Po wojnie, zimą. Berlinek w opowieściach jego nowych mieszkańców

Grażyna Ewa Karpińska

Published: 2017-01-01

Vol. 15 (2017)

Po wojnie, zimą. Berlinek w opowieściach jego nowych mieszkańców

Grażyna Ewa Karpińska

Abstract

Berlinek is the local name for a housing estate constructed during the Second World War in the Julianów district of Łódź to house officers and high-ranking officials of the German administration. The Germans left Berlinek in haste in January 1945; by February, Polish residents had taken possession of the apartments. In this essay, I reconstruct the image of how the new, Polish residents were moving into the apartments at Berlinek immediately after the Germans’ escape from the city, as recorded in those residents’ memory and imagination. The key to anthropological investigation has been provided by the accounts collected from persons who, being very young at that time, had settled at Berlinek with their families, as well as those who learnt about the course of events from the stories told by their parents or parents-in-law

Keywords:

ex-German housing estates, looting, taking possession of abandoned apartments, January 1945, living conditions, “growing into new abodes”, ex-German property, Berlinek, Łódź

Most read articles by the same author(s)

dr hab. Grażyna Ewa Karpińska, prof. UŁ, Culture-creating activities in the city space: examples from Lodz , Journal of Urban Ethnology: Vol. 18 (2020): Journal of Urban Ethnology
Grażyna Ewa Karpińska, Pomniki bez cokołów – realizacje przedstawiające mężczyzn , Journal of Urban Ethnology: Vol. 11 (2013)
Grażyna Ewa Karpińska, Zdobne fasady, smętne palimpsesty : nie tylko o wyglądzie łódzkich osiedli robotniczych , Journal of Urban Ethnology: Vol. 13 (2015)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Karpińska, G. E. (2017). Po wojnie, zimą. Berlinek w opowieściach jego nowych mieszkańców. Journal of Urban Ethnology, 15. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/jue/article/view/705

Cited by / Share

References

Barthes R. 2001, Lektury, przeł. Kłosiński K. i in., Wydawnictwo KR, Warszawa
Bolanowski T. 2013, Architektura okupowanej Łodzi. Niemieckie plany przebudowy miasta, Księży Młyn Dom Wydawniczy, Łódź
Brodski J. 2003, Dyptyk petersburski, czyli przewodnik po przemianowanym mieście, przeł. Husarska A., Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa
Brosz M. 2012, Gospodarowanie przestrzenią mieszkalną. Poszukiwanie koncepcji ładu przestrzeni indywidualnej jako jej odtwarzanie, [w:] Maślanka T., Strzyczkowski K. (red.), Między rutyną a refleksyjnością. Praktyki kulturowe i strategie życia codziennego, Wydawnictwo UW, Warszawa, s. 209–218
de Certeau M., 2008, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, przeł. Thiel-Jańczuk K., Wydawnictwo UJ, Kraków
Csikszentmihalyi M., Rochberg-Halton E. 1981, The Meaning of Things: Domestic Objects and the Self, Cambridge University Press, Cambridge
Douglas M. 2007, Czystość i zmaza, przeł. Bucholc M., PIW, Warszawa
Edensor T., 2004, Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne, przeł. Sadza A.,Wydawnictwo UJ, Kraków
Halbwachs, M. 2008, Społeczne ramy pamięci, przeł. Król M., PWN, Warszawa
Jewdokimow M. 2011, Zmiany społecznych praktyk zamieszkiwania, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa
Kamiński Ł. 2000, Polacy wobec nowej rzeczywistości 1944–1948. Formy pozainstytucjonalnego, żywiołowego oporu społecznego, Adam Marszałek, Toruń
King P. 2004, Private Dwelling. Contemplating the Use of Housing, Routledge, New York
Krajewski M. 2004, Śmieci w sztuce. Sztuka jako śmieć, „Zeszyty Artystyczne”, nr 13, s. 51–65
Lévinas E. 1998, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. Kowalska M., PWN,Warszawa
Marszałek M. 2014, Autobiografia, [w:] Saryusz-Wolska M., Traba R. (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci, Scholar, Warszawa, s. 53–58
Paczyńska I. 1994, Gospodarka mieszkaniowa a polityka państwa w warunkach przekształceń ustrojowych w Polsce w latach 1945–1950 na przykładzie Krakowa, Wydawnictwo UJ, Kraków
Perkowski P. 2008, Dom jako schronienie w Polsce Ludowej. Przypadek mieszkańców Gdańska (1945–1979), [w:] Opacki Z., Płaza-Opacka D. (red.), Dom – spotkanie przestrzeni prywatnej i publicznej na tle przemian cywilizacyjnych XIX i XX wieku. Zbiór studiów,Wydawnictwo UG, Gdańsk, s. 264–276
Perkowski P. 2015, Gdańsk – miasto od nowa: kształtowanie społeczeństwa i warunki bytowe w latach 1945–1970, Słowo/Obraz/Terytoria, Gdańsk
Pink S. 2004, Home Truths: Gender, Domestic Objects and Everyday Life, Berg, Oxford–New York
Rybczyński W. 1996, Dom. Krótka historia idei, przeł. Husarska K., Marabut, Gdańsk–Warszawa
Rzepkowska A. 2009, Sybiracy: wspólnota – pamięć – narracja. Studium antropologiczne, PTL, Łódź
Dziennik Łódzki, http://www.dzienniklodzki.pl/artykul/495356,19-stycznia-1945-r-rosjanie-wyzwolili-lodz-zdjeciafilm,id,t.html, 18.11.2017 Google Scholar