Kto ma dostęp do kultury w mieście? O projektowaniu miejskiej kultury dostępnej dla osób z niepełnosprawnościami i o szczególnych potrzebach
DOI:
https://doi.org/10.23858/JUE20.2022.013Słowa kluczowe:
dostępność, inkluzywność, projektowanie uniwersalne, niepełnosprawność, kultura, projekty włączająceAbstrakt
W artykule opisano pojęcie dostępności, które na przełomie roku 2020 i 2021 w Polsce mocno zyskało na popularności za sprawą wejścia w życie nowych regulacji prawnych. Zmiany te wymagają od wszystkich instytucji publicznych zapewnienia dostępności architektonicznej, cyfrowej oraz informacyjno-komunikacyjnej wszystkim
odbiorcom, również osobom z różnego rodzaju niepełnosprawnościami i organiczeniami sprawności. Zagadnienie niepełnosprawności stało się wiodącym tematem artykułu. Autorka na przykładzie trzech projektów prowadzonych przez instytucje kultury ukazuje, jak dzięki przemianom w definiowaniu niepełnosprawności oraz wynikającym z nich przemianom prawnym, możliwe jest projektowanie kultury w mieście dostępnej dla wszystkich.
Pobrania
Bibliografia
Burgstahler S. 2021. Universal Design, https://www.researchgate.net/publication/349737141Universal_Design, 27.11.2021.
Dudziak M. J. i Pomieciński A. 2020. Polifem. Szkice z antropologii (nie)oczywistości, Poznań: Wyd. Nauka i Innowacje.
Garland-Thomson R. 2020. Niepełnosprawne ciała. Przedstawienia niepełnosprawności fizycznej w amerykańskiej kulturze i literaturze. Warszawa: Fundacja Teatr 21.
Giełda M. 2015. Pojęcie niepełnosprawności. Wrocław: Wyd. Prawnicza i Ekonomiczna Biblioteka Cyfrowa. Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, https://www.repozytorium.uni.wroc.pl/dlibra/publication/84855/edition/79842/content 27.11.2021.
Kazanowski Z. 2015. Społeczny wymiar współczesnej niepełnosprawności intelektualnej. Annales. Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio J. Paedagogia-Psychologia XXVIII, 33-34. DOI: https://doi.org/10.17951/j.2015.28.1.33
Lipko-Konieczna J. i Godlewska-Byliniak E. 2018. Rewolucja, której nie było. [W:] J. Lipko-Konieczna i E. Godlewska-Byliniak (red.), Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu. Warszawa: Teatr 21, Biennale Warszawa, 9-12.
Majer A. 2011. Miasto osobiste. Acta Universitas Lodziensis. Folia Sociologica 36, 17-34.
Mills C.W. 2007. Wyobraźnia socjologiczna, przeł. M. Bucholc. J. Mucha (red.). Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Mouffe Ch. 2007. Polityka i polityczność. Krytyka Polityczna 11: 12, 150-163.
Sikora S. (red.). 2015. Oddolne tworzenie kultury. Perspektywa antropologiczna. Warszawa: IEiAK UW.
Shakespeare T. 2018. Samoorganizacja osób niepełnosprawnych: nowy ruch społeczny? [W:] J. Lipko-Konieczna i E. Godlewska-Byliniak (red.), Niepełnosprawność i społeczeństwo. Performatywna siła protestu. Warszawa: Teatr 21, Biennale Warszawa, 33-51.
Stanisz A. 2014. Audioantropologia: praktykowanie dyscypliny poprzez dźwięk. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCCCXXXVI Prace Etnograficzne 42/4, 305-318.
Źródła internetowe
Facebook 2021a, Trzy spojrzenia na dostępność muzeów, https://www.facebook.com/events/240138021320743, 27.11.2021.
Facebook 2021b, Miejsca dla wszystkich - rozmowy o dostępności biznesu, https://www.facebook.com/events/fundacja-dom-pokoju/miejsca-dla-wszystkich-rozmowa-o-dostępności-biznesu-tłumaczenie-pjm/367991184713452/, 27.11.2021.
Facebook 2021c, Sieć Liderek i Liderów dostępności, https://www.facebook.com/groups/liderki.liderzy.dostepnosci, 27.11.2021.
Facebook 2021d, Forum Koordynatorów i Koordynatorek Dostępności, https://www.facebook.com/groups/forumkoordynatorowdostepnosci, 27.11.2021.
Facebook 2021e, Edukacja - Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, wpis z dnia 16 października 2021 r., https://www.facebook.com/lednicamuzeum/photos/a.677012435696571/4675393419191766/ 29.11.2021.
MKW 2021, Małopolska Kultura Wrażliwa strona internetowa, Zamigaj MEK, https://kulturawrazliwa.pl/wiedza/zamigaj-mek/, 29.11.2021.
MPPL 2021a, Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy strona internetowa, informacja prasowa “Niepełnosprawni pełnoprawni odbiorcy kultury”, http://bityl.pl/bcFcG [link zarchiwizowany], 27.11.2021.
MPPL 2021b, Muzeum Pierwszych Piastów…, informacja prasowa 15/10 Światowy dzień białej laski, https://lednicamuzeum.pl/wiadomosc,15-10-swiatowy-dzien-bialej-laski.html, 29.11.2021.
PFE 2021, Portal Funduszy Europejskich, Ustawa o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl/strony/o-funduszach/fundusze-europejskie-bez-barier/dostepnosc-plus/ustawa-o-dostepnosci/, 27.11.2021.
Strefa Kultury Wrocław 2021, Doznanie zmysłów – warsztaty i rozmowy o dostępności, https://strefakultury.pl/project/doznanie-zmyslow/, 27.11.2021.
Dz. U. 2019 poz. 848, Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych , https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190000848/T/D20190848L.pdf, 27.11.2021.
Dz. U. 2019 poz. 1696, Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami, https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20190001696/T/D20191696L.pdf, 27.11.2021.
Zachęta. Narodowa Galeria Sztuki strona internetowa 2021a, Spacer dźwiękowy wokół Zachęty, https://zacheta.art.pl/pl/kalendarz/spacer-dzwiekowy-wokol-zachety, 27.11.2021.
Zachęta… 2021b, Pocztówka z Zachęty. Warsztaty dźwiękowe, https://zacheta.art.pl/pl/kalendarz/pocztowka-z-zachety-warsztaty-dzwiekowe, 27.11.2021.
Zachęta… 2021c, Pocztówka dźwiękowa z Zachęty i Placu Małachowskiego, https://zacheta.art.pl/pl/mediateka-i-publikacje/70-19?filters=eyJ0aGVtZXMiOlsiMTUiXSwiYWN0aXZlIjoxLCJvcmRlciI6InRpdGxlX1BMLCBzdWJ0aXRsZV9QTCJ9, 27.11.2021.
Zachęta… 2021d, Visual Vernacular, https://zacheta.art.pl/pl/kalendarz/visual-vernacular, 27.11.2021. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003276753-3
Pliki dodatkowe
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Journal of Urban Ethnology
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
