Życie akademickie osób jąkających się w  perspektywie społecznego modelu niepełnosprawności i koncepcji structural vulnerability

Sebastian Latocha

doi:10.23858/EP65.2021.2703

Opublikowane: 2021-12-19

Tom 65 (2021)

Życie akademickie osób jąkających się w perspektywie społecznego modelu niepełnosprawności i koncepcji structural vulnerability

Sebastian Latocha

Etnografia Polska

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.23858/EP65.2021.2703

Abstrakt

Stuttering is a speech disorder that affects approximately 50 million people worldwide. It makes everyday life difficult not only for children but also for adults. In psychology and speech therapy the social aspects of stuttering are emphasized, but so far this problem has not been studied in the context of academic life. My research is devoted to this issue in Poland I analyze the academic life of people who stutter through the prism of the social model of disability, the category of structural vulnerability, and exclusion. This study revealed the orality of the universities and a number of academic traditions based on well-established practices and social structures that make stuttering students and academic teachers vulnerable or socially disabled.

Słowa kluczowe:

niepłynność mowy, doświadczenie, wykluczenie, uniwersytet, studia nad niepełnosprawnością, antropologia medyczna, Polska, społeczny model niepełnosprawności

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Latocha, S. (2021). Życie akademickie osób jąkających się w perspektywie społecznego modelu niepełnosprawności i koncepcji structural vulnerability. Etnografia Polska, 65. https://doi.org/10.23858/EP65.2021.2703

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Angrosino Michael 2010, Badania etnograficzne i obserwacyjne, tłum. M. Brzozowska-Brywaczyńska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Bankoff Gregory 2001, Rendering the World Unsafe: Vulnerabillity as Western Discourse, Disasters, nr 25 (1), s. 19–35.
Google Scholar

Bauman Zygmunt 2003, Żyjąc (czasami umierając) na tłocznej planecie, Przegląd Socjologiczny, nr 52 (2), s. 35–51.
Google Scholar

Benedyktowicz Zbigniew 2000, Portrety „Obcego”. Od stereotypu do symbolu, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Bijak Elżbieta, Kamińska Dorota 2013, Społeczny aspekt jąkania. Wskazówki dla jąkających się i ich rodziców, Logopedia Silesiana, nr 2, s. 168–180.
Google Scholar

Błachnio Agata, Przepiórka Aneta 2012, Jąkanie jako zaburzenie z perspektywy psychologicznej: przegląd badań, Psychologia Jakości Życia, t. 11, nr 2, s. 211–222.
Google Scholar

Borucka Anna, Krzysztof Ostaszewski 2008, Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, Medycyna Wieku Rozwojowego, t. 12 (2), s. 587–597.
Google Scholar

Bourgois Philippe, Holmes Seth M., Sue Kim, Quesada James 2017, Structural Vulnerability: Operationalizing the Concept to Address Health Disparities in Clinical Care, Academic Medicine, nr 92 (3), s. 299–307. doi:10.1097/ACM.0000000000001294.
Google Scholar

Bruner Edward M. 2011, Przeżycie i jego ekspresje, [w:] V.W. Turner, E.M. Bruner (red.), Antropologia doświadczenia. Z epilogiem Clifforda Geertza, tłum. E. Klekot, A. Szurek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 11–39.
Google Scholar

Burda Katarzyna 2019, Przełamać blokadę, Newsweek, nr 39, s. 81–82.
Google Scholar

Bystroń Jan Stanisław 1935, Megalomania narodowa, Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, Warszawa.
Google Scholar

Carruth Lauren, Martinez Carlos, Smith Lahra, Donato Katharine, Piñones-Rivera Carlos, Quesada James 2021, Structural Vulnerability: Migration and Health in Social Context, BMJ Global Health, 6:e005109. doi:10.1136/bmjgh-2021-005109.
Google Scholar

Clifford James 2000, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, tłum. E. Dżurak i in., Wydawnictwo KR, Warszawa.
Google Scholar

Czubara Tomasz 2009, Społeczne konsekwencje jąkania, Wydawnictwo Ardius, Warszawa.
Google Scholar

Douglas Mary 2007, Czystość i zmaza, tłum. M. Bucholc, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Google Scholar

Geertz Clifford 2005, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum. D. Wolska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Gert Bernard, Culver Charles M., Clouser K. Danner 2009, Bioetyka. Ujęcie systematyczne, tłum. M. Chojnacki, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Google Scholar

Giddens Anthony, Sutton Philip W. 2014, Socjologia. Kluczowe pojęcia, tłum. O. Siara, P. Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Guitar Barry 2019, Stuttering: An Integrated Approach to Its Nature and Treatment, Wolters Kluwer, Philadelphia.
Google Scholar

Hańderek Joanna 2017, Wokół wykluczenia, [w:] J. Hańderek, N. Kućma (red.), Wykluczenia, Ośrodek Badawczy Facta Ficta, Kraków, s. 15–34.
Google Scholar

Herzfeld Michael 2004, Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, tłum. M.M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Google Scholar

Kałach Maciej 2019, Łodzianin szuka osób, które się jąkają, by badać ich problemy, Dziennik Łódzki, nr 215, s. 6.
Google Scholar

Kępiński Marcin 2012, Sztuka słuchania, sztuka mówienia. Miejsce i rola absolwentów kierunków humanistycznych w public relations, Etnografia Polska, t. 56, z. 1–2, s. 117–134.
Google Scholar

Kleinman Arthur 1989, The Illness Narratives: Suffering, Healing, and the Human Condition, Basic Books, New York.
Google Scholar

Lemay Kaeven 2017, What You Can Learn from a Stutterer, CreateSpace Independent Publishing Platform.
Google Scholar

Luthar Suniya S., Cicchetti Dante 2000, The Construct of Resilience: Implication for iItervention and Social Policies, Development and Psychopathology, nr 12, s. 857–885.
Google Scholar

Macklin Ruth 2003, Bioethics, Vulnerability, and Protection, Bioethics, nr 17 (5–6), s. 472–486.
Google Scholar

Mason Jenifer 1996, Qualitative Researching, Sage, London.
Google Scholar

McDermott Gerald R. 2016, Famous Stutterers, Cascade Books, Eugene.
Google Scholar

Olivier Michael 1983, Social Work with Disabled People, Macmillan, Basingstoke.
Google Scholar

Penkala-Gawęcka Danuta 1994, Antropologiczne spojrzenie na chorobę jako zjawisko kulturowe, Medycyna Nowożytna, nr 1–2, s. 5–16.
Google Scholar

Rajtar Małgorzata 2020, The Concept of Vulnerability within Research Ethics and Health Policies on Rare Diseases, Przegląd Socjologiczny, nr 69 (3), s. 107–127. Doi.org/10.26485/PS/2020/69.3/5.
Google Scholar

Rutter Michael 2000, Resilience Reconsidered: Conceptual Considerations, Empirical Findings and Policy Implications, [w:] J.P. Shonkoff, S.J. Meisels (red.), Handbook of Early Child Intervention, Cambridge University Press, New York–Cambridge, s. 651–681.
Google Scholar

Shakespeare Tom, Watson Nicholas 2002, The Social Model of Disability: An Outdated Ideology, Research in Social Science and Disability, nr 2, s. 9–28.
Google Scholar

Shell Marc 2005, Stutter, Harvard University Press, Cambridge.
Google Scholar

Silverman David 2012, Prowadzenie badań jakościowych, tłum. J. Ostrowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Simons Ronald C., Hughes Charles C. 1985, The Culture-Bound Syndromes, D. Reidel Publishing Company, Dordrecht.
Google Scholar

Stomma Ludwik 2002, Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku oraz wybrane eseje, Piotr Dopierała, Łódź.
Google Scholar

Szubert Mateusz 2011, O „przyjemności” chorowania, [w:] K. Łeńska-Bąk, M. Sztandara (red.), O rozkoszach wszelakich... Od przyjemności do ekstazy w kontekstach kultury (Stromata Anthropologica, nr 7), Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 115–125.
Google Scholar

Środa Magdalena 2020, Obcy, inny, wykluczony, Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
Google Scholar

Tarkowski Zbigniew 1992, Jąkanie wczesnodziecięce, WSiP, Warszawa.
Google Scholar

Tarkowski Zbigniew 1997, Klasyfikacja niepłynności mówienia, Audiofonologia, nr 10, s. 137–143.
Google Scholar

Tarkowski Zbigniew 2002, Jąkanie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Google Scholar

Tarkowski Zbigniew, Humeniuk Ewa, Dunaj Jolanta 2010, Jąkanie w wieku przedszkolnym: przegląd badań, Psychiatria Polska, t. 44, nr 5, s. 703–712.
Google Scholar

Turner Victor 2005, Od rytuału do teatru: powaga zabawy, tłum. J. Dziekan, M. Dziekan, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa.
Google Scholar

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U z 2018 r. poz. 511 ze zm.).
Google Scholar

Wolska Dorota 2014, Doświadczenie, [w:] M. Saryusz-Wolska, R. Traba (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa, s. 94–99.
Google Scholar

Wright M. O’Dougherty, Masten Ann S. 2005, Resilience Processes in Development: Fostering Positive Adaptation in the Context of Adversity, [w:] S. Goldstein, R.B. Brooks (red.), Handbook of Resilience in Children, Kluwer Academic/Plenum, New York, s. 17–37.
Google Scholar