Accidents and other "great hazards" in the light of the Book of Miracles od Our Lady of Święta Góra (16th-18th c.)

Authors

  • Małgorzata Delimata-Proch Adam Mickiewicz University, Institute of History, Umultowska Street 89d, 61–614 Poznań

Keywords:

book of miracles and graces, accidents, Gostyń, icon of Our Lady of Święta Góra

Abstract

The aim of the article is to analyze the book of miracles and graces connected with the picture of Our Lady of Święta Góra from the sanctuary in Gostyń (Prospekt Wesoły, Miłosiernych Oczu, Przenayświętszey Maryi, [...] z Gory S. Gostynskiey…, Poznań 1726 [The joyful prospect of the merciful eyes of the Holiest Mary […] of Święta Góra in Gostyń…]). The author systematizes accidents listed in the book from the 16th to the 18th c., finding that the most numerous records concern drownings (cf. table 2). The article also describes the book itself, its structure and the number of events recorded (table 1). The analysis shows that boys and men were more frequently involved in accidents than girls and women. Children had accidents more frequently than adults (table 3), which can be explained by their exploratory inclinations, curiosity and adults’ insufficient care. Men had accidents mostly due to bravado, fights, defending victims of assaults, and sometimes masculine diversions’ and alcohol abuse. Cures that were applied in the analyzed cases included various liquors and dressings. Assistance given to drowning persons was described in greater detail; the author of the book mentions that they were tumbled on a barrel or put in various positions, which was supposed to help remove water from the respiratory tract. The injured were helped not only by unskilled witnesses but also by barbers. Thanks to the records from Prospekt… it was possible to address some family and social issues. The book is a valuable source leading to refl ections on family ties, sensitivity to others’ needs, indifference to tragedies. Furthermore, the book mentions some criminal cases, mostly assaults and fights. Victims of violence were usually men, often unconnected with the aggressors. The author also draws some preliminary conclusions about the area over which Our Lady of Święta Góra was venarated. Most of the pilgrimages recorded in the book were quite short (up to 30 km); they were usually intended to give thanks for graces or to ask for rescue. Prayers for rescue were usually said immediately when the accident happened, which seems natural in extreme circumstances. Votive offers were mentioned sporadically. The article also touches the topic of toys and children’s pastimes, and the views on the characteristics of childhood and young age. The records suggest that those had not changed since the Middle Ages: children were considered flighty and mindless while youngsters apt to mischief.

Downloads

Download data is not yet available.

References

Cunningham Hugh. 1995. Children and Childhood in Western Society since 1500. Nowy Jork: Longman.

Delimata Małgorzata. 2004. Dziecko w Polsce średniowiecznej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.

Fridrich Alojzy. 1903. Historye cudownych obrazów Najświętszej Maryi Panny w Polsce 1. Kraków: Wydawnictwo Tow. Jez.

Gołębiowski Łukasz. 1831. Gry i zabawy różnych stanów w kraju całym, lub niektórych tylko prowincyach: umieszczony tu: kulig czyli szlichtada, łowy, maszkary, muzyka, tańce, reduty, zapusty, odnie sztuczne, rusałki, sobótki i. t. p.. Warszawa: N. Glücksberg.

Hofmeister A.. 1962. Puer, iuvenis, senex. Zum Verständnis der mittelalterlichen Altersbezeichnungen. In: (ed.) A. Brackman, Papstum und Kaisertum. Forschungen zur politischen Geschichte und Geisteskultur des Mittelalters. Monachium: Verlag der Münchner drucke, 287-316.

Jagla Jowita. 2009. Wieczna prośba i dziękczynienie. O symbolicznych relacjach między „sacrum” i „profanum” w przedstawieniach wotywnych z obszaru Polski Centralnej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton.

Klonder Andrzej. 1989. Napoje fermentacyjne w Prusach Królewskich w XVI-XVII wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Koper K.. 2015. Sposoby niesienia pomocy w chorobach „prędkiego ratunku potrzebujących” w świetle XVIII i XIX-wiecznych poradników medycznych. In: A. Karpiński (ed.), Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku 2. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 259-314.

Kosznicki Michał. 1999. Kształcenie i wychowanie dzieci literaturze zachodniego chrześcijaństwa od I do IV wieku. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Lachs Jan. 1936. Krakowski cech chirurgów (cyrulików) r. 1477-1874. Lwów: Towarzystwo Naukowe.

Łukaszewicz Józef. 1858. Opis historyczny kościołów parochialnych w dawnej dyecezyi poznańskiej. t. 2. Poznań: Księgarnia Jana Konstantego Żupańskiego.

Magowska Anita. 1992. Kronika cudów dokonanych w kościele Bożego Ciała w Poznaniu jako compendium medicum. Kronika Miasta Poznania 3-4, 160-168.

Magowska Anita. 2011. Życie codzienne poznańskich lekarzy i chirurgów na przełomie XVI i XVII w. w świetle pośmiertnych spisów ruchomości. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 49 (2), 139-148.

Marcinkowski M.. 2010. Zabawki dzieci elbląskich. Prezentacja zbioru z badań wykopaliskowych. In: K. Kabacińska, D. Żołądź-Strzelczyk (ed.), Dawne i współczesne zabawki dziecięce. Poznań: Wydawnictwo Rys, 55-67.

Nowakowski (z Sulgostowa) Wacław. 1902. O cudownych obrazach w Polsce Przenajświętszej Matki Bożej. Wiadomości historyczne, bibliograficzne i ikonograficzne. Kraków: Wydawnictwo L. Anczyca i Spółki.

Nowosielska E.. 2015. Epilepsja w Rzeczypospolitej w XVII-XVIII w.. In: A. Karpiński (ed.), Wśród córek Eskulapa. Szkice z dziejów medycyny i higieny w Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku 2. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 219-257.

Paluch Adam. 1970. Trepanacja lecznicza i magiczna w Europie. Archiwum Historii Medycyny 33, 1-29.

Piotrowski Wiktor. 1996. Medycyna polska epoki kontrreformacji (1600-1764). Jawor: Towarzystwo Miłośników Jawora.

Rutkowska-Płachcińska A. (ed.). 1978. Historia kultury materialnej Polski w zarysie (XIII-XV w.) 2. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Shahar Shulamith. 1990. Childhood in the Middle Ages. Londyn: Routledge.

Sokół Stanisław. 1937. Historia gdańskiego cechu chirurgów (1454-1820). Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Sokół Stanisław. 1967. Historia chirurgii w Polsce. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Wiesiołowski Jacek. 1992. Funkcjonowanie poznańskiego kultu pątniczego w kościele Bożego Ciała (kon. XV-pocz. XVII wieku). Kronika Miasta Poznania 3-4, 128-159.

Witkowska Aleksandra. 1971. Miracula małopolskie z XIII i XIV wieku. Studium źródłoznawcze. Roczniki Humanistyczne 19 (2), 28-161.

Witkowska Aleksandra. 1984. Kulty pątnicze piętnastowiecznego Krakowa. Z badań nad miejską kulturą religijną. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Witkowska A.. 1998. Kult Jacka Odrowąża w średniowiecznym Krakowie. In: H. Gapski (ed.), Christianitas et cultura Europae. Księga jubileuszowa profesora Jerzego Kłoczowskiego. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, 170-179.

Zakrzewski Andrzej. 1995. W kręgu kultu maryjnego. Jasna Góra w kulturze staropolskiej, Częstochowa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Published

2017-01-01

How to Cite

Delimata-Proch, M. (2017). Accidents and other "great hazards" in the light of the Book of Miracles od Our Lady of Święta Góra (16th-18th c.). Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 65(1), 3–18. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/khkm/article/view/935

Issue

Section

Studies and Materials