Zagadnienia budownictwa cywilnego w pracach Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego okresu konstytucyjnego (1815–1830)

Mikołaj Getka-Kenig

doi:10.23858/KHKM70.2022.1.003

Opublikowane: 2022-06-23

Tom 70 Nr 1 (2022)

Zagadnienia budownictwa cywilnego w pracach Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego okresu konstytucyjnego (1815–1830)

Mikołaj Getka-Kenig

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Dział: Studia i materiały

https://doi.org/10.23858/KHKM70.2022.1.003

Abstrakt

Przedmiotem niniejszego artykułu jest obecność kwestii z zakresu budownictwa cywilnego w pracach Rady Administracyjnej, najwyższego kolegialnego organu władzy rządowej konstytucyjnego Królestwa Polskiego (1815–1830). Analiza działalności takich gremiów pod kątem tematyki budowlanej, w tym ogólnego wyobrażenia o kierunku rozwoju budownictwa, jak i zainteresowań konkretnymi przedsięwzięciami oraz kontekstu podejmowanych decyzji, pozwala wyrobić sobie opinię na temat strategicznej wagi budownictwa cywilnego dla całego państwa. Opierając się przede wszystkim na protokołach posiedzeń Rady, autor omówił jej zainteresowanie budownictwem państwowym, sakralnym i prywatnym.

Słowa kluczowe:

Królestwo Polskie (1815–1830), architektura, biurokracja, rząd, miejski, wiejski, drewno

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Getka-Kenig, M. (2022). Zagadnienia budownictwa cywilnego w pracach Rady Administracyjnej Królestwa Polskiego okresu konstytucyjnego (1815–1830). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 70(1), 51–70. https://doi.org/10.23858/KHKM70.2022.1.003

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Aigner Piotr. 1825. Budowy kościołów, cz. 1, Zamykająca cztery proiekta kościołów parafialnych różney wielkości w dziewięciu tablicach, Warszawa.
Google Scholar

Askenazy Szymon. 1929. Łukasiński, t. 2, Warszawa.
Google Scholar

Barańska Anna. 2008. Między Warszawą, Petersburgiem i Rzymem. Kościół a państwo w dobie Królestwa Polskiego (1815–1830), Lublin.
Google Scholar

Barańska Iwona. 2002. Architektura Kalisza w dobie Królestwa Kongresowego, Kalisz.
Google Scholar

Bartnicka Kalina. 1971. Polskie szkolnictwo artystyczne na przełomie XVIII i XIX wieku (1764–1831), Wrocław.
Google Scholar

Berger Jan. 2003. Praga warszawska w czasach Księstwa Warszawskiego, [w:] O roku ów… Epoka napoleońska w polskiej historiografii, literaturze, sztuce i tradycji, red. M.M. Drozdowski, H. Szwankowska, Warszawa.
Google Scholar

Biegański Piotr. 1951. Pałac Staszica, siedziba Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Warszawa.
Google Scholar

Biegański Piotr. 1974. Teatr Wielki, Warszawa.
Google Scholar

Ćwik Władysław. 1965. Sprawa „usamoistnienia” miast w Królestwie Polskim przed 1864 r., „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio F, Nauki Filozoficzne i Humanistyczne, t. 20, s. 127–144.
Google Scholar

Demidowicz Tomasz. 1992. Rada Ogólna Budownictwa, Miernictwa, Dróg i Spławów — najwyższe kolegium techniczne Królestwa Polskiego 1817–1867, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, R. XXXVII, nr 2, s. 83–112.
Google Scholar

Dziennik. 1820. Dziennik praw Królestwa Polskiego, t. 6, nr 22–27, Warszawa.
Google Scholar

Dziennik. 1824. Dziennik praw Królestwa Polskiego, t. 8, nr 33–36, Warszawa.
Google Scholar

Dziki Tomasz. 2015. Administracja gmin wiejskich w Królestwie Polskim w latach 1815–1864, „Klio”, t. XXXII, nr 1, s. 111–138.
Google Scholar

Gazeta. 1816a. „Gazeta Warszawska” z 17 II 1816, nr 14.
Google Scholar

Gazeta. 1816b. „Gazeta Warszawska” z 31 XII 1816, nr 105.
Google Scholar

Gazeta. 1818. „Gazeta Warszawska” z 14 III 1818, nr 21.
Google Scholar

Gazeta. 1827. „Gazeta Warszawska” z 27 V 1827, nr 142.
Google Scholar

Getka-Kenig Mikołaj. 2017a. Architektura i prestiż nowoczesnego urzędu. Przypadek budynków ministerialnych w Warszawie, stolicy konstytucyjnego Królestwa Polskiego (1815–1830), [w:] Urzędnicy i urzędy w społeczeństwie XIX wieku, red. A. Kulecka, Warszawa, s. 39–49.
Google Scholar

Getka-Kenig Mikołaj. 2017b. Pomniki publiczne i dyskurs zasługi w dobie „wskrzeszonej” Polski lat 1807–1830, Kraków.
Google Scholar

Getka-Kenig Mikołaj. 2019a. Architektura w kręgu zainteresowań Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, t. LXIV, nr 1, s. 9–37.
Google Scholar

Getka-Kenig Mikołaj. 2019b. „Przedmioty budownictwa” na warszawskich wystawach sztuk pięknych z lat 1819–1828 a problem modernizacji kultury architektonicznej w konstytucyjnym Królestwie Polskim, „Quart”, nr 3, s. 22–41.
Google Scholar

Getka-Kenig Mikołaj. 2019c. Rozwój monumentalnej architektury Warszawy na przełomie XVIII i XIX wieku a modernizacja przestrzeni publicznej, „Wiek Oświecenia”, t. XXXV, s. 11–44.
Google Scholar

Gołębiowski Łukasz. 1827. Opisanie historyczno-statystyczne miasta Warszawy, Warszawa.
Google Scholar

Grygiel Tomasz. 2010. Leonard Schmidtner — postać niesłusznie zapomniana, „Uniwersytet Warszawski”, październik, nr 5 (49), s. 40–41.
Google Scholar

Grzegorzewska Sabina. 1889. Pamiętniki, Warszawa.
Google Scholar

Izdebski Hubert. 1978. Rada Administracyjna Królestwa Polskiego w latach 1815–1830, Warszawa.
Google Scholar

Jabłońska-Deptuła Ewa. 1983. Przystosowanie i opór. Zakony męskie w Królestwie Kongresowym, Warszawa.
Google Scholar

Jaroszewski Tadeusz Stefan. 1970. Chrystian Piotr Aigner. Architekt warszawskiego klasycyzmu, Warszawa.
Google Scholar

Jaroszewski Tadeusz Stefan, Rottermund Andrzej. 1974. Jakub Hempel, Fryderyk Albert Lessel, Henryk Ittar, Wilhelm Henryk Minter, architekci polskiego klasycyzmu, Warszawa.
Google Scholar

Kaczyńska Elżbieta. 1979. Mieszczaństwo, [w:] Przemiany społeczne w Królestwie Polskim 1815–1864, red. W. Kula, J. Leskiewiczowa, Wrocław, s. 83–106.
Google Scholar

Kalinowski Wojciech. 1955. Rozbudowa Radomia w l. 1815–1830, [w:] Studia z historii budowy miast, Warszawa, s. 141–180.
Google Scholar

Kalinowski Wojciech, Trawkowski Stanisław. 1954. Przebudowa Lublina w Królestwie Kongresowym w latach 1817–1820, „Ochrona Zabytków”, t. VII, nr 3, s. 161–169.
Google Scholar

Kalinowski Wojciech, Trawkowski Stanisław. 1955. Przebudowa Rawy Mazowieckiej w okresie konstytucyjnego Królestwa Polskiego (1815–1830), [w:] Studia z historii budowy miast, Warszawa, s. 181–207.
Google Scholar

Kalinowski Wojciech, Trawkowski Stanisław. 1956. Uwagi o urbanistyce i architekturze miejskiej Królestwa Polskiego w pierwszej połowie XIX wieku, [w:] Studia i materiały do teorii i historii architektury i urbanistyki, t. 1, Warszawa, s. 59–152.
Google Scholar

Kaźmierczak Jerzy. 1992. „Wart Pac pałaca…”. Zamek w Dowspudzie — nostalgiczny pomnik dawnej Litwy złączonej z Koroną, „Rocznik Historii Sztuki”, t. XIX, s. 221–271.
Google Scholar

Kołodziejczyk Ryszard. 2005. Na drodze do połączenia Starej i Nowej Częstochowy, [w:] Częstochowa.
Google Scholar

Dzieje miasta i klasztoru jasnogórskiego, t. 2, W okresie niewoli 1793–1918, red. R. Kołodziejczyk, Częstochowa, s. 223–260.
Google Scholar

Kowalska Halina. 1962–1964. Idźkowski Adam (1798–1879), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 10, Wrocław, s. 143–144.
Google Scholar

Krawczak Czesław. 1975. Prawo budowlane na ziemiach polskich od połowy XVIII wieku do 1939 roku, Poznań.
Google Scholar

Kurier. 1830. „Kurier Warszawski” z 8 XI 1830, nr 300.
Google Scholar

Kwiatkowska Maria Irena. 1978. Katedra św. Jana, Warszawa.
Google Scholar

Kwiatkowska Maria Irena. 1980. Pałac Raczyńskich, Warszawa.
Google Scholar

Leskiewiczowa Janina. 1979. Włościanie, [w:] Przemiany społeczne w Królestwie Polskim 1815–1864, red. W. Kula, J. Leskiewiczowa, Wrocław, s. 83–106.
Google Scholar

Liszewska Krystyna, Plapis Janusz. 1990. Portrety osobistości i mieszkańców Warszawy w zbiorach Muzeum Historycznego m.st. Warszawy, Warszawa.
Google Scholar

Łupienko Aleksander. 2012. Przestrzeń publiczna Warszawy w pierwszej połowie XIX wieku, Warszawa.
Google Scholar

Majdowski Andrzej. 1994. Zabudowania plebańskie w ustawodawstwie Królestwa Polskiego, [w:] A. Majdowski, Ze studiów nad architekturą sakralną w Królestwie Polskim, Warszawa, s. 63–94.
Google Scholar

Mączyński Ryszard. 2014. Wzorniki architektoniczne doby klasycyzmu: rozważania nad prospektywnym charakterem proponowanych rozwiązań, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXII, nr 4, s. 501–526.
Google Scholar

Michalski Jerzy. 1953. Z dziejów Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Warszawa.
Google Scholar

Miłobędzki Adam. 1967. Zamek i więzienie. Ze studiów nad ikonografią architektury romantyzmu. Początki narodowego historyzmu w budownictwie Królestwa Kongresowego, [w:] Romantyzm. Studia nad sztuką drugiej połowy wieku XVIII i wieku XIX, Warszawa, s. 277–300.
Google Scholar

Obraz. 1984. Obraz Królestwa Polskiego w okresie konstytucyjnym, t. 1, Raporty Rady Stanu Królestwa Polskiego z działalności rządu w latach 1816–1828, red. J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska, Warszawa.
Google Scholar

Paprocki Bogusław. 1965. Zagadnienia urbanistyki Kielc w pierwszej połowie XIX wieku, „Rocznik Muzeum Świętokrzyskiego”, R. III, s. 329–339.
Google Scholar

Rodkiewicz Aleksander Jan. 1904. Pierwsza Politechnika Polska 1825–1831, Kraków.
Google Scholar

Rottermund Andrzej. 1988. „Magiczne kolumny” i „ustronne komnaty”. Uwagi o architekturze i urbanistyce warszawskiej lat 1815–1850, [w:] Podług nieba i zwyczaju polskiego. Studia z historii architektury, sztuki i kultury ofiarowane Adamowi Miłobędzkiemu, red. Z. Bania i in., Warszawa, s. 446–450.
Google Scholar

Rottermund Andrzej. 1990. Jean-Nicolas-Louis Durand a polska architektura I połowy XIX wieku, Wrocław.
Google Scholar

Sadurski Ireneusz. 2004. Burmistrzowie miast prywatnych województwa (guberni) lubelskiego w latach 1815–1867, „Roczniki Humanistyczne”, R. LII, nr 2, s. 123–143.
Google Scholar

Sejm. 1995. Sejm Królestwa Polskiego o działalności rządu i stanie kraju 1816–1830, red. J. Leskiewiczowa, F. Ramotowska, Warszawa.
Google Scholar

Schmidtner Leonard. 1824. [Przedmowa], [w:] Zbiór celnieyszych gmachów miasta stołecznego Warszawy, częścią z natury zdiętych, a częścią podług istnieiących planów rysowany i litografowany, z. 3, Warszawa.
Google Scholar

Sierakowski Sebastian. 1812. Architektura obeymuiąca wszelki gatunek murowania i budowania, t. 1–2, Kraków.
Google Scholar

Sierakowski Wacław. 1796. Architektura cywilna dla młodzi narodowey w dwóch częściach zawarta, t. 1–2, Kraków.
Google Scholar

Szczypiorski Adam. 1964. Ćwierć wieku Warszawy 1806–1830, Wrocław.
Google Scholar

Tatarkiewicz Władysław. [1932]. Nowożytna architektura w Polsce od renesansu do klasycyzmu, [w:] Sztuka polska: historja architektury, rzeźby i malarstwa od czasów najdawniejszych, aż do chwili obecnej, Warszawa, s. 46–52.
Google Scholar

Trzebiński Wojciech. 1989. Aleksander I a działalność urbanistyczna rządu Królestwa Polskiego w latach 1815–1821, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, R. XXXIV, nr 1–2, s. 35–89.
Google Scholar

Ustawa. [1815]. Ustawa konstytucyjna Królestwa Polskiego. Charte constitutionnelle du royaume de Pologne, Warszawa.
Google Scholar

Wąsowski Andrzej. 2001. Projekty wzorcowe w twórczości Hilarego Szpilowskiego, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, R. XLVI, nr 3, s. 275–298.
Google Scholar

Wątroba Przemysław. 1998. Jakuba Kubickiego projekty urbanistyczne dla Warszawy i Pragi, „Rocznik Warszawski”, R. XXVIII, s. 61–80.
Google Scholar

Zacharewicz Zbigniew. 1989. Rożniecki Aleksander (1771 lub 1774–1849), [w:] Polski słownik biograficzny, t. 32, Wrocław, s. 457–464.
Google Scholar

Zbiór. 1866a. Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego. Wydział Spraw Wewnętrznych i Duchownych, cz. 1, Gospodarstwo miejskie, t. 2, Przepisy o obronie własności i praw miastom służących, Warszawa.
Google Scholar

Zbiór. 1866b. Zbiór przepisów administracyjnych Królestwa Polskiego. Wydział Spraw Wewnętrznych i Duchownych, cz. 2, Przemysł i zakłady przemysł posiłkujące, t. 2, Warszawa.
Google Scholar

Żywicki Jerzy. 2010. Urzędnicy: architekci, budowniczowie, inżynierowie cywilni. Ludzie architektury i budownictwa w województwie lubelskim oraz guberni lubelskiej w Królestwie Polskim w latach 1815–1915, Lublin.
Google Scholar