Siekierka z piętką typu nordyjskiego „ze Szczecina”. Głos w dyskusji na temat obecności replik w zbiorach muzealnych

Autor

  • Kamil Nowak Instytut Archeologii, Wydział Nauk Historycznych, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu https://orcid.org/0000-0002-8137-0059
  • Jarosław Rola Muzeum Okręgowe im. Stanisława Staszica w Pile
  • Aleksandra Towarek Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Analityczne Centrum Eksperckie, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0001-7086-7513
  • Barbara Wagner Centrum Nauk Biologiczno-Chemicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Analityczne Centrum Eksperckie, Wydział Chemii, Uniwersytet Warszawski https://orcid.org/0000-0002-5398-6438

DOI:

https://doi.org/10.23858/APol68.2023.012

Słowa kluczowe:

epoka brązu, zbiory muzealne, replika nowożytna, traseologia, stop odlewniczy, analizy XRF

Abstrakt

Do Muzeum Okręgowego im. Stanisława Staszica w Pile w 2003 r. została przekazana siekierka z piętką typu nordyjskiego. Siekierki tego typu nie występują na terenie Polski. Stan zachowania przedmiotu, charakteryzujący się licznymi uszkodzeniami, mógł być związany z miejscem jego pozyskania (skup metalu). Niedokładny sposób wykonania ornamentu może wskazywać, że siekierka nie jest oryginalnym zabytkiem archeologicznym, ale współczesną kopią. Przeprowadzono analizy traseologiczne oraz analizy składu pierwiastkowego (XRF), które wykazały obecność niedoskonałości produkcyjnych oraz nietypowy dla epoki brązu skład chemiczny wykorzystanego stopu odlewniczego. Pozyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że przekazany do muzeum przedmiot to replika siekierki typowej dla terenów Danii i Szwecji. Skłaniają również do refleksji nad występowaniem replik zabytków archeologicznych w zbiorach muzealnych.

Pobrania

Download data is not yet available.

Bibliografia

A n e r E., K e r s t e n K. 1973, Frederiksborg und Kobenhavns Amt, Die Funde der älteren Bronzezeit des nordischen Kreises in Dänmark, Schleswig-Holstein und Niedersachsen, 1, Neumünster.

A n e r E., K e r s t e n K. 1978, Sudschleswig-Ost, Die Funde der älteren Bronzezeit des nordischen Kreises in Dänmark, Schleswig-Holstein und Niedersachsen, 4, Neumünster.

A n e r E., K e r s t e n K. 1986, Ribe Amt, Die Funde der älteren Bronzezeit des nordischen Kreises in Dänmark, Schleswig-Holstein und Niedersachsen, 8, Neumünster.

B u n s c h A. 2005, Metale nieżelazne i ich stopy, [w:] Metaloznawstwo. Wybrane zagadnienia, J. Pacyna red., Kraków, s. 219–234.

K a c z m a r e k M., S z c z u r e k G., K r z y s i a k A. 2021, Kaliska I. Skarb przedmiotow metalowych z poźnej epoki brązu na Pomorzu, Hyperborea, 6, Poznań.

K e r s t e n K. 1990, Vejle Amt, Die Funde der älteren Bronzezeit des nordischen Kreises in Dänmark, Schleswig-Holstein und Niedersachsen, 9, Neumünster.

M a c i e j e w s k i M. 2016, Metal – granica – rytuał. Badania nad depozytami przedmiotow metalowych w kontekście sieci osadniczej, Archeologia Bimaris, 7, Poznań.

O l d e b e r g A. 1974, Die altere Metallzeit in Schweden I, Stockholm.

O l d e b e r g A. 1976, Die altere Metallzeit in Schweden II, Stockholm.

P r z y b y ł o w i c z K. 1996, Metaloznawstwo, wyd. szóste zmienione, Warszawa.

R o l a J. 1992, Kolejny miecz z kolcem do rękojeści z okolic Szczecinka, „Materiały Zachodniopomorskie”, 38, s. 155–157.

R o l a J. 2011, Depotfund aus Skorka, Gde. Krajenka, „Sprawozdania Archeologiczne”, 63, s. 285–317.

S c h u b a r t H. 1972, Die Funde der alteren Bronzezeit in Mecklenburg, Neumünster.

T a r b a y J. G., M a r ó t i B . 2021, Brass brooch: a fake ‘Late Bronze Age violin-bow fibula from Esztergom-Dunapart’, „Archeometriai Műhely”, 18/2, s. 135–142 [doi: 10.55023/issn.1786-271X.2021-011].

Pobrania

Opublikowane

2023-12-27 — zaktualizowane 2023-12-27

Jak cytować

Nowak, K., Rola, J., Towarek, A., & Wagner, B. (2023). Siekierka z piętką typu nordyjskiego „ze Szczecina”. Głos w dyskusji na temat obecności replik w zbiorach muzealnych. Archeologia Polski, 68, 357–369. https://doi.org/10.23858/APol68.2023.012

Numer

Dział

Dyskusje i polemiki