Przestępstwa i opłaty administracyjne we wsiach prawa wołoskiego starostwa samborskiego w Inwentarzu… Jana Zamoyskiego z 1568 roku: edycja źródłowa
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM71.2023.2.005Słowa kluczowe:
prawo zwyczajowe, prawo wołoskie, Sambor, praktyka prawna, społeczności górskieAbstrakt
Wydawany materiał jest efektem działań Jana Zamoyskiego jako wysłannika królewskiego w starostwie samborskim. Dzieli się na dwie części. W pierwszej, spisanej po łacinie i zaczerpniętej przez twórcę Inwentarza… zapewne z wcześniejszych, niezachowanych obecnie źródeł, opisano poszczególne typy należności (capita — kar i opłat administracyjnych) z uzasadnieniem ich pobierania (causae). Druga część, zapisana już po polsku, jest praktycznym uzupełnieniem poprzedniej: wyliczono w niej, ile w danej wsi pobrano opłat, a ile jeszcze zostało do wyegzekwowania. Informacje te wskazują na specyficzne obyczaje prawne panujące w drugiej połowie XVI w., w których odnaleźć można wątki lokalne, ale i elementy obyczajowego prawa wołoskiego, ruskiego i polskiego.
Pobrania
Bibliografia
Budka Włodzimierz. 1939–1946. Dembiński Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, 5, red. W. Konopczyński i in., Kraków, s. 74–75.
Chłapowski Krzysztof. 1984. Realizacja reform egzekucji dóbr (1563–1665). Sprawa zastawów królewszczyzn małopolskich, Warszawa.
Commentary. 2019. Commentary by Jan Zamoyski, the Royal secretary, on legal customs of the Vlachs of Sambir from 1568, wyd. G. Jawor, „Analele Universitǎţii din Craiova”, Istorie, 24, 2 (36), s. 7–21.
Falniowska-Gradowska Alicja. 1984. Królewszczyzny i starostowie w dawnej Rzeczypospolitej, Wrocław.
Inkin Vasilij Fadeevič. 1978a. K voprosu o proishoždenii i èvolûcii vološskogo instituta „knâzâ” (kneza) v galickoj derevne v XV–XVIII vv., [w:] Slavâno-vološskie svâzi (sbornik statej), red. N.A. Mohov, Kišinev, s. 114–148.
Inkin Vasilij Fadeevič. 1978b. Krest′ânskij obŝinnyj stroj v Galickom Prikarpat′e: opyt sravnitel′nogo izučeniâ pozemel′nyh soûzov. Avtoreferat dissertacii, L′vovskij gosudarstvennyj universitet im. I. Franka, L′vov.
Instrukcja. 1953. Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do połowy XIX wieku, red. K. Lepszy, Wrocław.
Jawor Grzegorz. 1997. Strungi i zbory. Instytucje organizacji społecznej wsi na prawie wołoskim w średniowiecznej Polsce, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 45, 2, s. 179–186.
Jawor Grzegorz. 2000. Osady prawa wołoskiego i ich mieszkańcy na Rusi Czerwonej w późnym średniowieczu, Lublin.
Kaniewska Irena. 2004a. Starzechowski Jan, [w:] Polski słownik biograficzny, 42, 3, red. A. Romanowski, Warszawa–Kraków, s. 384–387.
Kaniewska Irena. 2004b. Starzechowski Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, 42, 3, red. A. Romanowski, Warszawa–Kraków, s. 389–390.
Kaniewska Irena. 2004c. Starzechowski Wojciech, [w:] Polski słownik biograficzny, 42, 3, red. A. Romanowski, Warszawa–Kraków, s. 393–394.
Korolko Mirosław. 1991. Seminarium Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego: humaniści w kancelarii królewskiej Zygmunta Augusta, Warszawa.
Lustracja. 1992. Lustracja województw ruskiego, podolskiego i bełskiego 1564–1565, wyd. K. Chłapowski, H. Żytkowicz, 1, Warszawa–Łódź.
Lustracja. 2001. Lustracja województw ruskiego, podolskiego i bełskiego 1564–1565, wyd. K. Chłapowski, H. Żytkowicz, 2, Warszawa.
Makarski Władysław. 1999. Nazwy miejscowości dawnej ziemi przemyskiej, Lublin.
Materyały. 1890. Materyały archiwalne wyjęte głównie z Metryki Litewskiej od 1348 do 1607 roku, wyd. A. Prochaska, Lwów.
Materìali. 1906. Materìali do ìstorìï suspìl′no-polìtičnih i ekonomìčnih vìdnosin Zahìdn′oï Ukraïni, wyd. M. Gruševs′kij, Serìâ druga (č. 81–132) (1531–1574), „Zapiski Naukovogo Tovaristva Ìmeni Ševčenka”, 15, 69, 1, s. 84–166.
Pieńkowska Anna. 2010. Zjazdy i sejmy z okresu bezkrólewia po śmierci Stefana Batorego, Pułtusk.
Pulnarowicz Władysław. 1929. U źródeł Sanu, Stryja i Dniestru. (Historja powiatu turczańskiego.), Turka n/S.
Sobieski Wacław. 1904. Szkice historyczne, Warszawa–Kraków.
Sucheni-Grabowska Anna. 1974. Monarchia dwu ostatnich Jagiellonów a ruch egzekucyjny, 1, Geneza egzekucji dóbr, Wrocław.
Uruski Seweryn. 1906. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, 3, Warszawa.
Uruski Seweryn. 1907. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, 4, Warszawa.
Urzędnicy. 1992. Urzędnicy województwa bełskiego i ziemi chełmskiej XIV–XVIII wieku: spisy, oprac. H. Gmiterek, R. Szczygieł, Kórnik.
Wyczański Andrzej. 1948. Falęcki Marcin, [w:] Polski słownik biograficzny, 6, red. W. Konopczyński i in., Kraków, s. 352.
Żelewski Roman. 1960–1961. Herburt Stanisław, [w:] Polski słownik biograficzny, 9, red. K. Lepszy i in., Wrocław–Warszawa–Kraków, s. 450–453.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
