The purchase of Józef Chełmoński’s Four-in-hand for the National Museum in Cracow
DOI:
https://doi.org/10.23858/KHKM68.2020.2.007Keywords:
Four-in-hand, Józef Chełmoński, National Museum in Cracow, Władysław Łuszczkiewicz, Cracow, paintingAbstract
At the beginning of October 1879, as part of the celebrations of Józef Ignacy Kraszewski’s (1812–1887) jubilee, the painter Henryk Siemiradzki (1843–1902) donated his work Pochodnie Nerona (Nero’s Torches) to the Sukiennice gallery.Many Polish painters soon followed in his footsteps, thus founding the collection of the future National Museum in Cracow. The first director of the Museum (in the years 1883–1900) was Władysław Łuszczkiewicz (1828–1900), one of Cracow’s most illustrious personages at that time, an art historian, painter and teacher. Under his directorship the Museum began to buy pictures by contemporary Polish painters. Based on documents from the Museum archive, the article presents the circumstances of purchasing the painting Czwórka (Four-in-hand) by one of the most famous and most valued Polish artists, Józef Chełmoński (1849–1914). This large-format oil-on-canvas work (275 × 660 cm), showing a four-in hand driven with dash by a Ukrainian peasant (fig. 1), is one of the top achievements of naturalism in Polish art. Painted in Paris in 1881, it was purchased from the artist for 3000 silver roubles in 1899. Ever since then, it has been exhibited in Sukiennice, the oldest historical location of the National Museum, and it is now one of the gems of the Museum’s Gallery of 19th-Century Polish Painting.
Downloads
References
AMNK [Archiwum Muzeum Narodowego w Krakowie], Kancelaria Dyrektora Władysława Łuszczkie-wicza [KŁ], sygn. 94/4, 94/5, 94/6, 94/10, 94/15.
Z. Oss. [Zakład Narodowy im. Ossolińskich we Wrocławiu], Korespondencja Władysława Łuszczkie-wicza [WŁ], Akc. 46/15.
Anonim. 1899. Sprawy miejskie, „Czas”, nr 159 z 15.07, s. 2.
Bochnak Adam. 1973. Władysław Łuszczkiewicz (1828–1900), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 18, red. E. Rostworowski, Kraków, s. 587–590.
Chełmoński. 2006. Józef Chełmoński, oprac. K. Jarmuł, Katowice.
Chełmoński. 2016. Józef Chełmoński, red. T. Skoczek, Warszawa.
Chełmoński w świetle korespondencji. 1953. Józef Chełmoński w świetle korespondencji, oprac. J. Wegner, Wrocław.
Dziennik Rozporządzeń. 1900. Dziennik Rozporządzeń dla stołecznego królewskiego miasta Krakowa, R. XX, Kraków, s. 31, 89.
Dziennik Rozporządzeń. 1901. Dziennik Rozporządzeń dla stołecznego królewskiego miasta Krakowa, R. XXI, Kraków, s. 39.
Górska Pia. 1932. O Chełmońskim. Wspomnienia, Warszawa.
Jezierski Andrzej, Leszczyńska Cecylia. 2003. Historia gospodarcza Polski, Warszawa.
Kopera Feliks. 1903. Sprawozdanie dyrekcyi Muzeum Narodowego w Krakowie za czas od 1 czerwca 1901 do 31 grudnia 1902, Kraków.
Krypczyk Aleksandra. 2010. Józef Chełmoński (1849–1914). Burza, [w:] Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, red. B. Ciciora, A. Krypczyk, Kraków, s. 302–303.
Lepiarczyk Józef. 1997. Władysław Łuszczkiewicz (1828–1900), [w:] Ludzie, którzy umiłowali Kraków. Założyciele Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, red. W. Bieńkowski, Kraków, s. 139–147.
Łuszczkiewicz Władysław, Jakubowski Faustyn. 1896. Sprawozdanie Zarządu Muzeum Narodowego za rok 1895, Kraków.
Łuszczkiewicz Władysław, Pieniążek Karol. 1899. Sprawozdanie Zarządu Muzeum Narodowego za rok 1898, Kraków.
Matuszczak Tadeusz. 2003. Józef Chełmoński, Kraków.
Melbechowska-Luty Aleksandra. 2014. Chełmoński. Malarz polskich żywiołów, Radziejowice.
Micke-Broniarek Ewa. 2012. Józef Chełmoński na wielkich łowach natury. Malarstwo artysty ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz z kolekcji prywatnych, Radziejowice.
Milewska Wacława. 2010. Józef Chełmoński (1849–1914). Czwórka, [w:] Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, red. B. Ciciora, A. Krypczyk, Kraków, s. 302.
Morawski Wojciech. 2002. Zarys powszechnej historii pieniądza i bankowości, Warszawa.
Morawski Wojciech. 2008. Historia finansów współczesnego świata od 1900 roku, Warszawa.
Polanowska Jolanta. 1993. Łuszczkiewicz Władysław, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających (zmarłych przed 1966 r.). Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 5, red. J. Derwojed, Warszawa, s. 204–209.
Rzepińska Maria. 1983. Władysław Łuszczkiewicz, malarz i pedagog, Kraków.
Rzontkowska Katarzyna. 2016. Chełmoński, [w:] Wielcy malarze, t. 33, Warszawa.
Tomkowicz Stanisław. 1902. Władysław Łuszczkiewicz, „Rocznik Krakowski”, t. 5, s. 1–46.
Treter Mieczysław. 1937. Chełmoński Józef (1850–1914), [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, red. W. Konopczyński, Kraków, s. 280–281.
Vetulani Armand. 1971. Chełmoński Józef Marian, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających. Malarze, rzeźbiarze, graficy, t. 1, Wrocław, s. 314–316.
Żabiński Zbigniew. 1989. Rozwój systemów pieniężnych w Europie Zachodniej i Północnej, Wrocław.
https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/WawelbergHipolit;3994337.html (dostęp 12.02.2020).
https://sztetl.org.pl/pl/biogramy/4098-wawelberg-hipolit (dostęp 12.02.2020).