Architektura w turbokapitalizmie. Przypadek biurowca Walkie Talkie w Londynie
DOI:
https://doi.org/10.23858/JUE20.2022.004Słowa kluczowe:
turbokapitalizm, budynek-ikona, wieżowiec Walkie Talkie, architektura LondynuAbstrakt
Współczesna forma kapitalizmu, która w czasach globalizacji stała się na świecie systemem dominującym,
w literaturze przedmiotu zyskała przedrostek turbo. Architekturę współczesną kształtują mechanizmy rynkowe w niespotykanym dotąd stopniu. W kontekście działań turbokapitalizmu oraz zjawisk charakterystycznych dla architektury przełomu XX i XXI wieku dokonałam studium przypadku, na który wybrałam biurowiec znany jako Walkie Talkie, otwarty w 2014 roku w Londynie − mieście globalnym. Podjęty temat pozwala dokonać analizy poszczególnych uczestników procesu projektowego jako odrębnych grup interesów oraz prześledzić procesy społeczne i kulturowe, które stanowią kontekst działań wokół opisywanego budynku. Z dokonanych analiz wyłania się obraz architektury jako towaru w rękach deweloperów i korporacji, a także elementu strategii miejskich decydentów, pragnących przyciągnąć międzynarodowy kapitał.
Pobrania
Bibliografia
Beck U. 2012. Społeczeństwo światowego ryzyka. W poszukiwaniu utraconego bezpieczeństwa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Braudel F. 2013. Dynamika kapitalizmu. Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Crary J. 2015. Późny kapitalizm i koniec snu. Kraków: Karakter.
Czerny M. 2005. Globalizacja a rozwój. Wybrane zagadnienia geografii społeczno-gospodarczej świata. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Debord G. 2006. Społeczeństwo spektaklu oraz Rozważania o społeczeństwie spektaklu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Dyckhoff T. 2018. Epoka spektaklu. Perypetie architektury i miasta w XXI wieku. Kraków: Karakter.
Florida R. 2010. Narodziny klasy kreatywnej oraz jej wpływ na przeobrażenia w charakterze pracy, wypoczynku społeczeństwa i życia codziennego. Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Inglis F. 2007. Kultura. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Jencks Ch. 2005. The Iconic Building – The Power of Enigma. London: Frances Lincoln.
Kwiatkowski K. 2010. Architektura w poszukiwaniu nowego paradygmatu. Definiowanie przestrzeni architektonicznej. Architektura dziś. Czasopismo Techniczne. Architektura 7/2, 210-214. http://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i4/i2/i4/i8/r4248/KwiatkowskiK_ArchitekturaPoszukiwaniu.pdf, 15.06.2012.
Koolhaas R. 2017. Śmieciowa przestrzeń. Teksty. A. Leśniak i G. Piątek (red.). Warszawa: Fundacja Centrum Architektury.
Lash S., Lury C. 2011. Globalny przemysł kulturowy. Medializacja rzeczy. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Luttwak E. 2000. Turbokapitalizm. Zwycięzcy i przegrani światowej gospodarki. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Milewski R. 2012. Elementarne zagadnienia ekonomii. Warszawa: PWN.
Müller-Mahn D. 2002. Globalisierung: Definitionen und Fragestellungen. Geographische Rundschau 10. 4-5.
Ritzer G. 2004. Magiczny świat konsumpcji. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Scholte J.A. 2000. Globalization: a critical introduction. Houndmills: Palgrave.
Sennett R. 2010. Kultura nowego kapitalizmu. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA.
Szahaj A. 2019. Kapitalizm wyczerpania? Warszawa: Instytut Wydawniczy Książka i Prasa.
Tokajuk A. 2008. Dzieło architektoniczne w przestrzeni miasta – współczesne postawy twórcze. Czasopismo Techniczne. Architektura 105/15, z. 6 − A, 552-556. https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/redo/resources/34490/file/suwFiles/TokajukA_DzieloArchitektoniczne.pdf, 21.12.2021.
Węcławowicz G. 2007. Geografia społeczna miast. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Źródła internetowe
Aforyzmy: http://www.aforyzmy.com.pl/rozne/paryz-najpiekniej-wyglada-z-wiezy-eiffla-chociazby-dlatego-ze-jej-stamtad-nie-widac, 28.12.2021.
Blatter L.C. 21.11.2018. Rafael Viñoly on What Makes a Good Architect. ihttps://www.mansionglobal.com/articles/rafael-vinoly-on-what-makes-a-good-architect-114441, 15.05.2022.
Butler S. 27.07.2017. London's Walkie Talkie building sold for record-breaking £1.3bn. ”The Guardian”. https://www.theguardian.com/money/2017/jul/27/londons-walkie-talkie-building-sold-for-record-breaking-13bn, 20.12.2021.
Crosland H. 11.02.2015. [wywiad z Peterem Reesem] https://www.hcrosland.com/peter-rees---interview.html, 14.05.2022.
CWG: https://group.canarywharf.com/about-us/, 7.01.2022.
Corporate LKK: https://corporate.lkk.com/en/about-lkk/overview, 20.12.2021. DOI: https://doi.org/10.4337/9781800377165.00008
Dangerfield A. 8.01.2015. Walkie Talkie skyscraper's public garden opens amid criticism. https://www.bbc.com/news/uk-england-london-30709757, 4.01.2022.
Evening Standard. 19.06.2009. Prince Charles consulted on London's projects. https://www.standard.co.uk/hp/front/prince-charles-consulted-on-london-s-projects-6764663.html, 8.05.2022.
Evening Standard. 20.03.2014. Peter Rees: The man who reshaped the Square Mile. https://www.standard.co.uk/business/business-news/peter-rees-the-man-who-reshaped-the-square-mile-9204713.html, 14.05.2022.
Floorplans: http://www.worldfloorplans.com/, 28.12.2021.
Forbes: https://www.forbes.com/profile/lee-man-tat/, 30.01.2021.
GaWC 2020: https://www.lboro.ac.uk/gawc/world2020t.html, 28.12.2021.
Heathcote E. 4.11.2011. Points of views. ”Financial Times”. http://ig-legacy.ft.com/content/1ed54aaa-0089-11e1-ba33-00144feabdc0, 30.12.2021.
Isaacson G. 29.07.2017. Hong Kong sauce maker buys London’s Walkie Talkie for record $1.7b. https://www.mingtiandi.com/real-estate/outbound-investment/hong-kong-sauce-maker-buys-londons-walkie-talkie-for-record-1-7b/, 20.12.2021.
Landmarkspace: https://www.landmarkspace.co.uk/blog/post/what-makes-fenchurch-street-a-top-location-for-insurance-companies/, 12.12.2021.
Landsec: https://landsec.com/, 5.01.2022. DOI: https://doi.org/10.37585/HA2022.02piscicultura
Liu C. 30.07.2017. HK food giant buys London landmark in record deal. ”Chinadaily”. https://www.chinadailyhk.com/articles/144/124/185/1501384348363.html, 21.12.2021.
LSBU: https://www.lsbu.ac.uk/about-us/news/peter-rees-honoured-by-london-south-bank-university, 14.05.2022.
Mclean R. 27.07.2017. London's landmark 'Walkie Talkie' building sold for record $1.7 billion. https://money.cnn.com/2017/07/27/news/companies/walkie-talkie-london-building-sold/index.html, 28.12.2021.
Morris H. 30.04.2014. Sex and the city: an interview with Peter Rees. ”The Planner”. https://www.theplanner.co.uk/node/1209?adfesuccess=1, 8.05.2022.
PWN: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kapitalizm;3920039.html, 25.06.2022.
RHC: https://rhchospitality.com/events/, 29.12.2021.
Reuters: 27.07.2017. Hong Kong's LKK to buy London's ”Walkie Talkie” skyscraper. https://www.reuters.com/article/us-land-securities-walkie-talkie-sale-idUSKBN1AC0PX, 28.12.2021.
Viñoly: www.vinoly.com, 12.12.2021.
Visitlondon: https://www.visitlondon.com/things-to-do/place/47145141-20-fenchurch-street-the-walkie-talkie-london, 20.12.2021.
Wainwright O. 12.12.2012. The Walkie-Talkie: battle of the bulge on Fenchurch Street. ”The Guardian”. https://www.theguardian.com/artanddesign/architecture-design-blog/2012/dec/12/walkie-talkie-fenchurch-street-architecture, 28.12.2021.
Wainwright O. 2.09.2015. Carbuncle Cup: Walkie Talkie wins prize for worst building of the year. ”The Guardian”. https://www.theguardian.com/artanddesign/architecture-design-blog/2015/sep/02/walkie-talkie-london-wins-carbuncle-cup-worst-building-of-year, 5.01.2022.
Weaver M. 18.07.2007. Does London need more skyscrapers?. ”The Guardian”. https://www.theguardian.com/artanddesign/artblog/2007/jul/18/doeslondonneedmoreskyscrap?INTCMP=SRCH, 5.01.2022.
Weaver M. 19.02.2008. Livingstone's towering legacy. ”The Guardian”. https://www.theguardian.com/politics/2008/feb/18/london08.london1, 8.05.2022
Pliki dodatkowe
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Journal of Urban Ethnology
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.
