Architekci, budowniczowie i rzemieślnicy budowlani w powiecie lubartowskim w II Rzeczypospolitej. Z badań nad środowiskiem architektoniczno-budowlanym województwa lubelskiego

Jerzy Żywicki

doi:10.23858/KHKM71.2023.3.003

Published: 2023-11-23

Vol. 71 No. 3 (2023)

Architects, builders, and construction craftsmen in the Lubartów district during the interwar period. Research on the architectural and construction environment of the Lublin voivodeship

Jerzy Żywicki

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Section: Studies and Materials

https://doi.org/10.23858/KHKM71.2023.3.003

Abstract

The purpose of this article is to present the architectural and construction community in the Lubartów district during the Second Republic of Poland. The analysis of source
materials made it possible to connect more than thirty architects and builders and a much more numerous group of construction craftsmen, primarily bricklayers and
carpenters. The Lubartów district had a decidedly agricultural character, and the construction movement was not well developed there. This was not conducive to the
formation of a local architectural community and caused the most important construction projects carried out in its area to be the result of the work of men for whom the
connection with this community was short-lived. It also forced the local construction craftsmen to seek employment in other, better developed regions.

Keywords:

Lubartów, Lubartów district, architects, builders, building craftsman

Most read articles by the same author(s)

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Żywicki, J. (2023). Architects, builders, and construction craftsmen in the Lubartów district during the interwar period. Research on the architectural and construction environment of the Lublin voivodeship. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 71(3), 303–330. https://doi.org/10.23858/KHKM71.2023.3.003

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Absolwenci. 1935. Absolwenci Szkoły Budownictwa, „Głos Lubelski”, 174 (28 czerwca), s. 5–6.
Google Scholar

Acedański Michał. 1936. Budowa szkoły w Brzeźnicy Bychawskiej, „Lubartowiak”, 23 (1 grudnia), s. 3–4.
Google Scholar

Błotnicka-Mazur Elżbieta. 2010. Między profesją a pasją. Życie i twórczość Bohdana Kelles-Krauzego zapomnianego lubelskiego architekta i malarza, Lublin.
Google Scholar

Błotnicka-Mazur Elżbieta. 2011. Projekty architektoniczne Bohdana Kelles-Krauzego w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie i innych zbiorach archiwalnych, Lublin.
Google Scholar

Błotnicka-Mazur Elżbieta. 2014. Problemy drewnianej architektury sakralnej na Lubelszczyźnie z okresu dwudziestolecia międzywojennego, „Roczniki Humanistyczne”, 62, 4, s. 111–129.
Google Scholar

Bracia. 1933. Bracia Misjonarze św. Franciszka, [w:] Kalendarz Braci Misjonarzy Św. Franciszka w Lubartowie na Rok Pański 1933, Lubartów, s. 17–21.
Google Scholar

Breitmeier Mieczysław. 1939. Szkolnictwo Powszechne Powiatu Lubartowskiego w latach 1918–1938 pod względem ilościowym, [w:] M. Breitmeier, H. Dobrowolski, M. Łosiowa, Samorząd szkolny i szkolnictwo powiatu lubartowskiego w latach 1918–1938, Lubartów, s. 21–40.
Google Scholar

Cech. 1924. Cech murarski w Lubartowie, „Lewart”, 4–5 (26 sierpnia), s. 8.
Google Scholar

D. 1926. Szkoła Rolnicza w Kijanach spłonęła, „Głos Lubelski”, 81 (22 marca), s. 2.
Google Scholar

Danczowska Halina. 2009. Architekt Tadeusz Witkowski (1904–1986) kalendarium życia i twórczości, Lublin.
Google Scholar

Derecki Mirosław. 2008. Mój Lubartów, Lubartów.
Google Scholar

Dni. 1939. Dni. Skróty: W Skrobowie…, „W służbie penitencjarnej. Dwutygodnik straży więziennej”, 6 (70), 15 marca, s. 13.
Google Scholar

Dobrowolski Henryk. 1938. O garncarzach w Firleju, „Lubartowiak”, 15 (1 sierpnia), s. 3–4.
Google Scholar

II Sprawozdanie. 1932. II Sprawozdanie Izby Rzemieślniczej w Lublinie za Rok 1931, Lublin.
Google Scholar

Dumało Ryszard Jacek. 2001. Wojna, okupacja, wyzwolenie. Lubartów 1939–1949, Lublin.
Google Scholar

Horoch Emil. 2017. Łęczna w okresie międzywojennym (1918–1939), [w:] Studia z dziejów Łęcznej, red. A. Sochacka, Łęczna, s. 443–481.
Google Scholar

Jadczak Stanisław. [1988]. Czemierniki i okolice, Lublin.
Google Scholar

Jagienka z pod Lublina. 1924a. Otwarcie cechu murarskiego w Lubartowie, „Głos Lubelski”, 128 (11 maja), s. 8.
Google Scholar

Jagienka z pod Lublina. 1924b. Ś. p. Jan Junczys. Weteran 63-ciego roku, „Głos Lubelski”, 75 (16 marca), s. 5.
Google Scholar

Jastrzębski Jarosław. 2009. Rzemiosło II Rzeczypospolitej w latach 1927–1939. Uwarunkowania formalno-prawne, Kraków.
Google Scholar

Kiernikowski Paweł. 2007. Miasto Chełm w okresie międzywojennym (1918–1939), Chełm.
Google Scholar

Kłapeć Janusz. 2019. Czemierniki w latach 1918–1956, [w:] Czemierniki. Dzieje wsi, miasta, osady, red. G. Figiel, P. Jusiak, Czemierniki, s. 205–262.
Google Scholar

Kociuba Ludwik. 1964. Z dziejów Lubartowa, [w:] Lubartów i Ziemia Lubartowska, red. J. Lulek i in., Lublin, s. 92–101.
Google Scholar

(kor.). 1939. Uroczysta konsekracja kościoła w Starościnie, „ Głos Lubelski”, 118 (2 maja), s. 6.
Google Scholar

Księga. 1927. Księga Adresowa Polski (Wraz z W. M. Gdańskiem) Dla Handlu, Przemysłu, Rzemiosł i Rolnictwa, 1926/27, Warszawa.
Google Scholar

Księga. 1930. Księga Adresowa Polski (Wraz z W. M. Gdańskiem) Dla Handlu, Przemysłu, Rzemiosł i Rolnictwa, 1930, Warszawa.
Google Scholar

Kto jest kim. 1993. Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, red. L. Mackiewicz, A. Żołna, Warszawa.
Google Scholar

Leśniewska Ewa J. 2016. „Cudzych chwalicie, swoich nie znacie…”, czyli o „naszym” Bohdanie Kazimierzu Lachercie — czołowym architekcie polskiej awangardy, projektancie dworu w Ciechankach, „Merkuriusz Łęczyński. Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łęczyńskiej”, 29, s. 21–29.
Google Scholar

Lista. [b.r.]. Lista Mistrzów murarskich, ciesielskich i zduńskich uprawnionych do wykonywania robót budowlanych, http://cyfrowa.chbpchelm.pl/dlibra/doccontent?id=67&dirids=1 (dostęp 16.01.2023).
Google Scholar

Łosiowa Marta. 1939. Sprawozdanie z działalności Rady Szkolnej Powiatowej 1918–1938, [w:] M. Breitmeier, H. Dobrowolski, M. Łosiowa, Samorząd szkolny i szkolnictwo powiatu lubartowskiego w latach 1918–1938, Lubartów, s. 5–21.
Google Scholar

Mir. 1926. Odbudowa gmachu Szkoły Rolniczej w Kijanach ma się ku końcowi, „Głos Lubelski”, 284 (15 października), s. 3.
Google Scholar

N. 1926. Szkoła w Kijanach odbudowuje się szybko, „Głos Lubelski”, 213 (5 sierpnia), s. 3.
Google Scholar

Obwieszczenie. 1921. Obwieszczenie […], „Ziemia Lubelska”, 182 (29 maja), s. 9–10.
Google Scholar

Odrestaurowanie. 1928. Odrestaurowanie pałacu ks. ks. Sanguszków w Lubartowie, „Głos Lubelski”, 280 (8 października), s. 4.
Google Scholar

Ostrołęcki Stanisław, Gepner Zygmunt. 1884. Lubartów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, 5, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa, s. 376–381.
Google Scholar

Otwarcie. 1938a. Otwarcie parku miejskiego, „Lubartowiak”, 12 (15 czerwca), s. 9–10.
Google Scholar

Otwarcie. 1938b. Otwarcie parku miejskiego w Lubartowie, „Głos Lubelski”, 162 (15 czerwca), s. 5.
Google Scholar

Pachulski Maciej. 1993. Z dziejów miasta Lubartowa i kościoła parafialnego pw. św. Anny, [w:] Lubartów i Ziemia Lubartowska, red. W. Śladkowski, B. Gąsior, Lubartów, s. 51–73.
Google Scholar

Pałac. 1938a. Pałac ks. Sanguszków przeszedł na własność Lubartowa, „Głos Lubelski”, 78 (20 marca), s. 7.
Google Scholar

Pałac. 1938b. Piękny pałac książąt Sanguszków przechodzi na własność Lubartowa, „Głos Lubelski”, 61, 3 marca, s. 5.
Google Scholar

Parafianie. 1937. Parafianie myślą o swoim Kościele, „Lubartowiak”, 24 (24 grudnia), s. 4.
Google Scholar

Podleśna Henryka. 1993. Z dziejów huty szkła w Lubartowie, [w:] Lubartów i Ziemia Lubartowska, red. W. Śladkowski, B. Gąsior, Lubartów, s. 87–92.
Google Scholar

Prace. 1938. Prace nad wykończeniem „Domu Społecznego”, „Lubartowiak”, 17 (1 września), s. 9.
Google Scholar

Prawa. 1936. Prawa nabyte, „Biuletyn Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 4, s. 5.
Google Scholar

Prawa. 1937a. Prawa nabyte, „Biuletyn Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 1, s. 10–11.
Google Scholar

Prawa. 1937b. Prawa nabyte, „Biuletyn Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 4, s. 7–9.
Google Scholar

Prawa. 1937c. Prawa nabyte, „Biuletyn Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 5, s. 5–6.
Google Scholar

Prawa. 1937d. Prawa nabyte, „Biuletyn Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 9, s. 8–9.
Google Scholar

Prawa. 1937e. Prawa nabyte, „Biuletyn Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 10, s. 10.
Google Scholar

Pszczółkowski Michał. 2013. Bydgoszcz między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918–1939, Łódź.
Google Scholar

Pszczółkowski Michał. 2017. Architektura szkolna II Rzeczypospolitej, Łódź.
Google Scholar

Pszczółkowski Michał. 2019. Architektura Włocławka w latach 1918–1939, Włocławek–Łódź.
Google Scholar

Ptasiński Cecylian. 1934. Rzemiosło w Polsce współczesnej, Lublin.
Google Scholar

Rozbicka Małgorzata. 2004. Dwór w Ciechankach czyli o modernizmie „w rzeczywistym zastosowaniu”, [w:] Dwór polski. Zjawisko historyczne i kulturowe. Materiały VII Seminarium zorganizowanego przez Oddział Kielecki Stowarzyszenia Historyków Sztuki i Dom Środowisk Twórczych w Kielcach, Kielce, 16–18 października 2003, red. A. Sieradzka, Warszawa, s. 473–490.
Google Scholar

Rozporządzenie. 1927. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 czerwca 1927 r. o prawie przemysłowym, [w:] Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z 1927 r. Nr 53, poz. 468, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19270530468 (dostęp 10.03.2022).
Google Scholar

Ruszczyk Grażyna. 2001. Drewniane kościoły w Polsce 1918–1939. Tradycja i nowoczesność, Warszawa.
Google Scholar

Rzeczkowska Bogumiła. 2022. W archiwum słupskiego szpitala IPN szuka śladów bohatera walki o niepodległość, https://slupsk.naszemiasto.pl/w-archiwum-slupskiego-szpitala-ipn-szuka-sladow-bohatera/ar/c1-8723271 (dostęp 15.03.2022).
Google Scholar

Sędzimierz Ewa. 2010. Lubartowska szkoła powszechna w czasach II Rzeczypospolitej, [w:] Lubartów i Ziemia Lubartowska, red. W. Śladkowski, B. Gąsior, M. Kozioł, Lubartów, s. 111–129.
Google Scholar

Skawińska-Maj Irena. 1993. Mój Lubartów, [w:] Lubartów i Ziemia Lubartowska, red. W. Śladkowski, B. Gąsior, Lubartów, s. 181–191.
Google Scholar

Skorowidz. 1924. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. Opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, 4, Województwo lubelskie, Warszawa.
Google Scholar

Słupsk. [b.r.]. Słupsk: Odnaleziono szczątki w miejscu domniemanego pochówku, https://ipn.gov.pl/pl/dla-mediow/komunikaty/79881,Slupsk-Odnaleziono-szczatki-w-miejscu-domniemanegopochowku.html (dostęp 18.02.2023).
Google Scholar

Sprawozdanie. 1931. Sprawozdanie z działalności Izby Rzemieślniczej w Lublinie, „Dziennik Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 3–4, s. 37.
Google Scholar

Szwabe Andrzej. 1993. Lubartów i okolice, Lublin.
Google Scholar

Śliwina Wanda Jagienka, Tracz Ferdynand. 1928. Ziemia Lubartowska. Szkic monograficzny, ilustrowany, Lubartów.
Google Scholar

Targońska Edyta. 2010. „Smutna pamiątka ucisku i niewoli”. Przyczynek do dziejów cerkwi prawosławnej w Lubartowie, [w:] Lubartów i Ziemia Lubartowska, red. W. Śladkowski, B. Gąsior, M. Kozioł, Lubartów, s. 53–60.
Google Scholar

Tokarzewski Andrzej. 1993. Kościoły miasta Lubartowa w roku 1992, [w:] Lubartów i Ziemia Lubartowska, red. W. Śladkowski, B. Gąsior, Lubartów, s. 75–85.
Google Scholar

Uchowicz Katarzyna. 2017. Ariergarda modernizmu. Katalog projektów i realizacji Bohdana Lacherta i Józefa Szanajcy, Warszawa.
Google Scholar

Uczestnik. 1939. Uroczysta konsekracja kościoła w Starościnie, „Głos Lubelski”, 143 (27 maja), s. 5.
Google Scholar

Ustawa. 1927. Polska ustawa przemysłowa z objaśnieniami, oprac. A Dobiecki, Poznań.
Google Scholar

W zawodzie. 1931. W zawodzie blacharskim, „Dziennik Izby Rzemieślniczej w Lublinie”, 5, s. 5.
Google Scholar

Wis. 1926. Szczegóły pożaru Szkoły Rolniczej w Kijanach i tragicznego zgonu dwóch ratowników, „Głos Lubelski”, 83 (24 marca), s. 4.
Google Scholar

WSB. 1928. Warszawska Spółka Budowlana [ogłoszenie reklamowe], „Architektura i Budownictwo”, 9, inserat.
Google Scholar

Wykaz. 1932. Wykaz cegielni polowych i Hoffmanowskich na terenie województwa lubelskiego według stanu na 1 lipca 1931 r., „Lubelski Dziennik Wojewódzki”, 1 (2 stycznia), s. 3–16.
Google Scholar

X. 1875/1876. Rys historyczno-statystyczny miasta Lubartowa, „Gazeta Lubelska”, 2 (26 grudnia/7 stycznia), s. 2–3.
Google Scholar

Zabytki. 1995. Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, 22, Województwo lubelskie, red. I. Kochanowska, Warszawa.
Google Scholar

Zahajkiewicz Marek T. 1985. Diecezja lubelska. Informator historyczny i administracyjny, Lublin.
Google Scholar

Zaporowski Zbigniew. 2018. Lubartów w okresie Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939, [w:] Lubartów w dziejach. Od czasów najdawniejszych do współczesności, red. R. Szczygieł, Lubartów, s. 399–434.
Google Scholar

Zarząd. 1925. Zarząd Cechu Murarzy w Lubartowie zawiadamia […], „Podlasiak”, 44 (1 listopada), s. 10.
Google Scholar

Zebranie. 1937. Walne zebranie właścicieli nieruchomości, „Lubartowiak”, 3 (1 lutego), s. 9.
Google Scholar

Żywicki Jerzy. 1998. Architektura neogotycka na Lubelszczyźnie, Lublin.
Google Scholar

Żywicki Jerzy. 2010. Urzędnicy: architekci, budowniczowie, inżynierowie cywilni... Ludzie architektury i budownictwa w województwie lubelskim oraz guberni lubelskiej w Królestwie Polskim w latach 1815–1915, Lublin.
Google Scholar

Żywicki Jerzy. 2018. Architekci międzywojennego Lublina. Przyczynek do charakterystyki środowiska w pierwszym pięcioleciu niepodległości (1918–1923), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio L, Artes”, 16, 1–2, s. 43–62.
Google Scholar

Żywicki Jerzy. 2021. Architekci powiatowi w powiecie bialskim (1918–1939). Przyczynek do badań nad dziejami architektury województwa lubelskiego, „Roczniki Humanistyczne”, 69, 4, s. 305–324.
Google Scholar

Żywicki Jerzy. 2022. Architekci i budowniczowie działający w Lublinie oraz województwie lubelskim w latach II Rzeczypospolitej. Leksykon, Lublin.
Google Scholar