Return to Książnice Wielkie near Kraków
DOI:
https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.013Słowa kluczowe:
Funnel Beaker culture, Funnel Beaker-Baden assemblages, Lublin-Volhynian culture, Corded Ware culture, Globular Amphora cultureAbstrakt
In 1964 Barbara Burchard and Anna Eker published a study of the Funnel Beaker culture materials from Książnice Wielkie, located 45 km east of Kraków. These materials were obtained 40 years earlier by Józef Żurowski, a Krakow archaeologist, who conducted large rescue excavations in 1921-1924, discovering the settlement of the Funnel Beaker culture and the Corded Ware culture cemetery. J. Żurowski has never published the results of his research, and B. Burchard and A. Eker is so far the only comprehensive study of the Funnel Beaker culture settlement (Burchard and Eker 1964). The funeral materials of the Corded Ware culture, published by J. Machnik (Machnik 1964, 1966), were also studied. Since then, this site has not been the subject of detailed research and analysis. The huge, still unused, research potential of this site has become the reason for a scientific return to Książnice Wielkie. After almost 100 years of J. Żurowski's field work, the Archaeological Museum in Kraków resumed research. In 2017, magnetic prospecting was carried out, and since 2018 rescue excavations have been conducted in cooperation with the Jagiellonian University. Stone artefacts and radiocarbon analysis of materials obtained in the 1920s are also being studied.
Pobrania
Bibliografia
Bielenin K. 1959. Zabytki kultury ceramiki promienistej z Pleszowa (Nowa Huta) z badań w roku 1953. Materiały Archeologiczne 1, 63-76
Brzeska-Pasek A. and Zastawny A. 2018. Książnice Wielkie pod Krakowem. Dawne wykopaliska Józefa Żurowskiego i nowe perspektywy badawcze. In A. Zakościelna (ed.), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2017, Lublin, 15.
Brzeska-Zastawna A. 2018. Reutilization of axes made from Jurassic flint in G variant on the example of the materials from site 1 in Książnice Wielkie, Proszowice District, Małopolska Province. Recherches Archéologiques NS 9, 243-255.
Brzeska-Zastawna A. in this volume. Flint axes from the Funnel Beaker and Funnel Beaker-Baden settlement phases at site 1 in Książnice Wielkie, Proszowice District. Sprawozdania Archeologiczne 72.
Brzeska-Zastawna A. and Zastawny A. 2019. Powrót po stu latach. Nowe badania terenowe i analizy materiałów z wykopalisk Józefa Żurowskiego w Książnicach Wielkich pod Krakowem. In A. Zakościelna (ed.), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2018, Lublin, 19.
Brzeska-Zastawna A. and Zastawny A. in print. New radiocarbon dates for the Funnel Beaker and the Funnel Beaker-Baden assemblages in Lesser Poland from Książnice Wielkie, site 1, Proszowice district. In M. Dębiec and T. Saile (eds.), Ab plantibus usque ad Montes. Studia archaeologica Andreae Pelisiak sexagesimum quintum annum aitae oblate. Collectio Archaeologica Ressoviensis, Rzeszów.
Burchard B. 1981. Kultura pucharów lejkowatych w Małopolsce Zachodniej. In T. Wiślański (ed.), Kultura pucharów lejkowatych w Polsce, Polska Akademia nauk, Oddział w Poznaniu, Poznań, 221-236.
Burchard B. 1997. Kultura pucharów lejkowatych. In K. Tunia (ed.), Z archeologii Małopolski. Historia i stan badań zachodniomałopolskiej wyżyny lessowej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie, Kraków, 123-145.
Burchard B. and Eker A. 1964. Osada kultury czasz lejowatych w Książnicach Wielkich, pow. Kazimierza Wielka. Studia i materiały do badań nad neolitem Małopolski, Prace Komisji Archeologicznej PAN – Oddział w Krakowie 4, 191-327.
Godłowska M. 1976. Próba rekonstrukcji rozwoju osadnictwa neolitycznego w rejonie Nowej Huty, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 5, 7-180.
Godłowska M. 1979. Plemiona kultury ceramiki promienistej. In W. Hensel (ed.), Prahistoria ziem polskich, II – Neolit, Polska Akademia Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 301-317.
Godłowska M. 1981. Zarys problematyki wzajemnych oddziaływań kultury ceramiki promienistej i pucharów lejkowatych w Małopolsce. In T. Wiślański (ed.), Kultura pucharów lejkowatych w Polsce, Polska Akademia Nauk, Oddział w Poznaniu, Poznań, 239-252.
Godłowska M. 1986. Neolityczne osadnictwo na stanowisku 76 w Krakowie-Nowej hucie-Branicach, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 10, 7-42.
Grabowska B. and Zastawny A. 2011. Materiały neolityczne o nieustalonej przynależności kulturowej ze st. 5 w Modlnicy, pow. krakowski. In J. Kruk, A. Zastawny (eds.), Modlnica 5. Od neolitu środkowego do wczesnej epoki brązu. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 411-461.
Jakimowicz R. 1936. Ś. P. Józef Żurowski. Wiadomości Archeologiczne 14, 1-14.
Jarosz P. 2015. IV. Materiały kultury ceramiki sznurowej ze stanowisk 9 i 10 w Stanisławicach, pow. bocheński. In M. Nowak, T. Rodak (eds.), Osady z epoki kamienia oraz wczesnej epoki brązu na stanowiskach 9 i 10 w Stanisławicach, pow. bocheński. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 73-87.
Jarosz P. 2017. Piec ludności kultury ceramiki sznurowej na stanowisku 6 w Szczytnej, pow. Jarosław. In. P. Jarosz, J. Machnik (eds.), Nekropole ludności kultury ceramiki sznurowej z III tysiąclecia przed Chr. w Szczytnej na Wysoczyźnie Kańczuckiej. Via Archaeologica Ressoviensia XII, Rzeszów, Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 131-134.
Jarosz P., Włodarczak E. and Włodarczak P. 2010. Settlement finds of Corded Ware culture in the valley of the Upper Vistula. Kraków Bieżanów, Site 33. Acta Archaeologica Carpathica 45, 7-27.
Jarosz P. and Machnik J. (eds.) 2017. Nekropole ludności kultury ceramiki sznurowej z III tysiąclecia przed Chr. w Szczytnej na Wysoczyźnie Kańczuckiej. Via Archaeologica Ressoviensia XII, Rzeszów, Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego.
Kozłowski J. K. 1961. Zagadnienie pochodzenia i periodyzacji kultury ceramiki promienistej. Sprawozdania z posiedzeń Komisji Oddziału PAN w Krakowie, 8-12.
Kozłowski J. K. 1965. Ze studiów nad kulturą ceramiki promienistej, Archeologia Polski 10 (1), 178-216.
Kozłowski J. K. 1971. Niektóre aspekty genezy kultury ceramiki promienistej w Polsce, Światowit 32, 27-70.
Kozłowski J. K. 1989.
Kruk J. and Milisauskas S. 2018. Bronocice. The Chronology and Development of a Neolithic Settlement of the Fourth Millennium BC. Kraków: Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences.
Kruk J., Milisauskas S. and Włodarczak P. 2018. Real time. Radiocarbon dates and Bayesian Analysis of the Neolithic Settlement at Bronocice. Fourth Millennium BC. Kraków : Institute of Archaeology and Ethnology of the Polish Academy of Sciences.
Kruk J., Milisauskas S., Alexandrowicz S.W. and Śnieszko Z. 1996. Osadnictwo i zmiany środowiska naturalnego wyżyn lessowych. Studium archeologiczne i paleogeograficzne nad neolitem w dorzeczu Nidzicy. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Machnik J. 1964. Groby kultury ceramiki sznurowej w Książnicach Wielkich, pow. Kazimierza Wielka. Studia i materiały do badań nad neolitem Małopolski, Prace Komisji Archeologicznej PAN – Oddział w Krakowie 4, 339-372.
Machnik J. 1966. Studia nad kulturą ceramiki sznurowej w Małopolsce. Polska Akademia Nauk, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Papiernik P. and Płaza D. K. 2018. Od epoki kamienia do współczesności. Badania archeologiczne w Redczu Krukowym na Kujawach, t. 1. Łódź: Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego Nr 26.
Przybyła M. M., Szczepanek A. and Włodarczak P. 2013. Koszyce, stanowisko 3. Przemoc i rytuał u schyłku neolitu. Ocalone dziedzictwo archeologiczne 4, Kraków-Pękowice.
Rook E. 1971. Materiały kultury ceramiki promienistej odkryte na stanowisku w Nowej Hucie-Pleszowie (badania w latach 1954-1963). Materiały Archeologiczne Nowej Huty 4, 111-236.
Rydzewski J. 1972. Badania poszukiwawcze i weryfikacyjne w dolnym dorzeczu Szreniawy. Sprawozdania Archeologiczne 24, 267-294.
Sochacki Z. 1980. Kultura ceramiki promienistej w Europie. Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego 146, Warszawa, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Sych L. 1964. Szczątki zwierząt z neolitycznej osady w Książnicach Wielkich, pow. Kazimierza Wielka. Studia i materiały do badań nad neolitem Małopolski, Prace Komisji Archeologicznej PAN – Oddział w Krakowie 4, 329-337.
Tunia K. 1997. Kultura amfor kulistych i kultura ceramiki sznurowej. In K. Tunia (ed.), Z archeologii Małopolski. Historia i stan badań zachodniomałopolskiej wyżyny lessowej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie, Kraków, 167-184.
Tyniec A. 2015. Józef Żurowski. Archeolog i konserwator krakowski. Materials and studies on archaeology of Sub-Carpathian and Volhynian area 19, L’viv, 106-112.
Włodarczak P. 2012. Tarnów, stan. 98. Ślady osadnictwa z późnego neolitu i wczesnej epoki brązu, Archiwum Krakowskiego Zespołu do Badań Autostrad.
Włodarczak P., Grabowska B. and Zastawny A. 2011. Groby kultury ceramiki sznurowej i kultury mierzanowickiej ze st. 5 w Modlnicy, pow. krakowksi. In J. Kruk, A. Zastawny (eds.), Modlnica 5. Od neolitu środkowego do wczesnej epoki brązu. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 291-410.
Zabłocki and Żurowski J. 1934. Znalezienie zapasów Lithospermum w dwu stanowiskach kultury małopolskiej. Materiały Prehistoryczne 1, 1-29.
Zastawny A. 2009. Obrządek pogrzebowy grupy Wyciąże. In. A. Czekaj-Zastawny (ed.) Obrządek pogrzebowy kultur pochodzenia naddunajskiego w neolicie Polski południowo-wschodniej (5600/5500-2900 BC). Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk. Kraków, 155-158.
Zastawny A., Włodarczak P. and Grabowska B. 2011. Osada kultury pucharów lejkowatych na st. 5 w Modlnicy, pow. krakowski. In J. Kruk, A. Zastawny (eds.), Modlnica st. 5. Od środkowego neolitu po wczesną epokę brązu, Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce, Kraków, 231-290.
Zoll-Adamikowa H. 1966, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski, cz. I. Źródła. Prace Komisji Archeologicznej PAN Nr 6, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Żurowski J. 1921. Sprawozdanie Urzędu Konserwatorskiego na okręg krakowski. Wiadomości Archeologiczne 6, 171-172.
Żurowski J. 1923a. Sprawozdanie z działalności państw. konserwatora zabytków przedhistorycznych na okręg zachodnio-małopolski w r. 1922. Wiadomości Archeologiczne 8 (1), 84-99.
Żurowski J. 1923b. Odkrycie siedziby ludzkiej i grobów z czasów przedhistorycznych w powiecie pińczowskim. Głos Pińczowski, Dwutygodnik Oświatowo-Społeczny Rok II. Kielce, 1-3.
Żurowski J. 1925. Sprawozdanie z działalności Państw. Konserwatora Zabytków Przedhistorycznych Okręgu Zachodnio-Małopolskiego za rok 1923. Wiadomości Archeologiczne 9 (3-4), 331-341.
Żurowski J. 1926. Wiślanie – Krakowianie doby wczesnohistorycznej w świetle wykopalisk archeologicznych lat ostatnich. Sprawozdania z czynności i posiedzeń Polskiej Akademii Umiejętności Tom 31, Nr 10, 13-16.
Żurowski J. 1929. Sprawozdanie z działalności Państw. Konserwatora Zabytków Przedhistorycznych Okręgu Zachodnio-Małopolskiego i Śląskiego za lata 1924-1926. Wiadomości Archeologiczne 10, 215-229.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Sprawozdania Archeologiczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
