Zmiany w kulturze religijnej mniejszości katolickich w Polsce i Ukrainie.

Łukasz Smyrski

doi:10.23858/EP67.2023.3548

Published: 2023-12-22

Vol. 67 (2023)

Changes in the religious culture of Catholic minorities in Poland and Ukraine

Łukasz Smyrski

Etnografia Polska

Section: Review articles

https://doi.org/10.23858/EP67.2023.3548

Abstract

The article discusses the most critical aspects of the book “Catholic Religious Minorities in Poland and Ukraine.” The research is analyzed in the broader context of religious studies conducted by Polish anthropologists in Lithuania and Ukraine after the collapse of the Soviet Union. I am interested in how religious culture's conceptual scope and semantics and the contexts of religious phenomena in Eastern Europe have changed in current studies. Research in the last decade of the twentieth century included religious knowledge, local interpretations of the Bible, knowledge of the Apocrypha, magical thinking, and its relationship to religiosity. The study aimed to determine what people believe in and the rituals accompanying it. The approach has changed, as studies published in the book show. Scholars were less interested in faith and its reconstruction and more in how Catholic communities and religious institutions were organized.

Most read articles by the same author(s)

Łukasz Smyrski, SACRED MOUNTAINS IN THE CONTEXT OF MODERN NATION: THE POLITICAL DIMENSION OF LANDSCAPE IN MONGOLIA1 , Etnografia Polska: Vol. 64 (2020): Etnografia Polska
Łukasz Smyrski, ANTHROPOLOGY OF LANDSCAPE – ON THE BORDERLAND OF DISCIPLINES , Etnografia Polska: Vol. 61 (2017)
Agnieszka Halemba, Maria Dębińska, Mroczkowska Mroczkowska, Łukasz Smyrski, Wstęp. Antropologia więcej-niż-ludzka , Etnografia Polska: Vol. 66 (2022): Polish Ethnography
Łukasz Smyrski, Tomasz Rakowski, Przepływy, współdziałania, kręgi możliwego. Antropologia powodzenia , Etnografia Polska: Vol. 64 (2020): Etnografia Polska
Łukasz Smyrski Polish, Wisła nie jest kobietą. Antropologia a historia w kontekście biografii rzeki [Eng. Vistula is not a Woman. Anthropology and History in the Context of River Biography , Etnografia Polska: Vol. 68 (2024): Polish Ethnography
Maria Dębińska, Joanna Mroczkowska, Łukasz Smyrski, Od Redakcji , Etnografia Polska: Vol. 64 (2020): Etnografia Polska

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Smyrski, Łukasz. (2023). Changes in the religious culture of Catholic minorities in Poland and Ukraine. Etnografia Polska, 67. https://doi.org/10.23858/EP67.2023.3548

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.

References

Asad Talal 1983, Anthropological Conceptions of Religion: Reflections on Geertz, Man. New Series, t. 18, nr 2, s. 237–259.
Google Scholar

Baraniecka-Olszewska Kamila 2016, O Wielkim Odpuście w Kalwarii Pacławskiej ponownie. Refleksja nad antropologią pielgrzymek, Etnografia Polska, t. 60, z. 1–2, s. 27–42.
Google Scholar

Buyskykh Julia 2016, Pomiędzy pamięcią a granicą: Ukraińska pielgrzymka na Kalwarię Pacławską, Etnografia Polska, t. 60, z. 1–2, s. 43–62.
Google Scholar

Czarnowski Stefan 1956, Kultura religijna wiejskiego ludu polskiego, [w:] tenże, Dzieła, t. 1, red. N. Assorodobraj, S. Ossowski, PWN, Warszawa, s. 88–107.
Google Scholar

de Certeau Michel 2008, Wynaleźć codzienność. Sztuki działania, tłum. Katarzyna Thiel-Jańczuk, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Google Scholar

Engelking Anna 1996, Każda nacja swoju wieru ma, Polska Sztuka Ludowa. Konteksty, nr 3–4, s. 177–183.
Google Scholar

Geertz Clifford 2005, Religia jako system kulturowy, [w:] tenże, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum. M. Piechaczek, Wydawnictwo UJ, Kraków, s. 109–150.
Google Scholar

Gut Artur 2003, Problemy tożsamości Polaków na Żytomierszczyźnie, [w:] Ł. Smyrski, M. Zowczak (red.), Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne, DiG, Warszawa, s. 225–240.
Google Scholar

Halemba Agnieszka 2015, Negotiating Marian Apparitions: The Politics of Religion in Transcarpathian Ukraine, Central European University Press, Budapest–New York.
Google Scholar

Hastrup Kirsten 2004, O ugruntowywaniu się światów – podstawy empiryczne antropologii, [w:] M. Kempny, E. Nowicka (red.), Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, tłum. M. Bucholc, PWN, Warszawa, s. 87–99.
Google Scholar

Herzfeld Michael 2004, Antropologia: praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, tłum. M. Piechaczek, Wydawnictwo UJ, Kraków.
Google Scholar

Lech Jan Wawrzyniec 2021, Odgłosy chaosu – sytuacja muzyki liturgicznej w środowisku murafskich „rzymokatolików”, [w:] M. Zowczak (red.), Katolickie mniejszości wyznaniowe w Polsce i Ukrainie. Studia porównawcze, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 222–246.
Google Scholar

Lipiński Wojciech 2003, „Kościół cudzy i ksiądz cudzy”. Rozwój instytucji religijnych na Żytomierszczyźnie w świetle problematyki etnicznej, [w:] Ł. Smyrski, M. Zowczak (red.), Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne, DiG, Warszawa, s. 241–255.
Google Scholar

Lubańska Magdalena (red.) 2007, Religijność chrześcijan obrządku wschodniego na pograniczu polsko-ukraińskim, DiG, Warszawa.
Google Scholar

Niedźwiedź Anna 2014, Od religijności ludowej do religii przeżywanej, [w:] B. Fatyga, R. Michalski (red.), Kultura ludowa. Teorie, praktyki, polityki, ISNS UW, Warszawa, s. 327–338.
Google Scholar

Skupiński Marcin 2021, Czerez nasze selo iszła Boża Matir. Religia publiczna i „zaczarowanie świata” we współczesnej Ukrainie (wsi Murafa i Klekotyna, obwód winnicki), [w:] M. Zowczak (red.), Katolickie mniejszości wyznaniowe w Polsce i Ukrainie. Studia porównawcze, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 155–178.
Google Scholar

Smyrski Łukasz, Zowczak Magdalena (red.) 2003, Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne, DiG, Warszawa.
Google Scholar

Waszczyńska Katarzyna 1999, Terra Incognita, Etnografia Polska, t. 43, z. 1–2, s. 147–149.
Google Scholar

Weber Max 1946 [1922], Science as a Vocation, [w:] tenże, Essays in Sociology, Oxford University Press, New York.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 1991a, Bohater wsi. Mit i stereotypy, Wiedza o kulturze, Wrocław.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 1991b, Kultura religijna polskiej wsi na Litwie. Raport z badań prowadzonych w rejonie wileńskim w lipcu 1990 roku, Przegląd Wschodni, t. 1, z. 3, s. 527–555.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 1993a, Dlaczego „apokryfy”?, Polska Sztuka Ludowa – Konteksty, t. 47, nr 3–4, s. 94–95.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 1993b, Zagłada światów. Między mitologią lokalną a Biblią, Polska Sztuka Ludowa – Konteksty, t. 47, nr 3–4, s. 96–106.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 1994, Mitologia zamawiania i mistyka zamów na podstawie współczesnych materiałów z Wileńszczyzny, Literatura Ludowa, nr 4–6, s. 3–33.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 1998, Brasławszczyzna, białoruska prowincja. Szkice z kultury symbolicznej. Wprowadzenie, Polska Sztuka Ludowa. Konteksty, nr 1, s. 26–27.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 2000, Biblia ludowa. Interpretacje wątków biblijnych w kulturze ludowej, FNP, Warszawa.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 2003, O długim trwaniu Polaków na Podolu. Imponderabilia tożsamości, [w:] Ł. Smyrski i M. Zowczak (red.), Podole i Wołyń. Szkice etnograficzne, DiG, Warszawa, s. 9–76.
Google Scholar

Zowczak Magdalena 2015, Religijność na pograniczach. Eseje apokryficzne, DiG, Warszawa.
Google Scholar

Zowczak Magdalena (red.) 2010, Na pograniczu „nowej Europy”. Polsko-ukraińskie sąsiedztwo, DiG, Warszawa.
Google Scholar

Zowczak Magdalena (red.) 2021, Katolickie mniejszości wyznaniowe w Polsce i Ukrainie. Studia porównawcze, Oficyna Naukowa, Warszawa.
Google Scholar