The problem of the functioning of an early medieval glass workshop within the Niemcza settlement complex
DOI:
https://doi.org/10.23858/PA66.2018.010Keywords:
glass workshops, the early Middle Ages, tests on the chemical composition of glass, fortified settlements, NiemczaAbstract
The problem of the existence of early medieval glass workshops in Silesia has been constantly discussed by various researchers for many years. Niemcza – apart from Wrocław, Opole and Obiszów – is one of the centres where such a workshop could be located. The discovery of glass jewellery within this centre argued in favour of that, as well as artefacts associated with glassmaking, referred to as crucibles with congealed glass mass, quartz splinters, icicles with a glazed coating, glass slag, fragments of a glass-coated pan, and a small fragment of a nozzle. This paper presents the results of recent analyses of chemical composition, both of finished products and findings hypothetically related to the process of glass melting/remelting. The aim of the paper is to verify the hypothesis concerning the existence of an early glass workshop in Niemcza and to determine its character.
Downloads
References
Atlas… Atlas Historyczny Miast Polskich. Niemcza. IV: Śląsk (4): Niemcza, M. Młynarska-Kaletynowa (red.). Wrocław. 2003.
Biszkont J. 2005. Późnośredniowieczne szklarstwo na Śląsku. Wratislavia Antiqua 7, Wrocław.
Blažková G. and Jonašová Š., Kavanová M., Kloužková A., Kohuotková M., Matějková K., Randaková S., Skála R., Svobodová L., Vepřeková J., Zemenová P. 2016. Nálezy hmotné kultury z renesančnich odpodních jamek z Pražskeho Hradu. Material Finds from the Renaissance Waste Pits at Prague Castle. Díl II. Studie. Castrum Pragense 13, Praha.
Dekówna M. 1980. Szkło w Europie wczesnośredniowiecznej. Wrocław.
Dekówna M. 2007. Wczesnośredniowieczne ozdoby szklane ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego, na tle ogólnej problematyki rozwoju szklarstwa. (W:) W. Brzeziński (red.), Skarby wieków średnich. Katalog wystawy. Warszawa, 52-87.
Jaworski K. 2000. Niemczański zespół grodowy na przełomie pierwszego i drugiego tysiąclecia. (W:) M. Młynarska-Kaletynowa, E. Małachowicz (red.). Śląsk około roku 1000. Wrocław, 149-162.
Kaźmierczyk J. 1964. Sprawozdanie z badań wykopaliskowych Niemczy Śląskiej w 1964 roku. Śląskie Sprawozdania Archeologiczne 7, 37-40.
Kaźmierczyk J. 1965. Z badań Niemczy Śląskiej w 1963 roku. Sprawozdania Archeologiczne 17, 230-239.
Kaźmierczyk J. 1968. Z badań wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Niemczy Śląskiej w latach 1964-1965. Sprawozdania Archeologiczne 19, 238-247.
Mucha M. 2000. Badania nad technologią wytopu szkła w hutach Wielkopolski wschodniej, od XVII do XIX wieku. Archeologia Historica Polona 8, 247-280.
Nowosielska K. 2004. Średniowieczne i nowożytne wyroby szklane z badań na Starym Mieście we Wrocławiu. (W:) J. Piekalski, K. Wachowski (red.), Wrocław na przełomie średniowiecza i czasów nowożytnych. Materialne przejawy życia codziennego. Wratislavia Antiqua 6. Wrocław, 57-88.
Olczak J. 1968. Wytwórczość szklarska na terenie Polski we wczesnym średniowieczu. Studium archeologiczno-technologiczne. Wrocław.
Ostrowska E. 1973. W sprawie wczesnośredniowiecznych szkieł z Ostrowa Tumskiego we Wrocławiu, Archeologia Polski 18, 218-235.
Pankiewicz A. 2012. Relacje kulturowe południowego Śląska i północnych Moraw i Czech w IX-X wieku w świetle źródeł ceramicznych. Acta Universitatis Wratislaviensis No 3372. Studia Archeologiczne 43. Wrocław.
Pankiewicz A. and Siemianowska S. w druku (a). Czy na wrocławskim Ostrowie Tumskim istniała pracownia szklarska?, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne.
Pankiewicz A. and Siemianowska S. w druku (b). W kwestii istnienia pracowni szklarskiej w Opolu-Ostrówku, Śląskie Sprawozdania Archeologiczne.
Pankiewicz A. and Siemianowska S., Sadowski K. 2017. Wczesnośredniowieczna biżuteria szklana z głównych ośrodków grodowych Śląska (Wrocław, Opole, Niemcza). In pago Silensi. Wrocławskie Studia Wczesnośredniowieczne 3. Wrocław.
Rzeźnik P. and Stoksik H. 2017. Wyniki pierwszych analiz archeometrycznych tygli szklarskich z Obiszowa na Dolnym Śląsku. (W:) S. Siemianowska and K. Chrzan, P. Rzeźnik (red.), Ceramika i szkło w archeologii i konserwacji. Wrocław, 239-259.
Sedlačková H. and Rohanová D., Federmayer F., Lesák B., Šimončičová-Koóšová P., Tarcsay K., Zapletalová D. 2016. Renaissance and Baroque Glass from the Central Danube Region. Brno.
Siemianowska S. 2014 Uniwersalność naczyń wczesnośredniowiecznych. Uwagi z perspektywy studiów nad ceramiką z Obiszowa, Silesia Antiqua 49, 37-62.
Siemianowska S. and Sadowski K. 2015. Późnośredniowieczne i nowożytne szkło naczyniowe z badań wykopaliskowych na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu w latach 1949-1961, 1963. Komentarz technologiczny. Silesia Antiqua 50, 287-297.
