Canine burials from the Roman period on the northern Black Sea coast in the light of materials from the Neyzats cemetery

Beata Polit

doi:10.23858/PA67.2019.008

Autor

Beata Polit The National Museum in Kielce Plac Zamkowy 1, 25-010 Kielce https://orcid.org/0000-0003-0087-3365

DOI:

https://doi.org/10.23858/PA67.2019.008

Słowa kluczowe:

Late Scythian culture, Sarmatians, Roman period, Neyzats, canine burials, funerary ritual

Abstrakt

The article tackles the question of the “canine burials” from the northern Black Sea coast area in the light of materials from the Neyzats cemetery (Belogorsky Raion, Crimean peninsula) dated from the 2nd to the 4th century AD. In this necropolis, 22 dog remains have been discovered in 20 archaeological features (in pit, undercut, and vaulted graves, as well as in pits). These burials are divided into three basic groups: independent canine burials, burials of dogs with other animals, and canine burials clearly associated with human graves. Each of the types is discussed in detail in the context of its broad cultural background. The analyzed material also makes it possible to attempt to explain the genesis of such burials and to interpret their meaning.

Pobrania

Download data is not yet available.

Bibliografia

Abetekov A.K. (1978). O pogrebenii sobaki v usun’skom kurgane v Čujskoj doline. Kratkie soobŝeniâ Instituta arheologii, 154, 59-65.

Alekseev A.Û., Murzin V.Û., Rolle R. (1991). Čertomlyk. Skifskij carskij kurgan IV veka do n. è. Kiev: Naukova dumka.

Andrałojć M. (1986). Pochówki psów u pradziejowych społeczeństw Europy Środkowej. Inowrocław: UAM Poznań.

Bakušev M.A. (2008). Pogrebal’nyj obrâd naseleniâ Dagestana albano-sarmatskogo vremeni (III v. do n.è. – IV v. n.è.). Rostov-na-Donu: Rostizda.

Beisenov A.Z., Kreshioli L., Jumabekova G.S., Bazarbayeva G.A., Barinova E. (2017). The Early Iron age Burial Ground Kaspan-6 in Jetusy. Teoriâ i praktika arheologičeskih issledovanij, 2(18), 97-108.

Beneš Z., Nývltová-Fišáková M. (2009). “Pohřby psů” na sídlištích doby římské v Čechách: současný stav poznání. In: M. Karwowski, E. Droberjar (eds.), Archeologia Barbarzyńców 2008: powiązania i kontakty w świecie barbarzyńskim (531-542). Rzeszów: Mitel.

Berestnev S.I. (1999). О roli sobaki v religiozno-mifologičeskih predstavleniâh drevnih indoevropejskih plemen. Drevnosti 1998-1999 g., 41-49.

Bichir GH. (1973). Manifestations de caractere magique et cultuel chez les Carpes. Dacia, 17, 243-256.

Cohen B. (2006). The Colors of Clay: Special Techniques in Athenian Vases. Los Angeles: Getty Publications.

Ebertshäuser H.C., Waltz M. (1981). Antiken I Vasen-Bronzen- Terrakotten des klassischen Altertums. München: Keyser.

Ferris I. (2018). Cave canem: animals and Roman society. Stroud: Amberley Publishing.

Fialko Е.Е. (2017). Seriâ pogrebenij skifskih voitel’nic v mogil’nike u c. Glinoe (Moldova). In: S.A. Skorij (ed.), Starožitnostì rann’ogo zalìznogo vìku. Arheologìâ i davnâ ìstorìâ Ukraїni, 2(23), (208-227). Kiїv: IA NAN Ukraїni.

Foucras S. (2015). Inhumer des chiens avec des humains? Exemple du pâtural, au ier siècle de notre ère. In: P. Bet, B. Dousteyssier (eds.), Eclats arvernes: Fragments archéologiques (Ier-Ve siècle après J-C) (262- 264). Clerment-Ferrand: Pu Blaise Pascal.

Gilhus I.S. (2006). Animals, Gods and Humans: Changing Attitudes to Animals in Greek, Roman and Early Christian Ideas. London, New York: Routledge.

Gralak T. (2012). “Użył jak pies w studni”, czyli o pochówkach zwierzęcych z osady w Polwicy-Skrzypniku, pow. Oława, z późnego okresu wpływów rzymskich i początku okresu wędrówek ludów. Przegląd Archeologiczny, 60, 107-132.

Gräslund A.S. (2004). Dogs in graves – a question of symbolism?. In: B.S. Frizell (ed.), Pecus: Man and Animal in Antiquity (167-176). Rome: The Swedish Institute in Rome.

Grumeza L. (2013). Animal Inhumations within Settlements During the Sarmatian Period on the Western Plain (End of the 2nd Century – First Half of the 5th Century AD). In: A. Stavilă, D. Micle, A. Cîntar, C. Floca, S. Forţiu (eds.), ARHEOVEST I, In Memoriam Liviu Măruia (413-435). Szeged: JATEPress Kiadó.

Grunewald M. (2009). Eine römische Hundebestattung mit zugehörigem Fressnapf aus Mayen. Archäologisches Korrespondenzblatt, 39, 251-261.

Hrapunov I.N. (2011). Nekotorye itogi issledovanij mogil’nika Nejzac. In: I.N. Hrapunov (ed.), Issledovaniâ mogil’nika Nejzac (13-113). Simferopol’: Dolâ.

Hrapunov I.N. (2013). Osobennosti moril’nika Nejzac. In: I. N. Hrapunov (ed.), Krym v sarmatskuû èpohu (II v. do n. è. – IV v.n. è.), 1 (188-207). Simferopol’: Dolâ.

Hrapunov I.N. (2016). Issledovaniâ mogil’nika Nejzac v 2011-2015 gg. In: I.N. Hrapunov (ed.), 20 let issledovanij mogil’nika Nejzac. Krym v sarmatskuû èpohu (II v. do n. è. – IV v.n. è.), 2 (11-36). Simferopol’: Nasledie tysâčeletij.

Istvánovits E., Kulcsár V. (2015a). Animals of the Sarmatians in the Carpathian Basin. (Archaeozoology through the eyes of archaeologists). Materialy po Arheologii, Istorii i Ètnografii Tavrii, 20, 49-78.

Istvánovits E., Kulcsár V. (2015b). A szarmaták állatai. A Nyíregyházi Jósa András Múzeum évkönyve, 57, 99-128.

Khrapunov I. (2012). The Crimea in the Early Iron Age: an ethnic history. Simferopol-Kristiansand: Dolya Publishing House.

Khrapunov I. (2013). Germanic Artefacts in the Cemetery of Neyzats. In: I. Khrapunov, F.A. Stylegar (eds.), Inter Ambo Maria: Northern Barbarians from Scandinavia towards the Black Sea (177-195). Simferopol: Dolya Publishing House.

Kmeťová P. (2006). Postavenie psa v spoločnosti doby halštatskej. Studia mediaevalia et antiqua, 10, 7-45.

Kokowski A. (1995). Schätze der Ostgoten – Textteil. In: S. Krabath (ed.), Schätze der Ostgoten. Eine Ausstellung der Maria Curie-Skłodowska Universität Lublin und des Landesmuseums Zamość (24-113). Stuttgart: Konrad Theiss.

Kołodziej B. (2011). Pochówki zwierzęce w neolicie na terenie ziem Polski. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 32, 55-106.

Kopaliński W. (1985). Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy. Limberis N.Û.,

Marčenko I.I. (2002). O naznačenii nekotoryh predmetov inventarâ i roli žertvennyh životnyh v pogrebal’nom rytuale meotov IV v. do n. è. (Po materialam Prikubanskogo mogil’nika). In: M.Û. Vahtiia, V.Û. Zuev, S.V. Kašaev, V.A. Hršanovskij (eds.), Bosporskij fenomen: pogrebal’nye pamâtniki i svâtili. Materialy meždynarodnoj naučnoj konferencii, 2 (173-177). Sankt-Peterburg: Izdatel’stvo Gosudarstvennogo Èrmitaža.

Maciejczuk J. (1987). Mikulin, gm. Tyszowce, woj. Zamojskie. IA Badania 1986, 28.

Makiewicz T. (1987). Znaczenie sakralne tak zwanych „pochówków psów” na terenie środkowoeuropejskiego Barbaricum. Folia Praehistorica Posnaniensia, 2, 239-277.

Makiewicz T. (1989). W sprawie interpretacji znaczenia sakralnego zwyczaju składania zwłok psów na terenie osad okresu późnolateńskiego i rzymskiego. W odpowiedzi M. Andrajłoć. Archeologia Polski, 34/2, 442- 462.

Makiewicz T. (1993). Odkrycia tzw.: grobów psów w Polsce i ich sakralne znaczenie. In: M. Kwapiński, H. Paner (eds.), Wierzenia przedchrześcijańskie na ziemiach polskich (110-117). Gdańsk: Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.

Makiewicz T. (1994). Jeszcze raz w kwestii znaczenia sakralnego tzw. grobów psów. Folia Praehistorica Posnaniensia, 6, 157-173.

Malûkevič A.E. (2003). Žertvennye zahoroneniâ sobak v moložskom mogil’nike. In: Drevnee Pričernomor’e. Materialy meždynarodnoj konferencii V-e čteniâ namâti professora Petra Osipoviča Karyškovskogo (105-111). Odessa: Odesskij nacional’nyj universitet im. I. I. Mečnikova.

Malûkevič A.E. (2008). Obrâd zahoroneniâ detej na pamâtnike rimskogo vremeni Mologa II, In: S.B. Ohotnikov, V.G. Petrenko (eds.), Kratkie soobŝeniâ Odesskogo arheologičeskogo obŝestva, 90 let Nacional’noj Akademii nauk Ukrainy (172-183). Odessa: Favorit.

Malûkevič A.E. (2015). Mologa – sakral’nyj centr pozdnih skifov Budžaka. In: N.O. Gavrilûk, A.V. Bujs’kih, S.D. Križic’kij (eds.), Olbio: In memoriam V. V. Krapivina. Arheologìâ i davnâ ìstorìâ Ukraїni, 1(14) (333- 358). Kiїv: IA NAN Ukraїni.

Mončinska M. (1997). Strah pered umeršimi i kul’t mertvyh u rermancev v IV-VII vv. n. è. (na osnovanii tak nazyvaemyh pogrebenij specifičeskogo obrâda). Stratum plus, 207-213.

Mul’d S.A. (2016). Pogrebal’nye sooruženiâ mogil’nika Nejzac. In: I.N. Hrapunov (ed.), 20 let issledovanij mogil’nika Nejzac. Krym v sarmatskuû èpohu (II v. do n. è. – IV v.n. è.), 2 (37-75). Simferopol’: Nasledie rysâčeletij.

Nappo S. (2000). Pompeje: przewodnik po starożytnym mieście. Warszawa: Arkady.

Ol’hovskij V.S. (1991). Pogrebal’no-pominal’naâ obrâdnost’ naseleni â Stepnoj Skifii (VII-III vv. n. è.). Moskva: Nauka.

Petrauskas O.V. (2014). Razrušennye pogrebeniâ na mogil’nikah černâhovskoj kul’tury Podneprov’â – analiz arheologičeskoj struktury. In: G.Û. Ivakìn (ed.), Vìd venedìv do Rusì. Zbìrnik naukovih prac’ na pošanu doktora ìstoričnih nauk, profesora Denisa Nikodimoviča Kozaka z nagodi jogo 70-lìttâ (125-152). Kìїv: Majdan.

Pogrebova N.N. (1961). Pogrebeniâ v mavzolee Neapolâ skifskogo. In: Pamâtniki èpohi bronzy i rannego železa v Severnom Pričernomor’e (103-213). Materialy i issledovaniâ po arheologii SSSR, 96. Moskva: Izdat. Akademii Nauk SSSR.

Razumov S.N. (2018). Sobaka v kul’tovoj praktike naseleniâ Severo-Zapadnogo Pričernomor’â v rannem bronzovom veke. Arheologičeskie vesti, 24, 50-67.

Rogatko J. (1991). Znaleziska szczątków zwierzęcych na cmentarzyskach grupy masłomęckiej i kultury czerniachowskiej. Archeologia Polski, 36/1-2, 151-191.

Scheibner A. (2013). Der Hund in der mitteleuropäischen Eisenzeit Wirtschaftliche, rituelle und soziale Aspekte. Berliner Archäologische Forschungen 12, Rahden- Westf: Vlg Marie Leidorf.

Shramko I. (2015). Dog in the cult practice inhabitants Bilsk hillfort of Early Iron Age. In: Death and Animals from Prehistory to Middle Ages. International Symposium on Funerary Anthropology “Homines, Funera, Astra” (46-47). Alba Iulia: University of Alba Iulia.

Sielicka K. (2015). Przyczynek do badań nad rolą psów w społecznościach środkowoeuropejskiego Barbaricum. Przegląd Archeologiczny, 63, 147-175.

Sinika V.S. (2004). Kon’ v pogrebal’nom obrâde na mogil’nike pozdneskifskogo vremeni u s. Glinoe. Starožitnosti stepovogo Pričornomor’â i Krimu, 11, 237-239.

Sinika V.S. (2006). Sobaka v pogrebal’nom obrâde varvarskogo naseleniâ Severnogo Pričernomor’â v skifo- sarmatskoe vremâ. In: Arheologičeskie izučeniâ Central’nej Rosiji. Teksty Meždunarodnej naučnej konferencii, posvâŝannej 100-letû so dnâ roždeniâ V. P. Levenka (13-16 novabâ 2006 goda) (219-222). Lipeck: Lipeckij gosudarstvennyj pedagogičeskij universitet.

Sinika V.S. (2011). K voprosy o semantike konskih pogrebenij na skifskom mogil’nike III-II vv. do. n. ê. u s. Glinoe na Levoberež’e Nižnego Dnestra, In: V.V. Otroŝenko (ed.), Arheologiâ: vìd džerel do rekonstrukcji. Arheologìâ i davnâ ìstorìâ Ukraїni, 5, (119-124). Kiїv: IA NAN Ukraїni.

Skóra K. (2017). The sitting (?) dead – an attempt at assessing discoveries from cemeteries of the Wielbark Culture. In: J. Andrzejowski, C. von Carnapa-Bornheim, A. Cieslinski, B. Kontny (eds.), Orbis Barbarorum, Studia ad Archaeologiam Germanorum et Baltorum Temporibus Imperii Romani Pertinentia Adalberto Nowakowski Dedicata. Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina 6 (537-548). Warsaw- Schleswig: Fundacja Monumenta Archaeologica Barbarica.

Stoânova A.A. (2011). Grivny iz pamâtnikov Kryma sarmatskogo vremeni. Materialy po Arheologii, Istorii i Ètnografii Tavrii, 17, 116-140.

Symonovič S.A. (1983). Naselenie stolicy pozdneskifskogo carstva: po materialam vostočnogo mogil’nika Neapolâ skifskogo. Kiev: Naukova dumka.

Škvor Jernejčič B., Toskan B. (2018). Ritual use of dogs and wolves in the Late Bronze and Early Iron Age in the South-Eastern Alpine region. New evidence from the archaeo(zoo)logical perspective. In: S. Costamagno, L. Gourichon, C. Dupont, O. Dutour, D. Vialou (eds.), Animal symbolisé, animal exploité: du Paléolithique à la Protohistoire (249-278). Paris: Éditions du Comité des travaux historiques et scientifiques.

Tempelmann-Mączyńska M. (1992). „Specyﬁczne pochówki” kultury wielbarskiej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica, 16, 191-199.

Toynbee J.M.C. (1973). Animals in Roman Life and Art: aspects of Greek and Roman life. London: Thames and Hudson.

Troickaâ T.N., Šiškin A.S. (2004). O nekotoryh pogrebeniâh životnyh v Novosibirskom Priob’e. Vestnik arheologii, antropologii i etnografii, 4, 114-118.

Węgrzynowicz T. (1982). Szczątki zwierzęce jako wyraz wierzeń w czasach ciałopalenia zwłok. Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne.

Vaday A. (1997). Atipikus szarmata telepjelenség a Kompolt – Kistéri Tanya 15. Lelőhelyén. Agria, 33, 77- 107.

Vahtina M.Û. (2007). Eŝe raz o pogrebeniâh sobak na Bospore. In: M.Û. Vahtina, S.V. Kašaev, V.Û. Zujev (eds.), Bosporskij fenomen: sakral’nyj smysl regiona, pamâtnikov, nahodok. Materialy Meždynarodnoj naučnoj konferencii, 1 (141-144). Sankt-Peterburg: Izdatel’stvo Gosudarstvennogo Èrmitaž.

Vysotskaâ T.N. (1972). Pozdnie skify v ûgo-zapadnom Krymu. Kiev: Naukova dumka.

Vysotskaâ T.N. (2001). K voprosy o pozdneskifskih zol’nikah, Rossijskaâ Arheologiâ 3, 77-87.

Žuravlev D.V., Sablin M.V., Strokov A.A. (2016). Zahoroneniâ sobak na poselenii Golubickaâ 2. In: D.V. Žuravlev, U. Šlotcayer (eds.), Aziatskij Bospor i Prikuban’e v dorimskoe vremâ. Materialy Meždunarodnogo kruglogo stola 7-8 iûnâ 2016 g. (34-37). Moskva: Gosudarstvennyj istoričeskij muzej.