Rola i znaczenie dźwięku dzwonów w kształtowaniu poczucia zadomowienia
DOI:
https://doi.org/10.23858/JUE17.2019.016Słowa kluczowe:
zadomowienie, wspólnota, dzwon, lokalność, dźwięk, krajobraz dźwiękowy, nostalgia, świętość, przynależnośćAbstrakt
Poczucie zadomowienia nie odnosi się wyłącznie do domu, czyli murów stanowiących bezpieczne schronienie, ale także do najbliższego otoczenia, gdzie człowiek czuje się u siebie. To otoczenie w niniejszym tekście zostanie przedstawione w perspektywie soundscape – brzmienia środowiska, w którym poczuciu domowości
i swojskości towarzyszą dźwięki dzwonów. Dzwony były i nadal są związane z tradycją religijną, lecz także wyrażają związek z lokalną przestrzenią i wywołują poczucie zadomowienia. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na audialne doświadczanie otoczenia i pokazanie poczucia zadomowienia poprzez dźwięki, które
zakotwiczają człowieka w danej przestrzeni, zapewniają bezpieczny azyl oraz budzą nostalgię.
Pobrania
Bibliografia
Bauman Z. 2011, Ponowoczesne typy osobowości, „Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 435-458.
Bauman Z. 2018, Retropia. Jak rządzi nami przeszłość, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Bernat S. 2011, Krajobraz dźwiękowy jutra, [w:] Bernat S. (red.), Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego nr 15, Sosnowiec, s. 193-205.
Borawski A. 1921, O ludwisarstwie i dzwonach w Polsce, „Przemysł i Rzemiosło. Czasopismo poświęcone wytwórczości przemysłowej i rękodzielniczej oraz sztuce plastycznej”, Organ Miejskiego Muzeum Przemysłowego im. Dra Adrjana Baranickiego w Krakowie, nr 1, 49-56.
Ciechorska-Kulesza K. 2018, Odczarowane blokowiska? Rola i przykłady kotwic tożsamościowych w wybranych gdańskich dzielnicach, [w:] Łukasiuk M., Brosz M. (red.) Zadomowienie. Konteksty empiryczne, Wydawnictwo Zakładu Realizacji Badań Społecznych Q&Q, Kawle Dolne, s. 86-100, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/16313, 05.01.2019.
Corbin A. 1998, Village Bells: Sound and Meaning in the Nineteenth – Century French Countryside, Columbia University Press, New York.
Dziura M. 2017, Dzwon w pejzażu pogranicza nadsańskiego, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, Przemyśl.
Grzymała-Kozłowska A. 2013, Zarys koncepcji społecznego zakotwiczenia inne spojrzenie na tożsamość, adaptację i integrację imigrantów, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 45-60.
Komorowski W. 1988, Historia dzwonów. Zabytkowe dzwony karpackie, Wydawnictwo SKPB, Warszawa.
Losiak R. 2010, O opisach pejzaży dźwiękowych, [w:] Łukaszewicz K. (red.), Nowy idiografizm?, „Prace Kulturoznawcze” t. XI, Wrocław, s. 224-232.
Losiak R. 2011, Recepcja dźwięków świątyń we współczesnym krajobrazie fonicznym miast, [w:] Bernat S. (red.), Niematerialne wartości krajobrazów kulturowych, Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego Polskiego Towarzystwa Geograficznego nr 15, Sosnowiec, s. 38-53.
Losiak R. 2012, Pamięć przywołana. W poszukiwaniu mnemotopów fonicznych, „Przegląd Kulturoznawczy”, nr 2, s. 141-152.
Losiak R., Tańczuk R. 2015, Pejzaż dźwiękowy miejsca zamieszkania w doświadczeniu wrocławian, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, nr 1, s. 191-203.
Łukasiuk M. 2018, Czy(m) jest zadomowienie, [w:] Łukasiuk M., Brosz M. (red.), Zadomowienie. Konteksty empiryczne, Wydawnictwo Zakładu Realizacji Badań Społecznych Q&Q, Kawle Dolne, s. 6-14, https://depot.ceon.pl/handle/123456789/16313, 05.01.2019.
Majer A. 2011, Lokalność w cieniu globalizacji, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Lublin-Polonia, Vol. XXXVI, 2, sectio 1, s. 27-46.
Murray Schafer R. 1982, Muzyka środowiska, „Res Facta”, nr 9, s. 288-315.
Murray Schafer R. 1994, The Soundscape: Our Sonic Environment and the Tuning of the World, Vt: Destiny Books, Rochester.
Szydłowski T. 1922, Z dziejów odlewnictwa w Polsce, [w:] Szydłowski T. (red.) Dzwony starodawne, Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Tańczuk R. 2015, „Pejzaż dźwiękowy” jako kategoria badań nad doświadczeniem miasta, [w:] „Audiosfera. Koncepcje – badania – praktyki”, nr 1, s. 10-19.
Tönnies, F. 2008, Wspólnota i stowarzyszenie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
