Biografia krajobrazu zbiegu Noteci do Warty w perspektywie archeologicznej interpretacji danych teledetekcyjnych

Mikołaj Kostyrko; Kinga Zamelska-Monczak

doi:10.23858/PA68.2020.007

Published: 2020-12-06

Vol. 68 (2020)

A landscape biography of the Noteć river ’s confluence into the Warta: an archaeological interpretation based on remote sensing data

Mikołaj Kostyrko , Kinga Zamelska-Monczak

Przegląd Archeologiczny

Section: Articles

https://doi.org/10.23858/PA68.2020.007

Abstract

This paper presents a case study of a place that during one period in history played an important role in the structures of the Piast state, and then, as a result of subsequent historical events, lost much of its significance. In the 14th century, Santok was already on the margins of ‘grand history’ and fading into oblivion. This changed as a result of archaeological excavations carried out here for the first time in the 1930s. The narrative adopted in this article is based on a presentation of landscape biography and analysis of spatial sources – namely, historical aerial photographs and ones deriving from airborne laser scanning. This point of view has allowed the authors to pay special attention to previously neglected fragments of the history of the landscape under analysis.

Keywords:

biography of landscape, landscape archaeology, remote sensing, aerial archaeology, Santok

Most read articles by the same author(s)

Kinga Zamelska-Monczak, Reflections on the wheel and turning: innovations and techniques in early medieval ceramics – a recurrent problem , Przegląd Archeologiczny: Vol. 71 (2023)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Kostyrko, M., & Zamelska-Monczak, K. (2020). A landscape biography of the Noteć river ’s confluence into the Warta: an archaeological interpretation based on remote sensing data. Przegląd Archeologiczny, 68, 137–162. https://doi.org/10.23858/PA68.2020.007

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Banaszek Ł. (2014). Lotniczy skaning laserowy w polskiej archeologii. Czy w pełni wykorzystywany jest potencjał prospekcyjny metody? Folia Praehistorica Posnaniensia, 19, 207-51.
Google Scholar

Brophy K. (2005). Subjectivity, bias and perception in aerial archaeology. W: K. Brophy, D. Cowley (red.), From the Air: Understanding Aerial Archaeology (33-49), Stroud: Tempus.
Google Scholar

Cowley D.C., Gilmour S.M. (2005). Some observations on the nature of aerial survey. W: K. Brophy, D. Cowley (red.), From the Air: Understanding Aerial Archaeology (50-63). Stroud: Tempus.
Google Scholar

Domańska E. (2006). The return to things, Archaeologia Polona, 44, 171-185.
Google Scholar

Finch J. (2008). Three men in a boat: Biographies and narrative in the historic landscape. Landscape Research, 33(5), 511-530.
Google Scholar

Fowler M.J.F. (2004). Archaeology through the keyhole: the serendipity effect of aerial reconnaissance revisited. Interdisciplinary Science Reviews, 29(2), 118-134.
Google Scholar

Grunwald S. (2009). Die Aufteilung der Burgen auf die Geschichte wird eine Änderung erfahren müssen. Zur Geschichte der Zantoch-Idee. Acta Praehistorica et Archaeologica, 41, 231-262.
Google Scholar

Grunwald S. (2012). Der Schlossberg von Zantoch an der Warthe als Lern-und Geschichtsort (1934-1945). Acta Praehistorica et Archaeologica, 44, 161-202.
Google Scholar

Holtorf C., Howard W. (2006). Landscapes and memories. W: D. Hicks, M. Beaudry (red.), The Cambridge Companion to Historical Archaeology (235-254). Cambridge: Cambridge University Press.
Google Scholar

Ingold T. (2002). The perception of the environment: essays on livelihood, dwelling and skill. London-New York: Routledge.
Google Scholar

Ingold T. (2011). Being alive: Essays on movement, knowledge and description. London-New York: Routledge.
Google Scholar

Ingold T. (2013). Making: Anthropology, archaeology, art and architecture. London-New York: Routledge.
Google Scholar

Johnson K.M., Ouimet W.B. (2018). An observational and theoretical framework for interpreting the landscape palimpsest through airborne LiDAR. Applied Geography, 91, 32-44.
Google Scholar

Kobiałka D. (2008). Biografia rzeczy jako perspektywa badawcza. W: R. Kucypera, S. Wadyla (red.), Kultura materialna średniowiecza w Polsce (227-239). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Google Scholar

Kobyliński Z. (2014). Krajobraz jako pamięć. Archaeologia Hereditas, 3, 12-22.
Google Scholar

Kobyliński Z. (2019). Od archeologii osadnictwa do biografii krajobrazu: archaeologia polska wobec współczesnych perspektyw badań relacji pomiędzy człowiekem a środowiskiem w przeszłości. Przegląd Archeologiczny, 67, 9-30.
Google Scholar

Kobyliński Z., Rutkowska G. (2006). Propagandowe wykorzystanie archeologii w uzasadnianiu polskich praw do Ziem Odzyskanych po drugiej wojnie światowej. Saeculum Christianum: pismo historyczno-społeczne, 13(2), 13-80.
Google Scholar

Kolen J., Renes H. (2015). Landscape Biographies: Key Issues. W: R. Hermans, J. Kolen, H. Renes (red.), Landscape Biographies: geographical, historical and archaeological perspectives on the production and transmission of landscapes (21-48). Amsterdam: Amsterdam University Press.
Google Scholar

Kopytoff I. (1986). The cultural biography of things: commoditization as process. W: A. Appadurai (red.), The social life of things: Commodities in cultural perspective (70-73). University of Pennsylvania: Cambridge University Press.
Google Scholar

Kostyrko M., Kiarszys G. (2019). Cultural landscape as palimpsest revisited. AARGnews, 58, 12-14.
Google Scholar

Kostyrko M., Kiarszys G., Hanus K. (2017). Teledetekcja. Zaginione miasto w Dzwonowie oraz efekt szczęśliwego trafu. W: M. Krzepkowski, M. Moeglich, P. Wroniecki (red.), Dzwonowo. Średniowieczne zaginione miasto (148-177). Wągrowiec: Muzeum Regionalne w Wągrowcu.
Google Scholar

Mlekuž D. (2013). Skin deep: LiDAR and good practice of landscape archaeology. W: C. Corsi, B. Slapšak, F. Vermeulen (red.), Good Practice in Archaeological Diagnostics (113-129). London-New York: Springer.
Google Scholar

Myga-Piątek U. (2015). Pamięć krajobrazu – zapis dziejów w przestrzeni. Studia Geohistorica, 3, 31-47.
Google Scholar

Olivier L. (2019). The Future of Archaeology in the Age of Presentism. Journal of Contemporary Archaeology, 6(1), 16-31.
Google Scholar

Paroń A. (2019). Dzieje Santoka w świetle źródeł pisanych. W: K. Zamelska-Monczak (red.), Santok. Strażnica i klucz Królestwa Polskiego. Badania milenijne 1958-1965 (47-63). Warszawa: IAE PAN.
Google Scholar

Rączkowski W. (2012). Metody w archeologii. W: S. Tabaczyński, A. Marciniak. D. Cyngot, A. Zalewska (red.), Przeszłość społeczna: próba konceptualizacji (365-408). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Google Scholar

Sakson A. (red.) (2006). Ziemie Odzyskane – Ziemie Zachodnie i Północne 1945-2005: 60 lat w granicach państwa polskiego. Poznań: Instytu Zachodni.
Google Scholar

Whatmore S. (2002). Hybrid geographies: Natures cultures spaces. London: Thousand Oaks, New Delhi: Sage.
Google Scholar

Zamelska-Monczak K. (2008). Początki ośrodka grodowego w Santoku w świetle nowszych ustaleń archeologicznych. W: B. Gruszka (red.), Ad Oderam fluvium. Księga dedykowana pamięci Edwarda Dąbrowskiego (99-109). Zielona Góra: Wydawnictwo Fundacji Archeologicznej.
Google Scholar

Zamelska-Monczak K. (2013). Traces of Viking culture in Santok?. W: S. Moździoch, B. Stanisławski, P. Wiszewski (red.), Scandinavian Culture in Medieval Poland (267-277). Warszawa: IAE PAN.
Google Scholar

Zamelska-Monczak. K. (2017). Umocnienia wczesnośredniowiecznego grodu w Santoku w świetle nowszych badań archeologicznych. W: A. Różański (red.), Gemma Gemmarum. Studia ofiarowane Profesor Hannie Kóćce-Krenz (529-550). Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Google Scholar

Swedish National Archives – series: Sveriges Krig, Kriget i Tyskland 1628-1648, SE/KrA/0425/03/178 1 (1633). Address: https://sok.riksarkivet.se/bildvisning/K0037864_00001 (access: 28.11.2019).
Google Scholar