Return to Książnice Wielkie near Kraków

Agnieszka Brzeska-Zastawna; Albert Zastawny

doi:10.23858/SA/72.2020.1.013

Published: 2020-04-18

Vol. 72 No. 1 (2020)

Return to Książnice Wielkie near Kraków

Agnieszka Brzeska-Zastawna , Albert Zastawny

Sprawozdania Archeologiczne

Section: Field Survey and Materials

https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.013

Abstract

In 1964 Barbara Burchard and Anna Eker published a study of the Funnel Beaker culture materials from Książnice Wielkie, located 45 km east of Kraków. These materials were obtained 40 years earlier by Józef Żurowski, a Krakow archaeologist, who conducted large rescue excavations in 1921-1924, discovering the settlement of the Funnel Beaker culture and the Corded Ware culture cemetery. J. Żurowski has never published the results of his research, and B. Burchard and A. Eker is so far the only comprehensive study of the Funnel Beaker culture settlement (Burchard and Eker 1964). The funeral materials of the Corded Ware culture, published by J. Machnik (Machnik 1964, 1966), were also studied. Since then, this site has not been the subject of detailed research and analysis. The huge, still unused, research potential of this site has become the reason for a scientific return to Książnice Wielkie. After almost 100 years of J. Żurowski's field work, the Archaeological Museum in Kraków resumed research. In 2017, magnetic prospecting was carried out, and since 2018 rescue excavations have been conducted in cooperation with the Jagiellonian University. Stone artefacts and radiocarbon analysis of materials obtained in the 1920s are also being studied.

Keywords:

Funnel Beaker culture, Funnel Beaker-Baden assemblages, Lublin-Volhynian culture, Corded Ware culture, Globular Amphora culture

Most read articles by the same author(s)

Agnieszka Brzeska-Zastawna, Flint axes from the Funnel Beaker and Funnel Beaker-Baden settlement phases at site 1 in Książnice Wielkie, Proszowice district , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 72 No. 1 (2020): Sprawozdania Archeologiczne
Agnieszka Brzeska-Zastawna, Michał P. Borowski, Albert Zastawny, The first find of LBK graphite-coated pottery in Lesser Poland: Więckowice, site 4, Kraków district , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 73 No. 1 (2021): Sprawozdania Archeologiczne
Agnieszka Brzeska-Zastawna, Bernadeta Kufel-Diakowska, Albert Zastawny, A superb axe-head of G-type flint from the vicinity of Bronocice as a reason to consider the production of macrolithic four-sided tools in the Eneolithic of Lesser Poland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 1 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Halina Dobrzańska , Jarosław Wilczyński , Albert Zastawny , The settlement of the Baden culture at site 1 in Zofipole, Kraków district (results of excavations conducted in 1986) , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 68 (2016)
Agnieszka Brzeska-Zastawna, Beata Grabowska, Tomasz Rodak, Albert Zastawny, Eneolithic grave with vessels of the so-called milk jug type from Zakrzowiec, site 7, Wieliczka district, Lesser Poland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 2 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Karol Dzięgielewski, Joanna A. Markiewicz, Marcin S. Przybyła, Agnieszka Brzeska-Zastawna, Albert Zastawny, Jakub Rąpała, Burying iron at Tyniec, Maszkowice, and elsewhere: distinct regional patterns of metal deposition in the Early Iron Age of Southern Poland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 77 No. 1 (2025): Sprawozdania Archeologiczne

Download files

pdf

Citation rules

Brzeska-Zastawna, A., & Zastawny, A. (2020). Return to Książnice Wielkie near Kraków. Sprawozdania Archeologiczne, 72(1), 277–312. https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.013

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Bielenin K. 1959. Zabytki kultury ceramiki promienistej z Pleszowa (Nowa Huta) z badań w roku 1953. Materiały Archeologiczne 1, 63-76
Google Scholar

Brzeska-Pasek A. and Zastawny A. 2018. Książnice Wielkie pod Krakowem. Dawne wykopaliska Józefa Żurowskiego i nowe perspektywy badawcze. In A. Zakościelna (ed.), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2017, Lublin, 15.
Google Scholar

Brzeska-Zastawna A. 2018. Reutilization of axes made from Jurassic flint in G variant on the example of the materials from site 1 in Książnice Wielkie, Proszowice District, Małopolska Province. Recherches Archéologiques NS 9, 243-255.
Google Scholar

Brzeska-Zastawna A. in this volume. Flint axes from the Funnel Beaker and Funnel Beaker-Baden settlement phases at site 1 in Książnice Wielkie, Proszowice District. Sprawozdania Archeologiczne 72.
Google Scholar

Brzeska-Zastawna A. and Zastawny A. 2019. Powrót po stu latach. Nowe badania terenowe i analizy materiałów z wykopalisk Józefa Żurowskiego w Książnicach Wielkich pod Krakowem. In A. Zakościelna (ed.), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2018, Lublin, 19.
Google Scholar

Brzeska-Zastawna A. and Zastawny A. in print. New radiocarbon dates for the Funnel Beaker and the Funnel Beaker-Baden assemblages in Lesser Poland from Książnice Wielkie, site 1, Proszowice district. In M. Dębiec and T. Saile (eds.), Ab plantibus usque ad Montes. Studia archaeologica Andreae Pelisiak sexagesimum quintum annum aitae oblate. Collectio Archaeologica Ressoviensis, Rzeszów.
Google Scholar

Burchard B. 1981. Kultura pucharów lejkowatych w Małopolsce Zachodniej. In T. Wiślański (ed.), Kultura pucharów lejkowatych w Polsce, Polska Akademia nauk, Oddział w Poznaniu, Poznań, 221-236.
Google Scholar

Burchard B. 1997. Kultura pucharów lejkowatych. In K. Tunia (ed.), Z archeologii Małopolski. Historia i stan badań zachodniomałopolskiej wyżyny lessowej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie, Kraków, 123-145.
Google Scholar

Burchard B. and Eker A. 1964. Osada kultury czasz lejowatych w Książnicach Wielkich, pow. Kazimierza Wielka. Studia i materiały do badań nad neolitem Małopolski, Prace Komisji Archeologicznej PAN – Oddział w Krakowie 4, 191-327.
Google Scholar

Godłowska M. 1976. Próba rekonstrukcji rozwoju osadnictwa neolitycznego w rejonie Nowej Huty, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 5, 7-180.
Google Scholar

Godłowska M. 1979. Plemiona kultury ceramiki promienistej. In W. Hensel (ed.), Prahistoria ziem polskich, II – Neolit, Polska Akademia Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 301-317.
Google Scholar

Godłowska M. 1981. Zarys problematyki wzajemnych oddziaływań kultury ceramiki promienistej i pucharów lejkowatych w Małopolsce. In T. Wiślański (ed.), Kultura pucharów lejkowatych w Polsce, Polska Akademia Nauk, Oddział w Poznaniu, Poznań, 239-252.
Google Scholar

Godłowska M. 1986. Neolityczne osadnictwo na stanowisku 76 w Krakowie-Nowej hucie-Branicach, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 10, 7-42.
Google Scholar

Grabowska B. and Zastawny A. 2011. Materiały neolityczne o nieustalonej przynależności kulturowej ze st. 5 w Modlnicy, pow. krakowski. In J. Kruk, A. Zastawny (eds.), Modlnica 5. Od neolitu środkowego do wczesnej epoki brązu. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 411-461.
Google Scholar

Jakimowicz R. 1936. Ś. P. Józef Żurowski. Wiadomości Archeologiczne 14, 1-14.
Google Scholar

Jarosz P. 2015. IV. Materiały kultury ceramiki sznurowej ze stanowisk 9 i 10 w Stanisławicach, pow. bocheński. In M. Nowak, T. Rodak (eds.), Osady z epoki kamienia oraz wczesnej epoki brązu na stanowiskach 9 i 10 w Stanisławicach, pow. bocheński. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 73-87.
Google Scholar

Jarosz P. 2017. Piec ludności kultury ceramiki sznurowej na stanowisku 6 w Szczytnej, pow. Jarosław. In. P. Jarosz, J. Machnik (eds.), Nekropole ludności kultury ceramiki sznurowej z III tysiąclecia przed Chr. w Szczytnej na Wysoczyźnie Kańczuckiej. Via Archaeologica Ressoviensia XII, Rzeszów, Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 131-134.
Google Scholar

Jarosz P., Włodarczak E. and Włodarczak P. 2010. Settlement finds of Corded Ware culture in the valley of the Upper Vistula. Kraków Bieżanów, Site 33. Acta Archaeologica Carpathica 45, 7-27.
Google Scholar

Jarosz P. and Machnik J. (eds.) 2017. Nekropole ludności kultury ceramiki sznurowej z III tysiąclecia przed Chr. w Szczytnej na Wysoczyźnie Kańczuckiej. Via Archaeologica Ressoviensia XII, Rzeszów, Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
Google Scholar

Kozłowski J. K. 1961. Zagadnienie pochodzenia i periodyzacji kultury ceramiki promienistej. Sprawozdania z posiedzeń Komisji Oddziału PAN w Krakowie, 8-12.
Google Scholar

Kozłowski J. K. 1965. Ze studiów nad kulturą ceramiki promienistej, Archeologia Polski 10 (1), 178-216.
Google Scholar

Kozłowski J. K. 1971. Niektóre aspekty genezy kultury ceramiki promienistej w Polsce, Światowit 32, 27-70.
Google Scholar

Kozłowski J. K. 1989.
Google Scholar

Kruk J. and Milisauskas S. 2018. Bronocice. The Chronology and Development of a Neolithic Settlement of the Fourth Millennium BC. Kraków: Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences.
Google Scholar

Kruk J., Milisauskas S. and Włodarczak P. 2018. Real time. Radiocarbon dates and Bayesian Analysis of the Neolithic Settlement at Bronocice. Fourth Millennium BC. Kraków : Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences.
Google Scholar

Kruk J., Milisauskas S., Alexandrowicz S.W. and Śnieszko Z. 1996. Osadnictwo i zmiany środowiska naturalnego wyżyn lessowych. Studium archeologiczne i paleogeograficzne nad neolitem w dorzeczu Nidzicy. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Google Scholar

Machnik J. 1964. Groby kultury ceramiki sznurowej w Książnicach Wielkich, pow. Kazimierza Wielka. Studia i materiały do badań nad neolitem Małopolski, Prace Komisji Archeologicznej PAN – Oddział w Krakowie 4, 339-372.
Google Scholar

Machnik J. 1966. Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce. Polska Akademia Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Google Scholar

Papiernik P. and Płaza D. K. 2018. Od epoki kamienia do współczesności. Badania archeologiczne w Redczu Krukowym na Kujawach, t. 1. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego Nr 26.
Google Scholar

Przybyła M. M., Szczepanek A. and Włodarczak P. 2013. Koszyce, stanowisko 3. Przemoc i rytuał u schyłku neolitu. Ocalone dziedzictwo archeologiczne 4, Kraków-Pękowice.
Google Scholar

Rook E. 1971. Materiały kultury ceramiki promienistej odkryte na stanowisku w Nowej Hucie-Pleszowie (badania w latach 1954-1963). Materiały Archeologiczne Nowej Huty 4, 111-236.
Google Scholar

Rydzewski J. 1972. Badania poszukiwawcze i weryfikacyjne w dolnym dorzeczu Szreniawy. Sprawozdania Archeologiczne 24, 267-294.
Google Scholar

Sochacki Z. 1980. Kultura ceramiki promienistej w Europie. Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego 146, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

Sych L. 1964. Szczątki zwierząt z neolitycznej osady w Książnicach Wielkich, pow. Kazimierza Wielka. Studia i materiały do badań nad neolitem Małopolski, Prace Komisji Archeologicznej PAN – Oddział w Krakowie 4, 329-337.
Google Scholar

Tunia K. 1997. Kultura amfor kulistych i kultura ceramiki sznurowej. In K. Tunia (ed.), Z archeologii Małopolski. Historia i stan badań zachodniomałopolskiej wyżyny lessowej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie, Kraków, 167-184.
Google Scholar

Tyniec A. 2015. Józef Żurowski. Archeolog i konserwator krakowski. Materials and studies on archaeology of Sub-Carpathian and Volhynian area 19, L’viv, 106-112.
Google Scholar

Włodarczak P. 2012. Tarnów, stan. 98. Ślady osadnictwa z późnego neolitu i wczesnej epoki brązu, Archiwum Krakowskiego Zespołu do Badań Autostrad.
Google Scholar

Włodarczak P., Grabowska B. and Zastawny A. 2011. Groby kultury ceramiki sznurowej i kultury mierzanowickiej ze st. 5 w Modlnicy, pow. krakowksi. In J. Kruk, A. Zastawny (eds.), Modlnica 5. Od neolitu środkowego do wczesnej epoki brązu. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 291-410.
Google Scholar

Zabłocki and Żurowski J. 1934. Znalezienie zapasów Lithospermum w dwu stanowiskach kultury małopolskiej. Materiały Prehistoryczne 1, 1-29.
Google Scholar

Zastawny A. 2009. Obrządek pogrzebowy grupy Wyciąże. In. A. Czekaj-Zastawny (ed.) Obrządek pogrzebowy kultur pochodzenia naddunajskiego w neolicie Polski południowo-wschodniej (5600/5500-2900 BC). Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Kraków, 155-158.
Google Scholar

Zastawny A., Włodarczak P. and Grabowska B. 2011. Osada kultury pucharów lejkowatych na st. 5 w Modlnicy, pow. krakowski. In J. Kruk, A. Zastawny (eds.), Modlnica st. 5. Od środkowego neolitu po wczesną epokę brązu, Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 231-290.
Google Scholar

Zoll-Adamikowa H. 1966, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, cz. I. Źródła. Prace Komisji Archeologicznej PAN Nr 6, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Google Scholar

Żurowski J. 1921. Sprawozdanie Urzędu Konserwatorskiego na okręg krakowski. Wiadomości Archeologiczne 6, 171-172.
Google Scholar

Żurowski J. 1923a. Sprawozdanie z działalności państw. konserwatora zabytków przedhistorycznych na okręg zachodnio-małopolski w r. 1922. Wiadomości Archeologiczne 8 (1), 84-99.
Google Scholar

Żurowski J. 1923b. Odkrycie siedziby ludzkiej i grobów z czasów przedhistorycznych w powiecie pińczowskim. Głos Pińczowski, Dwutygodnik Oświatowo-Społeczny Rok II. Kielce, 1-3.
Google Scholar

Żurowski J. 1925. Sprawozdanie z działalności Państw. Konserwatora Zabytków Przedhistorycznych Okręgu Zachodnio-Małopolskiego za rok 1923. Wiadomości Archeologiczne 9 (3-4), 331-341.
Google Scholar

Żurowski J. 1926. Wiślanie – Krakowianie doby wczesnohistorycznej w świetle wykopalisk archeologicznych lat ostatnich. Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności Tom 31, Nr 10, 13-16.
Google Scholar

Żurowski J. 1929. Sprawozdanie z działalności Państw. Konserwatora Zabytków Przedhistorycznych Okręgu Zachodnio-Małopolskiego i Śląskiego za lata 1924-1926. Wiadomości Archeologiczne 10, 215-229.
Google Scholar

Agnieszka Brzeska-Zastawna

abzastawna@gmail.com

Affiliation:

Institute of Archeology, Jagiellonian University, Gołębia st. 11, 33-332, Kraków, Poland

Albert Zastawny

Affiliation:

Archaeological Museum in Kraków, Poland