The history of Jacobson’s residence in Warsaw in the second half of the 18th century and the early 19th century

Authors

DOI:

https://doi.org/10.23858/KHKM67.2019.2.004

Keywords:

Warsaw, Middle class, architecture, 18th century

Abstract

Jacobson’s palace is a good example of a burgher family residence in 18th-century Warsaw. A 1770 tax roll lists the Jacobsons as the owners of properties registered as nos 723 and 724 in the jurydyka (enclave) of Leszno. Both building lots were owned by Joachim Fryderyk Jacobson, whose name is first mentioned in sources in January 1753. He bought the property at no. 724 for 430 ducats, equalling 1290 Polish zloties, on the 3rd of February 1753. In 1761 he was elected an elder of the community of the Evangelical-Augsburg Church and in 1778 he was admitted into the municipal law of Warsaw. In 1770 he became the court jeweller of King Stanislaus Augustus Poniatowski, for whom he made orders of St Stanislaus. Among Jacobson’s customers were also Jan Klemens Branicki, who ordered jewellery from him, and hetman Michał Kazimierz “Rybeńko” Radziwiłł. Jacobson died probably at the end of 1786. Jacobson’s residence represents a type that art historians describe as a cross between a palace and a tenement house. It had a spacious apartment for the owner in the front part on the first floor; it also had flats for rent with household facilities. The design is ascribed to either Jakub Fontana
or Szymon Bogumił Zug, who were both architects active in Warsaw at that time. Written sources indicate that the house had three storeys. On the ground floor there was a gateway, with shops or offices on both sides, and a grand staircase leading up to the attic. The numerous rooms on the higher storeys (two on the second floor and four in the attic) might have been the living quarters of the King’s jeweller’s children. The house is shown in Zygmunt Vogel’s watercolour,
dated to 1785–86. Both properties were owned by J.F. Jacobson’s descendants until the 1820s. 

Downloads

Download data is not yet available.

References

AGAD [Archiwum Główne Akt Dawnych], WE [Księgi miejskie Warszawa Ekonomiczne], nr 29 a, Taryfa possessji m. St. Warszawy 1784.

AGAD [Archiwum Główne Akt Dawnych], WE [Księgi miejskie Warszawa Ekonomiczne], nr 24, Wymiary possessyi i Gruntów m. St. Warszawy z r. 1790.

AGAD [Archiwum Główne Akt Dawnych], WE [Księgi miejskie Warszawa Ekonomiczne], nr 749, Album Civitatis Varsavie.

AGAD [Archiwum Główne Akt Dawnych], SW [Księgi miejskie Starej Warszawy], Acta officii consularis C.A.V. inventariorum, exdivisionum et complanationum, nr 328, Oblata inventarii fatis olim nobilis Fridericii Jacobson substantiaes, s. 20–26.

APW [Archiwum Państwowe w Warszawie], Hipoteka warszawska, nr 723, nr 724 [830 A, t.1], Summariusz dokumentów, k. 1.

APW [Archiwum Państwowe w Warszawie], Kancelaria notarialna Teodora Czempińskiego, nr 29, akt nr 3739.

Bartczakowa Aldona, Malinowska Irena. 1974. Pałac Branickich, Warszawa.

Dziewulski Stefan, Radziszewski Henryk. 1913. Warszawa, t. 1: Dzieje miasta; Topografia; Statystyka ludności, Warszawa.

Dygdała Jerzy. 1994. Adam Stanisław Grabowski (1698–1766). Biskup, polityk, mecenas, Olsztyn.

Gintyłłówna Romana. 1969. „Pałac i kamienica Jacobsonów”, Warszawa (maszynopis w archiwum Państwowego Przedsiębiorstwa Pracowni Konserwacji Zabytków).

Główka Dariusz. 1996. Być biskupem i ministrem. Majątek ruchomy biskupa chełmskiego i podkanclerzego Macieja Garnysza (1790 r.), „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XLIV, nr 2, s. 177–183.

Grochulska Barbara. 1980. Warszawa na mapie Polski stanisławowskiej, Warszawa.

Hass Ludwik. 1980. Sekta farmazonii warszawskiej, Warszawa.

Inwentarz Zamku. 1907. Inwentarz Zamku Jego Królewskiey Mości y Rzeczypospolitey Warszawskiego nad Wisłą leżącego z zlecenia Przeswietney Rzeczypospolitey Skarbu Koronnego Kommissyi przez niżey podpisanego z wyrażeniem Appartamentow y innych mieszkań tudzież memblow y wszelkich należytości Roku 1769 spisany. wyd. K. Marcinkowski, „Przegląd Historyczny”, t. 5, z. 1, s. 110–138.

Kowecka Elżbieta. 1987. Z dziejów jubilerstwa warszawskiego w XVIII wieku. Prace Joachima Fryderyka Jacobsona dla Jana Klemensa Branickiego, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XXXV, nr 1, s. 77–92.

Kwiatkowski Marek. 1973. Kamienice warszawskie drugiej połowy XVIII w. Próba systematyzacji, [w:] Warszawa XVIII wieku, z. 2, red. J. Kowecki, Warszawa, s. 161–217.

Kwiatkowski Marek. 1975. Pałac Teodora Potockiego i Mennica Jego Królewskiej Mości, „Rocznik Warszawski”, R. XIII, s. 97–133.

Kwiatkowski Marek. 1989. Architektura mieszkaniowa Warszawy. Od potopu szwedzkiego do Powstania Listopadowego, Warszawa.

Lechman Johann Georg, Bach Joseph. 1809. Plan miasta Warszawy. Plan von der Stadt Warschau, Drezno.

Łoza Stanisław. 1954. Architekci i budowniczowie w Polsce, Warszawa.

Mączyński Ryszard. 2016. Zug Simon Gottlieb, [w:] Słownik architektów i budowniczych środowiska warszawskiego XV–XVIII wieku, red. P. Migasiewicz, H. Osiecka-Samsonowicz, J. Sito, Warszawa, s. 498–509.

Otto Leopold. 1881. Przyczynek do historii Zboru Ewangelicko-Augsburskiego w latach 1650–1781, Warszawa.

Putkowska Jolanta. 1997. Dom bogatego mieszczanina gdańskiego i warszawskiego w II połowie XVIII wieku — różnice i podobieństwa, [w:] Mieszczaństwo gdańskie. Sesja naukowa „Mieszczaństwo gdańskie”, 21–23.11.1996, Gdańsk 1997, red. S. Salmonowicz, Gdańsk, s. 81–107.

Rejman Zofia. 1985. Jurydyka Leszno w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego, część I, „Rocznik Warszawski”, t. 18, s. 61–119.

Rejman Zofia. 1987. Jurydyka Leszno w czasach Stanisława Augusta Poniatowskiego, część II, „Rocznik Warszawski”, t. 19, s. 5–42.

Sawicki Tymoteusz. 1925, Jurydyki i ratusze Warszawy, „Kronika Warszawy”, z. 11, s. 2–12.

Smoleńska Barbara. 1984. Przemiany struktury własności ziemskiej w okolicach Warszawy w XVI–XVIII wieku, „Rocznik Mazowiecki”, t. 8, s. 87–107.

Sroczyńska Krystyna. 1969, Zygmunt Vogel. Rysownik gabinetowy Stanisława Augusta. Wrocław–Warszawa.

Szulc Eugeniusz. 1989. Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie, Warszawa.

Szwankowska Hanna. 1963. Wnętrza warszawskich domów w XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. VIII, nr 3, s. 313–335.

Taryfa. 1807. Taryffa domów miasta Warszawy dla wygody pobliczney wydana nakładem S. Z. roku 1807 w miesiącu wrześniu […], Warszawa.

Taryfa. 1821. Taryffa domów miasta stołecznego Warszawy dla wygody publicznéj nowo wydana, z dołączeniem przedmieścia Pragi i domów za rogatkami będących, tudzież opisu historycznego tey stolicy, Warszawa.

Taryfa Posesji. 1963. Taryfa Posesji Warszawy z r. 1770, [w:] Źródła do dziejów Warszawy, t. 1, Rejestry podatkowe i taryfy nieruchomości 1510–1770, wyd. A. Berdecka, J. Rutkowska, A. Sucheni-Grabowska, H. Szwankowska, Warszawa.

Wojtowicz Jerzy. 2017. Miasto europejskie w epoce Oświecenia i Rewolucji Francuskiej, wyd. 2, Toruń.

Published

2019-07-14

How to Cite

Mazur, E., & Główka, D. (2019). The history of Jacobson’s residence in Warsaw in the second half of the 18th century and the early 19th century. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 67(2), 223–232. https://doi.org/10.23858/KHKM67.2019.2.004

Issue

Section

Studies and Materials