Clay dishes from the 17th-18th c. found in the manor complex in Niegów near Wyszków. A note on the life standard of provincial gentry

Authors

  • Maciej Trzeciecki Institute of Archaeology and Ethnology Polish Academy of Sciences, Al. Solidarności 105, 00-140 Warsaw https://orcid.org/0000-0002-9419-2677

Keywords:

clay dishes, modern era, Mazovia

Abstract

Emergency works conducted in 2005 in site 13 in Niegów near Wyszków revealed remains of outbuildings of a gentry manor that functioned between the mid-17th c. and the mid-18th c., 23,989 fragments of clay dishes were found. Most of the finds were grey and brick-red kitchenware, primarily pots. The percentage of
brown earthenware, produced according to the medieval tradition, was very low. The dishes classified to the three above-mentioned groups were made of easily accessible ferric clays and can be assumed to be of local origin. Most were wheel-thrown; few of brick-red pots were glazed. The most common forms, slim squat pots and jugs with cylindrical necks, have been frequently found in other sites in Mazovia and Podlasie dated to the 17th and 18th c. Noticeably, the range of forms was quite standard, with a small proportion of decorated
dishes. The repertoire of decorative motifs was not rich, aside from the grey dishes decorated by burnishing, whose style seems to have been characteristic of the workshop that supplied pottery to the Niegów manor. Another notable feature were stylized floral and animal motifs painted on red-brick plates. Imports were represented by glazed white pots, half-maiolica and half-faience plates and a few stoneware items.
A comparative analysis indicates that the finds reflect both the location of the site at the border of Mazovia and Podlasie and the fact that the site was the household facilities of a relatively affluent gentry manor. The style of the dishes suggests that they were supplied by a potter working on the estate or in one of the manor villages, who produced all of the kitchenware and most of the tableware needed for the manor. 

Downloads

Download data is not yet available.

References

Auch M., Trzeciecki M. 2015. Ceramika późnośredniowieczna i wczesnonowożytna. W: M. Bis, W. Bis (red.), Tykocin – zamek nad Narwią (XV-XVIII w.). Badania archeologiczne w latach 1961-1963 i 1999-2007: 179-237. Instytut Archeologii i Etnologii PAN. Warszawa.

Bis M. 2014. Późnośredniowieczne i wczesnonowożytne naczynia białe z Solca nad Wisłą. Instytut Archeologii i Etnologii PAN. Warszawa.

Erdmann W. et al. 2001. Rahmenterminologie zur Mittelalterlichen Keramik in Norddeutschland. W: Lüdtke H., Schietzel K. (red.), Handbuch zur mittelalterlichen Keramik in Nordeuropa 1-3: 947-1014. Wachholtz Verlag, Neumünster.

Fryś-Pietraszkowa E. 1970. Z badań nad majoliką i półmajoliką ludową w Polsce. Polska Sztuka Ludowa 24 (2): 67-81.

Fryś-Pietraszkowa E. 1994. Rozkwit i zmierzch ceramiki siwej. W: A. Gruszczyńska, A. Targońska (red.), Garncarstwo i kaflarstwo na ziemiach polskich od czasów średniowiecza do czasów współczesnych: 16-18. Muzeum Okręgowe, Rzeszów.

Gajewska M. 1990. Garncarstwo nowożytne w Polsce. Stan i potrzeby badań. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego. Seria: Archeologia 36: 159-169.

Galicka I., Sygietyńska H. (red.) 1969. Katalog zabytków sztuki w Polsce. Tom X: Województwo Warszawskie. Zeszyt 27: powiat wołomiński. Warszawa.

Garas M., Karwowska H. 2013. Naczynia ceramiczne. W: H. Karwowska, A. Andrzejewski A. (red.), Założenie rezydencjonalne Sapiehów w Dubnie: 223-256. Białystok.

Gierlach O.1966. Ceramika z wieków XVII i XVIII, Warszawskie Materiały Archeologiczne 1: 112-140.

Janiszowski K. 1966. Ceramika XVI wieku, Warszawskie Materiały Archeologiczne 1: 50-111.

Horschik J. 1978. Steinzeug. 15. bis 19. Jahrhundert. Von Burgel bis Muskau. Verlag der Kunst, Dresden.

Krabath S. 2012. Die Entwicklung der Keramik im Freistaat Sachsen vom später Mittelalter bis in das 19. Jahrundert. Ein Überblick. W: S. Krabath et al. (red.) Keramik in Mitteldeutschland. Stand der Forschung und Perspektiven, Dresden: 35-172 [=Veröffentlichungen des Landesamtes für Archäologie 57].

Lüdtke H., Schietzel K. (red.), 2001. Handbuch zur mittelalterlichen Keramik in Nordeuropa 1-3. Wachholtz Verlag, Neumünster.

Marciniak-Kajzer A. 1994. Dwór obronny w Proboszczewicach koło Płocka. Acta Universitatis Lodziensis Folia Archaeologica 18: 25-58.

Marcinkowski M. 2007. Elbląska ceramika typu Stettiner Ware – problemy badawcze (na podstawie wybranego zbioru). Archaeologia Historica Polona 16: 91-117.

Marcinkowski M. 2009. Wytwórczość garncarska w Elblągu (na podstawie wybranego zbioru). Część 2 – okres nowożytny (XVI-XIX wiek). Pomorania Antiqua 22: 147-214.

McCarthy M.R., Brooks C.M. 1988. Medieval Pottery in Britain AD 900-1600. Leicester University Press, Leicester.

Meyza K. 1991. Pseudomajolika znaleziona na terenie Starego Miasta i Zamku Królewskiego. Kronika Zamkowa 23 (1): 118-122.

Meyza K. 1996. Ceramika zdobiona XVI-XVIII w.: materiały do wystawy „Rzeczy codzienne z wykopalisk zamkowych i staromiejskich”. Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Warszawa.

Möller G. 1999. Stettiner Ware – Anmerkung an Hand schriftlicher und archäologischer Quellen. Stralsunder Beiträge zur Archäologie, Geschichte, Kunst und Volkskunde in Vorpommern 2: 4-16.

Morysiński T. 2005. Nowożytne naczynia gliniane z Komorowa, Ruśca i Strzeniówki, Monument. Studia i Materiały Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków 2: 375-414.

Musianowicz K. 1975. Osady z wczesnego średniowiecza i średniowiecza w Brulinie-Koskach, pow. Ostrów Mazowiecka. Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne 3: 341-386.

Oniszczuk-Rakowska A. 2002. Ceramika nowożytna z latryn przy ulicy Szklary 2-5 w Gdańsku. W: A. Gołembnik (red.), Dominikańskie Centrum św. Jacka w Gdańsku. Badania Archeologiczne 2: 207-272. Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa [=Światowit: Supplement Series P: Prehistory and Middle Ages 9].

Oniszczuk-Rakowska A. 2013. Życie odbite w naczyniu. Konsumpcja luksusowa i codzienna w Gdańsku w XVII-XIX wieku na podstawie naczyń ceramicznych z terenu Centrum Dominikańskiego i kwartału ulic Długi Targ – Powroźnicza, Warszawa.

Pawlak P. 2007. Ceramika naczyniowa. W: E. Pawlak, P. Pawlak (red.), Żerniki, gm. Kórnik, stan. 25. Osadnictwo pradziejowe, wieś średniowieczna i folwark nowożytny: 61-162. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań [=Archeostrada. Studia i materiały z badań wykopaliskowych na autostradzie A2 – odcinek wielkopolski 1].

Poklewska-Koziełł M. 2013. Ceramika naczyniowa. W: P. Pawlak (red.) Średniowieczny system obronny miasta Poznania. Odcinek północno-zachodni. Wyniki badań archeologicznych: 97-162. Muzeum Archeologiczne w Poznaniu, Poznań.

Rębkowski M. 1995. Średniowieczna ceramika miasta lokacyjnego w Kołobrzegu. Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Kołobrzeg.

Sekuła M. 2004. Naczynia gliniane z początku XIX wieku z wykopalisk w piwnicy Pałacu pod Blachą w Warszawie. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 52 (4): 435-451.

Słownik. 1886. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 7, Warszawa.

Smoliński A., Trzeciecki M. 2006. Ratownicze badania wykopaliskowe na stanowisku 13 w Niegowie, gm. Zabrodzie, woj. mazowieckie. Maszynopis w archiwum Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Starski M. 2013. Nowożytne naczynia ceramiczne z badań północnej pierzei placu Teatralnego w Warszawie [w:] W. Pela (red.) Badania archeologiczno-architektoniczne północnej pierzei placu Teatralnego w Warszawie w latach 1995-1997, Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Warszawa: 134-185 [=Archeologia Dawnej Warszawy 3].

Stephan H. G. 1987. Die bemalte Irdenware der Renaissance in Mitteleuropa. Kunstverlag, München.

Szetela-Zauchowa T. 1969. Ceramika z Miechocina. Polska Sztuka Ludowa 23 (2): 75-108.

Szetela-Zauchowa T. 1994. Miechocin. Nowożytny ośrodek garncarski. W: A. Gruszczyńska, A. Targońska (red.), Garncarstwo i kaflarstwo na ziemiach polskich od czasów średniowiecza do czasów współczesnych: 45-72. Muzeum Okręgowe, Rzeszów.

Świątkiewicz P. 1992. Murowany dwór „na kopcu” w Gaju Nowym, gm. Góra św. Małgorzaty, województwo płockie, Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego. Seria: Archeologia 37-38: 265-302.

Trzeciecki M. 2016. Ceramika płocka między XI a XIX wiekiem. Studium archeologiczne. Instytut Archeologii i Etnologii PAN. Warszawa.

Trzeciecki M. [w druku]. Nowożytne naczynia kuchenne z badań na placu Zamkowym w Warszawie. W: Z. Polak (red.), Między miastem a dworem. Badania archeologiczne na placu Zamkowym w Warszawie w latach 1977-1983. Muzeum Warszawy, Warszawa [=Archeologia Dawnej Warszawy 4].

Published

2017-01-01

How to Cite

Trzeciecki, M. (2017). Clay dishes from the 17th-18th c. found in the manor complex in Niegów near Wyszków. A note on the life standard of provincial gentry. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 65(2), 169–187. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/952

Issue

Section

Studies and Materials