Nieinwazyjna prospekcja średniowiecznego grodziska w Sądowlu. Problem integracji rezultatów teledetekcji archeologicznej oraz historycznych źródeł kartograficznych

Grzegorz Kiarszys; Lidia Żuk; Wiesław Małkowski

doi:10.23858/PA71.2023.3151

Authors

Grzegorz Kiarszys Instytut Historyczny, Uniwersytet Szczeciński, ul. Krakowska 71/79, 71-017 Szczecin https://orcid.org/0000-0001-5304-7409
Lidia Żuk Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, ul. Uniwersytetu Poznańskiego 7, 61-614 Poznań https://orcid.org/0000-0002-8475-746X
Wiesław Małkowski Wydział Archeologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Krakowskie Przedmieście 26/28, 00-927 Warszawa

DOI:

https://doi.org/10.23858/PA71.2023.3151

Keywords:

method integration,, aerial photographs, historical maps, archaeological geophysics, airborne laser scanning

Abstract

The main aim of this paper is to present the potential of an integrated archaeological survey. Currently established survey practice combines a range of methods such as aerial archaeology, airborne laser scanning and geophysics, and analysis of historical maps. It is commonly assumed that the application of more methods will help to obtain more information about the registered archaeological site. However, a cumulation of collected data does not equate with a better understanding of the analyzed structures. Archaeologists often face fragmentary or even contradictory evidence provided by those methods. Integration of data requires a more flexible approach, a thorough questioning of collected data, meaningful comparison of different results, their re-interpretation and the formulation of new questions according to the mechanism of the hermeneutic circle. We illustrate these issues using the case study of an integrated survey at a medieval stronghold in Sądowel. In particular, we focused on various degrees of success with which different non-invasive methods were applied and changing interpretations of recorded structures

Downloads

Download data is not yet available.

References

Brophy K. (2005). The hermeneutic spiral: Aerial archaeology and subjectivity. AARGnews, 1, 5-11.

Demidziuk K. (2014). Kartoteka grodzisk śląskich Maxa Hellmicha. W: K. Chrzan, K. Czapla, S. Moździoch (red.), Funkcje grodów w państwach wczesnośredniowiecznej Europy Środkowej. Społeczeństwo, gospodarka, ideologia (443-464). Wrocław: IAiE PAN.

Kiarszys G. (2015). Trzy światy średniowiecza. Iuxta Castrum Sandouel. Poznań: WNUS.

Kiarszys G., Banaszek Ł. (2017). Dostrzec i zrozumieć. Porównanie wybranych metod wizualizacji danych ALS wykorzystywanych w archeologii. Folia Praehistorica Posnaniensia, 32, 233-270. DOI: https://doi.org/10.14746/fpp.2017.22.11

Konias A. (2010). Kartografia topograficzna państwa i zaboru pruskiego od II połowy XVIII wieku do połowy XX wieku. Słupsk: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pomorskiej w Słupsku.

Królikowski J. (2012). ISOK od kuchni. Geodeta, 7, 19-22.

Krzepkowski M., Moeglich M., Wroniecki P. (red.). (2017). Dzwonowo. Średniowieczne zaginione miasto. Środowisko naturalne, zarys dziejów, badania nieinwazyjne: Vol. I. Wągrowiec: Muzeum Regionalne w Wągrowcu.

Lodowski J. (1972). Sądowel we wczesnym średniowieczu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Lorek D. (2011). Potencjał informacyjny map topograficznych Urmesstischblätter z lat 1822-1833 z terenu Wielkopolski. Poznań: UAM.

Maślanka M., Wężyk P. (2014). Projekt ISOK – geneza i cel realizacji. W: P. Wężyk (red.), Podręcznik dla uczestników szkoleń z wykorzystania produktów LiDAR (12-21). Warszawa: GUGiK.

Misiewicz K., Małkowski W. (2014). Sprawozdanie z wyników prospekcji geofizycznej przeprowadzonej w ramach projektu „Osady obronne w krajobrazie kulturowym powiatu górowskiego”, dofinansowanego ze środków MKiDN, przyznanych przez NID w ramach programu „Dziedzictwo kulturowe”, priorytet 5, „Ochrona zabytków archeologicznych”, edycja 2014 (umowa nr 2739/14). Warszawa (maszynopis).

Moździoch S. (1990). Organizacja gospodarcza państwa wczesnopiastowskiego na Śląsku. Studium archeologiczne. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Nowakowski D. (2008). Wznowienie badań na grodzisku kasztelańskim w Sądowlu (Lechitów, stanowisko 4), gm. Wąsosz. W: J. Kolenda (red.), Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu (171-211). Wrocław: IAiE PAN.

Nowakowski D. (2017). Śląskie obiekty typu motte. Studium archeologiczno-historyczne. Wrocław: IAiE PAN.

Pietrzak R., Rączkowski W. (2009). Najstarsze miasto. Od przybytku głowa... Boli. O kontekście i konsekwencjach odkrycia pierwszej lokacji Szamotuł. W: I. Skierski (red.), Szamotuły. Karty z dziejów miasta 2 (9-26). Szamotuły: Muzeum Zamek Gurków w Szamotułach.

Rączkowski W. (2020). Power and/or Penury of Visualizations: Some Thoughts on Remote Sensing Data and Products in Archaeology. Remote Sensing, 12(2996), 1-23. DOI: https://doi.org/10.3390/rs12182996

Warnke G. (2011). The hermeneutic circle versus dialog. The Review of Metaphysics, 65, 1-21.

Wroniecki P., Molewski P., Uziembło R. (2021). Revealing the first location of abandoned medieval town Toruń, Poland, with the use of integrated noninvasive re¬search. Archaeological Prospection, 1-18. DOI: https://doi.org/10.1002/arp.1851

Zalewska A. I., Kiarszys G. (2021). The forgotten Eastern Front: Dealing with the social and archaeological legacies of the Battle of the Rawka and Bzura Rivers (1914–1915), central Poland. Antiquity, 95(384), 1565-1583. DOI: https://doi.org/10.15184/aqy.2021.134