Leon Kozłowski (1892-1944) – krakowski etap życia naukowca, żołnierza, polityka
DOI:
https://doi.org/10.23858/PA69.2021.2065Słowa kluczowe:
Leon Kozłowski (1892-1944), Kraków, the Jagiellonian University, the Academy of Arts and Sciences, World War I, history of archaeologyAbstrakt
Leon Kozłowski (1892-1944), the outstanding prehistorian, soldier, and politician, was connected with Kraków from the beginning of his studies until he obtained his postdoctoral degree. He studied natural sciences and then archaeology at the Jagiellonian University while being also an unofficial assistant at the Archaeological Museum of the Academy of Arts and Sciences in Kraków. The Academy appointed him to explore Lusatian cemeteries near Tarnobrzeg, to excavate a Palaeolithic site in Jaksice (former Miechów district), megalithic graves in Kuyavia, and the Mammoth Cave in the Polish Jura. He collected materials for the Academy during a scientific expedition to the Crimea and the Caucasus organized by Robert Rudolf Schmidt (1882-1950) from the University of Tübingen. During the First World War, Kozłowski joined the Polish Legions and was thus involved in the struggle for Polish independence. He moved to Warsaw to write his doctoral thesis based on the collection of the Erazm Majewski Museum and then defended it in Tübingen. After he gained his postdoctoral degree in Kraków, he took the chair of prehistory in Lwów/Lviv and his contacts with the Jagiellonian University and the Academy of Arts and Sciences in Kraków came to a close. It was only in 1935 that he was elected a corresponding member of the Academy.
Pobrania
Bibliografia
Abramowicz A. (1991). Historia archeologii polskiej XIX i XX wiek. Warszawa-Łódź: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN.
Antoniewicz W. (1920). Cmentarzysko ciałopalne z końca epoki brązowej w Skotnikach pod Krakowem. Prace i Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, 1, 53-94.
Bieniarzówna J., Małecki J. (1979). Dzieje Krakowa. Kraków w latach 1796-1818. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bieńkowski W. (1983). Rola Krakowa w polskim życiu naukowym. W: J. Małecki (red.), Kraków na przełomie XIX i XX wieku. Materiały sesji naukowej z okazji Dni Krakowa w 1981 roku (19-44). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Bilas N. (2010). Leon Kozłowski – profesor Katedry Archeologii Prehistorycznej ze specjalnym uwzględnieniem prehistorii ziem polskich (1921–1939) Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. W: S.K. Kozłowski, O. Sytnyk, (red.), Profesor Leon Kozłowski (328-367). Lwów-Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Bilas N. (2018). Archaeological Research at the Lvov University: Interwar Period. W: D.H. Werra, M. Woźny (red.), Between History and Archaeology. Papers in honour of Jacek Lech (435-453). Oxford: Archaeopress.
Corpus studiosorum… (2009). Corpus studiosorum Universitatis Iagellonicae 1850/51–1917/18, K-Ł. W: K. Stopka (red.), Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Seria C(3). Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.
Demetrykiewicz W. (1897). Cmentarzyska i osady przedhistoryczne w Tarnobrzeskiem. Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, 2, 135-156.
Dużyk J. (1972). Z dziejów nagrody im. Probusa Barczewskiego. Rocznik Biblioteki PAN w Krakowie, 18, 149-197.
Dybiec J. (1979). Finansowanie nauki i oświaty w Galicji. 1860–1918. Kraków.
Dybiec J. (1993). Polska Akademia Umiejętności 1872–1952. Kraków.
Gedl M. (1971). Kierunek archeologii Polski na Uniwersytecie Jagiellońskim przed 1945 rokiem. Światowit, 32, 187-197.
Gedl M. (2000). Włodzimierz Demetrykiewicz (1859–1937). W: J. Dybiec (red.), Uniwersytet Jagielloński. Złota księga Wydziału Historycznego (130-137). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Godlewski L. (2010). Studia Leona Kozłowskiego. W: S.K. Kozłowski, O. Sytnyk (red.), Profesor Leon Kozłowski (303-327). Lwów-Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Hulewicz J. (1948). Polska Akademia Umiejętności 1873–1948. Zarys dziejów. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Jażdżewski K., Jędruszczak T. (1970). Kozłowski Leon Tadeusz (1892-1944). W: Polski Słownik Biograficzny, 15 (19-21). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Kaczorowski G. (2010). Badania terenowe i publikacje Leona Kozłowskiego. W: S.K. Kozłowski, O. Sytnyk (red.), Profesor Leon Kozłowski (409-439). Lwów-Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Kot M. (2019). Historia badań w jaskini Gvardjilas Klde w Gruzji. W: M. Kot et al. (red.), Jaskinia Gvardjilas Klde w Gruzji (54-95). Opracowanie wydane w stulecie badań polskiego archeologa Stefana Krukowskiego. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie i Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Kostrzewski J. (1922). Rec.: L. Kozłowski, Groby megalityczne na wschód od Odry, Kraków 1921. Wiadomości Archeologiczne, 7, 168-174.
Kostrzewski J. (1925). Rec.: L. Kozłowski, Młodsza epoka kamienna w Polsce, Lwów 1924. Wiadomości Archeologiczne, 9(3-4), 262-296.
Kostrzewski J. (1946–1947). Śp. prof. dr Leon Kozłowski. Przegląd Archeologiczny, 7, 311-312.
Kostrzewski J. (1949). Dzieje polskich badań prehistorycznych. Poznań.
Kostrzewski J. (1970). Z mego życia. Wrocław.
Kozłowski L. (1911a). Sprawozdanie tymczasowe z poszukiwań archeologiczno-przedhistorycznych w dorzeczu Przemszy, Dłubni i Szreniawy. Przedstawione na posiedzeniu 14 stycznia 1911 r. Komisji Antropologicznej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego (z 5-ma mapkami). Światowit, 9, 79-86.
Kozłowski L. (1911b). Sprawozdanie tymczasowe z poszukiwań archeologiczno-przedhistorycznych w dorzeczu Przemszy i Dłubni. Przedstawił p. E. Majewski. Posiedzenie z dnia 20 stycznia 1911 r. Sprawozdania z posiedzeń Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, Dział II. Wydział nauk antropologicznych, społecznych, historii i filozofii, 4(1), 42-47.
Kozłowski L. (1912). Cmentarzysko ciałopalne w Iwanowicach na Górze Klin (pow. Miechowski, g. Kielecka). Światowit, 10, 25-48.
Kozłowski L. (1913a). Siedziba neolityczna na „Babiej Górze” w Iwanowicach pow. Miechowski gub. Kielecka. Światowit, 11, 15-41.
Kozłowski L. (1913b). Jama mieszkalna na górze Klin w Iwanowicach (pow. Miechowski, gub. Kielecka). Światowit, 11, 61-76.
Kozłowski L. (1917). Badania archeologiczne na górze Klin w Iwanowicach, powiatu Miechowskiego. Prace Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, II. Wydział nauk antropologicznych, społecznych, historii i filozofii, 17. Warszawa.
Kozłowski L. (1921). Groby megalityczne na wschód od Odry. Prace i Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, 2, 1-63.
Kozłowski L. (1922). Starsza epoka kamienna w Polsce (Paleolit). Poznań.
Kozłowski L. (1923). Epoka kamienia na wydmach wschodniej części Wyżyny Małopolskiej. Lwów-Warszawa.
Kozłowski L. (1924). Młodsza epoka kamienna w Polsce (neolit). Lwów.
Kozłowski L. (1925a). Die ältere Steinzeit in Polen. Leipzig.
Kozłowski L. (1925b). W odpowiedzi p. Sawickiemu słów kilka. Przegląd Archeologiczny, 2(1922-1924), 323-325.
Kozłowski L. (1925c). Odpowiedź na recenzję p. St. Krukowskiego o mej pracy o polskim paleolicie. Przegląd Archeologiczny, 2(1922-1924), 239-242.
Kozłowski L. (2005). Autobiografia Leona Kozłowskiego zapisana w więzieniu na Łubiance. W: M. Kozłowski, Sprawa premiera Leona Kozłowskiego. Zdrajca czy ofiara (216-227). Warszawa: Wydawnictwo ISKRY.
Kozłowski L., Kuźniar W. (1914). Paleolit w Jaksicach nad Wisłą. Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, 13, 3-9.
Kozłowski M. (2005). Sprawa premiera Leona Kozłowskiego. Zdrajca czy ofiara. Warszawa: Wydawnictwo ISKRY.
Kozłowski S.K. (1993). Pierwsi profesorowie. W: S.K. Kozłowski, J. Kolendo, Dzieje archeologii na Uniwersytecie Warszawskim (53-70). Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Kozłowski S.K. (1996). Jak Erazm Majewski wyciągnął Leona Kozłowskiego z kryminału. W: S.K. Kozłowski, J. Lech (red.), Erazm Majewski i warszawska szkoła prehistoryczna na początku XX wieku (97-98). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kozłowski S.K. (2007). Stefan Krukowski. Narodziny giganta. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne i Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddział w Warszawie.
Kozłowski S.K. (2010). Leon. W: S.K. Kozłowski, O. Sytnyk (red.), Profesor Leon Kozłowski (205-302). Lwów-Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Krukowski S. (1925a). Recenzja pracy L. Kozłowskiego o paleolicie polskim i uwagi o materiałach, uwzględnionych przez tegoż. Przegląd Archeologiczny, 2(1922-1924), 147-160.
Krukowski S. (1925b). O replice p. L. Kozłowskiego na moją recenzję jego pracy o paleolicie Polski. Przegląd Archeologiczny, 2(1922-1924), 320-322.
Kutrzeba S. (1939). Polska Akademia Umiejętności. 1872-1938. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Lech J. (1996). Erazm Majewski jako archeolog i tradycja polskich badań epoki kamienia. W: S.K. Kozłowski, J. Lech (red.), Erazm Majewski i warszawska szkoła prehistoryczna na początku XX wieku (45-77). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lech J. (1997-1998). Between captivity and freedom: Polish archaeology in the 20th century. Archaeologia Polona, 35-36, 25-222.
Lech J. (2000). Kultura archeologiczna: z dziejów jednego pojęcia. W: S. Tabaczyński (red.), Kultury archeologiczne a rzeczywistość dziejowa (151-183). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Lech J. (2001). Archeologia Jury Ojcowskiej w zarysie. W: J. Lech, J. Partyka (red.), Z archeologii Ukrainy i Jury Ojcowskiej (127-182). Ojców: Muzeum im. Profesora Władysława Szafera (Ojcowski Park Narodowy).
Lech J. (2006). Z badań polsko-ukraińskich związków w archeologii do II wojny światowej. Przegląd Archeologiczny, 54, 5-59.
Lech J., Piotrowska D. (2006). Leon Kozłowski i jego związki z Jurą Ojcowską. W: J. Lech, J. Partyka (red.), Jura Ojcowska w pradziejach i w początkach państwa polskiego (159-192). Ojców: Ojcowski Park Narodowy.
Majkowska R. (red.). (2006). Poczet członków Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności w latach 1872–2000. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Michalewska K. (1997). Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego (1849–1945). W: J. Michalewicz (red.), Inwentarz akt wydziałów i studiów Uniwersytetu Jagiellońskiego 1850–1939 (1954). Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Seria A(7) (227-284). Kraków: Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Modrzewska H. (1983/1987). Erazm Majewski badacz starożytności i twórca Muzeum Archeologicznego w Warszawie w świetle swego „Notatnika”. Wiadomości Archeologiczne, 48(2), 163-191.
Nosek S. (1967). Zarys historii badań archeologicznych w Małopolsce. Wrocław-Warszawa-Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.
Perkowska U. (1990). Uniwersytet Jagielloński w latach I wojny światowej, Kraków.
Perkowska U. (2007). Corpus Academicorum Facultatis Philosophiae Universitatis Iagellonicae 1850–1945. Z prac Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Seria F(6). Kraków: Księgarnia Akademicka.
Piotrowska D. (2006). Stefan Krukowski, Jura Ojcowska i archeologia w świetle listów i dokumentów ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie. W: J. Lech, J. Partyka (red.), Jura Ojcowska w pradziejach i w początkach państwa polskiego (193-224). Ojców: Ojcowski Park Narodowy.
Sawicki L. (1925). Rec. z pracy: L. Kozłowski, Epoka kamienia na wydmach wschodniej części Wyżyny Małopolskiej, Lwów – Warszawa 1923. Przegląd Archeologiczny, 2(1922-1924), 243-255.
Spis wykładów… (1910). Spis wykładów w półroczu zimowym. Rok szkolny 1910/11. Kraków: C. K. Uniwersytet Jagielloński.
Spis wykładów… (1911a). Spis wykładów w półroczu letnim. Rok szkolny 1910/11. Kraków: C. K. Uniwersytet Jagielloński.
Spis wykładów… (1911b). Spis wykładów w półroczu zimowym. Rok szkolny 1911/12. Kraków: C. K. Uniwersytet Jagielloński.
Spis wykładów… (1912). Spis wykładów w półroczu letnim. Rok szkolny 1911/12. Kraków: C. K. Uniwersytet Jagielloński.
Sprawozdania z posiedzeń… (1914). Sprawozdania z posiedzeń Komisji antropologicznej odbytych w r. 1912 i 1913. Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, 13, 8-21.
Sprawozdania z posiedzeń… (1919). Sprawozdania z posiedzeń Komisji antropologicznej jakie odbyły się w latach 1914–1919. Materiały Antropologiczno-Archeologiczne i Etnograficzne, 14, 6-26.
Sprawozdanie… (1913). Sprawozdanie Sekretarza Generalnego z czynności Akademii od kwietnia 1912 do kwietnia 1913. Rocznik Akademii Umiejętności w Krakowie, R. 1912/1913, 72-145.
Sprawozdanie… (1914). Sprawozdanie Sekretarza Generalnego z czynności Akademii od kwietnia 1913 do kwietnia 1914. Rocznik Akademii Umiejętności w Krakowie, R. 1913/1914, 8-82.
Sprawozdanie… (1939). Sprawozdanie z czynności i wydawnictw PAU od czerwca 1937 do czerwca 1938. Rocznik Polskiej Akademii Umiejętności, R. 1937/1938, 3-66.
Stachowska K. (1990). Polska Akademia Umiejętności. W: B. Sordylowa (red.), Słownik Polskich Towarzystw Naukowych 2(1), (43-56). Wrocław-Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Stolpiak B. (1984). Rozwój prahistorii polskiej w okresie 20-lecia międzywojennego. Część I: 1918–1928. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Stopka K., Banach A.K., Dybiec J. (2000). Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Sytnyk O. (2006). Katedry archeologii Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1905-2005. Przegląd Archeologiczny, 54, 125-159.
Sytnyk O. (2010). Kulturalno-historyczne tło rozwoju badań archeologicznych we Lwowie w okresie międzywojennym. W: S.K. Kozłowski, O. Sytnyk (red.), Profesor Leon Kozłowski (82-204). Lwów-Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
W sprawie docentury prywatnej… ([1919-1920]). W sprawie docentury prywatnej na uniwersytetach polskich. Memoriał Towarzystwa docentów prywatnych Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Maszynopis. Archiwum UJ, sygn. S II 583.
Tymczasowy skład… (1920). Tymczasowy skład Państwowego Grona Konserwatorów Zabytków Przedhistorycznych. Wiadomości Archeologiczne, 5, 82-83.
Woźny M. (2018). Włodzimierz Demetrykiewicz (1850–1937). Prehistoryk z przełomu epok. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Wrońska J. (1986). Archeolodzy warszawscy na początku XX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Przegląd Archeologiczny
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
