A new find of a Mesolithic antler axe from western Poland

Tomasz Płonka; Marcin Diakowski; Bernadeta Kufel-Diakowska; Wojciech Bronowicki; Beata  Miazga; Krzysztof Stefaniak

doi:10.23858/SA/74.2022.2.2764

Published: 2022-12-30

Vol. 74 No. 2 (2022)

A new find of a Mesolithic antler axe from western Poland

Tomasz Płonka , Marcin Diakowski , Bernadeta Kufel-Diakowska , Wojciech Bronowicki , Beata Miazga , Krzysztof Stefaniak

Sprawozdania Archeologiczne

Section: Field Survey and Materials

https://doi.org/10.23858/SA/74.2022.2.2764

Abstract

In 2017, a man fishing in the Oder River accidentally discovered an antler-base axe in the village of Domaszków, Lower Silesian Voivodeship. In-depth study of the axe included analysis of the traces on its surface, radiocarbon dating and paleogenetic analysis, and concluded with the tool’s conservation. Most of the traces casting light on the techniques used in its crafting had been eroded by intensive water action. The axe was made from the unshed red deer antler. Among the preserved marks we note pointed depressions made during the separation of the antler beam, traces where the brow and bay tines were cut off, and concentric rings from the drilling of the perforation. A small scar on the axe’s blade was identified as resulting from the tool’s use. Radiocarbon dating placed the origins of the axe in Boreal period. Such tools are known from western Poland and the north-western European Mesolithic as well as from the Neolithic and the Early Bronze Age.

Keywords:

antler-base axes, Mesolithic, Boreal period, Lower Silesia, microscopic analysis

Most read articles by the same author(s)

Beata Miazga, Sylwia Rodak, Jeannette Jacqueline Lucejko, Erika Ribechini, A unique early medieval pendant (kaptorga) from Opole Groszowice (Silesia, SW Poland) in the light of interdisciplinary archaeometric studies , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 72 No. 2 (2020): Sprawozdania Archeologiczne
Bernadeta Kufel-Diakowska , Beata Miazga , Jeannette Łucejko , Erika Ribechini , Weiya Li, Sickles of the Funnel Beaker culture in the light of use-wear and residue analysis , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 71 (2019)
Beata Miazga, Paweł Milejski, The second hoard from Strzelce Krajeńskie (2014) – preliminary studies and metal analyses of selected coins , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 74 No. 2 (2022): Sprawozdania Archeologiczne
Tomasz Płonka, The Tardenoisian concept in Polish Mesolithic studies , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 74 No. 1 (2022): Sprawozdania Archeologiczne
Bernadeta Kufel-Diakowska, Marcin Chłoń, Wojciech Bronowicki, Michał Borowski, Hidden lithic treasures. Research perspectives on museum collections of the Neolithic stone tools , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 1 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Tomasz Płonka, Marcin Diakowski, Marcin Chłoń, Robert Niedźwiedzki, New data on fossils in the Mesolithic of the Polish Plain , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 1 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Bernadeta Kufel-Diakowska , Stanisław Wilk , Microliths from Lublin-Volhynian Culture Graves at Site 2 in Książnice, Świętokrzyskie Voivodeship / Mikrolity (microliths) z cmentarzyska kultury lubelsko-wołyńskiej na stan. 2 w Książnicach, woj. świętokrzyskie , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 70 (2018)
Agnieszka Brzeska-Zastawna, Bernadeta Kufel-Diakowska, Albert Zastawny, A superb axe-head of G-type flint from the vicinity of Bronocice as a reason to consider the production of macrolithic four-sided tools in the Eneolithic of Lesser Poland , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 76 No. 1 (2024): Sprawozdania Archeologiczne
Bernadeta Kufel-Diakowska, Marcin Skuła, Life and afterlife of tools: Axes of the Corded Ware culture in morpho-functional analysis , Sprawozdania Archeologiczne: Vol. 67 (2015)

Download files

pdf

Citation rules

Płonka, T., Diakowski, M., Kufel-Diakowska, B., Bronowicki, W., Miazga, B. ., & Stefaniak, K. (2022). A new find of a Mesolithic antler axe from western Poland. Sprawozdania Archeologiczne, 74(2), 93–109. https://doi.org/10.23858/SA/74.2022.2.2764

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Bagniewski Z. 1987. Niektóre zagadnienia osadnictwa mezolitycznego na terenie Polski południowozachodniej. Studia Archeologiczne 15, 3-80.
Google Scholar

Bagniewski Z. 1990: Obozowisko mezolityczne z doliny Baryczy. Pobiel 10, woj. leszczyńskie (= Studia Archeologiczne 19). Warszawa, Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar

Bagniewski Z. 1992. Untersuchungsergebnisse aus der mesolitischen Torfstation Pobiel 10 (Niederschlesien). Prähistorische Zeitschrift 67/2, 141-162.
Google Scholar

Clark J. G. D. 1975. The Earlier Stone Age settlement of Scandinavia. London: Cambridge University Press.
Google Scholar

Cziesla E. and Pettitt P. 2003. AMS-14C-Datierungen von spätpaläolitischen und mesolitischen Funden aus dem Bützsee (Brandenburg). Archäologisches Korrespondenzblatt 33/1, 21-38.
Google Scholar

Elliott B. 2015. Facing the chop: redefining British antler mattocks to consider larger-scale maritime networks in the early fifth millennium cal BC. European Journal of Archaeology 18, 222-244.
Google Scholar

Fiedorczuk J. 1995. Mesolithic finds at Dudka 1, Great Masurian Lakeland, and their chronological taxonomic relations. Przegląd Archeologiczny 43, 47-59.
Google Scholar

Gajewski L. 1969. Topór z rogu jelenia z miejscowości Zawieprzyce, pow. Lubartów. Wiadomości Archeologiczne 34/3-4, 454-455.
Google Scholar

Goslar T., Kabaciński J., Makowiecki D., Prinke D. and Winiarska-Kabacińska M. 2006. Datowanie radiowęglowe zabytków z Kolekcji Epoki Kamienia Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Fontes Archaeologici Posnanienses 42, 5-25.
Google Scholar

Gramsch B. 1973. Das Mesolithikum im Flachland zwischen Elbe und Oder. Teil I (= Veröffentlichungen des Museums für Ur- und Frühgeschichte Potsdam 7). Berlin: VEB Deutscher Verlag der Wissenschaften.
Google Scholar

Grygiel R. 2008. Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, vol. II, part 2: Środkowy neolit. Grupa brzesko-kujawska kultury lendzielskiej. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego.
Google Scholar

Gumiński W. 1989. Gródek Nadbużny. Osada kultury pucharów lejkowatych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Google Scholar

Ilkiewicz J. 2010. Narzędzia z poroża jeleniowatych z Pobrzeża Koszalińskiego. Materiały Zachodniopomorskie 6/7 (2009/2010), 15-42.
Google Scholar

Jensen G. 1991. Ubrugelige økser? Forsøg med Kongemose – og Ertebøllekulturens økser af hjortetak. In B. Madsen (ed.), Eksperimentel arkæologi. No 1. Studier i teknologi og kultur. Lejre: Historisk-Arkæologisk Forsøgscenter, 9-22.
Google Scholar

Kabaciński. J. 2009. Quarrying the antler adzes – a new Mesolithic site of the Boreal period at Krzyż Wielkopolski, western Poland. Quartär 56, 119-130.
Google Scholar

Kabaciński J., David E., Makowiecki D., Schild R., Sobkowiak-Tabaka I. and Winiarska-Kabacińska M. 2008. Stanowisko mezolityczne z okresu borealnego w Krzyżu Wielkopolskim. Archeologia Polski 53/2, 245-290.
Google Scholar

Kempisty A. 1958. Narzędzia z kości i rogu południowej grupy kultury pucharów lejkowatych z terenu Wyżyny Małopolskiej. Materiały Starożytne 4, 301-321.
Google Scholar

Mathiassen T. 1948. Danske Oldsager 1: Ældre Stenalder. København: Nordisk Forlag.
Google Scholar

Orłowska J. and Osipowicz G. 2017. Searching for the function of the Early Holocene heavy duty bevel-ended tools: remarks from experimental and use-wear studies. In A.V. Sitdikov (ed.), Kamenniy vek i nachalo epokhi rannego metalla. Tekhnologiya izgotovleniya i funktsi kostianykh izdeliy v drevnikh kulturakh Evrazii (= Arkheologiya Evraziyskikh stepey 2). Kazan: Akademia
Google Scholar

nauk Respubliki Tatarstana, Institut archeologii im. A. H. Halikova AN RT, 103-121.
Google Scholar

Pratsch S. 1994. Die Geweihartefakte des mesolitisch-neolitischen Fundplatzes von Friesack 4, Kr. Havelland. Veröffentlichungen des Brandenburgischen Landesmuseums für Ur- und Frühgeschichte 28, 7-98.
Google Scholar

Riedel K., Pohlmeyer K. and von Rautenfeld D. B. 2004. An examination of Stone Age/Bronze Age adzes and axes of red dear (Cervus elaphus L.) antler from the Leine Valley, near Hannover. European Journal of Wildlife Research 50, 197-206.
Google Scholar

Schuldt E 1961. Hohen Viecheln – ein mittelsteinzeitlicher Wohnplatz in Mecklenburg (= Deutsche Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Schriften der Sektion für Vor- und Frühgeschichte 10). Berlin: Akademie Verlag.
Google Scholar

Smith Ch. 1989. British antler mattocks. In C. Bonsall (ed.), The Mesolithic in Europe. Papers presented at the Third International Symposium Edinburgh 1985. Edinburgh: John Donald Publishers Ltd., 272-283.
Google Scholar

Stefaniak K. 2015. Neogene and Quaternary Cervidae from Poland. Kraków: Institute of Systematics and Evolution of Animals Polish Academy of Sciences.
Google Scholar