Ludzie starzy w instytucjach opieki w XIX i na początku XX w. (na przykładzie dokumentów Towarzystwa Dobroczynności w Krakowie)

Abstrakt

Artykuł podejmuje problematykę organizacji opieki nad ludźmi starymi w XIX i na początku XX wieku, w szczególności jej normatywnych założeń, ale również praktycznych rozwiązań, na przykładzie dokumentów krakowskiego Towarzystwa Dobroczynności. Autorka sięga po źródła drukowane oraz znajdujące się w zbiorach rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej, niepublikowane materiały źródłowe hrabiego Krzysztofa Mieroszowskiego (1857-1915), publicysty i działacza katolickiego, przyjętego w 1904 roku w poczet członków Towarzystwa i mianowanego jego radcą. Analiza porównawcza dziewiętnastowiecznych statutów i regulaminów wewnętrznych instytucji Towarzystwa Dobroczynności w Krakowie, a zwłaszcza znajdującego się w zbiorze Mieroszowskiego obszernego rękopisu „Regulaminu domów schronienia dla starców i sierot pozostających pod opieką Towarzystwa Dobroczynności” (1905), daje interesujący wgląd w ówczesne wyobrażenia na temat wzorcowego organizowania codzienności osobom starym i ubogim, korzystającym z zasobów publicznej dobroczynności. Przeprowadzone badania źródłowe ujawniają, że wzory zakładowej organizacji opieki, zgodne z założeniami popularnej na początku XIX wieku europejskiej idei filantropii, uzupełnione rodzimymi zapisami przywodzącymi na myśl reguły zakonne, nie straciły na aktualności wśród jej organizatorów w Krakowie również na początku wieku XX, pomimo zmian zachodzących w tej dziedzinie.