personal trainers and emotional service labor, Sociology of Sport Journal, vol. 18, nr 4, s. 379–402.
Mauss Marcel 1979, Sociology and psychology: essays, RKP, London.
Merleau-Ponty Maurice 2001, Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa.
Monaghan Lee F. 2006, Fieldwork and the body: reflections on an embodied ethnography, [w:] D. Hobbs, R. Wright (red.), The Sage handbook of fieldwork, Sage Publications, London, s. 225–241.
Ortner Sherry B. 1995, Resistance and the problem of ethnographic refusal, Comparative Studies in History and Society, vol. 37, nr 1, s. 173–193.
Pallaro Patrizia (red.) 2009, Authentic movement. Essays by Mary Starks Whitehouse, Janet Adler and Joan Chodorow, Jessica Kingsley Publishers, London, Philadelphia.
Persson Roland S. 2004, Big, bad & stupid or big, good & smart?, Jönkoping University Press, Jönkoping.
Pink Sarah 2011, From embodiment to emplacement – re-thinking competing bodies, senses and spatialities, Sport, Education & Society, vol. 16, nr 3, s. 343–355.
Płoszczyniec Antoni 2016, O rzeczywistości ciała ludzkiego, Hybris, nr 35, s. 114–131.
Royce Anya P. 2015, Antropologia tańca, tłum. J. Łumiński, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Samudra Jaida K. 2008, Memory in our body: Thick participation and the translation of kinesthetic experience, American Ethnologist, vol. 35, nr 4, s. 665–681.
Sassatelli Roberta 1999, Interaction order and beyond: A field analysis of body culture within fitness gyms, Body & Society, vol. 5, nr 2–3, s. 227–248.
Sassatelli Roberta 2010, Fitness culture. Gym and the commercialisation of discipline and fun, Plagrave Macmillan, New York.
Scheper-Hughes Nancy, Lock Margaret 1987, The mindful body: A prolegomenon to future work in medical anthropology, Medical Anthropology Quarterly, vol. 1, nr 1, s. 6–41.
Sheets-Johnstone Maxine 1999, The primacy of movement, John Benjamins, Philadelphia, PA.
Shilling Chris 1993, The body and social theory, Sage, London.
Shilling Chris 2010, Socjologia ciała, tłum. M. Skowrońska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Smyth Mary M. 1984, Kinesthetic communication in dance, Dance Research Journal, vol. 16, nr 2, s. 19–22.
Sparkes Andrew, Smith Brett 2012, Embodied research methodologies and the senses in sport and physical culture: A fleshing out of problems and possibilities, [w:] K. Young, M. Atkinson (red.), Qualitative research in sport and physical culture, Emerald Press, Castle Hill, s. 169–192.
Szpakowska Małgorzata 2008, Antropologia ciała, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Turner Victor 2011, Dewey, Dilthey i gra społeczna: szkic z zakresu antropologii doświadczenia, [w:] V.W. Turner, E.M. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 43–54.
Wacquant Loïc 2004, Body and soul: Notebooks of an apprentice boxer, Oxford University Press, Oxford.
Wellard Ian 2015, Researching Embodied Sport: exploring movement cultures, Routledge, London.
Young Iris M. 2005, On female bodily experience. Throwing like a girl and other essays, Oxford University Press, Oxford.
Ambroży Tadeusz, Ambroży Dorota 2010, Traditional and modern forms of dance and gymnastics from the perspective of physical culture, European Association for Security, Kraków.
Anderson Leon 2006, Analytic autoethnography, Journal of Contemporary Ethnography, vol. 35, nr 4, s. 373–395.
Assmann Jan 2008, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. A. Kryczyńska-Pham, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Audi Robert (red.) 1999, The Cambridge dictionary of philosophy. Second edition, Cambridge University Press, Cambridge.
Bar-On Cohen Einat 2007, Timing in karate and the body in its own right, Social Analysis, vol. 51, nr 3, s. 1–22.
Blacking John (red.) 1977, The anthropology of the body, Tavistock, London.
Bruner Edward M. 2011, Przeżycie i jego ekspresje, [w:] V.W. Turner, E.M. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 11–39.
Bull Cynthia J. C. 1997, Sense, meaning, and perception in three dance cultures, [w:] J.C. Desmond (red.), Meaning in motion: New cultural studies of dance, Duke University Press, Durham, NC, s. 269–287.
Byczkowska Dominika 2012, Ciało w tańcu. Analiza socjologiczna, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Canguilhem Georges 1998, The normal and the pathological, Zone, New York.
Cederström Carl, Spicer André 2015, The wellness syndrome, Polity Press, Cambridge, Malden.
Coffey Amanda 1999, The ethnographic self: Fieldwork and the representation of identity, Sage, London.
Collins Peter, Gallinat Anselma (red.) 2010, The ethnographic self as resource. Writing memory and experience into ethnography, Berghahn Books, New York, Oxford.
Crossley Nick 2006, In the gym: Motives, meanings and moral careers, Body & Society, vol. 12, nr 3, s. 23–50.
Crossley Nick 2007, Researching embodiment by way of ‘body techniques’, The Sociological Review, vol. 55, s. 80–94.
Csordas Thomas J. 1990, Embodiment as a paradigm for anthropology, Ethos, vol. 18, nr 1, s. 5–47.
Csordas Thomas J. 1997, Embodiment and cultural phenomenology, [w:] G. Weiss, H.F. Haber (red.), Perspectives on embodiment: the intersections of nature and culture, Routledge, New York, s. 143–162.
Czarnecka Dominika 2017, „Miasto w formie”. O fenomenie centrów fitness w przestrzeni polskich miast, Journal of Urban Ethnology, t. 15, s. 219–231.
D’Andrade Roy G. 1981, The cultural part of cognition, Cognitive Science, vol. 5, s. 179–195.
Downey Greg 2008, Scaffolding imitation in capoeira: Physical education in an Afro-Brazilian art, American Anthropologist, vol. 110, nr 2, s. 204–213.
Ellis Carolyn, Bochner Arthur 2000, Autoethnography, personal narrative, reflexivity. Researcher as subject, [w:] N.K. Denzin (red.), Handbook of qualitative research, wyd. 2, L. Lincoln, Sage, London, s. 733–768.
Fabian Johannes 1990, Power and performance, University of Wisconsin Press, Madison.
Geertz Clifford 2005, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum. M.M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Giddens Anthony 2002, Nowoczesność i tożsamość. ‘Ja’ i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. A. Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Goffman Erving 1981, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, PIW, Warszawa.
Hastrup Kirsten 2008, Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, tłum. E. Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Hedblom Christina 2009, ‘The body is made to move’. Gym and fitness culture in Sweden, Stockholms Universitet, Stockholm.
Hochschild Arlie R. 2009, Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, tłum. J. Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Hyde Cheryl L. 2002, Fitness instructor training guide, Kendall/Hunt Publishing Company, Dubuque.
Jakubowska Honorata 2012, Ciało jako przedmiot badań socjologicznych – dylematy, pominięcia, możliwości, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 8, nr 2, s. 12–31, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 23.08.2017.
Jakubowska Honorata 2014, Gra z ciałem. Praktyki i dyskursy różnicowania płci w sporcie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Jakubowska Honorata 2015, Wiedza pozadyskursywna i sposoby jej badania na przykładzie przekazywania i nabywania sportowych umiejętności, Studia Socjologiczne, nr 3, s. 173–191.
Kacperczyk Anna 2012, Badacz i jego ciało w procesie zbierania i analizowania danych – na przykładzie badań nad społecznym światem wspinaczki, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 8, nr 2, s. 32–63, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 23.08.2017.
Kacperczyk Anna 2014, Autoetnografia – technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 10, nr 3, s. 32–74, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 27.08.2017.
Konecki Krzysztof T. 2012, ‘Ciało świątynią duszy’, czyli o procesie budowania tożsamości praktykującego hatha-jogę. Konstruowanie prywatnej quasi-religii, Przegląd Socjologii Jakościowej, t. 8, nr 2, s. 64–111, http://www.przegladsocjologiijakosciowej.org, dostęp 23.08.2017.
Langer Suzanne 1979, Philosophy in a new key: A study in the symbolism of reason, rite and art, Harvard University Press, Cambridge, MA.
Lash Christopher 1978, The culture of narcissism: American life in an age of diminishing expectations, W.W. Norton, New York.
Latour Bruno 2004, How to talk about the body? The normative dimension of science studies, Body & Society, vol. 10, nr 2–3, s. 205–229.
Leder Drew 1990, The absent body, University of Chicago Press, Chicago.
Leseth Anne B. 2014, Experiences of moving: A history of women and sport in Tanzania, Sport in Society, vol. 17, nr 4, s. 479–491.
Maguire Jennifer S. 2001, Fit and flexible: The fitness industry, personal trainers and emotional service labor, Sociology of Sport Journal, vol. 18, nr 4, s. 379–402.
Mauss Marcel 1979, Sociology and psychology: essays, RKP, London.
Merleau-Ponty Maurice 2001, Fenomenologia percepcji, tłum. M. Kowalska, J. Migasiński, Fundacja Aletheia, Warszawa.
Monaghan Lee F. 2006, Fieldwork and the body: reflections on an embodied ethnography, [w:] D. Hobbs, R. Wright (red.), The Sage handbook of fieldwork, Sage Publications, London, s. 225–241.
Ortner Sherry B. 1995, Resistance and the problem of ethnographic refusal, Comparative Studies in History and Society, vol. 37, nr 1, s. 173–193.
Pallaro Patrizia (red.) 2009, Authentic movement. Essays by Mary Starks Whitehouse, Janet Adler and Joan Chodorow, Jessica Kingsley Publishers, London, Philadelphia.
Persson Roland S. 2004, Big, bad & stupid or big, good & smart?, Jönkoping University Press, Jönkoping.
Pink Sarah 2011, From embodiment to emplacement – re-thinking competing bodies, senses and spatialities, Sport, Education & Society, vol. 16, nr 3, s. 343–355.
Płoszczyniec Antoni 2016, O rzeczywistości ciała ludzkiego, Hybris, nr 35, s. 114–131.
Royce Anya P. 2015, Antropologia tańca, tłum. J. Łumiński, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Samudra Jaida K. 2008, Memory in our body: Thick participation and the translation of kinesthetic experience, American Ethnologist, vol. 35, nr 4, s. 665–681.
Sassatelli Roberta 1999, Interaction order and beyond: A field analysis of body culture within fitness gyms, Body & Society, vol. 5, nr 2–3, s. 227–248.
Sassatelli Roberta 2010, Fitness culture. Gym and the commercialisation of discipline and fun, Plagrave Macmillan, New York.
Scheper-Hughes Nancy, Lock Margaret 1987, The mindful body: A prolegomenon to future work in medical anthropology, Medical Anthropology Quarterly, vol. 1, nr 1, s. 6–41.
Sheets-Johnstone Maxine 1999, The primacy of movement, John Benjamins, Philadelphia, PA.
Shilling Chris 1993, The body and social theory, Sage, London.
Shilling Chris 2010, Socjologia ciała, tłum. M. Skowrońska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Smyth Mary M. 1984, Kinesthetic communication in dance, Dance Research Journal, vol. 16, nr 2, s. 19–22.
Sparkes Andrew, Smith Brett 2012, Embodied research methodologies and the senses in sport and physical culture: A fleshing out of problems and possibilities, [w:] K. Young, M. Atkinson (red.), Qualitative research in sport and physical culture, Emerald Press, Castle Hill, s. 169–192.
Szpakowska Małgorzata 2008, Antropologia ciała, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Turner Victor 2011, Dewey, Dilthey i gra społeczna: szkic z zakresu antropologii doświadczenia, [w:] V.W. Turner, E.M. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 43–54.
Wacquant Loïc 2004, Body and soul: Notebooks of an apprentice boxer, Oxford University Press, Oxford.
Wellard Ian 2015, Researching Embodied Sport: exploring movement cultures, Routledge, London.
Young Iris M. 2005, On female bodily experience. Throwing like a girl and other essays, Oxford University Press, Oxford.