Miasto w nocy – noc w muzeum: między spontanicznością a tradycją. Rekonesans badawczy

Krzysztof Paweł Woźniak

Opublikowane: 01.01.2016

Tom 14 (2016)

Miasto w nocy – noc w muzeum: między spontanicznością a tradycją. Rekonesans badawczy

Krzysztof Paweł Woźniak

Abstrakt

Artykuł jest próbą charakterystyki odbywającej się w Łodzi od 2005 roku „Nocy Muzeów” i odpowiada na pytania: czym jest to wydarzenie dla łodzian? Czy jego formuła zmieniała się w ciągu dekady, czy też odznaczała się stałością elementów składowych? Jak jest recepcja „Nocy Muzeów” wśród jej uczestników (widzów)? Wykorzystane zostały materiały informacyjne różnej proweniencji, zarówno drukowane, jak i udostępnianie on-line, opracowania charakteryzujące placówki uczestniczące w „Nocy Muzeów”, materiały z autorskiej ankiety przeprowadzonej w 2015 roku oraz spostrzeżenia z obserwacji uczestniczących autora ; „Noc Muzeów” w Łodzi już w 2008 roku stała się imprezą masową o charakterze festynu, „spektaklu miejskiego”. Systematycznie rosła liczba biorących w nim udział muzeów i innych placówek kulturalnych, edukacyjnych, także kościołów. Bardziej szczegółowo przedstawiona została oferta trzech muzeów, gromadzących zbiory charakterystyczne dla miasta – niegdyś wielokulturowej metropolii przemysłowej (Muzeum Miasta Łodzi, Centralne Muzeum Włókiennictwa, Muzeum Uniwersytetu Łódzkiego). Opisane zostały także inne formy uczestnictwa widzów w wydarzeniach nocy: od zajęć i warsztatów dla dzieci po przejażdżki zabytkowymi tramwajami, a nawet kolejką wąskotorową już poza granicami miasta. Zwrócono uwagę na przewagę informacji cyfrowej w upowszechnianiu programu „Nocy Muzeów” i przewagę osób młodych wśród jej uczestników. Zasygnalizowano, jako wyraźnie widoczne zjawisko, małą znajomość wartości łódzkich zbiorów muzealnych i ich codziennej dostępności. Najsilniejszymi bodźcami do uczestnictwa w „Nocy Muzeów” są: nocna sceneria, atmosfera święta – festynu, liczne atrakcje okołomuzealne, możliwość zbiorowego przeżywania podobnych emocji. Ekspozycje muzealne pozostają na razie „wartością dodaną”

Słowa kluczowe:

muzeum, muzealnictwo, festyn wiejski, święto, kultura miejska

Pobierz pliki

PDF

Zasady cytowania

Woźniak, K. P. (2016). Miasto w nocy – noc w muzeum: między spontanicznością a tradycją. Rekonesans badawczy. Journal of Urban Ethnology, 14, 113–129. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/jue/article/view/690

Cited by / Share

Bibliografia

Barańska K. 2010, „Muzeum? Nie!” O prawdziwości muzealnych kolekcji i ich kulturotwórczej roli, [w:] Kowalska E., Urbaniak E. (red.), Muzeum XXI wieku – teoria i praxis, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, s. 126-133
Barańska K. 2011, Pożegnanie z edukacją, „Muzealnictwo”, t. 52, s. 48-54
Batko R., Kotowski R. 2010, Uzyskać zachwyt widza – nowoczesne metody zarządzania Muzeum, [w:] Kowalska E., Urbaniak E. (red.), Muzeum XXI wieku – teoria i praxis, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, s. 342-350
Bendyk E. 2007, Laboratorium społecznej komunikacji, [w:] Lubiak J. (red.), Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania, Muzeum Sztuki, Łódź, s. 43-50
Budziarek M. 1992, Światowe Spotkanie Łodzian, Komitet Organizacyjny Światowego Spotkania Łodzian, Łódź
Clair J. 2009, Kryzys muzeów, słowo/obraz/terytoria, tłum. Stanisław Kasprzysiak, Gdańsk
Czerwiński M. 1999, Kultura elitarna i kultura masowa, [w:] Encyklopedia socjologii, t. 2 pod red. Bokszańskiego Z. [i in.], Oficyna Naukowa, Warszawa
Fatyga B. 2009, Jakiej kultury Polacy potrzebują i czy edukacja kulturalna im ją zapewnia? Raport o problemach edukacji kulturalnej w Polsce dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa
Folga-Januszewska D. 2008, Muzeum: definicja i pojęcia. Czym jest muzeum dzisiaj? „Muzealnictwo”, t. 49, s. 200-203
Grzonkowska J., Gorka J. 2013, Edukacja a promocja – wspólne pola działalności. Współpraca czy rywalizacja?, „Muzealnictwo”, t. 54, s. 34-41
Jakóbczyk M., Kuropatwa-Pik K., Pawlak C. (red.) 2012, Imperium rodziny Poznańskich. Przywrócone dziedzictwo czasu i miejsca, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź
Jakubowski K. J. 2010, Muzea wobec dylematów rozwojowych społeczeństwa wiedzy, [w:] Kowalska E., Urbaniak E. (red.), Muzeum XXI wieku – teoria i praxis, Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno, s. 36-48
Jaskulski M. 1995, Stare fabryki Łodzi, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Łódź
Jaworski P. 2005, Biała Fabryka Ludwika Geyera w Łodzi, Centralne Muzeum Włókiennictwa, Łódź
Klemantowicz D. 2004, Spuścizny w zbiorach Uniwersytetu Łódzkiego, [w:] Polsko-litewskie kontakty naukowe w świetle zbiorów archiwalnych i bibliotecznych / Moksliniai lenku-lietuviu kontaktoi archyviniu ir bibliotekiniu rinkiniu šviesoje, Wydawnictwo AWP Amalker, Warszawa 2004, s. 140-146
Klemantowicz D. 2007, Archiwa osobiste – spuścizny. Cenne źródła historyczne, „Kronika Uniwersytetu Łódzkiego”, nr 2, s. 16-17
Klemantowicz D. 2008, Uczelniane muzeum i zbiory jego pierwszej wystawy, „Kronika Uniwersytetu Łódzkiego”, nr 4, s. 14-16
Kopczyńska-Jaworska B., Kucharska J., Dekowski J. P. 1976, Folklor robotniczej Łodzi. Pokłosie konkursu, Polskie Towarzystwo Ludoznawcze, Wrocław
Krajewski M. 2007, Od muzeum publicznego do muzeum publiczności, [w:] Lubiak J. (red.), Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania, Muzeum Sztuki, Łódź, s. 51-64
Kusiński J., Bonisławski R., Janik M. 2009, Księga fabryk Łodzi, Wydawnictwo Jacek Kusiński, Łódź
Kuźko W. 2000, Biedermannowie. Dzieje rodziny i fortuny (1730-1945), Wydawnictwo Literatura, Łódź
Laurentowicz-Granas M., Manżett-Kubiak J. 1997, Pałace „ziemi obiecanej”, Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Łódź
Leszkowicz P. 2007, Erotyka muzeów: pomiędzy wojeryzmem a fetyszyzmem, [w:] Lubiak J. (red.), Muzeum jako świetlany przedmiot pożądania, Muzeum Sztuki, Łódź, s. 19-32
Mastai J. 2007, There Is No Such Things as a Visitor, [w:] Museum After Modernism, ed. Pollock G., Zemans J., “Blackwell Publishing”
Michalski M. 2012, Historyczna transformacja Zakładów Przemysłu Bawełnianego „Poltex”, [w:] Jakóbczyk M., Kuropatwa-Pik K., Pawlak C. (red.), Imperium rodziny Poznańskich. Przywrócone dziedzictwo czasu i miejsca, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź, s. 109-139
Pałasz M. 2011, Muzeum jako świątynia erotyzmu. Kultura jako źródło rozkoszy. Tło i przesłanki istnienia europejskich muzeów o tematyce seksualnej, „Zarządzanie W Kulturze”, t. 12, s. 139-155
Pawlak M. 2011, Święto Łodzi będzie 29 lipca? „Dziennik Łódzki” z dnia 27.08.2011
Renner A. E. 1983, Deutsche Schicksalswege in Lodz, Heimatkreisgemeinschaft der Deutschen aus dem Lodzer Industriegebiet e. V., R. Beilstein, Berlin
Rokosz K., Głowacki P. 2008, Noc muzeów – zjawisko kulturowe i społeczne ostatnich lat, „Muzealnictwo”, t. 56, s. 286-294
Salm J. 1998, Wokół Księżego Młyna – architektoniczne i urbanistyczne przemiany fabrycznej jurydyki, [w:] Kaszuba K. (red.), Księży Młyn, Urząd Miasta Łodzi, Łódź, s. 43-87
Stefański K. 2013, Pałace rodziny Poznańskich i ich twórcy, [w:] Jakóbczyk M., Kuropatwa-Pik K., Pawlak C. (red.), Imperium rodziny Poznańskich. Przywrócone dziedzictwo czasu i miejsca, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź, s. 67-90
Szeląg M. 2008, Noc Muzeów w opiniach publiczności, „Muzealnictwo”, t. 56, s. 295-303
Szeląg M. 2010, Edukacja głupcze! Zadania muzeum na początku XXI wieku, [w:] Muzeum XXI wielu – teoria i praxis, pod red. Kowalskiej E., Urbaniak E., Muzeum Początków Państwa Polskiego, Gniezno 2010, s. 175-181
Tatarzyńska K. 2015, Łódzka uczelnia. W pałacu i szkole kupców, „Kwartalnik UŁ”, dodatek do „Gazety Wyborczej” z dnia 30.10.2015
Turowski A. 1976, Struktura przestrzenna założenia urbanistycznego Księży Młyn, [w:] Małecki Z. (red.), Znaczenie zabytków techniki i budownictwa XIX wieku w procesie przemian społecznych, Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Łódź, s. 67-82
Walczak B. M. 2013, Zespół fabryczno-mieszkalny Izraela K. Poznańskiego na tle ówczesnych tendencji w Europie, [w:] Jakóbczyk M., Kuropatwa-Pik K., Pawlak C. (red.), Imperium rodziny Poznańskich. Przywrócone dziedzictwo czasu i miejsca, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź, s. 91-108
Witkowski W. 1998, Zespoły fabryczno-rezydencjonalne Łodzi – zarys koncepcji wydawnictwa, [w:] Kaczmarek W. (red.), Siedziby muzealne w przemysłowych kompleksach zabytkowych Łodzi, Zora, Łódź, s. 133-138 Google Scholar