Epiahrensburgian. Osadnictwo paleolityczne w początkach holocenu na stanowisku w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim

Tadeusz Galiński

doi:10.23858/PA66.2018.001

Opublikowane: 2018-12-14

Tom 66 (2018)

Epiahrensburgian. Osadnictwo paleolityczne w początkach holocenu na stanowisku w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim

Tadeusz Galiński

Przegląd Archeologiczny

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.23858/PA66.2018.001

Abstrakt

Multidisciplinary excavation research carried out in recent years at the site in Bolków in Western Pomerania have brought many important and interesting results. They include materials, excavated in 2010-2011 and 2015, related to the poorly-recognized problem of Palaeolithic settlements in the Plain at the beginning of the Holocene. The paper is the first presentation of the results and an attempt to discuss them in the broader European context. The settlement cluster defined as Bolków PF/2011 is dated using the C14 radiocarbon analysis to a period of about 9900–9600 BP and represents the so-called Epiahrensburgian.

Słowa kluczowe:

Palaeolithic, Mesolithic, Preboreal, Ahrensburgian, Flixtonian, Bolków, Poland

Inne teksty tego samego autora

Pobierz pliki

pdf (English)

Zasady cytowania

Galiński, T. (2018). Epiahrensburgian. Osadnictwo paleolityczne w początkach holocenu na stanowisku w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim. Przegląd Archeologiczny, 66, 5–30. https://doi.org/10.23858/PA66.2018.001

Cited by / Share

Licencja

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License.

Bibliografia

Behre K.E. 1978. Die Klimaschwankungen in europäischen Präboreal. Petermans Geographische Mitteilungen 2, 97-102.
Google Scholar

Bohmers A., Wouters A.M. 1962. Belangrijke vondsten van de Ahrensburgcultuur in de gemeente Geldrop. Brabants Heem 14, 3-28.
Google Scholar

Bokelmann K. 1991. Duvensee, Wohnplatz 9. Ein präborealzeitlicher Lagerplatz in Schleswig-Holstein. Offa 48, 75-118.
Google Scholar

Cziesla E. 2015. Grenzen in Wald. Stabilität und Kontinuität während des Mesolithikums in der Mitte Europas, Berlin.
Google Scholar

Deeben J. 1994. De Laatpaleolithische en Mesolithische sites bij Geldrop (N.Br.), Deel 1. Archeologie 5, 3-57.
Google Scholar

Deeben J. 1996. De Laatpaleolithische en Mesolithische sites bij Geldrop (N.Br.), Deel 3. Archeologie 7, 3-79.
Google Scholar

Deeben J., Dijkstra P., Van Gisbergen P. 2000. Some new 14C dates from sites of the Ahrensburg culture in the Southern Netherlands. Notae Praehistoricae 20, 95-109.
Google Scholar

Dewez M. 1987. Le Paléolithique supérieur récent dans les Grottes de Belgique. Publications d’histoire de l’art et d’archéologie de l’université catholique de Louvian. Louvian-la-Neuve 57.
Google Scholar

Fagnart J.-P. 1991. New observations on the Late Upper Palaeolithic site of Belloy-sur-Somme (Somme, France). (W:) N. Barton, A.J. Roberts, D.A. Roe (red.), The Late Glacial in north-west Europe: human adaptation and environmental change at the end of the Pleistocene, 213-226.
Google Scholar

Fischer A., Tauber H. 1986. New C-14 Datings of Late Palaeolithic Cultures from Northwestern Europe. Journal of Danisch Archaeology 5, 7-13.
Google Scholar

Galiński T. 1992. Mezolit Pomorza. Szczecin.
Google Scholar

Galiński T. 2002. Społeczeństwa mezolityczne. Osadnictwo, gospodarka, kultura ludów łowieckich w VIII-IV tysiącleciu p.n.e. na terenie Europy. Szczecin.
Google Scholar

Galiński T. 2004. Stanowisko mezolityczne w Płotach. Inwentarze maglemoskie z ostrzami typu Vig. Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria 1,1, 5-62.
Google Scholar

Galiński T. 2007. My own excavations and discoveries of Final Paleolithic assemblages on the European Plain. (W:) M. Kobusiewicz, J. Kabaciński (red.), Studies in the Final Paleolithic Settlement of the Great European Plain. Poznań, 129-137.
Google Scholar

Galiński T. 2011. Organizacja terytorialna osadnictwa łowców mezolitycznych. Studia na przykładzie obszaru rynny plejstoceńskiej dolnej Odry. Archeologia Polski 56,1-2, 89-133.
Google Scholar

Galiński T. 2014. Obozowiska łowieckie ze schyłku preborealu w Bolkowie na Pomorzu Zachodnim. Archeologia Polski 59, 1-2, 79-118.
Google Scholar

Galiński T. 2015a. Najstarsze osadnictwo mezolityczne w strefie zachodniobałtyckiej w świetle badań stanowiska Bolków 1. Przegląd Archeologiczny 63, 29-57.
Google Scholar

Galiński T. 2015b. Borealny Bolków. Nowe badania obozowisk mezolitycznych nad jeziorem Świdwie. Folia Praehistorica Posnaniensia 20, 127-151.
Google Scholar

Galiński T. 2015c. Bolków nad jeziorem Świdwie. Nowe materiały kultury ahrensburskiej. Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria 10, 1, 7-114.
Google Scholar

Galiński T. 2015d. Tanowo. Obozowiska łowców epoki paleolitu i mezolitu na Pomorzu. Warszawa.
Google Scholar

Galiński T. 2006. Osadnictwo późnopaleolityczne w rejonie jeziora Świdwie na Pomorzu Zachodnim. Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria 2/3, 1, 43-77.
Google Scholar

Galiński T., Jankowska D. 2006. Bolków 1. Stanowisko z końca paleolitu i początków mezolitu nad jeziorem Świdwie na Pomorzu Zachodnim. Materiały Zachodniopomorskie, Nowa Seria 2/3, 1, 79-175.
Google Scholar

Gramsch B.1987. Ausgrabungen auf dem mesolithischen Moorfundplatz bei Friesack, Bezirk Potsdam. Veröffentlichungen des Museums für Ur- und Frühgeschichte Potsdam 21, 75-100.
Google Scholar

Huyge D. 1985. Een Vroeg-Epipaleolithisch wooncomplex te Zonhoven-Kapelberg. Limburg 64, 183-202.
Google Scholar

Huyge D. 1986. Een Vroeg-Epipaleolithisch wooncomplex te Zonhoven-Kapelberg (Belgisch Limburg). Notae Praehistoricae 6, 29-32.
Google Scholar

Jankowska D. 1980. Z badań nad najstarszym osadnictwem w rejonie dolnej Odry. Materiały Zachodniopomorskie 26, 19-38.
Google Scholar

Johansen L., Stapert D. 1997-1998. Two „Epi-Ahrensburgian” sites in the northern Netherlands: Oudehaske (Friesland) and Gramsbergen (Overijssel). Palaeohistoria 39/40, 1-87.
Google Scholar

Kobusiewicz M. 1999. Tanged point cultures of Greater Poland. 25 years from the first approach. (W:) S.K. Kozłowski, J. Gurba, L. Zaliznyak (red.), Tanged points cultures in Europe. Lublin, 110-120.
Google Scholar

Kobusiewicz M., Kabaciński J. 1992. Late Palaeolithic site at Wojnowo, Zielona Góra voivodeship. Fontes Archaeologici Posnanienses 37, 23-46.
Google Scholar

Kobusiewicz M., Kabacński J. 1993. Chwalim. Subboreal hunter-gatheres of the Polish Plain. Poznań.
Google Scholar

Lewis J. 1991. A Late Glacial and early Postglacial site at Three Ways Wharf, Uxbridge, England: Interim report. (W:) N. Barton, A.J. Roberts, D.A. Roe (red.), The Late Glacial in north-west Europe: human adaptation and environmental change at the end of the Pleistocene, 246-255.
Google Scholar

Rust A. 1943. Die Alt-und Mittelsteinzeitlichen Funde von Stellmoor. Neumünster.
Google Scholar

Rust A. 1958. Die jungpaläolithischen Zeltanherlagen von Ahrensburg. Neumünster.
Google Scholar

Schild R. 1975. Późny paleolit. (W:) W. Hensel (red.), Prahistoria ziem polskich, 1. Paleolit i mezolit. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 159-338.
Google Scholar

Street M. 1991. Bedburg-Königshoven: A Pre-Boreal Mesolithic site in the Lower Rhineland, Germany. (W:) N. Barton, A.J. Roberts, D.A. Roe (red.), The Late Glacial in north-west Europe: human adaptation and environmental change at. the end of the Pleistocene, 256-270.
Google Scholar

Taute W. 1968. Die Stielspitzen-Gruppen im Nördlichen Mitteleuropa. Köln.
Google Scholar

Tobolski K. 1983. Wprowadzenie do postglacjalnej historii roślinności na Pomorzu Zachodnim. (W:) T. Malinowski (red.), Problemy epoki kamienia na Pomorzu. Słupsk, 61-76.
Google Scholar

Tromnau G. 1975. Neue Ausgrabungn im Ahrensburger Tunneltal. Offa-Bücher 33. Neumünster.
Google Scholar

Veil S., Lass G., Meyer H.-H. 1987. Ein Fundplatz der Stielspitzen-Gruppen ohne Stielspitzen bei Höfer , Ldkr. Celle. Ein Beispiel funktionaler Variabilität paläolithischer Steinartefaktinventare. Archäologisches Korrespondenzblatt 17, 311-322.
Google Scholar

Vermeersch P.M. 2008. La transition Ahrensbourgien-Mésolithique ancien en Campine belge et dans le sud sableux des Pays-Bas. (W:) J.-P. Fagnart, A. Thévenin, T. Ducrocq, B. Souffi, P. Coudrec (red.), Le début du Mésolithique en Europe du Nord-Ouest, Mémorie XLV de la Societé préhistorique française, 11-29.
Google Scholar