Trudna architektura osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Część II: wyniki badań nad dysonansem dziedzictwa
DOI:
https://doi.org/10.23858/JUE20.2022.002Słowa kluczowe:
trudne dziedzictwo, badania etnograficzne, trudna architektura, modernizm, ŁódźAbstrakt
Punkt wyjścia w artykule stanowi koncepcja, że architektura jest ideą społeczną, która kształtuje świat materialny i symboliczny, wyraża wartości i wpływa na ludzi, ich emocje oraz działania. W tekście operacjonalizowana jest współczesna lokalna recepcja modernistycznego osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi (1928–1931) przy zastosowaniu pojęcia „trudna architektura”. Przedmiot analizy stanowią materiały z badań etnograficznych, których wyniki pokazują w konkretnych wymiarach i przykładach, na czym polega dysonans architektury modernistycznej, jej trudność i ambiwalencja, a tym samym wskazują na dysonans dziedzictwa jako procesu i aktywnej postawy wobec przeszłości.
Pobrania
Bibliografia
Barthes R. 2008. Mitologie. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Białkowski A. i Latocha S. 2020. Muzeum w suszarni bielizny. O Izbie Pamięci Osiedla im. Józefa Montwiłła-Mireckiego w Łodzi. Zbiór Wiadomości do Antropologii Muzealnej 7, 255-268. DOI: https://doi.org/10.12775/ZWAM.2020.7.14
Bolanowski T. 2013. Architektura okupowanej Łodzi. Niemieckie plany przebudowy miasta. Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn.
Budzyński M. 2013. Rozmowa z Markiem Budzyńskim. [W:] A. Gzowska i L. Kein (red.), Postmodernizm polski. Architektura i urbanistyka. Warszawa: Stowarzyszenie 40 000 Malarzy, 5-60.
Burström M. i Gelderblom B. 2011. Dealing with difficult heritage: The case of Bückeberg, site of the Third Reich Harvest Festival. Journal of Social Archaeology 11 (3), 266-282. DOI: https://doi.org/10.1177/1469605311417054
Deirdre M. 2022. Adresy. Co nam mówią o tożsamości, statusie i władzy. Kraków: Społeczny Instytut Wydawniczy Znak.
Dziamski G. 2005. Sztuka publiczna. Kultura i Społeczeństwo 49 (1), 47-55.
Dzido D. 2005. Nasza klatka jest wspaniała. O dobrym sąsiedztwie. Autoportret 13, 30-33.
Fornalska D. 2018. Osiedle Montwiłła-Mireckiego. Opowieść mieszkańców. Przed wojną / wysiedlenia / powroty. Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy.
Franczak K. 2011. Demokratyczny potencjał sztuki publicznej w przestrzeni miejskiej. [W:] M. Nowak, P. Pluciński (red.), O miejskiej sferze publicznej. Kraków: Korporacja Ha!art, 259-282.
Gawryszewska B.J. 2005. Modernizując modernizm... O architekturze partycypacyjnej na starym osiedlu. Autoportret 13, 16-19.
Herzfeld M. 2004. Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Jałowiecki B., Szczepański M.S. 2006. Miasto i przestrzeń w perspektywie socjologicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Jarząbek M. 2010. Dziedzictwo (sic!) modernizmu. Autoportret 30, 76-81.
Jędruch D. 2021. Życie w muzeum modernizmu. Autoportret 74, 24-33.
Kaniowska K. 2014. Postpamięć. [W:] M. Saryusz-Wolska i R. Traba (red.), Modi memorandi. Leksykon kultury pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR, 389-392.
Kaźmierska K., Śmiechowski K., Zysiak A. 2021. Wprowadzenie. [W:] A. Zysiak, K. Śmiechowski, K. Piskała, W. Marzec, K. Kaźmierska, J. Burski, Z bawełny i dymu. Łódź – miasto przemysłowe i dyskursy asynchronicznej nowoczesności 1897-1994. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 7-29.
Kocój E. 2015. Dziedzictwo bez dziedziców? Religijne i materialne dziedzictwo kulturowe mniejszości pochodzenia wołoskiego w Europie w kontekście projektu interdyscyplinarnych badań. Zarządzanie w Kulturze 16 (2), 137-150.
Krier L. 2011. Architektura wspólnoty. Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Kuszyk K. 2019. Poniemieckie. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Latocha S. 2020. Animation of a Local Urban Community. Sebastian Latocha Talks to Remigiusz Kaczmarek, the Chairman of the Józef Montwiłł-Mirecki Community Council in Łódź. Łódzkie Studia Etnograficzne 59, 175-187. DOI: https://doi.org/10.12775/LSE.2020.59.10
Macdonald Sh. 2009. Difficult Heritage. Negotiating the Nazi Past in Nuremberg and Beyond. Abingdon – New York: Routledge.
Masłowska D. 2016. [Komentarz bez tytułu]. [W:] M. Długosz, Latem w mieście. Summer in the City. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, brak numeracji stron.
Oleksy P. 2021. Wyspy odzyskane. Wolin i nieznany archipelag. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Pancewicz Ł. 2021. Bloki do życia. Autoportret 74, 68-73.
Pomian K. 2014. Historia – dziś. [W:] E. Domańska, R. Stobiecki i T. Wiślicz (red.), Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 19-36.
Rayzacher J. 2011. Dzielnica pełna tajemnic. Twoja Gazeta XII.
Rutkowski R. 2010. Moja współczesna nowoczesność. Autoportret 30, 82-86.
Rybicka E. 2003. Modernizowanie miasta. Zarys problematyki urbanistycznej w polskiej literaturze nowoczesnej. Kraków: Universitas.
Szady B. 2020. Wieczny początek. Warmia i Mazury. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Trybuś J. 2005. Le Corbusier - między utopią a rzeczywistością. Autoportret 13, 8-11.
Tunbrudge J., Ashworth G. 1996. Dissonant Heritage: The Management of the Past as a Resource in Conflict. Chichester: Wiley.
Wieczorkiewicz A. 2012. Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży. Kraków: Universitas.
Zamorska-Przyłuska E. 2010. Nowoczesny, nowoczesna, nowoczesne. Pisarze o nowoczesności w architekturze. Autoportret 30, 8-15.
Żelazko J. 2010. Wysiedlenie mieszkańców osiedla im. J. Montwiłła-Mireckiego w Łodzi [W:] J. Żelazko (red.), Ludność cywilna w łódzkich obozach przesiedleńczych. Łódź: IPN – Urząd Miasta Łodzi – SNAP, 53-63.
Pliki dodatkowe
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Journal of Urban Ethnology
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
