Okucia z wczesnośredniowiecznego grodu w Miliczu
Keywords:
wczesne średniowiecze, pierwsze państwo piastowskie, Skandynawia, Ruś, importy, pozłacane okucia ze srebraAbstract
Podczas badań wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Miliczu na Dolnym Śląsku odkryto w warstwie spalenizny datowanej między końcem X a połową XI w. n.e. liczne przedmioty, zaliczane do typu wyrobów luksusowych, związanych z obcoetnicznymi elitami państwa piastowskiego. Na szczególną uwagę zasługuje kolekcja przedmiotów wykonanych z metali nieżelaznych, do której można zaliczyć wyroby z pozłacanego srebra, powstałe w wyniku połączenia motywu serca i palmety. Aplikacje te stanowią część bogato zdobionego pasa, uprzęży końskiej lub sakwy. Ten cenny w skali Dolnego Śląska zbiór przedmiotów, nawiązujący asortymentem i poziomem wykonania do wyrobów znanych z centrów domeny piastowskiej (Gniezno i Lednica), wskazuje na rangę i rolę Milicza w ówczesnej monarchii.
Tłumacz: Iwona Zych
Downloads
Download data is not yet available.
References
Arbman H. 1940. Birka I. Die Gräber, Tafeln, Stockholm
Buko A. 2012. Kim byli wojownicy z Bodzi?, „Archeologia Żywa”, nr 1(59), s. 12–17
Duczko W. 2000. Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym średniowieczu, [w:] Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg we wczesnym średniowieczu, L. Leciejewicz, M. Rębkowski red., Kołobrzeg, s. 23–42
Duczko W. 2006. Ruś Wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie wschodniej, Warszawa
From Viking to Crusader. The Scandinavians and Europe 800–1200, Copenhagen 1992
Gabriel I. 1991. Hofkultur, Heerwesen, Burghandwerk, Hauswirtschaft, [w:] Starigard/Oldenburg. Ein slawischer Herrschersitz des frühen Mittelalters in Ostholstein, M. Müller-Wille red., Neumünster, s. 181–251
Gałuszka A., Młynarska M. 1957. Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Miliczu, „Wiadomości Archeologiczne”, t. 24, s. 71–86
Geschwendt F. 1936. Sattelbeschläge der Wikingerzeit aus Schlesien, „Altschlesien”, t. 6, z. 2, s. 317–319
Górecki J. 2002. Gród na Ostrowie Lednickim na tle wybranych ośrodków grodowych pierwszej monarchii piastowskiej, Poznań
Hilczerówna Z. 1968. Z badań nad zasiedleniem południowej Wielkopolski i Dolnego Śląska w starszych fazach wczesnego średniowiecza, [w:] Studia i materiały z historii kultury materialnej, t. 37, A. Gieysztor red., Studia z dziejów osadnictwa, t. 6, A. Rutkowska-Płachcińska red., s. 62–79
Hilczerówna Z. 1969 Pierwsze systematyczne prace wykopaliskowe na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Kaszowie, pow. Milicz, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 21, s. 167–175
Jansson I. 1988. Wikingerzeitlicher orientalischer Import in Skandinavien, „Bericht der Römisch-Germanischen Kommission”, t. 69, s. 564–647
Kara M. 1998. Wczesnośredniowieczny grób uzbrojonego kupca z miejscowości Ciepłe na Pomorzu Gdańskim w świetle ponownej analizy chronologicznej, [w:] Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, H. Kóčka-Krenz, W. Łosiński red., Poznań, s. 505–524
Kara M. 2002. Osadnictwo ludności pomorskiej i wieleckiej w państwie pierwszych Piastów w świetle znalezisk nekropolicznych z terenu Wielkopolski, „Slavia Antiqua”, t. 43, s. 45–96
Kolenda J. 2008. Wczesnośredniowieczny Milicz w świetle wykopalisk, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 9–63
Kolenda J. 2011 Wczesnośredniowieczne osadnictwo grodowe pogranicza Śląska i Wielkopolski w świetle analiz dendrochronologicznych, [w:] Populi terrae marisque, M. Rębkowski, S. Rosik red., Wrocław, s. 41–65
Kurnatowska Z. 2008. Początki i rozwój państwa, [w:] Pradzieje Wielkopolski. Od epoki kamienia do średniowiecza, M. Kobusiewicz red., Poznań, s. 297–396
Kurnatowska Z., Kara M. 2005. Na tropie Poznana – eponima naszego miasta, [w:] Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania, Z. Kurnatowska, T. Jurek red., Poznań, s. 9–26
Kurnatowska Z., Kara M. 2008. Wielkopolska południowa między Ziemią Gnieźnieńską a Śląskiem, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 157–169
Leciejewicz L. 2007. Grodzisko w Budzistowie. Badania w latach 1954–1958, [w:] Kołobrzeg. Wczesne miasto nad Bałtykiem, L. Leciejewicz, M. Rębkowski red. Warszawa, s. 31–110
Mainman A. J., Rogers N. S. H. 2000. Craft, industry and everyday life. Finds from Anglo-Scandinavian York, „The Archaeology of York”, t. 17
Muraševa V. V. 2000. Drevnerusskie remennye nabornye ukrašeniâ (X–XIII vv.), Moskva
Nowakowa J. 1951. Rozmieszczenie komór celnych i przebieg dróg handlowych na Śląsku do końca XIV wieku, Wrocław
Paroń A. 2008. Ugoda w sprawie kasztelanii milickiej (26 VI 1249), [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 97–128
Pletneva S. A. 1981. Stepi Evrazii v èpohu srednevekov’â, Moskva
Pletneva S. A. 1989. Na slavâno-hazarskom pogranič’e. Dmitrievskij arheologičeskij kompleks, Moskva
Pletneva 2000. Očerki hazarskoj arheologii, Moskva
Solberg S.1991. Weapon export from the continent to the nordic countries in the Carolingian period, „Studien zur Sachsenforschung”, t. 7, s. 241–259
Stanisławski B. 2009. Sztuka wikińska u ujścia Odry, [w:] Trzebiatów – spotkania pomorskie 2008, J. Kochanowska red., Pruszcz Gdański–Trzebiatów, s. 13–23
Stempin A. 2008. Koń czy rycerz – jaką figurkę szachową odkryto na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Miliczu, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 77–88
Suchodolski S. 2008. Monety z badań wykopaliskowych w Miliczu, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 65–76
Tryjarski E. 1975. Pieczyngowie, [w:] K. Dąbrowski, T. Nagrodzka-Majchrzyk, E. Tryjarski, Hunowie Europejscy, Protobułgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie, Kultura Europy wczesnośredniowiecznej, z. 4, Wrocław–Warszawa, s. 479–625
Wachowski K. 1972. Nowe znaleziska wczesnośredniowiecznych wag i odważników z terenu Śląska, „Silesia Antiqua”, t. 14, s. 201–205
Wamers E. 1985. Insularer Metallschmuck in Wikingenzeitlichen Gräbern Nordeuropas. Untersuchungen zur skandinavischen Westexpansion, Offa-Bücher, t. 56, Neumünster
Wielowiejski J. 1980. Główny szlak bursztynowy w czasach cesarstwa rzymskiego, Wrocław
Zamelska - Monczak K. 2008. Santok – „kluczem i strażnicą królestwa” u zbiegu Warty i Noteci, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 213–224
Buko A. 2012. Kim byli wojownicy z Bodzi?, „Archeologia Żywa”, nr 1(59), s. 12–17
Duczko W. 2000. Obecność skandynawska na Pomorzu i słowiańska w Skandynawii we wczesnym średniowieczu, [w:] Salsa Cholbergiensis. Kołobrzeg we wczesnym średniowieczu, L. Leciejewicz, M. Rębkowski red., Kołobrzeg, s. 23–42
Duczko W. 2006. Ruś Wikingów. Historia obecności Skandynawów we wczesnośredniowiecznej Europie wschodniej, Warszawa
From Viking to Crusader. The Scandinavians and Europe 800–1200, Copenhagen 1992
Gabriel I. 1991. Hofkultur, Heerwesen, Burghandwerk, Hauswirtschaft, [w:] Starigard/Oldenburg. Ein slawischer Herrschersitz des frühen Mittelalters in Ostholstein, M. Müller-Wille red., Neumünster, s. 181–251
Gałuszka A., Młynarska M. 1957. Sprawozdanie z prac wykopaliskowych w Miliczu, „Wiadomości Archeologiczne”, t. 24, s. 71–86
Geschwendt F. 1936. Sattelbeschläge der Wikingerzeit aus Schlesien, „Altschlesien”, t. 6, z. 2, s. 317–319
Górecki J. 2002. Gród na Ostrowie Lednickim na tle wybranych ośrodków grodowych pierwszej monarchii piastowskiej, Poznań
Hilczerówna Z. 1968. Z badań nad zasiedleniem południowej Wielkopolski i Dolnego Śląska w starszych fazach wczesnego średniowiecza, [w:] Studia i materiały z historii kultury materialnej, t. 37, A. Gieysztor red., Studia z dziejów osadnictwa, t. 6, A. Rutkowska-Płachcińska red., s. 62–79
Hilczerówna Z. 1969 Pierwsze systematyczne prace wykopaliskowe na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Kaszowie, pow. Milicz, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 21, s. 167–175
Jansson I. 1988. Wikingerzeitlicher orientalischer Import in Skandinavien, „Bericht der Römisch-Germanischen Kommission”, t. 69, s. 564–647
Kara M. 1998. Wczesnośredniowieczny grób uzbrojonego kupca z miejscowości Ciepłe na Pomorzu Gdańskim w świetle ponownej analizy chronologicznej, [w:] Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, H. Kóčka-Krenz, W. Łosiński red., Poznań, s. 505–524
Kara M. 2002. Osadnictwo ludności pomorskiej i wieleckiej w państwie pierwszych Piastów w świetle znalezisk nekropolicznych z terenu Wielkopolski, „Slavia Antiqua”, t. 43, s. 45–96
Kolenda J. 2008. Wczesnośredniowieczny Milicz w świetle wykopalisk, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 9–63
Kolenda J. 2011 Wczesnośredniowieczne osadnictwo grodowe pogranicza Śląska i Wielkopolski w świetle analiz dendrochronologicznych, [w:] Populi terrae marisque, M. Rębkowski, S. Rosik red., Wrocław, s. 41–65
Kurnatowska Z. 2008. Początki i rozwój państwa, [w:] Pradzieje Wielkopolski. Od epoki kamienia do średniowiecza, M. Kobusiewicz red., Poznań, s. 297–396
Kurnatowska Z., Kara M. 2005. Na tropie Poznana – eponima naszego miasta, [w:] Civitas Posnaniensis. Studia z dziejów średniowiecznego Poznania, Z. Kurnatowska, T. Jurek red., Poznań, s. 9–26
Kurnatowska Z., Kara M. 2008. Wielkopolska południowa między Ziemią Gnieźnieńską a Śląskiem, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 157–169
Leciejewicz L. 2007. Grodzisko w Budzistowie. Badania w latach 1954–1958, [w:] Kołobrzeg. Wczesne miasto nad Bałtykiem, L. Leciejewicz, M. Rębkowski red. Warszawa, s. 31–110
Mainman A. J., Rogers N. S. H. 2000. Craft, industry and everyday life. Finds from Anglo-Scandinavian York, „The Archaeology of York”, t. 17
Muraševa V. V. 2000. Drevnerusskie remennye nabornye ukrašeniâ (X–XIII vv.), Moskva
Nowakowa J. 1951. Rozmieszczenie komór celnych i przebieg dróg handlowych na Śląsku do końca XIV wieku, Wrocław
Paroń A. 2008. Ugoda w sprawie kasztelanii milickiej (26 VI 1249), [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 97–128
Pletneva S. A. 1981. Stepi Evrazii v èpohu srednevekov’â, Moskva
Pletneva S. A. 1989. Na slavâno-hazarskom pogranič’e. Dmitrievskij arheologičeskij kompleks, Moskva
Pletneva 2000. Očerki hazarskoj arheologii, Moskva
Solberg S.1991. Weapon export from the continent to the nordic countries in the Carolingian period, „Studien zur Sachsenforschung”, t. 7, s. 241–259
Stanisławski B. 2009. Sztuka wikińska u ujścia Odry, [w:] Trzebiatów – spotkania pomorskie 2008, J. Kochanowska red., Pruszcz Gdański–Trzebiatów, s. 13–23
Stempin A. 2008. Koń czy rycerz – jaką figurkę szachową odkryto na wczesnośredniowiecznym grodzisku w Miliczu, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 77–88
Suchodolski S. 2008. Monety z badań wykopaliskowych w Miliczu, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 65–76
Tryjarski E. 1975. Pieczyngowie, [w:] K. Dąbrowski, T. Nagrodzka-Majchrzyk, E. Tryjarski, Hunowie Europejscy, Protobułgarzy, Chazarowie, Pieczyngowie, Kultura Europy wczesnośredniowiecznej, z. 4, Wrocław–Warszawa, s. 479–625
Wachowski K. 1972. Nowe znaleziska wczesnośredniowiecznych wag i odważników z terenu Śląska, „Silesia Antiqua”, t. 14, s. 201–205
Wamers E. 1985. Insularer Metallschmuck in Wikingenzeitlichen Gräbern Nordeuropas. Untersuchungen zur skandinavischen Westexpansion, Offa-Bücher, t. 56, Neumünster
Wielowiejski J. 1980. Główny szlak bursztynowy w czasach cesarstwa rzymskiego, Wrocław
Zamelska - Monczak K. 2008. Santok – „kluczem i strażnicą królestwa” u zbiegu Warty i Noteci, [w:] Milicz. Clavis Regni Poloniae. Gród na pograniczu, J. Kolenda red., Wrocław 2008, s. 213–224
Downloads
Published
2013-01-01
How to Cite
Kolenda, J. (2013). Okucia z wczesnośredniowiecznego grodu w Miliczu. Archeologia Polski, 58(1-2), 129–141. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/apol/article/view/170
Issue
Section
Studies
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Publication co-financed by the Ministry of Science and Higher Education under the program "Support for scientific journals 2019-2020"
