A nobleman at home. The decor and furnishings of noble houses in the Zakroczym Land in the second half of the 17th century and in the 18th century
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM69.2021.3.003Keywords:
probate inventories, living conditions, noble residences, nobility, MazoviaAbstract
The article characterises the objects listed in 238 lists of movables from the years 1677–1795 recorded in the registers from the chancellery of the Zakroczym nobility court. These items constituted the decor and furnishings of the houses of the nobility in the Zakroczym Land in Mazovia. The set of objects, which were used daily inside the residences by the owners and their closest family, was similar to that known from
other social environments and other regions of the Commonwealth of Poland. The differentiating elements, emphasising the social status, were: raw materials, colours, finishing, and ornamentation, as well as the quantity of items. The article indicates certain tendencies that were readily apparent in the analysed period, including the gradual disappearance of traditional elements of interior decoration (such as oriental textiles)
and in the second half of the 18th century more frequent use of screens, canopy beds, an increase in the average number of chests, table linen, and tableware, as well as the arrival (although still on a limited scale) of furniture novelties (for instance, round or folding tables, suits consisting of a sofa and chairs, chests of drawers), and use of faïence and porcelain vessels.
Downloads
References
AGAD [Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie] zakr. grodz. wiecz. [zakroczymskie grodzkie wieczyste] sygn. 74, 81, 92, 94, 97, 104, 106, 107, 108, 109, 110, 111, 117, 122
AGAD [Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie] zakr. gr. rel. [zakroczymskie grodzkie relacje] sygn. 4, 5, 7, 8, 11, 14, 15, 16, 17, 20, 21, 24, 26, 27, 28, 29, 33, 36, 38, 39, 40, 41, 42, 44, 45, 46, 47, 49, 50, 52, 54, 59, 60, 61, 62, 65, 66, 67, 69, 72, 73, 74, 76, 78. 79, 80, 81, 82, 84, 87.
AGAD [Archiwum Głównego Akt Dawnych], zakr. rel. [zakroczymskie relationum], sygn.9, 10, 11.
AGAD [Archiwum Głównego Akt Dawnych], zakr. ziem. wiecz. rel. [zakroczymskie ziemskie wieczyste relacje], sygn. 100, 105, 106, 108, 109, 112, 113, 114.
Barylewska-Szymańska Ewa. 2015. Od piwnic po strych. Wnętrza domów gdańskich drugiej połowy XVIII wieku, Gdańsk.
Dumanowski Jarosław. 2006. Świat rzeczy szlachty wielkopolskiej w XVIII wieku, Toruń.
Gajewska Mirosława. 1975. Wyposażenie w sprzęty mieszczańskich gospodarstw domowych Poznania i Warszawy w XVIII wieku, [w:] M. Gajewska, W. Kalinowski, E. Kowecka, N. Miks-Rudkowska, Dom i mieszkanie w Polsce (druga połowa XVII–XIX w.), Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej, t. L, Wrocław, s. 145–238.
Główka Dariusz. 2004. Majątek osobisty duchowieństwa katolickiego w Koronie w XVII i XVIII wieku, Studia i Materiały z Historii Kultury Materialnej, t. LX, Warszawa.
Główka Dariusz. 2018. Siedziby szlacheckie w ziemi zakroczymskiej w XVII i XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXVI, nr 4, s. 475–486.
Kitowicz Jędrzej. 1985. Opis obyczajów za panowania Augusta III, Warszawa.
Klonder Andrzej 2001. Mienie godne szlachcica i mieszczanina w krajach Europy Środkowej w XVII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XLXIX, nr 1–2, s. 81–94.
Penkała Anna. 2016. Materia droższa od srebra, „farfurki” i „porcelanki” na szlacheckich stołach w świetle inwentarzy oblatowanych w krakowskich księgach grodzkich z XVIII w., [w:] Wiktuały, kuchnia, kultura jedzenia w perspektywie historycznej, red. P. Jędrzejewski, P. Magiera, K. Skrężyna, G. Szuster, Kraków, s. 160–170.
Penkała-Jastrzębska Anna. 2020. Mit srebrnej łyżeczki? Przedmioty prestiżowe w szlacheckich inwentarzach majątkowych z ksiąg grodzkich województwa krakowskiego w czasach saskich, „Kwartalnik Historyczny”, R. CXXVII, nr 1, s. 33–62, https://doi.org/10.12775/KH.2020.127.1.02 (dostęp 02.09.2021).
Pielas Jacek. 2018. Wyposażenie i wystrój wnętrz siedzib szlachty sandomierskiej w XVII i pierwszej połowie XVIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LXVII, nr 1, s. 55–72.
Pośpiech Andrzej. 1992a. Pułapka oczywistości. Pośmiertne spisy ruchomości szlachty wielkopolskiej z XVII wieku, Warszawa.
Pośpiech Andrzej. 1992b. Srebrna łyżka — probierz szlacheckiej zamożności? (Przykład Wielkopolski XVII wieku), [w:] Nędza i dostatek na ziemiach polskich od średniowiecza po wiek XX. Materiały z sesji zorganizowanej przez IHKM PAN 20–22 maja 1991 r. w Warszawie, red. J. Sztetyłło, Warszawa, s. 151–162.
Roćko Agata. 2013, Porcelomania oświeconych, [w:] Codzienność i niecodzienność oświeconych, t. l: Przyjemności, pasje i upodobania, red. B. Mazurkowa, Katowice 2013, s. 127–145.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2021 Kwartalnik Historii Kultury Materialnej
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.