A d a m c z y k J. 2004, Płacidła w Europie Środkowej i Wschodniej w średniowieczu: formy, funkcjonowanie, ewolucja, Warszawa.
Google Scholar

B a c h e r A. 1967, Vergleichend morphologische Untersuchungen an Einzelknochen des postcranialen Skeletts in Mitteleuropa vorkommender Schwäne und Gänse, München.
Google Scholar

B a r a n o w s k i T. 1998, Gród w Kaliszu – badania, odkrycia, interpretacje, [w:] Kalisz wczesnośredniowieczny. Materiały z Sesji Kalisz 15 czerwca 1998, T. Baranowski red., Kalisz, s. 39–64.
Google Scholar

B a r a n o w s k i T. 2023a, Historia badań grodziska na Zawodziu, [w:] Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum, 17, Warszawa, s. 19–25.
Google Scholar

B a r a n o w s k i T. 2023b, Etapy prac wykopaliskowych oraz stosowane metody badawcze i dokumentacyjne, [w:] Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum, 17, Warszawa, s. 27–32.
Google Scholar

B a r a n o w s k i T. 2023c, Fazy rozwoju grodu. Zmiany zachodzące w przestrzeni grodu ujęte w fazy na podstawie analizy stratygrafii grodziska w Kaliszu na Zawodziu, [w:] Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum, 17, Warszawa, s. 99–104.
Google Scholar

B a r a n o w s k i T. 2023d, Środowisko naturalne w rejonie grodu na Zawodziu w Kaliszu, [w:] Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum, 17, Warszawa, s. 65–72.
Google Scholar

B a r a n o w s k i T. 2023e, Kaliski ośrodek grodowy w państwie Piastów, [w:] Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum,17, Warszawa, s. 81–86.
Google Scholar

B a r a n o w s k i T., C y n g o t D. red. 2023, Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, Origines Polonorum, 17, Warszawa.
Google Scholar

B i a ł ę c k a F., D ą b r o w s c y I. i K. 1961, Badania archeologiczne na Zawodziu w Kaliszu w 1959 r., „Sprawozdania Archeologiczne”, 13, s. 153–165.
Google Scholar

B o c h e ń s k i Z., B o c h e ń s k i Z. M., T o m e k T. 2012, A history of Polish birds, Kraków.
Google Scholar

B u k o A. 2011, Archeologia Polski wczesnośredniowiecznej, Warszawa.
Google Scholar

C h a p l i n R. E. 1971, The study of animal bones from archaeological sites, London–New York.
Google Scholar

C y n g o t D., W y c z ó ł k o w s k i D. 2023, Zabudowa mieszkalno-gospodarcza w obrębie grodu na Zawodziu, [w:] Gród Kalisz Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum, 17, Warszawa, s. 141–152.
Google Scholar

D a v i s S. J. M . 1995, The archaeology of animals, London.
Google Scholar

D ą b r o w s k a I. 1965, Badania wykopaliskowe na Zawodziu w Kaliszu w 1963 roku, „Sprawozdania Archeologiczne”, 17, s. 175–180.
Google Scholar

D ą b r o w s k a I. 1966, Wczesnośredniowieczny warsztat rogowiarsko-kamieniarski z Zawodzia w Kaliszu, „Archeologia Polski”, 10/2, s. 713–722.
Google Scholar

D ą b r o w s k a I. 1968a, Badania archeologiczne na Zawodziu w Kaliszu w latach 1961–1964, „Rocznik Kaliski”, 1, s. 350–372, 426–427, 438–439.
Google Scholar

D ą b r o w s k a I. 1968b, Badania archeologiczne na Zawodziu w Kaliszu w 1965 roku, „Sprawozdania Archeologiczne”, 19, s. 170–176.
Google Scholar

D ą b r o w s c y I. i K., K o z ł o w s k a R. 1964, Badania archeologiczne na Zawodziu w Kaliszu w latach 1961 i 1962, „Sprawozdania Archeologiczne”, 16, s. 197–220.
Google Scholar

D e m b i ń s k a M. 1963, Konsumpcja żywnościowa w Polsce średniowiecznej, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Google Scholar

D r i e s c h v o n d e n A. 1976, A guide to the measurement of animal bones from archaeological sites as developed by the Institut für Palaeoanatomie, Domestikationsforschung und Geschichte der Tiermedizin of the University of Munich, Peabody Museum Bulletin, 1, Harvard.
Google Scholar

F e t n e r R. 2023, Szczątki ludzkie ze stanowiska Kalisz Zawodzie, [w:] Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum, 17, Warszawa, s. 187–198.
Google Scholar

G i f f o r d - G o n z a l e s D. 2018, An Introduction to zooarchaeology, Santa Cruz.
Google Scholar

G r ę z a k A., K u r a c h B. 1996, Konsumpcja mięsa w średniowieczu oraz w czasach nowożytnych na terenie obecnych ziem Polski w świetle danych archeologicznych, „Archeologia Polski”, 41/1–2, s. 139–167.
Google Scholar

H a b e r m e h l K. H. 1975, Die Alterbestimmung bei Haus- und Labortieren, Berlin.
Google Scholar

H o ł u b K. 1938, Studium nad użytkowością owcy polskiej, Kraków.
Google Scholar

I w a s z c z u k U. 2014, Animal husbandry on the Polish territory in the Early Middle Ages, „Quaternary International”, 346, s. 69–101.
Google Scholar

I w a s z c z u k U. 2015, Zwierzęta w gospodarce wczesnośredniowiecznych grodów i osad na ziemiach Polski, maszynopis pracy doktorskiej przechowywany w archiwum Katedry Bioarcheologii Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

K a r a M. 2009, Najstarsze państwo Piastów – rezultat przełomu czy kontynuacji? Studium archeologiczne, Poznań.
Google Scholar

K ę d z i e r s k i A. 2020, Gdzie ukrywano monety we wczesnośredniowiecznym Kaliszu i jego okolicach?, „Acta Archaeologica Lodziensia”, 66, s. 15–26.
Google Scholar

K i e r s n o w s k i R. 1990, Niedźwiedzie i ludzie w dawnych i nowszych czasach, Warszawa.
Google Scholar

K o b r y ń H. 1984, Zmiany niektórych cech morfologicznych konia w świetle badań kostnych materiałów wykopaliskowych z obszaru Polski, Warszawa.
Google Scholar

K o b r y ń H. 1989, Zastosowanie metody punktowej w badaniach wykopaliskowych szczątków kostnych konia (Equus Przewalskii F. caballus), „Archeologia Polski”, 34/1, s. 7–12.
Google Scholar

K o b r y ń H., S e r w a t k a S. 1984, Szczątki kostne świni domowej (Sus scrofa f domestica L., 1758) w materiale wykopaliskowym z średniowiecznego grodu w Kaliszu-Zawodziu, „Archeologia Polski”, 29/2, s. 415–425.
Google Scholar

K o b r y ń H., S e r w a t k a S., Ś w i e ż y ń s k i K. 1984, Charakterystyka morfologiczna szczątków bydła z wykopalisk archeologicznych na terenie średniowiecznego grodu w Kaliszu-Zawodziu, „Archeologia Polski”, 29/2, s. 399–413.
Google Scholar

K o l d a J. 1936, Srovnávaci anatomie zviřat domácich sezřetelem k anatomii člověka, Brno.
Google Scholar

K r y s i a k K., K o b r y ń H., K o b r y ń c z u k F. 2007, Anatomia zwierząt. Aparat ruchowy, Warszawa.
Google Scholar

K u r n a t o w s k a Z. 1998, Gród w Kaliszu na tle grodów piastowskich, [w:] Kalisz wczesnośredniowieczny. Materiały z sesji Kalisz 15 czerwca 1998, T. Baranowski red., Kalisz, s. 5–12.
Google Scholar

K u r n a t o w s k a Z. 2000, Wczesnopiastowskie grody centralne. Podobieństwa i różnice, [w:] Gniezno i Poznań w państwie pierwszych Piastów, Poznań, s. 9–31.
Google Scholar

L a s o t a - M o s k a l e w s k a A. 1980, Morphotic changes of domestic cattle skeleton from the Neolithic Age to the beginning of the Iron Age, „Wiadomości Archeologiczne”, 65/2, s. 119–163.
Google Scholar

L a s o t a - M o s k a l e w s k a A. 2008, Archeozoologia. Ssaki, Warszawa.
Google Scholar

L a s o t a - M o s k a l e w s k a A., K o b r y ń H., Ś w i e ż y ń s k i K. 1987, Changes in the size of the domestic and wild pig from the Neolithic to the Middle Ages, „Acta Theriologica”, 32/5, s. 51–81.
Google Scholar

L a s o t a - M o s k a l e w s k a A., K o b r y ń H., Ś w i e ż y ń s k i K. 1998, The size of domestic sheep (Ovis aries L.) in Europe and Asia from the Neolithic to the Middle Ages, „Światowit”, 41/B, s. 323–348.
Google Scholar

L u t n i c k i W. 1972, Uzębienie zwierząt domowych, Warszawa–Kraków.
Google Scholar

M a k o w i e c k a M . , M a k o w i e c k i D. 2006, Studia nad średniowieczną gospodarką zwierzętami w strefie środkowej Odry na podstawie analiz archeozoologicznych materiałów z Krosna Odrzańskiego, [w:] Archeologia w studiach nad najstarszymi dziejami Krosna Odrzańskiego, M. Nawrocka, A. Nawojska, L. Szymczak red., Krosno Odrzańskie, s. 133–174.
Google Scholar

M a k o w i e c k a M., M a k o w i e c k i D. 2015, Gospodarka zwierzętami w czasach rozwoju grodu i zamku w Międzyrzeczu na podstawie badań archeozoologicznych średniowiecznych szczątków ze stan. nr 1, [w:] Międzyrzecz. Gród i zamek w wiekach IX–XIV. Wyniki prac wykopaliskowych z lat 1954–1961, S. Kurnatowski red., Origines Polonorum, 7, Warszawa, s. 393–409.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2001, Hodowla oraz użytkowanie zwierząt na Ostrowie Lednickim w średniowieczu. Studium archeozoologiczne, Poznań.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2003, Z badań nad gospodarką zwierzętami na ziemi chełmińskiej we wczesnym średniowieczu. Studia nad osadnictwem średniowiecznym ziemi chełmińskiej, V, Toruń, s. 109–128.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2006, Wybrane zagadnienia ze studiów nad gospodarką zwierzętami we wczesnośredniowiecznych kompleksach grodowych Pomorza, Wielkopolski i Śląska, [w:] Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – 15 lat później, W. Chudziak, S. Moździoch red., Toruń–Wrocław–Warszawa, s. 123–150.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2008, Badania archeozoologiczne w studiach nad paleośrodowiskiem człowieka, [w:] Człowiek i środowisko przyrodnicze we wczesnym średniowieczu w świetle badań interdyscyplinarnych, W. Chudziak red., Toruń, s. 123–137.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2010, Wczesnośredniowieczna gospodarka zwierzętami i socjotopografia in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim. Studium archeozoologiczne, Mons Santi Laurentii, VI, Toruń.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2012, Wyniki badań archeozoologicznych szczątków kostnych z wykopalisk w Gnieźnie stanowisko 22, [w:] Wyniki analiz specjalistycznych materiałów wczesnośredniowiecznych z gnieźnieńskiego zespołu osadniczego, M. Kara red., Gniezno, s. 153-252.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2014, Studia archeozoologiczne nad znaczeniem wczesnośredniowiecznej i średniowiecznej fauny łęczyckiego grodu, [w:] Początki Łęczycy. Archeologia środowiskowa średniowiecznej Łęczycy. Przyroda – społeczeństwo – gospodarka, R. Grygiel, T. Jurek red., Łódź, s. 261–437.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D. 2016, Zwierzęta średniowiecznego i nowożytnego Poznania i okolic. Podstawy archeozoologiczne, Poznań.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D., M a k o w i e c k a M. 1999, Gospodarka hodowlano-łowiecka w dorzeczu środkowej Drwęcy we wczesnym średniowieczu. Studium archeozoologiczne, [w:] Studia nad osadnictwem średniowiecznym ziemi chełmińskiej, W. Chudziak red., Toruń, s. 27–60.
Google Scholar

M a k o w i e c k i D., M a k o w i e c k a M. 2018, Zwierzęta gnieźnieńskiego zespołu grodowego we wczesnym średniowieczu, [w:] Gniezno – wczesnośredniowieczny zespół grodowy, T. Sawicki, M. Bis red., Origines Polonorum, 11, Warszawa, s. 365–401.
Google Scholar

M o l e n d a O. 1985, Szczątki kostne świni (Sus scrofa f. domestica) z wczesnośredniowiecznych stanowisk archeologicznych we Wrocławiu, „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”, 154, „Archeozoologia”, 10, s. 25–42.
Google Scholar

N o g a l s k i S. 1984, Szczątki ptaków z wczesnośredniowiecznego Pomorza, Szczecin.
Google Scholar

O s y p i ń s k a M. 2019, Gospodarka zwierzętami we wczesnośredniowiecznym Santoku. Studium archeozoologiczne, [w:] Santok: strażnica i klucz Królestwa Polskiego. Wyniki badań z lat 1958–65, K. Zamelska-Monczak red., Origines Polonorum, 13, Warszawa, s. 326–346.
Google Scholar

P i ą t k o w s k a - Ma ł e c k a J. 2023, Średniowieczne wyroby z surowca kościanego z grodziska w Kaliszu Zawodziu, [w:] Gród Kalisz-Zawodzie we wczesnym średniowieczu, T. Baranowski, D. Cyngot red., Origines Polonorum, 17, Warszawa, s. 313–332.
Google Scholar

P i ą t k o w s k a - M a ł e c k a J., K o t o w i c z P. 2022, Struktura spożycia mięsa w późnośredniowiecznym zamku w Sanoku (stan. 1, pow. sanocki, woj. podkarpackie), „Archeologia Polski”, 67, s. 199–234.
Google Scholar

P r o s t E. 1983, Higiena zwierząt rzeźniczych i mięsa, Lublin.
Google Scholar

P r u s k i W. 1967, Hodowla zwierząt gospodarskich w Królestwie Polskim w latach 1815–1918, Warszawa.
Google Scholar

P r z e s p o l e w s k a H. 2000, Cechy morfologiczne owcy domowej (Ovis ammon f. aries) z Europy Środkowej w świetle badań materiałów wykopaliskowych, maszynopis pracy doktorskiej przechowywany w archiwum Katedry Bioarcheologii Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Google Scholar

R e i t z E. J., W i n g E. S. 1999, Zooarchaeology, Cambridge–New York–Melbourne.
Google Scholar

S a m s o n o w i c z A. 2011, Łowiectwo w Polsce Piastów i Jagiellonów, Warszawa.
Google Scholar

S c h r a m m Z. 1967, Różnice morfologiczne niektórych kości kozy i owcy, „Roczniki Wyższej Szkoły Rolniczej w Poznaniu”, 36, s. 107–133.
Google Scholar

S c h r a m m Z. 1974, Szczątki kostne zwierząt wczesnośredniowiecznych z wykopalisk w Gnieźnie, „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Archeologia”, 4, s. 259–274.
Google Scholar

S e r j e a n t s o n D. 2009, Birds, Cambridge.
Google Scholar

S o b o c i ń s k i M. 1963, Materiał kostny zwierzęcy z wykopalisk z wczesnośredniowiecznego grodziska w Bonikowie, Prace Komisji Archeologicznej, VI/2, Poznań.
Google Scholar

S o b o c i ń s k i M. 1983, Materiał kostny zwierzęcy z wykopalisk w Santoku, „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”, 145, „Archeozoologia”, 8, s. 119–144.
Google Scholar

S o b o c i ń s k i M. 1985, Szczątki kostne ssaków domowych z wykopalisk w Gieczu, „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”, 154, „Archeozoologia”, 10, s. 59–86.
Google Scholar

S o b o c i ń s k i M. 1992, Materiał kostny zwierząt z wykopalisk w Gnieźnie, „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”, 237, „Archeozoologia”, 17, s. 101–117.
Google Scholar

S o b o c i ń s k i M., S c h r a m m Z. 1972, Zwierzęcy materiał kostny z wykopalisk w Gnieźnie, „Zeszyty Naukowe UMK Toruń, Nauki Humanistyczno-Społeczne”, 45, „Archeologia”, 3, s. 163–221.
Google Scholar

S t u p n i c k a E. 1998, Grodzisko na Zawodziu na tle rozwoju koryta Prosny, [w:] Kalisz wczesnośredniowieczny. Materiały sesji, Kalisz 15 czerwca 1998, T. Baranowski red., Kalisz, s. 29–38.
Google Scholar

S t u p n i c k a E., B a r a n o w s k i T., B e n d e r W. 2006, Wpływ czynników klimatycznych na procesy osadnicze w dolinach rzek środkowej Polski w okresie rzymskim i we wczesnym średniowieczu, „Archeologia Polski”, 51/1–2, s. 93–120.
Google Scholar

Ś w i e ż y ń s k i K., S e r w a t k a S., K o b r y ń H. 1989, Szczątki konia Equus Przewalskii f. caballus (Pallas 1811), w materiałach wykopaliskowych z średniowiecznego grodu w Kaliszu-Zawodziu, „Archeologia Polski”, 34/2, s. 391–428.
Google Scholar

T e i c h e r t M. 1969, Osteometrische Untersuchungen zur Berechnung der Widerristhöhe bei vor- und frühgeschichtlichen Schweinen, „Kühn-Archiv”, 83, s. 237–292.
Google Scholar

W a l u s z e w s k a - B u b i e ń A. 1979, The avifauna of the Early Middle Ages against a background of archaeozoological materials from a number of Polish settlement sites, [w:] Archaeozoology. Proceeding of the IIIrd International Archaeozoological Conference held
Google Scholar

–26th April at The Agricultural Academy Szczecin – Poland, M. Kubasiewicz red., Szczecin, s. 243–255.
Google Scholar

W ą s o w i c z ó w n a T. 1960, Kalisz na tle wczesnośredniowiecznej sieci drogowej, [w:] Osiemnaście wieków Kalisza. Studia i materiały do dziejów miasta Kalisza i regionu kaliskiego, A. Gieysztor red., Kalisz, s. 69–101, 367–368, 381–382.
Google Scholar

W i e j a c k a M ., M a k o w i e c k i D. 2018, Gęsi i gęsina na ziemiach polskich w świetle badań archeoornitologicznych. Ze studiów nad znaczeniem ptactwa w czasach prahistorycznych i historycznych, „Fontes Archaeologici Posnanienses”, 54, s. 75–87.
Google Scholar

W y c z ó ł k o w s k i D., K ę d z i e r s k i A. 2016, Przez Kalisz droga na północ, [w:] Wokół początków Kalisza. 60 lat Stacji Archeologicznej Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Kaliszu, A. Kędzierski red., Warszawa–Kalisz, s. 121–133.
Google Scholar

W y r o s t P. 1994, Dawna fauna Polski w świetle badań dawnych kostnych materiałów archeologicznych. Rozmieszczenie w czasie i przestrzeni, „Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu”, 259, „Archeozoologia”, 19, s. 75–176.
Google Scholar

Z e d e r M., L a p h a m H. 2010, Assessing the reliability of criteria used to identify postcranial bones in sheep, Ovis, and goats, Capra, „Journal of Archaeological Science”, 37/11, s. 2887–2905.
Google Scholar

Z i e t z s c h m a n n O., K r ö l l i n g O. 1955, Lehrbuch der Entwicklungsgeschichte der Haustiere, Berlin–Hamburg.
Google Scholar