Źrodła pisane w archeologii (na przykładzie badań nad średniowiecznymi miastami)

Marta Młynarska-Kaletynowa

Opublikowane: 2018-01-01

Tom 66 Nr 2 (2018)

Źrodła pisane w archeologii (na przykładzie badań nad średniowiecznymi miastami)

Marta Młynarska-Kaletynowa

Abstrakt

W okresie międzywojennym i po zakończeniu II wojny światowej na terenie Wielkopolski podejmowano badania archeologiczne grodów wczesnopiastowskich. Źródła pisane stanowiły wówczas „wskaźniki” chronologiczne badanych obiektów. Jednym z nich była zbliżająca się w latach czterdziestych ubiegłego wieku tysiącletnia rocznica istnienia państwa polskiego. W 1948 r. z inicjatywy Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków uznano potrzebę badań wczesnodziejowych przy współpracy historyków i archeologów. Powołano do życia Kierownictwo Badań nad Początkami Państwa Polskiego. Czynniki naukowe i organizacyjne miały wpływ na przybliżenie obu dyscyplin, co szczególnie uchwytne jest w badaniach miejskich. Podjęto dyskusję z uczonymi niemieckimi nad zagadnieniem procesów miastotwórczych oraz kolonizacji na prawie niemieckim na naszych ziemiach. Cennym uzupełnieniem studiów historycznych nad kształtowaniem się aglomeracji miejskich stały się materiały z badań archeologicznych i architektonicznych, uzyskiwane podczas prac planowych i konserwatorskich, dzięki czemu nastąpił znaczny postęp wiedzy w kwestii urbanizacji ziem między Renem a Łabą i na wschód od Łaby.

Słowa kluczowe:

źródła archeologiczne, źródła pisane, powstanie miast

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Młynarska-Kaletynowa, M. (2018). Źrodła pisane w archeologii (na przykładzie badań nad średniowiecznymi miastami). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 66(2), 177–181. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/1005

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bogucka Maria, Samsonowicz Henryk. 1986. Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław
Google Scholar

Buczek Karol. 1964. Targi i miasta na prawie polskim (okres wczesnośredniowieczny), Prace Komisji Nauk Historycznych Oddziału PAN w Krakowie, nr 11, Wrocław
Google Scholar

Gieysztor Aleksander. 1948. Polskie millenium. Z zagadnień współpracy historii i archeologii wczesnodziejowej, „Przegląd Historyczny”, t. 38, s. 391-406
Google Scholar

Gieysztor Aleksander. 1949. Program prac nad początkami państwa polskiego, „Ochrona Zabytków”, R. 2, nr 3/7, s. 145-215
Google Scholar

Gieysztor Aleksander. 1968. Les chartes de francirises urbaines et Rurales en Pologne au XXXe siècle, [w:] Le libertés urbaines et Rurales du XIe au XIVe siècle, Collection Histoire 19, s. 103-125
Google Scholar

Hensel Witold. 1950-1953. Studia i materiały do osadnictwa Wielkopolski wczesnohistorycznej, t. I-II, Poznań
Google Scholar

Hensel Witold. 1946. Potrzeba przygotowania wielkiej rocznicy, „Przegląd Wielkopolski”, R. 2, z. 7-8, s. 193-206
Google Scholar

Jarocki Robert. 2001. Opowieści o Aleksandrze Gieysztorze, Warszawa
Google Scholar

Kostrzewski Józef. 1962. Kultura prapolska, Warszawa
Google Scholar

Lalik Tadeusz. 1956. Stare Miasto w Łęczycy. Przemiany w okresie poprzedzającym lokacje: schyłek XII i początek XIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. 4, nr 4, s. 631-678
Google Scholar

Młynarska Marta. 1960. Proces lokacji Kalisza w XIII i w pierwszej połowie XIV wieku, [w:] Osiemnaście wieków Kalisza. Studia i materiały do dziejów miasta i regionu kaliskiego, red. A. Gieysztor, t. 1, Kalisz, s. 103-130
Google Scholar

Młynarska-Kaletynowa Marta. 1991. Struktura społeczna stołecznych ośrodków polskich w XI-XII wieku, [w:] Miasto zachodniosłowiańskie w XI-XII wieku. Społeczeństwo i kultura, red. L. Leciejewicz, Prace Komisji Archeologicznej Oddziału PAN we Wrocławiu, nr 9, Wrocław s. 9-26
Google Scholar

Młynarska-Kaletynowa Marta. 1997. O polskich badaniach nad miastem średniowiecznym, [w:] Studia z archeologii i historii, Archaeologia Historica Polona, t. 5, Toruń 1997, s. 13-22
Google Scholar

Młynarska-Kaletynowa Marta. 2006. O procesach lokacyjnych miast w Europie Środkowo-Zachodniej, [w:] Procesy lokacyjne miast w Europie Środkowo-Wschodniej. Materiały z konferencji międzynarodowej w Lądku Zdroju 28-29. Października 2002 roku, red. C. Buśko, M. Goliński, B. Krukiewicz, Wrocław 2006, s. 9-17
Google Scholar

Noszczak Bartłomiej. 2002. „Sacrum” czy „profanum”? Spór o istotę obchodów millenium polskiego (1949-1966), Warszawa
Google Scholar

Piekalski Jerzy. 2002. Lokacja Wrocławia jako problem badawczy archeologa, [w:] Civitas et villa. Miasto i wieś w średniowiecznej Europie Środkowej, Wrocław-Praha, s. 49-62
Google Scholar

Piekalski Jerzy. 2017. Archeologia lewobrzeżnego Wrocławia, [w:] Atlas Historycznych Miast Polski, t. IV: Śląsk, red. M. Młynarska-Kaletynowa, z. 13: Wrocław, red. M. Goliński, R. Eysymontt, Wrocław
Google Scholar

Rębkowski Marian. 2001. Pierwsze lokacje miast w księstwie zachodniopomorskim. Przemiany przestrzenne i kulturowe, Kołobrzeg
Google Scholar

Roczniki. 1872. Roczniki kapituły krakowskiej, [w:] Monumenta Polonia Historica, t. 2, wyd. A. Bielowski, Lwów
Google Scholar

Rytm. B.r. Rytm rozwoju miasta na kulturowym pograniczu. Studium strefy placu Nowy Targ we Wrocławiu, red. J. Piekalski, K. Wachowski, (w druku)
Google Scholar

Schlesinger Walter. 1958.Städtische Frühformen zwischen Rhein und Elbe, [w:] Studiers zur den Anfange des europäischen Heschichte, Vorträge und Forschungen, t. IV, Lindenau-Konstanz, s. 297 n.
Google Scholar

Schlesinger Walter. 1963. Stadt und Burg imLichte der Wortgeschichte, „Studium Generale”, t. 16, s. 433 n.
Google Scholar

Trawkowski Stanisław. 1960. W sprawie roli kolonizacji niemieckiej w przemianach kultury materialnej na ziemiach polskich w XIII wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. 8, nr 2, s. 183-207
Google Scholar

Trawkowski Stanisław. 1974. Die Rolle des deutsdhen Dorfkolonisation und des deutschen Rechts in Polen im 13. Jahrhundert, [w:] Die Deutsche Ostsiedlung des Urttelaltersals Problem der europäischen Geschichte, Vorträge und Foreschungen, t. XVIII, Sigmaringen, s. 349-368
Google Scholar

Listy. 2016. Listy Aleksandra Gieysztora (wybór), wyd. P. Węcowski, [w:] Aleksander Gieysztor .Człowiek i jego dzieło, red. M. Koczerska, P. Węcowski, Warszawa, s. 349-568
Google Scholar

Zaitz Emil. 2006. Sprawozdanie z badań archeologicznych prowadzonych w Krakowie w 2004 r. przy przebudowie nawierzchni płyty Rynku Głównego po zachodniej stronie Sukiennic, „Materiały Archeologiczne”, t. XXXVI, s. 79-142
Google Scholar

Zaitz Emil. 2007. Dzieje Rynku Głównego w Krakowie i kościoła św. Wojciecha [katalog wystawy w podziemiach kościoła św. Wojciecha na Rynku w Krakowie], Kraków
Google Scholar

Zientara Benedykt. 1974. Die deutsche Einwandere in Polenvom 12. Bis. 14 Jahrhundert, [w:] Die Deutsche Ostsiedlung des Urttelalters als Problem der europäischen Geschichte, Vorträge und Foreschungen, t. XVIII, Sigmaringen, s. 333-348
Google Scholar

Zientara Benedykt. 1976. Przemiany społeczno-gospodarcze i przestrzenne miasta w dobie lokacji, [w:] Miasta doby feudalnej w Europie środkowo-wschodniej. Przemiany społeczne a układy przestrzenne, red. A. Gieysztor, T. Rosłanowski, Warszawa, s. 73-74
Google Scholar

Zientara Benedykt. 1978. Źródła i geneza ruchu osadniczego w Europie zachodniej i środkowej w XI-XII w., „Przegląd Historyczny”, t. 69, z. 1, s. 47-71
Google Scholar