Stary Rynek w Bydgoszczy w świetle źródeł ikonograficznych i kartograficznych (XVII–trzecia ćwierć XIX wieku)

Aleksandra Pasieta

doi:10.23858/KHKM67.2019.1.005

Published: 2019-01-01

Vol. 67 No. 1 (2019)

The Old Market Square of Bydgoszcz in the light of iconographic and cartographic sources (from the 17th to the third quarter of the 19th c.)

Aleksandra Pasieta

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Section: Studies and Materials

https://doi.org/10.23858/KHKM67.2019.1.005

Abstract

The article explores the history of the Old Market Square in Bydgoszcz on the basis of iconographic and cartographic sources. It reproduces street plans of the city and pictures of the Market Square from the period between the 17th and the third quarter of the 19th c. by Erik Jönsson Dahlbergh, Johann Rudolf Storn, Julius Greth, Wojciech Gerson, Paul Berthold Jaekel and August Wolff. From the town-planning perspective the Old Marked Square had several unusual distin-guishing features: the town hall, the monument to Frederick II the Great and buildings with stalls in the middle of the square. From the second half of the 17th c. the townscape of this area was dominated by the Jesuit church, its two spires towering over the buildings around the Square. In the 1840s modernity came to the Square with the first shop-signs on elevations, street gaslights and pumps. Sources abound in reliable and detailed information on the history of the develop-ment of the Square, shop windows, door and window frames, the road surface, street lighting, new devices and monuments. Iconographic sources have a historical, documentary, research, artistic and aesthetic value. With some old buildings disappearing and being replaced by new ones, the image of the Square was constantly evolving.

Keywords:

Bydgoszcz, Old Market Square, iconography, cartography, 17th-19th centuries

Download files

pdf (Język Polski)

Citation rules

Pasieta, A. (2019). The Old Market Square of Bydgoszcz in the light of iconographic and cartographic sources (from the 17th to the third quarter of the 19th c.). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 67(1), 73–92. https://doi.org/10.23858/KHKM67.2019.1.005

Cited by / Share

Licence

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

References

Aus dem Posener. 1911. „Aus dem Posener Lande. Monatsblätter für Heimatkunde”, R. VI.
Google Scholar

Aus dem Posener. 1912. „Aus dem Posener Lande. Monatsblätter für Heimatkunde”, R. VII.
Google Scholar

Banach Wojciech. 2001. Czas odnaleziony. Bydgoszcz na dawnych pocztówkach (1894-1945), Bydgoszcz.
Google Scholar

Chojnacka Barbara. 1996. Widoki Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Google Scholar

Frycz Jerzy. 1956. Plany i ikonografia miasta Bydgoszczy, „Biuletyn Historii Sztuki”, t. 18, nr 4, s. 507–508.
Google Scholar

Gardiewski Carl. 1889. Adressbuch nebst allgemeinem Geschäfts — Anzeiger von Bromberg und dessen Vororten auf das Jahr 1890 auf Grund amtlicher und privater Unterlagen, Bromberg.
Google Scholar

Heyduk Bronisław. 1971. Dahlberg w Polsce. Dziennik i ryciny szwedzkie z dziejów „Potopu” 1656–1657, Wrocław.
Google Scholar

Historia. 1991. Historia Bydgoszczy, t. I: do roku 1920, red. M. Biskup, Warszawa-Poznań.
Google Scholar

Historia. 1999. Historia Bydgoszczy, t. II, cz. 1: 1920–1939, red. M. Biskup, Bydgoszcz.
Google Scholar

Historia. 2004. Historia Bydgoszczy, t. II, cz. 2: 1939–1945, red. M. Biskup, Bydgoszcz.
Google Scholar

Hojka Zdzisław. 1992. Bydgoszcz na starej fotografii, cz. 1, Bydgoszcz.
Google Scholar

Hojka Zdzisław. 1993. Bydgoszcz na starej fotografii, cz. 2, Bydgoszcz.
Google Scholar

Hojka Zdzisław. 1994. Bydgoszcz na starej fotografii, cz. 3, Bydgoszcz.
Google Scholar

Hojka Zdzisław. 2002. Dawna Bydgoszcz w fotografii, Bydgoszcz.
Google Scholar

Kabaciński Ryszard, Kotowski Wojciech, Wojciak Jerzy. 1980. Bydgoszcz. Zarys dziejów, Bydgoszcz.
Google Scholar

Koch L. 1882. Wohnungs — Anzeiger nebst Adress- und Geschäfts- Handbuch für Bromberg und Umgebung auf das Jahr 1882, Bromberg.
Google Scholar

Łbik Lech. 1998. Widok i plan Bydgoszczy z czasów szwedzkiego potopu, „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, z. 3, s. 17–25.
Google Scholar

Łbik Lech. 2012. Ratusz i zabudowa śródrynkowa z czasów staropolskich w Bydgoszczy, „Kronika Bydgoska”, t. 32, s. 51–73.
Google Scholar

Łosiowie Jolanta i Józef. 1998. Szesnastowieczny ratusz bydgoski w świetle badań archeologicznych, „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, z. 3, s. 11–16.
Google Scholar

Nowakowski Tomasz. 2005. Lokacja i układ urbanistyczny Bydgoszczy na tle przemian gospodarczych w XIV wieku, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. LIII, nr 1, s. 17–34.
Google Scholar

Ohlhoff Gerhard, Samel Wilfried. 1979. Bromberg in alten Ansichtskarten, Frankfurt am Main.
Google Scholar

Pastuszewski Stefan. 1991. Kościół pod wezwaniem św. Krzyża (później św. Ignacego Loyoli) w Bydgoszczy, „Kronika Bydgoska”, t. 11 (1989), s. 195–220.
Google Scholar

Piękna. 2006. Piękna stara Bydgoszcz (tom I z serii Bydgoszcz miasto na Kujawach), red. J. Derenda, Bydgoszcz
Google Scholar

Posadzy Wiesław. 1957. Bydgoszcz, [w:] Studia z historii budowy miast polskich, „Prace Instytutu Urbanistyki i Architektury”, R. VI, z. 2/17, s. 81–120.
Google Scholar

Raszewski Zbigniew. 1994. Pamiętnik gapia. Bydgoszcz jaką pamiętam z lat 1930–1945, Bydgoszcz.
Google Scholar

Rogalski Bogumił. 1997. Recenzja albumu pt. „Widoki Bydgoszczy”, „Kronika Bydgoska”, t. 18 (1996), s. 332–345.
Google Scholar

Romaniuk Marek. 2002. Pomnik króla Fryderyka II Wielkiego w Bydgoszczy, „Materiały do Dziejów Kultury i Sztuki Bydgoszczy i Regionu”, z. 5, s. 31–36.
Google Scholar

Tomkiewicz Władysław. 1962. Weduty polskie z albumu J. R. Storna, „Rocznik Historii Sztuki”, t. 3, s. 262–288.
Google Scholar

Wende Oswald. 1864. Wohnungs — Anzeiger und Adreßbuch für die Stadt und den Polizeibezirk Bromberg auf das Jahr 1864 unter Benutzung der amtlichen Materialien, Bromberg.
Google Scholar

Zyglewski Zbigniew. 1995. Dwa najstarsze plany Bydgoszczy z roku 1657, „Kronika Bydgoska”, t. 16 (1994), s. 120–130.
Google Scholar

Żernicki Józef. 1926. Ilustrowany przewodnik po wielkiej Bydgoszczy i okolicy, Bydgoszcz.
Google Scholar