https://doi.org/10.23858/PA67.2019.010
The aim of this study is to present a full characterization and catalogue of the graves of the early medieval inhumation necropolis that was recently found at the edge of the loess uplands in the western part of Małopolska (Lesser Poland) – specifically, in Grodowice, Kazimierza Wielka district. The second aim is to determine the matrilineal genetic structure and to present the first medieval population-level human DNA study from Małopolska. The necropolis, which was excavated in 2005-2008 at site 1, is situated in an open field on the culmination of a broad, flat hill being part of a longitudinal range of hills separating the valleys of two larger rivers – namely, the Nidzica and Młyńska. The excavations resulted in the discovery of 35 inhumation graves, partly arranged in regular rows, dating to the early medieval period. The deceased were placed mostly in regular pits with their heads to the west. Very few traces of wooden coffins were recorded. 32 skeletons were classified in anthropological analysis. They present all age classes: Infans/Juvenis (13 graves), Juvenis/Adultus (8 graves, incl. 3 females and 3 males), Adultus/Maturus (9 graves, incl. 3 females and 3 males), and Senilis (1 grave). Various pathological changes and injuries were recorded: teeth plaque, enamel hypoplasia, caries, spine and long bone degenerations, cribra orbitalia, Schmorl’s nodes. Thirteen mtDNA sequences were made which encompass almost the entire range of Western Eurasian macro-haplogroups. Artefacts were recorded in 11 graves, such as: temple rings, coins, finger rings, beads, and coins. They occurred in
female, male, and child graves alike. The cemetery at Grodowice, like the majority of inhumation cemeteries in Małopolska, was probably founded in the
second half or towards the end of the 10th century. Graves with coins indicate that it still functioned in the late 11th century. It cannot be ruled out that the Grodowice necropolis ceased to function as a result of the construction of churches in nearby Kazimierza Mała (probably as early as in the 11th century) and Bejsce (12th century or the first half of the 13th century).
Download files
Citation rules
Licence
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License.
References
Anderson S., Bankier A.T., Barrel B.G., De Brujin M.H., Coulson A.R., Drouin J., Eperon I.C., Nierlich D.P., Roe B.A., Sanger F., Schreier P.H., Smith A.J., Staden R., Young I.G. (1981). Sequence and Organization of the Human Mitochondrial Genome. Nature, 290, 457-465.
Google Scholar
Andrews R.M., Kubacka I., Chinnery P.F., Lightowlers R.N., Turnbull D.M., Howell N. (1999). Reanalysis and Revision of the Cambridge Reference Sequence for Human Mitochondrial DNA. Nature Genetics, 23, 147.
Google Scholar
Bajka M., Florek M. (2011). Nowe dane do badań nad cmentarzyskami wczesnośredniowiecznego Sandomierza. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 33, 169-180.
Google Scholar
Bartys J. (1936a). Materjały prehistoryczne z Goszyc, pow. miechowski. Przegląd Archeologiczny, 5 (2-3), 181- 185.
Google Scholar
Bartys J. (1936b). Wczesnohistoryczne cmentarzysko szkieletowe we wsi Samborzec, pow. Sandomierz. Przegląd Archeologiczny, 5, 1933-1936, 171-178.
Google Scholar
Behar D.M., Van Oven M., Rosset S., Metspalu M., Loogväli E.L., Silva N.M. (2012). A “Copernican” reassessment of the human mitochondrial DNA tree from its root. American Journal of Human Genetics, 90, 675-684.
Google Scholar
Bergman P. (1986). Częstość występowania wybranych cech niemetrycznych czaszki w zależności od cribra orbitalia i wyposażenia grobów. Przegląd Antropologiczny, 52, 103-112.
Google Scholar
Błaszczyk D., Goslar T., Zaitz E. and Zaitz M. (2015). Datowanie radiowęglowe grobu nr 19 z cmentarzyska w Krakowie na Zakrzówku. Materiały Archeologiczne, 40, 221-236
Google Scholar
Bollongino R., Nehlich O., Richards M.P., Orschiedt J., Thomas M.G. (2013). 2000 years of parallel societies in Stone Age Central Europe. Science, 342, 479-481.
Google Scholar
Borowska-Strugińska B. (2017). Antropologiczna analiza szczątków kostnych. In: A. Hrychała (ed.). Wielokulturowe stanowisko 3 w Czerniczynie w świetle badań archeologicznych w latach 1981-1985 (202-223). Hrubieszów.
Google Scholar
Boruc K. (1971). Charakterystyka antropologiczna materiału osteologicznego z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w Pałecznicy, pow. proszowicki. Kraków (unpublished master thesis stored in the Archives of the Department of Anthropology, Jagiellonian University).
Google Scholar
Brandt G., Haak W., Adler C.J., Roth C., Szecsenyi-Nagy A. (2013). Ancient DNA Reveals Key Stages in the Formation of Central European Mitochondrial Genetic Diversity. Science, 342, 257-261.
Google Scholar
Brotherton P., Haak W., Templeton J., Brandt G., Soubrier J., Jane Adler C. (2013). Neolithic mitochondrial haplogroup H genomes and the genetic origins of Europeans. Nature Communications, 4, 1764.
Google Scholar
Brown T., Brown K. (2011). Biomolecular Archaeology. An Introduction. 1th ed. Chichester. Buko A., Kara M. (2014). Chronology of cemetery. In: A. Buko (ed.). Bodzia. A Late Viking-Age Elite Cemetery in Central Poland (425-442). Series: East Central and Eastern Europe in the Middle Ages. Leiden, Boston: Brill.
Google Scholar
Buko A., Kara M. (2016). Chronologia cmentarza. In: A. Buko (ed.). Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego (446-452). Warszawa: IAE PAN.
Google Scholar
Castagne F., Kokowski A. (1989). Dalsze badania ratownicze w Drążgowie stan. 1, gm. Ułęż, woj. Lubelskie. Sprawozdania UMCS, 32-34. Charzewska J. (1963). Opis szczątków kostnych z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w Gorysławicach, In: Badania archeologiczne w okolicy Wiślicy. Rozprawy Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej, II, 201-210.
Google Scholar
Comas D., Calafell F., Mateu E., Pérez-Lezaun A., Bosch E., Martínez-Arias R., Clarimon J., Facchini F., Fiori G., Luiselli D., Pettener D., Bertranpetit J. (1998). Trading genes along the silk road: mtDNA sequences and the origin of central Asian populations. American Journal of Human Genetics, 63(6), 1824-38.
Google Scholar
Comas D., Plaza S., Wells R.S., Yuldaseva N., Lao O., Calafell F., Bertranpetit J. (2004) Admixture, migrations, and dispersals in Central Asia: evidence from maternal DNA lineages. European Journal of Human Genetics, 12(6), 495-504.
Google Scholar
Csősz A., Szécsényi-Nagy A., Csákyová V., Langó P., Bódis V., Köhler K., Tömöry G., Nagy M., Mende B.G. (2016). Maternal Genetic Ancestry and Legacy of 10(th) Century AD Hungarians. Scientific Reports, 6, 3:334-46.
Google Scholar
Csákyová V., Szécsényi-Nagy A., Csősz A., Nagy M., Fusek G., Langó P., Bauer M., Mende B.G., Makovický P., Bauerová M. (2016). Maternal Genetic Composition of a Medieval Population from a Hungarian- Slavic Contact Zone in Central Europe. PLoS ONE, 11(3), e0151206.
Google Scholar
Curta F. (2001). The making of the Slavs. History and archaeology of the Lower Danube Region, ca. 500–700. Cambridge studies in medieval life and thought Fourth series 52. Cambridge; New York. Dąbrowska E. (1964). Sprawozdanie z badań wykopaliskowych prowadzonych na grodzisku „Zamczysko” w Chrobrzu, pow. Pińczów, w latach 1959-60. Sprawozdania Archeologiczne, XVI, 274-285.
Google Scholar
Dąbrowski P. (2012). Analiza antropologiczna szczątków kostnych ze stanowiska archeologicznego – Prząsław 1, gm. Jędrzejów, woj. świętokrzyskie, sezon 2012. In: K. Nowaczyk, L. Nowaczyk, Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku 1 w Prząsławiu (AZP 90-59/1), gm. Jędrzejów, pow. jędrzejowski, woj. świętokrzyskie przeprowadzonych w związku z budową Północnej obwodnicy Jedrzejowa w ciągu DK 78. Leszno (unpublished typescript stored in the Archives of the National Heritage Board of Poland).
Google Scholar
Derbeneva O.A., Starikovskaya E.B., Wallace D.C., Sukernik R.I. (2002). Traces of early Eurasians in the Mansi of northwest Siberia revealed by mitochondrial DNA analysis. American Journal of Human Genetics, 70(4), 1009-1014.
Google Scholar
Derenko M., Denisova G., Malyarchuk B., Dambueva I., Bazarov B. (2018). Mitogenomic diversity and differentiation of the Buryats. Journal of Human Genetics, 63(1), 71-81.
Google Scholar
Derenko M., Malyarchuk B., Grzybowski T., Denisova G., Dambueva I., Perkova M., Dorzhu C., Luzina F., Lee H.K., Vanecek T., Villems R., Zakharov I. (2007). Phylogeographic analysis of mitochondrial DNA in northern Asian populations. American Journal of Human Genetics, 81(5), 1025-1041.
Google Scholar
Dannenberg H. (1876-1905). Die deutschen Münzen der sächsischen und fränkischen Kaiserzeit, I-IV. Berlin: Weidmann. Dubis. E. (2016). Cmentarzysko wczesnośredniowieczne na placu Szczepańskim. Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Krzysztofory, 33, 73- 96.
Google Scholar
Duma P. (2010). Grób alienata. Pochówki dzieci nieochrzczonych, samobójców i skazańców w późnym średniowieczu i dobie nowożytnej. Kraków: Wydawnictwo Avalon.
Google Scholar
Dzieńkowski T. (2017). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe I późnośredniowieczna osada wiejska. In: A. Hrychała (ed.). Wielokulturowe stanowisko 3 w Czerniczynie w świetle badań archeologicznych w latach 1981-1985 (94-189). Hrubieszów.
Google Scholar
Dzieńkowski T., Gołub S. (2012). Zosin, woj. Lubelskie. Wielokulturowe stanowisko nad Bugiem – osadnictwo pradziejowe i wczesnośredniowieczne cmentarzysko. In: U. Kurzątkowska, A. Zakościelna, J. Libera (eds.), Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2011. Streszczenia referatów XXVIII Konferencji Sprawozdawczej. Lublin - Zamek Lubelski, 29-30 marca 2011 r. (40-41). Lublin: Instytut Archeologii UMCS, Muzeum Lubelskie.
Google Scholar
El Najjar M., Ryan D., Turner II Ch. and Loroff B. (1976). Etiology of porotic hyperostosis among the historic Anasazi Indians of South Western United States. American Journal of Physical Anthropology, 44, 447- 488.
Google Scholar
Excoffier L., Lischer H.E.L. (2010). Arlequin suite ver 3.5: a new series of programs to perform population genetics analyses under Linux and Windows. Molecular Ecology Resources, 10, 564-567.
Google Scholar
Faccia K.J., Williams R.C. (2008). Schmorl’s Nodes: Clinical Significance and Implications for the Bioarchaeological Record. International Journal of Osteoarchaeology, 18, 28-44.
Google Scholar
Fedorova S.A., Bermisheva M.A., Villems R., Maksimova N.R., Khusnutdinova E.K. (2003). Analysis of mitochondrial DNA haplotypes in Yakut population. Molecular Biology, 37(4), 643-53. Fisher A. (1921). Zwyczaje pogrzebowe ludu polskiego. Lwów. Florek M. (2016). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Sandomierzu-Kamieniu Plebańskim. In: B. Chudzińska, M. Wojenka, M. Wołoszyn (eds.). Od Bachórza do Światowita ze Zbrucza. Tworzenie się słowiańskiej Europy w ujęciu archeologicznym, historycznym i językoznawczym. Studia źródłoznawcze dedykowane Profesorowi Michałowi Parczewskiemu w 70-tą rocznicę urodzin (533-542). Kraków-Rzeszów.
Google Scholar
Foltyn E.M. (2008). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Tychach-Cielmicach. Cmentarz lokalnej społeczności wiejskiej. Tyskie Zeszyty Historyczne, 2, Tychy.
Google Scholar
Garbacik J. (2005). Analiza anatomo-antropologiczna szkieletów z Witowa (koniec XI w.). Kraków (unpublished typescript of a master’s thesis in the Archives of the Anthropology Department, Jagiellonian University).
Google Scholar
Gardawski A., Miszkiewicz B. (1956). Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Gnieszowicach, pow. Sandomierz. Materiały Wczesnośredniowieczne, 4, 163- 170.
Google Scholar
Gawlik A., Godlewski P. (2008). Monety piastowskie z Witowa. Alma Mater, 99, 85-88. Gawlik A., Godlewski P. (2009). Rescue excavations at site 1 in Witów, Proszowice district. Seasons 2004–2006. Recherches Archéologiques. NS 1, 83-99.
Google Scholar
Gąssowski J. (1953). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Złotej pod Sandomierzem. Wiadomości Archeologiczne, 19, 80-92.
Google Scholar
Gąssowski J. (1969). Materiały do osadnictwa wczesnośredniowiecznej Sandomierszczyzny. Materiały Wczesnośredniowieczne, 6, 303-473.
Google Scholar
Ginalski J., Kotowicz P. (2004). Elementy uzbrojenia i oporządzenia jeździeckiego z grodziska wczesnośredniowiecznego „Horodyszcze” w Trepczy pow. Sanok, stan 2. Materiały i Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, 25, 187-257. Gleń E. (1977). Analiza uzębienia czaszek z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska szkieletowego w Krakowie na Zakrzówku. Materiały Archeologiczne, 17, 195-200.
Google Scholar
Glinianowicz M., Kotowicz P. (2016). Cmentarzysko wczesnośredniowieczne. In: M. Glinianowicz, S. Kadrow, P.N. Kotowicz, A. Nowak, W. Poradyło, Boratyn, pow. jarosławski, stan. 17. Materiały z osad kultury mierzanowickiej i grupy tarnobrzeskiej oraz z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego (183-221). Rzeszów: Via Archaeologica Ressoviensa.
Google Scholar
Głosek M. (1984). Miecze środkowoeuropejskie z X-XV wieku. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne. Głowa W. (2008). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe na Rynku Głównym w Krakowie (unpublished typescript stored in the archives of the Historical Museum of the City of Kraków).
Google Scholar
Głowa W. (2010). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe na Rynku Głównym w Krakowie. Krzysztofory, 28(1) 129-144.
Google Scholar
Godlewski P. (2009). Rescue excavations at the multi-cultural site 1 in Grodowice, Kazimierza Wielka district, season 2005. Recherches Archéologiquees. NS, 1, 37- 47.
Google Scholar
Gokcumen O., Dulik M.C., Pai A.A., Zhadanov S.I., Rubinstein S., Osipova L.P., Andreenkov O.V., Tabikhanova L.E., Gubina M.A., Labuda D., Schurr T.G. (2008). Genetic Variation in the Enigmatic Altaian Kazakhs of South-Central Russia: Insights into Turkic Population History. American Journal of Physical Anthropology, 136(3), 278-93.
Google Scholar
Goslar T. (2016). Wyniki kalibrowanych datowań radiowęglowych prób z cmentarzyska w Bodzi wykonanych w Poznańskim Laboratorium Radiowęglowym metodą 14C AMS. In: A. Buko (ed.). Bodzia. Elitarny cmentarz z początków państwa polskiego (453-454). Warszawa: IAE PAN.
Google Scholar
Grygiel R. (2014). Cmentarzysko wareskich drużynników w Lutomiersku. In: R. Grygiel, T. Jurek (eds.). Początki Łęczycy, t. 2, Archeologia o początkach Łęczycy (679-751). Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi. Gumowski M. (1939). Corpus Numorum Poloniae I, Kraków: Polska Akademia Umiejętności. Haduch E. (1997). Ludność kultury mierzanowickiej z Szarbi, woj. kieleckie na tle populacji środkowoeuropejskich z wczesnego okresu epoki brązu. Kraków: Wydawnictwo PIT.
Google Scholar
Hanuliak M. (1994). Malé Kosihy I. Pohrebisko z 10.–11. storočia (archeologicko-historické vyhodnotenie).
Google Scholar
Nitra. Horai S., Murayama K., Hayasaka K., Matsubayashi S., Hattori Y., Fucharoen G., Harihara S., Park K.S., Omoto K., Pan I.H. (1996). MtDNA polymorphism in East Asian Populations, with special reference to the peopling of Japan. American Journal of Human Genetics 59(3), 579-90.
Google Scholar
Howell N., Elson J.L., Howell C., Turnbull D.M. (2007). Relative Rates of Evolution in the Coding and Control Regions of African mtDNAs. Molecular Biology and Evolution, 24, 2213 – 2221.
Google Scholar
Imaizumi K., Parsons T.J., Yoshino M., Holland M.M. (2002). A new database of mitochondrial DNA hypervariable regions I and II sequences from 162 Japanese individuals. International Journal of Legal Medicine, 116 (2), 68-73. Informator Archeologiczny 2009. Badania za rok 1998. Warszawa. Informator Archeologiczny 2010. Badania za rok 1997. Warszawa. Irwin J.A.,
Google Scholar
Ikramov A., Saunier J., Bodner M., Amory S., Röck A., O’Callaghan J., Nuritdinov A., Atakhodjaev S., Mukhamedov R., Parson W., Parsons T.J. (2010). The mtDNA composition of Uzbekistan: a microcosm of Central Asian patterns. International Journal of Legal Medicine, 124(3), 195-204.
Google Scholar
Juras A., Dabert M., Kushniarevich A., Malmström H., Raghavan M., Kosicki J.Z., Metspalu E., Willerslev E., Piontek J., Caramelli D. (2014). Ancient DNA Reveals Matrilineal Continuity in Present-Day Poland over the Last Two Millennia. PLoS ONE 9, 10 (e110839).
Google Scholar
Kaczanowski K. (1977). Monografia antropologiczna wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Krakowie – Zakrzówku. Materiały Archeologiczne, 17, 171- 194.
Google Scholar
Kalmár T., Bachrati C.Z., Marcsik A., Raskó I. (2000). A simple and efficient method for PCR amplifiable DNA extraction from ancient bones. Nucleic Acids Research, 28, 67.
Google Scholar
Kara M. (2017). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko z Poznania-Sołacza przy ul. Góralskiej nr 7. In: A. Różański (ed.), Studia dedykowane Hannie Kóčce-Krenz. Część I (131-162). Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Google Scholar
Kępa M., Głąb H. (2011). Analiza anatomo-antropologiczna serii szkieletów z cmentarzyska grodowego na Wzgórzu Zamkowym w Sanoku. In: S. Cygan, M. Glinianowicz, P. Kotowicz (eds.) In silvis campis… et urbe. Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim. Collectio Archaeologica Ressoviensis 14 (221-231). Rzeszów–Sanok: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Muzeum Historyczne w Sanoku, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Google Scholar
Kępa M., Kozłowska A., Szostek K. (2009). Wstępny raport z analizy anatomo-antropologicznej materiału osteologicznego ze stanowiska Modlnica 5 k. Krakowa (unpublished typescript stored in the archives of the Krakowski Zespół do Badań Autostrad). Kraków.
Google Scholar
Kiersnowski R. (1958). O tzw. „luźnych” znaleziskach monet wczesnośredniowiecznych w Polsce. Wiadomości Archeologiczne, 25, 181-196.
Google Scholar
Kilger Ch. (2000). Pfennigmärkte und Währungslandschaften. Monetarisierungen im sächsisch-slawischen Grenzland ca. 965-1120. Commentationes de Nummis Saeculorum 9-11 in Suecia Repertis, N. S. 15. Stockholm: Royal Swedish Academy of Letters, History and Antiquities.
Google Scholar
Kizowska B. (1994). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko na Łysej Górze w Kamieniu Plebańskim (unpublished typescript stored in the archives of the Archaeology Institute, UMCS). Kokowscy E. i A.(1997). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko rzędowe w miejscowości Drążgów (Kolonia) stan. 1, woj. Zamojskie. Archeologia Polski Środkowowschodniej, 2, 280-286.
Google Scholar
Kokowski A., Machul C., Rogatko C. (1988). Drążgów (Kolonia), gm. Ułęż, woj. lubelskie, Sprawozdania UMCS, 11-13.
Google Scholar
Kołodziej M., Pankowska A. Szostek K. (2015). Badania materiału osteologicznego z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego Modlnica, stan. 5. In: K. Dzięgielewski, M. Dzięgielewska, A. Sztyber (eds.), Modlnica, stan. 5. Od późnej epoki brązu po czasy średniowiecza. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce (461-471). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
Google Scholar
Komitowski D. (1975). Badania paleopatologiczne szczątków kostnych wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Złotej Pińczowskiej. Wiadomości Archeologiczne, 11(1), 113-118.
Google Scholar
Kong Q.P., Yao Y.G., Liu M., Shen S.P., Chen C., Zhu C.L., Palanichamy M.G., Zhang Y.P. (2003). Mitochondrial DNA sequence polymorphisms of five ethnic populations from northern China. Human Genetics, 113(5), 391-405.
Google Scholar
Koperski A. (1987). Rezultaty ratowniczych prac wykopaliskowych na stanowisku Przemyśl, ul. Krasińskiego w 1979 r. Materiały i Studia Muzealne, 6, 209-239.
Google Scholar
Koperski A. (1988). Komunikat z badań ratowniczych wczesnośredniowiecznego grobu szkieletowego w Przemyślu przy ul. Pstrowskiego. Rocznik Przemyski, 26, 391-400.
Google Scholar
Koperski A. (1989). Nowe wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Przemyślu, ul. Krasińskiego 49. Rocznik Przemyski, 26, 413-420. Koperski A. (1996). Przemyśl. In: I. Fodor, L. Révész, M. Wolf, I.M. Nepper (eds), The Ancient Hungarians. Exhibition Catalogue (439-448). Budapest: Hungarian National Museum.
Google Scholar
Koperski A. (2003). Groby wojowników z koniem na cmentarzysku „staromadziarskim” w Przemyślu. In: M. Dulinicz (ed.), Słowianie i ich sąsiedzi we wczesnym średniowieczu (365-374). Warszawa-Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Google Scholar
Koperski A. (2010a). Wczesnośredniowieczne osadnictwo na terenie Przemyśla. In: E. Sosnowska (ed.), Przemyśl wczesnośredniowieczny (93-176). Przemyśl: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Koperski A. (2010b). Cmentarzysko staromadziarskie z X w. w Przemyślu. In: E. Sosnowska (ed.), Przemyśl wczesnośredniowieczny (365-387). Przemyśl: Fundacja na Rzecz Nauki Polskiej, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar
Koperski A., Kociuba J. (1994). Dwa wczesnośredniowieczne groby szkieletowe w Łowcach, gm. Chłopice, pow. Przemyśl. Rocznik Przemyski, 29-30, 87-91.
Google Scholar
Koperski A., Parczewski M. (1978). Wczesnośredniowieczny grób Węgra-koczownika z Przemyśla. Acta Archaeologica Carpathica, 18, 151-192.
Google Scholar
Kozłowski T., Stepańczak B., Reitsema L., Osipowicz G., Szostek K., Płoszaj T., Jędrychowska-Dańska K., Pawlyta J., Paluszkiewicz Cz., Witas H. (2014). Osteological, chemical and genetic analyses of the human skeleton from a neolithic site representing the Globular Amphora Culture (Kowal, Kuyavia Region, Poland). Anthropologie, 52(1), 91-111.
Google Scholar
Kóčka-Krenz H. (1971). Esowate kabłączki skroniowe z terenu Polski północno-zachodniej. Fontes Archaeologici Posnanienses, 22, 97-143.
Google Scholar
Kóčka-Krenz H. (1993). Biżuteria północno-zachodniosłowiańska we wczesnym średniowieczu. Poznań.
Google Scholar
Kóčka-Krenz H. (2007). Wczesnośredniowieczna biżuteria metalowa ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego. In: W. Brzeziński (ed.), Skarby wieków średnich. Katalog wystawy (20-51). Warszawa. Kubica A. (2012). Najnowsze odkrycia wczesnośredniowiecznych cmentarzysk szkieletowych z terenu Małopolski. Kraków (unpublished typescript stored in the Archives of the Institute of Archaeology, Jagiellonian University).
Google Scholar
Kubica-Grygiel A. (2014). An Early Medieval cemetery at Grodowice, in the Kazimierza Wielka district. Sprawozdania Archeologiczne, 66, 359-384.
Google Scholar
Kurasiński T., Skóra K. (2012). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Lubieniu, pow. piotrkowski. Łódź.
Google Scholar
Lee H.Y., Yoo J.E., Park M.J., Chung U., Shin K.J. (2006). Mitochondrial DNA control region sequences in Koreans: identification of useful variable sites and phylogenetic analysis for mtDNA data quality control. International Journal of Legal Medicine, 120(1), 5-14.
Google Scholar
Li H., Cai X., Winograd-Cort E.R., Wen B., Cheng X., Qin Z., Liu W., Liu Y., Pan S., Qian J., Tan C.C., Jin L. (2007). Mitochondrial DNA diversity and population differentiation in southern East Asia. American Journal of Physical Anthropology, 134(4), 481-8.
Google Scholar
Lis P. (1996). Wczesnośredniowieczne groby z miejscowości Bochotnica, gm. Kazimierz Dolny, woj. Lublin. Archeologia Polski Środkowowschodniej, 1, 199-202.
Google Scholar
Liu C., Wang S.Y., Zhao M., Xu Z.Y., Hu Y.H., Chen F., Zhang R.Z., Gao G.F., Yu Y.S., Kong Q.P. (2010). Mitochondrial DNA polymorphisms in Gelao ethnic group residing in Southwest China. Forensic Science International: Genetics, 5(1), 4-10.
Google Scholar
Lucacs I.R. (1989). Dental paleopathology: methods for reconstructing of dietary patterns. In: M. İşcan, K. Kennedy (eds.) Reconstruction of life from skeleton (262- 286). New York: A. R. Riss. Int.
Google Scholar
Mabuchi T., Susukida R., Kido A., Oya M. (2007). Typing the 1.1 kb control region of human mitochondrial DNA in Japanese individuals. Journal of Forensic Science, 52(2), 355-363.
Google Scholar
Mann R.W., Murphy S.P. (1990). Regional Atlas of Bone Disease. A Guide to Pathologic and Abnormal Variation in the Human Skeleton. Springfield, Illinois: Charles C Thomas, Publisher.
Google Scholar
Marciniak J. (1960). Cmentarzysko szkieletowe z okresu wczesnośredniowiecznego w Strzemieszycach Wielkich, pow. Będzin. Materiały Wczesnośredniowieczne, 5, 141-185.
Google Scholar
Markiewicz M. (2008). Biżuteria szklana z wczesnośredniowiecznych cmentarzysk strefy chełmińskodobrzyńskiej (=Mons Sancti Laurenti 4). Toruń.
Google Scholar
Maruyama S., Minaguchi K., Saitou N. (2003). Sequence polymorphisms of the mitochondrial DNA control region and phylogenetic analysis of mtDNA lineages in the Japanese population. International Journal of Legal Medicine, 117(4), 218-25.
Google Scholar
Mazur A., Mazur K. (2011). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko przy trakcie sandomierskim w Wawrzeńczycach- bilans trzech sezonów badań. In: S. Cygan, M. Glinianowicz, P. Kotowicz (eds.), In silvis campis… et urbe. Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim. Collectio Archaeologica Ressoviensis 14 (421-431). Rzeszów–Sanok: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Muzeum Historyczne w Sanoku, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Google Scholar
Mazurkiewicz R. (2002). Analiza antropologiczna materiałów kostnych ze stanowiska 4 w Lelowicach, gm. Radziemnice. Materiały Archeologiczne, 33, 137-140.
Google Scholar
Miechowicz Ł. (2006). Zjawisko „obola zmarłych” na przykładzie źródeł etnograficznych z obszaru Polski. In: W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński (eds.), Środowisko pośmiertne człowieka (=Funeralia Lednickie 9) (89-98). Poznań.
Google Scholar
Miechowicz Ł. (2011). By pewniej i szybciej przeniósł się na tamten świat… Pieniądz jako element praktyk pogrzebowych na Mazowszu, Podlasiu i w Małopolsce w średniowieczu i czasach nowożytnych. In: S. Cygan, M. Glinianowicz, P. Kotowicz (eds.), In silvis campis…et urbe. Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim. Collectio Archaeologica Ressoviensis 14 (331-355). Rzeszów–Sanok: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Muzeum Historyczne w Sanoku, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Google Scholar
Mietlińska J. (2015). Analiza antropologiczna szkieletów ze Stręgoborzyc, woj. małopolskie. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Archaeologica, 30, 277-296.
Google Scholar
Miśkiewicz M. (1967). Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Złotej pińczowskiej, pow. Pińczów. In: W. Antoniewicz, P. Biegański (eds.), Metodyka naukowo- techniczna badań archeologicznych i antropologicznych. Rozprawy Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Wrocławskiej 4 (95-139). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Miśkiewicz M. (1968). Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Jaksicach, pow. Kazimierza Wielka. Wiadomości Archeologiczne, 33, 421-423.
Google Scholar
Mitrus E. (1998). Wyniki badań archeologicznych w Deszkowicach, stan. 1, pow. zamojski. Archeologia Polski Środkowowschodniej, 3, 197-202.
Google Scholar
Morawski W., Zaitz E. (1977). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Krakowie na Zakrzówku. Materiały Archeologiczne, 17, 53-152.
Google Scholar
Musianowicz K. (1960). Granica mazowiecko-drehowicka na Podlasiu we wczesnym średniowieczu. Materiały Wczesnośredniowieczne, 5, 187-230.
Google Scholar
Nicholas K.B., Nicholas H.B.J., Deerfield D.W. (1996). GeneDoc: Analysis and visualization of genetic variation. EMBNEW.NEWS, 4(1), 14.
Google Scholar
Nowaczyk K., Nowaczyk L. (2012). Opracowanie wyników ratowniczych badań archeologicznych na stanowisku 1 w Prząsławiu (AZP 90-59/1), gm. Jędrzejów, pow. jędrzejowski, woj. świętokrzyskie przeprowadzonych w związku z budową Północnej obwodnicy Jędrzejowa w ciągu DK 78. Leszno (unpublished typescript stored in the Archives of the National Heritage Board of Poland).
Google Scholar
Olesiejczuk F. (2000). Zwyczaje i obrzędy ludu Międzyrzeczcyzny. Drelów.
Google Scholar
Oota H., Kitano T., Jin F., Yuasa I., Wang L., Ueda S., Saitou N., Stoneking M. (2002). Extreme mtDNA homogeneity in continental Asian populations. American Journal of Physical Anthropology, 118(2), 146-53.
Google Scholar
van Oven M., Kayser M. (2009). Updated comprehensive phylogenetic tree of global human mitochondrial DNA variation. Human Mutation, 30, 386-394.
Google Scholar
Pacocha K, Smoroń W., Wrębiak A. (2006). Analiza antropologiczna szkieletów z Witowa, stanowisko 1, pow. proszowicki, woj. małopolskie. Kraków (unpublished typescript in the Archives of Antropology Department, Jagiellonian University)
Google Scholar
Pakendorf B., Novgorodov I.N., Osakovskij V.L., Danilova A.P., Protod’jakonov A.P., Stoneking M. (2006). Investigating the effects of prehistoric migrations in Siberia: genetic variation and the origins of Yakuts. Human Genetics, 120(3), 334-353.
Google Scholar
Pakendorf B., Wiebe V., Tarskaia L.A., Spitsyn V.A., Soodyall H., Rodewald A., Stoneking M. (2003). Mitochondrial DNA evidence for admixed origins of central Siberian populations. American Journal of Physical Anthropology, 120(3), 211-24.
Google Scholar
Petehyrycz W., Ters’kyj Ś. (1997). Materiały z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska we wsi Walawa koło Przemyśla. Rocznik Przemyski, 30(5), 107-118.
Google Scholar
Pfeiffer H., Steighner R., Fisher R., Mörnstad H., Yoon C.L., Holland M.M. (1998). Mitochondrial DNA extraction and typing from isolated dentin-experimental evaluation in a Korean population. International Journal of Legal Medicine, 111(6), 309-313.
Google Scholar
Pimenoff V.N., Comas D., Palo J.U., Vershubsky G., Kozlov A., Sajantila A. (2008). Northwest Siberian Khanty and Mansi in the junction of West and East Eurasian gene pools as revealed by uniparental markers. European Journal of Human Genetic, 16(10), 1254-64.
Google Scholar
Piontek J. (1992). Stres w populacjach pradziejowych: założenia, metody i wstępne wyniki badań. In: F. Rożnowski (ed.), Biologia populacji ludzkich współczesnych i pradziejowych (321-345). Słupsk.
Google Scholar
Płoszaj T., Jędrychowska-Dańska K., Masłowska A., Kozłowski T., Chudziak W., Bojarski J., Robaszkiewicz A., Witas H.W. (2016). Analysis of medieval mtDNA from Napole cemetery provides new insights into the early history of Polish state. Annals of Human Biology, 44(1), 91-94.
Google Scholar
Płoszaj T., Jędrychowska-Dańska K., Zamerska A., Witas H.W. (2017). Ancient DNA analysis might suggest external origin of individuals from chamber graves placed in medieval cemetery in Pień, Central Poland. Anthropologischer Anzeiger, 74(4), 319-337.
Google Scholar
Polańska M. (2011). Wczesnośredniowieczne nekropola na Sławinku w Lublinie – wyniki pierwszego etapu badań antropologicznych. In: U. Kurzątkowska, A. Zakościelna, J. Libera (eds.). Badania archeologiczne w Polsce środkowowschodniej, zachodniej Białorusi i Ukrainie w roku 2011. Streszczenia referatów XXVIII konferencji sprawozdawczej, 28-29.
Google Scholar
Poleski J. (2010). Von der Burg zur Stadt – zur Genese der städtischen Zentren in Kleinpolen. Acta Praehistorica et Archaeologica, 42, 71-83.
Google Scholar
Poleski J. (2013). Małopolska w VI-X wieku. Studium archeologiczne. Historia Iagellonica. Kraków.
Google Scholar
Puzyrev V.P., Stepanov V.A., Golubenko M.V., Puzyrev K.V., Maksimova N.R., Kharkov V.N., Spiridonova M.G., Nogovitsyna A.N. (2003). MtDNA and Y-chromosome lineages in the Yakut population. Genetika, 39(7), 975-981.
Google Scholar
Qian Y.P., Chu Z.T., Dai Q., Wei C.D., Chu J.Y., Tajima A., Horai S. (2001). Mitochondrial DNA polymorphisms in Yunnan nationalities in China. Journal of Human Genetics, 46(4), 211-20.
Google Scholar
Rajewski Z. (1939) Wielkopolskie cmentarzyska rzędowe okresu wczesnodziejowego. Przegląd Archeologiczny, 6, 28-85.
Google Scholar
Reyman-Walczak B, Ilisch P., Malarczyk D., Nowakiewicz T. (2013) Frühmittelalterliche Münzfunde aus Kleinpolen. In: M. Bogucki, P. Ilisch, S. Suchodolski (eds.), Frühmittelalterliche Münzfunde aus Polen. Inventar IV (19-222). Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Numismatische Kommission der Länder in der Bundesrepublik Deutschland.
Google Scholar
Roberts Ch., Manchester K. (2005). The archaeology of disease. Stroud: Sutton Publishing. Rodak T. (2002). Wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych na stanowisku 4 w Lelowicach, gm. Radziemnice, woj. małopolskie. Materiały Archeologiczne, 33, 123-132.
Google Scholar
Rogozińska-Goszczyńska R. (1966). Sprawozdanie z badań cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w miejscowości Pałecznica, pow. Proszowice, w 1964 r. Sprawozdania Archeologiczne, 18, 253-257.
Google Scholar
Rogozińska-Goszczyńska R. (1968). Sprawozdanie z badań w Pałecznicy, pow. Proszowice, 1965 r. Sprawozdania Archeologiczne, 19, 416-423.
Google Scholar
Rozwałka A., Niedźwiadek R., Stasiak M. (2006). Lublin wczesnośredniowieczny. Studium rozwoju przestrzennego. Warszawa.
Google Scholar
Röck A.W., Dür A., Van Oven M., Parson W. (2013). Concept for estimating mitochondrial DNA haplogroups using a maximum likelihood approach (EMMA). Forensic Science International: Genetics, 7, 601-609.
Google Scholar
Rudbeck L., Gilbert M.T.P., Willerslev E., Hansen A.J., Lynnerup N., Christensen T., Dissing J. (2005). MtDNA analysis of human remains from an early Danish Christian cemetery, American Journal of Physical Anthropology, 128(2), October, 424-429. First published: 18 April 2005. https://doi.org/10.1002/ajpa.20294
Google Scholar
Rymkiewicz M. (1996). Charakterystyka antropologiczna wczesnośredniowiecznych szczątków kostnych z Bochotnicy (gm. Kazimierz Dolny, woj. Lublin, stan. 33). Archeologia Polski Środkowowschodniej, 1, 209-211. R Development Core Team. A Language and Environment for Statistical Computing. Vienna, Austria: The R Foundation for Statistical Computing (2012). Available: http://www.r-project.org/
Google Scholar
Sarama L. (1956). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Samborcu. Materiały i Prace Antropologiczne, 7, 5-45.
Google Scholar
Shapiro B., Hofreiter M. (2012). Ancient DNA methods and protocols. Methods in Molecular biology. New York. Skinner M., Godmann A. H. (1992). Anthropological uses of developmental defects of enamel. In: S.R. Saunders, M.A. Katzenberg (eds.) Skeletal biology of past people. Research. Methods (151-174). New York: Willey Liss. Int.
Google Scholar
Slatkin M. (1995). A measure of population subdivision based on microsatellite allele frequencies. Genetics, 139, 457-462.
Google Scholar
Smutek K. (1952). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Grodźcu k. Będzina. Z otchłani wieków, 21(2), 59- 61.
Google Scholar
Soares P., Achilli A., Semino O., Davies W., Macaulay V., Bandelt H.J. (2010). The Archaeogenetics of Europe. Current Biology, 20, 174-183.
Google Scholar
Sosnowska E. (2010). Przemyśl wczesnośredniowieczny. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Google Scholar
Stanaszek Ł.M. (1998). Praktyki antywampiryczne w XI w. stosowane na terenie cmentarzyska szkieletowego na Wzgórzu Świętojakubskim w Sandomierzu. Biuletyn Antropologiczny, 2, 18-31.
Google Scholar
Stewart J.B., Chinnery P.F. (2015). The dynamics of mitochondrial DNA heteroplasmy: implications for human health and disease. Nature Revievs. Genetics, 16(9), 530-42.
Google Scholar
Stronczyński K. (1882-1884). Dawne monety polskie dynastyi Piastów i Jagiellonów, cz. I i II. Piotrków: Pański.
Google Scholar
Suchodolski S. (1973). Mennictwo Polskie w XI i XII wieku. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Ossolineum.
Google Scholar
Suchodolski S. (1991). Noch einmal über die Anfänge der ungarischen Münzprägung. Polish Numismatic News, 5 (Wiadomości Numizmatyczne, 34 [3-4]), 164-176.
Google Scholar
Suchodolski S. (2012). Numizmatyka średniowieczna. Moneta źródłem archeologicznym, historycznym i ikonograficznym. Warszawa: Wydawnictwo TRIO.
Google Scholar
Szczepanek A. (2010). Analiza antropologiczna – Modlnica st. 9. Kraków (unpublished typescript stored in the Archives of Krakowski Zespół do Badań Autostrad). Szczurek T. (1995). Obol zmarłych w późnym średniowieczu w Polsce północno-zachodniej. In: M. Gącarzewicz (ed.), Pozaekonomiczne funkcje monet. X Ogólnopolska sesja numizmatyczna (79-93). Poznań.
Google Scholar
Sztyber A. (2010a). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Modlnicy, stan. 5, gm. Wielka Wieś. Kraków (unpublished typescript stored in the Archives of the Krakowski Zespół do Badań Autostrad).
Google Scholar
Sztyber A. (2010b). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Modlniczce, stan. 9, gm.Wielka Wieś. Kraków (unpublished typescript stored in the Archives of the Krakowski Zespół do Badań Autostrad).
Google Scholar
Sztyber A. (2015). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Modlnicy. In: K. Dzięgielewski, M. Dzięgielewska, A. Sztyber (eds.), Modlnica, stan. 5. Od późnej epoki brązu po czasy średniowiecza. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce (309-455). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
Google Scholar
Sztyber A., Woźniak M. (2012). Monety z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego w Modlnicy, stan. 5, gm. Wielka Wieś, pow. krakowski. Notae Numismaticae, 7, 211-221.
Google Scholar
Szydłowska E. (1967). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Cielmicach, pow. Tychy. Acta Universitatis Wratislaviensis, 56, Studia Archeologiczne, 2, 263-282.
Google Scholar
Szymański W. (1963). Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Gorysławicach, pow. Busko. In: W. Antoniewicz, P. Biegański (eds.). Badania Archeologiczne w okolicy Wiślicy. Rozprawy Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej 2 (137-197). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Śnieżko M. (2016). Monety z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska szkieletowego w Prząsławiu, pow. jędrzejowski. Wiadomości Numizmatyczne, 60 (1-2), 157-178.
Google Scholar
Tajima A., Hayami M., Tokunaga K., Juji T., Matsuo M., Marzuki S., Omoto K., Horai S. (2004). Genetic origins of the Ainu inferred from combined DNA analyses of maternal and paternal lineages. Journal of Human Genetics, 49(4), 187-193.
Google Scholar
Tamura K., Nei M. (1993). Estimation of the number of nucleotide substitutions in the control region of mitochondrial DNA in humans and chimpanzees. Molecular Biology and Evolution, 10, 512-526.
Google Scholar
Tanaka M., Cabrera V.M., González A.M., Larruga J.M., Takeyasu T., Fuku N., Guo L.J., Hirose R., Fujita Y., Kurata M., Shinoda K., Umetsu K., Yamada Y., Oshida Y., Sato Y., Hattori N., Mizuno Y., Arai Y., Hirose N., Ohta S., Ogawa O., Tanaka Y., Kawamori R., Shamoto-Nagai M., Maruyama W., Shimokata H., Suzuki R., Shimodaira H. (2004). Mitochondrial genome variation in eastern Asia and the peopling of Japan. Genome Research, 14(10A), 1832-1850.
Google Scholar
Tomková K. (2012). Pohřebiště na Levém Hradci a jeho předpolí. Katalog. In: K. Tomková (ed.), Levý Hradec v zrcadle archeologických výzkumů. Pohřebiště, I (7-272). Praha.
Google Scholar
Tomková K., Košta J. (2015) Ranĕ středovĕké pohřebištĕ v Mĕlníku-Rousovicích. Archeologie ve středních Čechách, 19, 271-318.
Google Scholar
Tömöry G., Csányi B., Bogácsi-Szabó E., Kalmár T., Czibula A., Csősz A., Priskin K., Mende B., Langó P., Downes C.S., Raskó I. (2007). Comparison of maternal lineage and biogeographic analyses of ancient and modern Hungarian populations. American Journal of Physical Anthropology, 134(3), 354-368.
Google Scholar
Torroni A., Achilli A., Macaulay V., Richards M., Bandelt H.J. (2006). Harvesting the fruit of the human mtDNA tree. Trends in Genetics, 22, 339-345.
Google Scholar
Walicka E. (1957). Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w miejscowości Kobylin-Kuleszki, pow. Wysokie Mazowieckie. Wiadomości Archeologiczne, 24, 371-374.
Google Scholar
Walker R.T., Bathurst R.R., Richman R., Gjerdrum T., Andrushko A.V. (2009). The Causes of Porotic Hyperostosis and Cribra Orbitalia: A Reappraisal of the Iron Deficiency-Anemia Hypothesis. American Journal of Physical Anthropology, 139(2), 109-125.
Google Scholar
Wen B., Xie X., Gao S., Li H., Shi H., Song X., Qian T., Xiao C., Jin J., Su B., Lu D., Chakraborty R., Jin L. (2004). Analyses of genetic structure of Tibeto-Burman populations reveals sex-biased admixture in southern Tibeto-Burmans. American Journal of Human Genetics, 74(5), 856-865.
Google Scholar
Wierciński A. (1967). Analiza porównawcza struktury rasowej wczesnośredniowiecznej ludności z cmentarzyska w Złotej Pińczowskiej. In: W. Antoniewicz, P. Biegański (eds.), Metodyka naukowo-techniczna badań archeologicznych i antropologicznych. Rozprawy Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Wrocławskiej 4 (143-156). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Google Scholar
Wiśniowski E. (1965). Rozwój sieci parafialnej w prepozyturze wiślickiej w średniowieczu. Studium geograficzno- historyczne (=Rozprawy Zespołu Badań nad Polskim Średniowieczem UW i PW III). Warszawa.
Google Scholar
Woźniak M. (2015). Katalog monet z cmentarzyska wczesnośredniowiecznego. In: K. Dzięgielewski, M. Dzięgielewska, A. Sztyber (eds.), Modlnica, stan. 5. Od późnej epoki brązu po czasy średniowiecza. Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce (457-459). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
Google Scholar
Wójcik A., Wójcik E. (1973). Cmentarzysko wczesnośredniowieczne w Lubieniu, pow. Piotrków Trybunalski. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria archeologiczna, 20, 163- 177.
Google Scholar
Wójcik W. ks. (1958). Prawo cmentarne w Polsce do połowy XVI wieku. Polonia Sacra, 10, 165-218. Yao Y.G., Kong Q.P., Bandelt H.J., Kivisild T., Zhang Y.P. (2002a). Phyloeographic differentiation of mitochondrial DNA in Han Chinese. American Journal of Human Genetics, 70(3), 635-651.
Google Scholar
Yao Y.G., Kong Q.P., Man X.Y., Bandelt H.J., Zhang Y.P. (2003). Reconstructing the evolutionary history of China: a caveat about inferences drawn from ancient DNA. Molecular Biology and Evolution, 20(2), 214-219.
Google Scholar
Yao Y.G., Kong Q.P., Wang C.Y., Zhu C.L., Zhang Y.P. (2004). Different matrilineal contributions to genetic structure of ethnic groups in the silk road region in china. Molecular Biology and Evolution, 21(12), 2265-2280.
Google Scholar
Yao Y.G., Lü X.M., Luo H.R., Li W.H., Zhang Y.P. (2000). Gene admixture in the silk road region of China: evidence from mtDNA and melanocortin 1 receptor polymorphism. Genes and Genetic Systems, 75(4), 173-178.
Google Scholar
Yao Y.G., Nie L., Harpending H., Fu Y.X., Yuan Z.G., Zhang Y.P. (2002b). Genetic relationship of Chinese ethnic populations revealed by mtDNA sequence diversity. American Journal of Physical Anthropology, 118(1), 63-76.
Google Scholar
Zielińska M., Kotowicz P. (2011). Cmentarzysko grodowe na Wzgórzu Zamkowym w Sanoku. In: S. Cygan, M. Glinianowicz, P. Kotowicz (eds.), In silvis campis… et urbe. Średniowieczny obrządek pogrzebowy na pograniczu polsko-ruskim. Collectio Archaeologica Ressoviensis 14 (187-220). Rzeszów–Sanok: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego, Muzeum Historyczne w Sanoku, Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.
Google Scholar
Zoll-Adamikowa H. (1966). Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski. Cz. I. Źródła. Wrocław: Ossolineum. Zoll-Adamikowa H. (1971). Wczesnośredniowieczne cmentarzyska szkieletowe Małopolski. Cz. II. Analiza. Wrocław: Ossolineum. Zoll-Adamikowa H. (1995). Modele recepcji rytuału szkieletowego u Słowian wschodnich i zachodnich. Światowit, 40, 174-184.
Google Scholar
Zarzycka B. (1953). Szczątki kostne ludzkie ze Złotej z XIXII w. Wiadomości Archeologiczne, 19, 93-104. Żaki A. (1974). Archeologia Małopolski wczesnośredniowiecznej. Prace Komisji Archeologicznej PAN. Kraków- Warszawa-Wrocław-Gdańsk: Ossolineum.
Google Scholar
Język Polski
English