Nowoczesność i tradycja w architekturze współczesnej Japonii. Trzy przykłady postaw twórczych: Kenzō Tange, Arata Isozaki, Kengo Kuma
DOI:
https://doi.org/10.23858/JUE20.2022.007Słowa kluczowe:
architektura, urbanistyka japońska, Kenzō Tange, Arata Isozaki, Kengo KumaAbstrakt
Zdaniem wybitnego architekta Arata Isozaki architekturę Japonii można zrozumieć jedynie jako proces mediacji pomiędzy modernizacją a tradycją. Artykuł ma na celu przedstawienie uwarunkowań tego procesu w rozwoju architektury japońskiej oraz idei urbanistycznych proponowanych przez japońskich architektów po II wojnie światowej.
Pierwsze pokolenie architektów powojennych chętnie akceptowało neutralny i ahistoryczny w wyrazie styl międzynarodowy; przy czym stylistyka ta była uzupełniana o wątki japońskiej tradycji. Kolejne lata to próba
asymilacji zachodnich idei postmodernizmu, które także znajdowały swe odbicie w zwierciadle tradycji japońskiej. Pokolenie ery globalizacji odrzuciło język postmodernizmu i poszukując własnej drogi twórczej wielokrotnie znajdywało inspirację także w rodzimej tradycji. Każde pokolenie dostosowywało zewnętrzne wzorce do natury własnej tradycji budowlanej i kulturowej, co zilustrowane zostało przykładami twórczości trzech architektów: Kenzō Tange, Arata Isozaki i Kengo Kuma.
Pobrania
Bibliografia
A Guide to Japanese Architecture 1975. Tokyo: Japan Architect.
Alberowa Z. 1983. O sztuce Japonii. Warszawa: Wiedza Powszechna
Bognar B. 1985. Contemporary Japanese Architecture. New York: Van Nostrand Reinhold.
Engel H. 1964. The Japanese House. A Tradition for Contemporary Architecture. Vermont–Tokyo: Charles E Tuttle Publishers.
Daiki A. 2009. The Founding of Bunriha Kenchikukai: Art. And Expression in Early Japanese Architectural Circle, 1888–1920. Aesthetisc, No. 13.
Fujiki T., Toyoda K. 1998. Design Process of Japanese Pavilion, Paris Exposition 1937. Architecture Planning Environment Engineering. Architectural Institute of Japan, No. 514, 217–223, https://www.jstage.jst.go.jp/article/aija/63/514/63_KJ00004222897/_pdf/-char/en, 15.12.2021. DOI: https://doi.org/10.3130/aija.63.217_6
Giovannini J. 1986. Arata Isozaki: From Japan. A New Wave of International Architects. New York Times, 17.08.1986, https://www.nytimes.com/1986/08/17/magazine/arata-isozaki-from-japan-a-new-wave-of-international-architects.html#after-story-ad-7, 10.12.2021.
Hyunjung C. 2011. Hiroshima Peace Memorial Park and the Making of Japanese Postwar Architecture. Journal of Architectural Education, https://doi.org/10.1080/10464883.2012.720915, 10.12.2021. DOI: https://doi.org/10.1080/10464883.2012.720915
Ingarden K. 1984. Tsukuba Center Building – Arata Isozaki, gra negatywności. Architektura, 05.1984.
Ingarden K. 2017. Jakimi mówimy językami? Próba klasyfikacji architektury Drugiej i Trzeciej Rzeczpospolitej. Kraków: Wydawnictwo KAAFM.
Isozaki A. 1998. Four Decades of Architecture, Los Angeles: The Museum of Contemporary Art, https://doubleoperative.files.wordpress.com/2009/12/isozaki-arata-four-decades-of-architecture.pdf
Isozaki A. 2006. Japan-ness in Architecture. USA: The MIT Press.
Isozaki A. 2019. cytaty wypowiedzi Arata Isozaki zamieszczone w artykule Amy Qin pt. Arata Isozaki’s architecture defies categorizations. New York Times, 6.03.2019, https://kentaro-takahashi.com/news/19-03-06, 10.12.2021.
Jackson N. 2019. Japan and the West. An Architectural Dialogue. London: Lund Humphries.
Jarzombek M. 2018. Positioning the Global Imaginary: Arata Isozaki. 1970. Critical Inquiry, 02.2018. DOI: https://doi.org/10.1086/696910
Jencks Ch. 1987. Ruch nowoczesny w architekturze. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe.
Koolhaas R., Obrist H. 2011. Project Japan: Metabolism Talks. Köln: Taschen.
Kordzińska-Nawrocka I, Kozyra A. (red.) 2017. Tradycja w kulturze popularnej Japonii. Warszawa: Wydawnictwo UW.
Kotański W. 1974. Sztuka Japonii. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe
Kubiak Ho-Chi B. 2009. Estetyka i sztuka japońska. Kraków: Universitas.
Kuma K. 2000. Katalog, http://www.archilab.org/public/2000/catalog/kengo/kengoen.htm
Kuma K. 2002. Makeru Kenchiku. Tokio: Iwanami Shoten. (Wyd. ang.: Architecture of Defeat. Rutledge 2019.) DOI: https://doi.org/10.4324/9780429423178
Kuma K. 2013. Anti-Object: The Dissolution and Disintegration of Architecture. London: Architectural Association (e-book).
Kuma K. 2019. Kengo Kuma 2014–2019. AV Monografias, No. 218–219.
Kuma K. 2020. Kengo Kuma 2013–2020. Tokyo: GA. ADA Edita.
Kuma K. 2021. Kuma Newsletter #39, https://kkaa.co.jp/newsletter/kkaa-newsletter-39/?language=en, 10.12.2021.
Kurokawa K. 1991. Intercultural Architecture: The Philosophy of Symbiosis. American Institute of Architects.
Mach-Bryson U., Zalewska A. 2014. (red) Materialne i niematerialne dziedzictwo kultury Japonii, Warszawa: Wydawnictwo UW
Naito A. 1977. Katsura. A Princely Retreat. Tokyo: Kodansha International.
Oshima K.T. 2009. Arata Isozaki. London: Phaidon.
Pallasmaa J. 2012. Oczy skóry. Kraków: Instytut Architektury.
Prinz A. 2019. Kengo Kuma on Career Choices, Cross-cultural Education and His Proudest Moment in Architecture. Archdaily, https://www.archdaily.com/923670/kengo-kuma-on-career-choices-cross-cultural-education-and-his-proudest-moment-in-architecture, 10.12.2021.
Qin A. 2019. Pritzker Prize Goes to Arata Isozaki, Designer for a Postwar World. New York: New York Times, https://www.nytimes.com/2019/03/05/arts/design/pritzker-architecture-prize-arata-isozaki.html?emc=edit_NN_p_20190306&nl=morning-briefing&nlid=70397799ion%3DwhatElse§ion=whatElse&te=1
Ross M.F. 1978. Beyond Metabolism, The New Japanese Architecture. McGraw-Hill Book Company, New York
Sapeta M. 2021. Kengo Kuma, Architektura, Materiał, Eksperyment. Kengo Kuma Eksperyment Materiał Architektura – katalog wystawy. Kraków: Muzeum Manggha.
Seligmann A. 2016. Japanese Modern Architecture 1920–2015 Developments and Dialogues. The Crowood Press (e-book).
Stec B. 2021. Architektura jak czarka dobrej herbaty. Kengo Kuma Eksperyment Materiał Architektura – katalog wystawy. Kraków: Muzeum Manggha.
Szczerski A. 2015. Cztery Nowoczesności. Kraków: Dodo Editor.
Tange K., Ishimoto Y. 1960. Katsura: Tradition and Creation in Japanese Architecture. New Haven: Yale University Press
Tange K., Kawazoe N. 1965. Ise: Prototype of Japanese Architecture. Tokyo: MIT + Zokeisha Publications.
Tubielewicz J. 1984. Historia Japonii. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Vogel Ch., Yasushi I., Yasushi Z. 2014. Hayama Reiko. Between the Acts: Legacies from Le Corbusier and Kunio Maekawa. DEARQ – Revista de Arquitectura / Journal of Architecture, No. 15.
Wilkoszewska K (ed). 2001. Estetyka Japońska, Antologia. Kraków: Universitas
Wilkoszewska K (ed). 2002. Estetyka czterech żywiołów. Kraków: Universitas
Wilkoszewska K (ed). 2005. Estetyka Japońska, słowa i obrazy. Kraków: Universitas
Zumthor P. 2006. Atmospheres. Basel, Boston, Berlin: Birkhauser.
Zumthor P. 2010. Myślenie architekturą. Kraków: Katakter.
Pliki dodatkowe
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Journal of Urban Ethnology
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
