Niemiecka linia obronna Margarete z czasu II wojny światowej w południowo-zachodniej Słowacji. Dowody archeologiczne i fakty historyczne
DOI:
https://doi.org/10.23858/APol69.2024.009Słowa kluczowe:
druga wojna światowa, okopy, archeologia konfliktu, badania archeologiczne, SłowacjaAbstrakt
Badania fortyfikacji polowych z czasu II wojny światowej na Słowacji obejmują szereg zachowanych obiektów, głównie okopów wojskowych. Niemiecki system obronny Wehrmachtu znany jako Margareten-Stellung został zidentyfikowany na wschód od miejscowości Šahy dzięki źródłom pisanym i obrazowaniom LIDAR. Rozpoznanie tego systemu dostarczyło wielu ważnych informacji o jego projekcie technicznym, znaczeniu taktycznym i wykorzystaniu w walkach o Šahy pod koniec 1944 r. Badania takich obiektów mają także na celu uznanie ich za stanowiska archeologiczne i zabytki kultury oraz prezentację szerokiej publiczności.
Pobrania
Bibliografia
Banny L. 1985. Schild im Osten. Der Südostwall zwischen Donau und Untersteiermark 1944/45, Lackenbach.
Fleischer W. 2004. Feldbefestigungen des deutschen Heeres 1939-1945, Eggolsheim.
Friesner H. 1956. Verratene Schlachten, Hamburg.
Hasil J., Hasil P., Kočár P., Kyselý R. 2021. The materiality of forced labour: settlement waste of communities at WWII mining plant and PoW camp in Rolava (North-West Bohemia), „Journal of Conflict Archaeology”, 15(2), pp. 91–117, https://doi.org/10.1080/15740773.2021.1889273 DOI: https://doi.org/10.1080/15740773.2021.1889273
Juchelka J., Klápa O. 2021. Terénní identifikace aktivit 2. světové války na katastrech Branky, Hradce nad Moravicí, Raduně a blízkého okolí pomocí nedestruktivních archeologických metod, jejich mapování a návrh ochrany v krajině na příkladu situace v Hradci nad Moravicí – Jakubčovicích, „Zprávy památkové péče”, 81(2), pp. 201–222, https://doi.org/10.56112/zpp.2021.2.12 DOI: https://doi.org/10.56112/zpp.2021.2.12
Kobiałka D., Kostyrko M., Lokś A., Karski K., Rezler-Wasielewska V., Stanek P., Wickiewicz A., Góra E., Tomczak S., Pawleta M. 2023. “Hell camp” hidden in the forest – the materiality of Stalag VIII B (344) Lamsdorf, „Journal of Conflict Archaeology”, 18(2–3), pp. 97–124, https://doi.org/10.1080/15740773.2023.2288959 DOI: https://doi.org/10.1080/15740773.2023.2288959
Lieskovský J., Lieskovský T., Hladíková K, Štefunková D., Hurajtová N. 2022. Potential of airborne LiDAR data in detecting cultural landscape features in Slovakia, „Landscape research”, 47(2), pp. 1–20, https://doi.org/10.1080/01426397.2022.2045923 DOI: https://doi.org/10.1080/01426397.2022.2045923
Malcherek A., Wiȩckowski W. 2023. Bioarchaeological investigation of WWI burials at Nowa Osuchowa, Poland, „Journal of Conflict Archaeology”, 18(2–3), pp. 71-96, https://doi.org/10.1080/15740773.2023.2242407 DOI: https://doi.org/10.1080/15740773.2023.2242407
Mičianik P. 2010. Oslobodenie juhu stredného Slovenska, [in:] V. Kováčová et al. (eds), Oslobodenie Slovenska 1944/1945. Zborník z medzinárodnej vedeckej konferencie, Liptovský Mikuláš 29.–30. apríl 2010, Banská Bystrica, pp. 129–172.
Neumann M. 2020. Poľné opevnenia z 2. svetovej vojny v Horných Orešanoch a v Smolenickej Novej Vsi, „Historika”, 10(1), pp. 37–41.
Rottmann G. 2004. German field fortifications 1939-1945, Washington.
Rottmann G. 2007. Soviet Field Fortifications 1941–1945, Washington.
Schriek van der M., Beex W. 2018. The application of LiDAR-based DEMs on WWII conflict sites in the Netherlands, „Journal of Conflict Archaeology”, 12(1), pp. 94–114, https://doi.org/10.1080/15740773.2017.1440960 DOI: https://doi.org/10.1080/15740773.2017.1440960
Számvéber N. 2013. Days of battle: armoured operations north of the river Danube, Hungary 1944–45, Warwick.
Šteiner P. 2018. Babylon armád 1. Boje medzi Ipľom a Hronom, zima 1944-1945, Bratislava.
Šteiner P. 2019. Babylon armád 2. Boje medzi Hronom a Váhom, február – apríl 1945, Bratislava.
Šteiner P. 2020a. Identifikácia poľných opevnení z druhej svetovej vojny na juhozápadnom Slovensku a náčrt ich typológie, „Musaica archeologica”, 5(2), pp. 87–94, http://dx.doi.org/10.46283/musarch.2020.2.05 DOI: https://doi.org/10.46283/musarch.2020.2.05
Šteiner P. 2020b. Výskum bojísk druhej svetovej vojny na juhozápadnom Slovensku, „Slovenská archeológia-supplementum 1”, 68(1), pp. 567–573, http://dx.doi.org/10.31577/slovarch.2020.suppl.1.48 DOI: https://doi.org/10.31577/slovarch.2020.suppl.1.48
Ungváry K. 2003. Battle for Budapest. 100 days in World War II, New York.
Vojtas M., Těsnohlídek J., Prišťáková M., Petřík J., Fojtík M., Zubalík J., Kapavík R., Tajkov P. 2023. Battlefield archaeology of the First World War in norhteastern Slovakia, „Archaeologia Polona”, 61, pp. 31–59, http://dx.doi.org/10.23858/APa61.2023.3362 DOI: https://doi.org/10.23858/APa61.2023.3362
Waga J., Szypuła B., Fajer M. 2022. The archaeology of unexploded World War II bomb sites in the Koźle Basin, southern Poland, „International Journal of Historical Archaeology”, 27, pp. 687–713, http://dx.doi.org/10.1007/s10761-022-00672-5 DOI: https://doi.org/10.1007/s10761-022-00672-5
Act 326. 2005. Act 326/2005 Z.z., [in:] Zbierka zákonov Slovenskej republiky/Chronologický register/Ročník 2005/, https://www.slov-lex.sk/pravne-predpisy/SK/ZZ/2005/326/ (access 20.03.2024).
A. O. K. 6. A.O.K. 6 Tägliche Meldungen K.T.B. Akte A Band 29 vom 5. 12. 1944 bis 31. 12. 1944 Ia – Tagesmeldung 14.12.44. p. 2, [in] Rossijsko-germanskij proekt po ocifrovke germanskih dokumentov v arhivah Rossijskoj Federacii, https://germandocsinrussia.org (access 20.03.2020).
Armeegr. 1944a. Armeegr. Fretter-Pico Ia Tagesmeldung vom 14.12.44, [in:] Rossijsko-germanskij proekt po ocifrovke germanskih dokumentov v arhivah Rossijskoj Federacii, https://wwii.germandocsinrussia.org/ru/nodes/7046-delo-382-dokumenty-operativnogo-otdela-shtaba-6-y-armii-zhurnal-boevyh-deystviy-delo-a-tom-29-sutochnye-doneseniya-za-05-31-12-1944-g-doneseniya-ob-obstanovke-operativnogo-i-razvedyvatelnogo-otdelov-armeyskoy-gruppy-fretter-piko#page/207 (access 20.03.2020).
Armeegr. 1944b. Armeegr. Fretter-Pico Ia Tagesmeldung vom 15.12.44, [in:] Rossijsko-germanskij proekt po ocifrovke germanskih dokumentov v arhivah Rossijskoj Federacii, https://wwii.germandocsinrussia.org/ru/nodes/7046-delo-382-dokumenty-operativnogo-otdela-shtaba-6-y-armii-zhurnal-boevyh-deystviy-delo-a-tom-29-sutochnye-doneseniya-za-05-31-12-1944-g-doneseniya-ob-obstanovke-operativnogo-i-razvedyvatelnogo-otdelov-armeyskoy-gruppy-fretter-piko#page/231 (access 20.03.2020).
Gv. Kd. 1945. Zhurnal boevykh dejstvij 13. Gv. Kd. Za period s 5.12. 1944 g. po 5.1. 1945 g. p. 10, [in:] Pamiat` Naroda – informacionnyj servis Ministerstva oborony RF, https://pamyatnaroda.ru (access 14.06.2017).
Gvard 1945a. Zhurnal boevykh dejstvij 6. Gvardejskoi tankovoi armii za period s 1 dekabr po 1 januar 1945 goda. p. 35, [in:] Pamiat` Naroda – informacionnyj servis Ministerstva oborony RF, https://pamyatnaroda.ru (access 05.01.2017).
Gvard 1945b. Zhurnal boevykh dejstvij 6. Gvardejskoi tankovoi armii za period s 1 dekabr po 1 januar 1945 goda. p. 36, [in:] Pamiat` Naroda – informacionnyj servis Ministerstva oborony RF, https://pamyatnaroda.ru (access 05.01.2017).
Gvard 1945c. Zhurnal boevykh dejstvij 6. Gvardejskoi tankovoi armii za period s 1 dekabr po 1 januar 1945 goda. p. 37, [in:] Pamiat` Naroda – informacionnyj servis Ministerstva oborony RF, https://pamyatnaroda.ru (access 05.01.2017).
Gvard 1945d. Zhurnal boevykh dejstvij 6. Gvardejskoi tankovoi armii za period s 1 dekabr po 1 januar 1945 goda. p. 39, [in:] Pamiat` Naroda – informacionnyj servis Ministerstva oborony RF, https://pamyatnaroda.ru (access 05.01.2017).
Sládok M. 2010. Nemecké opevnenia a vojenské zariadenia v oblasti Malých Karpát z druhej svetovej vojny, [in:] O.Z. KPT: archeológia, montanistika, speleológia, turistika na Slovensku a v zahraničí, http://www.kpt.sk/clanky/opevnenia-v-malych-karpatoch-z-druhej-svetovej-vojny.html (access 15.06.2018).
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Archeologia Polski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
