Funnel Beaker Culture tombs in the eastern part of Wodzisław Hummock

Autor

  • Paweł Jarosz Ośrodek Archeologii Gór i Wyżyn, IAE PAN
  • Piotr Włodarczak Ośrodek Archeologii Gór i Wyżyn, IAE PAN
  • Krzysztof Tunia Ośrodek Archeologii Gór i Wyżyn, IAE PAN

DOI:

https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.014

Słowa kluczowe:

Funnel Beaker Culture tombs, Wodzisław Hummock, Funerary rite, Radiocarbon dating

Abstrakt

            The paper sums up the field research carried out at the complex of ceremonial-funerary sites at Malżyce and Zagaje Stradowskie in the northern part of the western Lesser Poland loess upland. The research revealed differences in construction among chamberless Funnel Beaker Culture (FBC) tombs in western Lesser Poland. The results obtained at these sites were later confirmed by data from other sites explored in recent years. Typological and chronometric studies point towards a similar age of all the distinguished tomb types: around 3650-3350 BC. In addition, a chronological sequence of transformations in the megalithic burial rite of FBC communities is proposed.

Pobrania

Download data is not yet available.

Bibliografia

Bargieł B. and Florek M. 2006. Cmentarzysko w Pawłowie, pow. Sandomierz na tle innych podobnych stanowisk kultury pucharów lejkowatych. In J. Libera and K. Tunia (eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin–Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie. Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, 385–400.
Bargieł B., Florek M. and Libera J. 2001. Groby ludności kultury ceramiki sznurowej i mierzanowickiej ze stanowiska 1 w Malicach Kościelnych, woj. świętokrzyskie. Sprawozdania Archeologiczne 53, 231–259.
Burchard B. 1973a. Z badań neolitycznej budowli trapezowatej w Niedźwiedziu, pow. Miechów (stan. 1). Sprawozdania Archeologiczne 25, 39–48.
Burchard B. 1973b. Zur Genesis der Kultur mit kannelierter Keramik. In: B. Chropovsky (ed.), Symposium über die Entstehung und Chronologie der Badener Kultur. Bratislava: Slovenská akadémia ved. Archeologický ústav, 55-66.
Burchard B. 1975. Badania sondażowe na osadzie kultury pucharów lejkowatych w Bronocicach, pow. Kazimierza Wielka, w 1969 r. Sprawozdania Archeologiczne 27, 65-94.
Burchard B. 1981. Kultura pucharów lejkowatych w Małopolsce zachodniej. In T. Wiślański (ed.), Kultura pucharów lejkowatych w Polsce. Poznań, 221–238.
Burchard B. 1998. Badania grobowców typu megalitycznego w Zagaju Stradowskim w południowej Polsce. Sprawozdania Archeologiczne 50, 149-156.
Burchard B. 2006. Grobowce typu megalitycznego w Zagaju Stradowskim, pow. Kazimierza Wielka. In J. Libera and K. Tunia (eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin–Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie. Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, 301-305.
Burchard B. Jastrzębski S. and Kruk J. 1991. Some questions at Funnel Beaker culture South-Eastern Group – an outline. In D. Jankowska (ed.), Die Trichterbecherkultur. Neue Forschungen und Hypothesen. Teil. 2. Material des Internationalen Symposiums Dymaczewo, 20-24. September 1988. Poznań: Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zakład Archeologii Wielkopolski IHKM PAN w Poznaniu, 95-101.
Fischer U. 1956. Die Gräber der Steinzeit im Saalegebiet (= Vorgeschichtliche Forschungen 15). Berlin: Walter de Gruyter & Co.
Garbacz K. 2006. Dwa grobowce z Grzybowa, pow. Staszów na tle zjawiska rozpowszechniania się idei megalitycznej w grupie południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. In J. Libera and K. Tunia (eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin–Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie. Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, 307-333.
Gromnicki J. 1961. Grób kultury czasz lejowatych w Stradowie, pow. Kazimierza Wielka. Sprawozdania Archeologiczne 13, 11-16.
Jarosz P., Szczepanek A. and Włodarczak P. 2013b. Burial Mound No. 1 in Malżyce, site. 31, district of Kazimierza Wielka/Grobowiec nr 1 w Malżycach, stan. 31, pow. Kazimierza Wielka. Sprawozdania Archeologiczne 65, 293-309.
Jarosz P., Tunia K. and Włodarczak P. 2009. Burial mound No. 2 in Malżyce, the district of Kazimierza Wielka/Grobowiec nr 2 w Malżycach, pow. Kazimierza Wielka. Sprawozdania Archeologiczne 61, 175-231.
Jarosz P., Tunia K. and Włodarczak P. 2013a. Neolitické mohyly 2 a 3 na lokalitě 30 v Malżycích. Příspěvek k poznání pohřebního ritu kultury nálevkovitých pohárů a kultury se šňůrovou keramikou na západomalopolských sprašových vrchovinách. In I. Cheben and M. Sojak (eds), Otazky neolitu a eneolitu naśich zemi – 2010 (= Archaeologic Slovaca Monographia. Communicationes 15). Nitra: Archaeologický ústav SAV Nitra, 115-132.
Jastrzębski S. and Ślusarska M. 1985. Grobowce kultury pucharów lejkowatych z Lublina-Sławinka i Miłocina-Kolonii, woj. lubelskie. Wiadomości Archeologiczne 47(2), 191-229.
Kempisty A. 1978. Schyłek neolitu i początek epoki brązu na Wyżynie Małopolskiej w świetle badań nad kopcami. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Król D. 2011. Chamberless tombs in Southerneastern Group of Funnel Beaker Culture (= Collectio Archaeologica Ressoviensis 17). Rzeszów: Fundacja Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, Instytut Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Kruk J. and Milisauskas S. 1981. Wyżynne osiedle neolityczne w Bronocicach, woj. kieleckie. Sprawozdania Archeologiczne 26(1), 65–113.
Kruk J. and Milisauskas S. 1983. Chronologia absolutna osadnictwa neolitycznego z Bronocic, woj. kieleckie. Archeologia Polski 28, 257–320.
Kruk J. and Milisauskas S. 1990. Radiocarbon dating of Neolithic assemblages from Bronocice. In Zespoły datowane metodą 14C. Przegląd Archeologiczny 37, 195–228.
Kruk J. and Milisauskas S. 1991. Neolithic Upland Settlement at Bronocice. In D. Jankowska (ed.), Die Trichterbecherkultur. Neue Forschungen und Hypothesen. Teil. 2. Material des Internationalen Symposiums Dymaczewo, 20-24. September 1988. Poznań: Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zakład Archeologii Wielkopolski IHKM PAN w Poznaniu, 173-180.
Kruk J., Milisauskas S. and Włodarczak P. 2018. The real time. Radiocarbon dates and Bayesian analysis of the Neolithic settlement at Bronocice, fourth millennium BC. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Kulczycka-Leciejewiczowa A. 1979. Pierwsze społeczeństwa rolnicze na ziemiach polskich. Kultury kręgu naddunajskiego. In: W. Hensel and T. Wiślański (eds), Prahistoria Ziem Polskich. Tom II. Neolit. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk: Instytut Historii Kultury Materialnej PAN, 19-164.
Kulczycka-Leciejewiczowa A. 2002. Zawarża. Osiedle neolityczne w południowopolskiej strefie lessowej. Wrocław: Instytut Archeologii i Etnologii PAN.
Libera J.and Tunia K. [red.] Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin–Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie. Instytut Archeologii UMCS w Lublinie.
Libera J. and Zakościelna A. 2006. Inwentarze krzemienne z grobów grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych. In J. Libera and K. Tunia (eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin–Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie. Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, 135-169.
Medunová-Benešová A. 1981. Jevišovice — Starý Zámek, Schicht C2, C1, C. Katalog der Funde. (=Fontes Archaeologiae Moravicae 13) Brno.
Nowak M. 2009. Drugi etap neolityzacji ziem polskich. Kraków: Księgarnia Akademicka.
Pavelčik J. 1995. Keramika horizontu I z Hlinska u Lipníku nad Bečvou. Pravěk, Nová Řada 3, 79–141.
Polcyn M., Polcyn I. and Rovner I. 2001. A phytolith study of Neolithic ploughing from Zagaje Stradowskie site, Poland. In J. D. Meunier and F. Colin (eds), Phytoliths: application in earth science and human history. Lisse-Abingdon-Exton (PA)-Tokyo: A.A. Balkema Publishers, 149-154.
Przybyła M. M. and Tunia K. 2013. Investigations in 2012 of the southern part of the Funnel Beaker culture temenos at Słonowice near the Małoszówka river: Fourth report. In S. Kadrow and P. Włodarczak (eds), Environment and subsistence – forty years after Janusz Kruk’s „Settlement studies…” (= Studien zur Archäologie in Ostmitteleuropa/Studia nad pradziejami Europy Środkowej 11). Rzeszów/Bonn: Institute of Archaeology Rzeszów University, Dr. Rudolf Hebelt Gmbh, 139-161.
Rudnicki M. 2004. Starożytności pełczyckie. Zaskakujące wyniki badań archeologicznych w Pełczyskach, gm. Złota. In Z. Leks and P. Kamiński (eds), Miejsca szczególne w archeologii zachodniomałopolskich wyżyn lessowych. Działoszyce: Wydawnictwo Urzędu Miasta i Gminy Działoszyce, 25–49.
Rudnicki M. and Włodarczak P. 2007. Graves of the Corded Ware culture at the multicultural site in Pełczyska, district of Pińczów, Świętokrzyskie province/Groby kultury ceramiki sznurowej z wielokulturowego stanowiska 6 w Pełczyskach, pow. pińczowski, woj. świętokrzyskie. Sprawozdania Archeologiczne 60, 219–266.
Rzepecki S. 2011. U źródeł megalityzmu w kulturze pucharów lejkowatych (=Spatium Archaeologicum 3). Łódź: Instytut Archeologii Uniwersytetu Łódzkiego, Fundacja Uniwersytetu Łódzkiego.
Szczepanek A. 2009. The anthropological analysis of skeletons from tomb no. 2 in Malżyce/ Analiza antropologiczna szkieletów z grobowca nr 2 w Malżycach. Sprawozdania Archeologiczne 61, 232-240.
Šmíd M. 2003. Mohylová pohřebiště kultury nálevkovitých pohárů na Moravě. Pravěk Supplementum 11. Brno: Ústav archeologické památkové péče Brno.
Šmíd M. 2006. Morawskie cmentarzyska kurhanowe kultury pucharów lejkowatych. In J. Libera and K. Tunia (eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin–Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie. Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, 197-223.
Tunia K., Włodarczak P. 2011. Barrow of the Funnel Beaker Culture in Malżyce, Kazimierza Wielka district/Kurhan kultury pucharów lejkowatych w Malżycach, pow. Kazimierza Wielka. Sprawozdania Archeologiczne 63, 203-219.
Włodarczak P. 2006. Chronologia grupy południowo-wschodniej kultury pucharów lejkowatych w świetle dat radiowęglowych. In J. Libera, K. Tunia (eds), Idea megalityczna w obrządku pogrzebowym kultury pucharów lejkowatych. Lublin–Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie. Instytut Archeologii UMCS w Lublinie, 27-66.
Włodarczak P. 2008. Absolute chronology of the barrow in Kolosy/Chronologia absolutna kurhanu w Kolosach. Sprawozdania Archeologiczne 60, 151–168.
Włodarczak P. 2011. Kurhany i kultura ceramiki sznurowej nad dolną Nidą. In H. Kowalewska-Marszałek and P. Włodarczak (eds), Kurhany i obrządek pogrzebowy w IV-II tysiącleciu p.n.e. Kraków: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Instytut Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, 211-229.
Włodarczak P. 2013. Projekt badań chronologii absolutnej eneolitu i początków epoki brązu w Małopolsce. In I. Cheben and M. Sojak (eds), Otazky neolitu a eneolitu naśich zemi – 2010 (=Archaeologic Slovaca Monographia. Communicationes 15). Nitra: Archaeologický ústav SAV Nitra, 373-387.
Zastawny A. 2018. Pre-Baden cultural horizon in the Eneolithic of western Lesser Poland. In: P. Valde-Nowak, K. Sobczyk M. Nowak and J. Źrałka (eds), Multas per genteset multa per saecula amici magistro et collegae suo Ioanni Christopho Kozłowski dedicant. Kraków: Instytut Archeologii UJ, 495-502.

Opublikowane

2020-04-18

Jak cytować

Jarosz, P., Włodarczak, P., & Tunia, K. (2020). Funnel Beaker Culture tombs in the eastern part of Wodzisław Hummock. Sprawozdania Archeologiczne, 72(1), 313–332. https://doi.org/10.23858/SA/72.2020.1.014

Numer

Dział

Badania terenowe i materiały

Inne teksty tego samego autora

1 2 > >>