“It has become customary to begin the education of the young of both sexes with geography,” or, on the role of geography textbooks in Polish culture in the 18th century

Authors

Keywords:

18th c. -- Poland, history of education, teaching geography -- textbooks

Abstract

In the 18th c. geography gained the status of an autonomous science and became indispensable in the education of both boys and girls from gently families. Children acquired and consolidated geographical knowledge by studying textbooks and through games involving movement and the use of language. It was widely assumed that studying geography stimulated memory and imagination, developed the mind, trained the ability to think logically and infer, enhanced the powers of observation, and taught humanitarianism and patriotism. Many geography textbooks were published in the 18th c., including works “of serious matter” and lighter books “for entertainment”. Analysing their bibliographies and editorial standards can bring valuable data on the history of printing. Their contents refl ect changes in the Polish system of education, and consequently in the intellectual life of the epoch. Geography textbooks both refl ected and shaped mentality. They encouraged readers to travel and certainly for those who could not afford long expensive journeys abroad they were a substitute of travelling. Thanks to them, without much effort, risk or cost, readers were able to make long and fascinating trips in their imagination. Geography textbooks were a major source of information about other countries and the varied cultures of their inhabitants, thus shaping their images in Polish culture.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Augustowska K. 1964. Uwagi o początkach geografii w szkołach XVIII wieku w Polsce . Zeszyty geograficzne WSP w Gdańsku 5/6, 215-216.

Bieńkowski T. 1987. Polscy przedstawiciele „ scientia curiosa”. Rozprawy z dziejów oświaty 30, 5-34.

Dolański D. 2002. Zachód w polskiej myśli historycznej czasów saskich, Zielona Góra.

Imańska I. 2000. Druk jako wielofunkcyjny środek przekazu w czasach saskich. Toruń.

Kabacińska K. 2007. Zabawy i zabawki dziecięce w osiemnastowiecznej Polsce, Poznań.

Kawalec A. 2007. Ksiądz Franciszek Siarczyński. Życie i działalność. Wrocław.

Kowalczyk M.E. 2011. „Synu mój najmilszy …” :życie i edukacja Stanisława Mikołaja z Lubomirskich Tretera w latach 1776-1789, opisane przez ojca w trzynastu listach. Biuletyn Historii Wychowania 27, 59-70.

Lipko S. 1973. Nauczanie geografii w okresie Komisji Edukacji Narodowej. Warszawa

Partyka J. 1995. Rękopisy dworu szlacheckiego doby staropolskiej. Warszawa.

Prejs M. 1996. Kategoria egzotyzmu w literaturze i sztuce czasów saskich. Nowa jakość i wzorce. In: K. Stasiewicz and S. Achremczyk (eds.), Między Barokiem a Oświeceniem. Nowe spojrzenie na czasy saskie. Olsztyn, 9 - 69.

Reychman J. 1964. Orient w kulturze polskiego Oświecenia. Wrocław

Rok B. 1983. Znajomość Austrii w polskich dziełach geograficznych w XVIII wieku. Sobótka 4, 577-582.

Rok B. 1988. Stosunek do obcych narodów w świetle polskich kompendiów geograficznych XVIII w. Acta Universitatis Vratislaviensis 72, 105-115.

Rok B. 1990. Obraz Niemców i Niemiec w polskim piśmiennictwie geograficznym XVIII w. Acta Universitatis Vratislavienss 74, 105-110.

Rok. B. 1993. Obraz Ameryki w polskim piśmiennictwie geograficznym XVIII wieku. In: K.Matwijowski and B.Rok (eds), Studia z dziejów kultury i mentalności czasów nowożytnych. Wrocław, 135-146.

Rok. B. 1995. Hiszpania w opinii społeczeństwa Rzeczypospolitej Obojga Narodów w XVIII wieku. Studia Historyczne 38 (3), 335-352.

Rok B. 1995. Szlachecka instrukcja wychowawcza i biblioteczka domowa z pierwszej połowy XVIII w. In: K.Matwijowski and S.Ochmann- Staniszewska (eds), Studia i materiały z dziejów nowożytnych. Wrocław, 227-233.

Rok B. 1998. Staropolskie relacje geograficzne o Syberii w XVIII wieku. In: Syberia w historii i kulturze narodu polskiego. Wrocław, 41-45.

Roszak S. 2004. Archiwa sarmackiej pamięci. Toruń.

Sajkowski A. 1979. Znajomość włoskiej literatury geograficzno-podróżniczej w Polsce. In: A.M.Raffo (ed.), Studi Slavistici in ricordo di Carlo Verdiani. Pisa, 287-299.

Tazbir J. 1986. Książka rękopiśmienna w Polsce i w Rosji (XVI-XVIII w.). Przegląd Historyczny 77 (4), 657-675.

Wolański F. 2001. „Krajopisarstwa wiadomość jedną jest z najpotrzebniejszych nauk w życiu ludzkim” czyli o motywacjach polskich autorów podręczników i kompendiów geograficznych w XVIII w. In: K. Matwijowski (red.), Z badań nad Rzeczpospolitą w czasach nowożytnych. Wrocław, 161—169.

Wolański F. 2002. Europa jako punkt odniesienia dla postrzegania przestrzeni geograficznej przez szlachtę polską osiemnastego wieku w świetle relacji podróżniczych i geograficznych. Wrocław.

Żal-Kędzior A. 2010. Obraz Ziemi Świętej w polskim piśmiennictwie geograficznym i podróżniczym osiemnastego wieku. Toruń.

Published

2014-01-01

How to Cite

Kowalczyk, M. E. (2014). “It has become customary to begin the education of the young of both sexes with geography,” or, on the role of geography textbooks in Polish culture in the 18th century . Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 62(4), 568–578. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/809

Issue

Section

Studies and Materials