Surtout de table Pierre’a-Philippe’a Thomire’a w Pałacu Wilanowskim

Abstrakt

Artykuł poświęcony jest empirowej zastawie stołowej znajdującej się w pałacu w Wilanowie, która pochodzi z manufaktury Pierre’a-Philippe’a Thomire’a. Przyjmuje się, że surtout de table została zakupiona w 1808 roku w Paryżu przez Stanisława Kostkę hrabiego Potockiego. Twórczość Pierre’a-Philippe’a Thomire’a w zakresie empirowych zastaw stołowych nie była dotychczas przedmiotem monograficznego opracowania. Niniejsze rozważania koncentrują się na wilanowskiej surtout de table. Mają na celu weryfikację dotychczasowego stanu wiedzy na ten temat oraz ustalenie składu tej zastawy stołowej, jej umiejscowienia i funkcji w pałacu wilanowskim, a także znaczenia na tle twórczości firmy Thomire, Duterme et Cie oraz epoki. Obiekty wchodzące w skład surtout de table Thomire’a poddano analizie formalno-stylistycznej
i ikonograficznej, według założeń stylu empire. Badania metodą fluorescencyjnej spektometrii rentgenowskiej wykazały, że omawiane obiekty zostały wykonane z mosiądzu, nie zaś z brązu. W artykule scharakteryzowano działania twórcy — brązownika (i mosiężnika) Pierre’a-Philippe’a Thomire’a. Wilanowskie dzieła zestawiono z innymi wytworami manufaktury Thomire, Duterme et Cie i jego współczesnych. Odwołania przeprowadzone na podstawie literatury naukowej w języku francuskim, niemieckim, angielskim i rosyjskim do dokonań artystycznych epoki pozwoliły na ocenę jakości zachowanych obiektów. Ponadto określono obecność dzieł Thomire’a w polskich zbiorach muzealnych. W celu ustalenia motywów, jakimi kierował się Stanisław Kostka hr. Potocki przy zakupie wyrobów z manufaktury Thomire’a, ukazano działalność publiczną oraz zainteresowania założyciela kolekcji wilanowskiej. Źródła dotyczące nabycia zastawy stołowej przez hrabiego oraz jej umiejscowienia w wilanowskiej siedzibie dostarczyły nowych informacji na temat innych, potencjalnych zespołów, jakie tworzyły obiekty zaliczane obecnie błędnie do jednej surtout de table.