Kosmiczne i społeczne wymiary zadomowiania się w przestrzeni. Przykład acefalicznego ludu Konkomba z Ghany i Togo

Abstrakt

Zadomowianie się tradycyjnych społeczeństw rolniczych w przestrzeni odbywa się na poziomie kosmicznym i społecznym. Ma ono na celu zjednanie sił niewidzialnych rządzących ziemią oraz stworzenie ram do prokreacji zgodnie z przyjętymi zasadami małżeństwa. Artykuł powstał na podstawie badań prowadzonych u ludu Konkomba z Północnego Togo, osiadłego na rozległym obszarze doliny rzeki Oti około 200 lat temu. Jest to społeczeństwo typowo acefaliczne, które charakteryzuje się dużym rozproszeniem osiedli i niezależnością polityczną rodzin. Zajmowanie nowych terenów związane było ze stworzeniem odniesienia symbolicznego do ziemi, zaś przez budowę zagród i osiedli jako przestrzeni życia, z potwierdzeniem więzów między członkami rodziny oraz między żyjącymi a zmarłymi krewnymi. Intymność domu, rytuały regulujące relacje międzyludzkie oraz płodność zapewniona przez przodków i duchy rządzące ziemią umożliwiają Konkomba bezpieczną codzienność.