Loom weights – a general typology of finds from Poland
DOI:
https://doi.org/10.23858/PA67.2019.005Keywords:
Loom weights, warp-weighted loom, typology, Poland, Neolithic, Bronze Age, Iron Age, Roman Period, Early Middle AgesAbstract
This article presents a proposal for the general classification of loom weights used as elements of the warp-weighted loom, which is the oldest and longest used tool for the production of fabrics. Loom weights entail that loom’s only archaeologically perceptible remains. Despite this, they do not enjoy the particular interest of Polish researchers, which is reflected in their lack of typological systematization. This article aims to correct this state of affairs.
Downloads
References
Andersson Strand E., Nosch M.-L. (eds.). (2015). Tools,Textiles and Context: Textile Production in the Aegean and Eastern Mediterranean Bronze Age. Oxford: Ancient textiles series 13.
Antosik Ł., Słomska J. (2018). Early Medieval Looms in Poland in the Light of Archaeological Finds. Fasciculi Archaeologiae Historicae, 31, 115-124.
Auch M., Bogucki M., Trzeciecki M. (2012). Osadnictwo wczesnośredniowieczne na stanowisku Janów Pomorski 1. In: M. Bogucki, B. Jurkiewicz (eds.), Janów Pomorski, stan. 1. wyniki ratowniczych badań archeologicznych w latach 2007-2008, Truso Studies 1: 2 (23-232). Elbląg.
Barska K. (2001). Warsztat tkacki z Ożarowa. Z otchłani wieków, 56 (1-2), 69-73. Barska K. (2004). The Roman Period warp-weighted loom from Ożarów Mazowiecki, Poland. In: J. Maik (ed.), Priceless invention - textiles. Report form the 8th North European Symposium for Archaeological Textiles, 8-10 May 2002 in Łódź, Poland (45-54). Łódź: Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk.
Bukowska-Gedigowa J., Gediga B. (1986). Wczesnośredniowieczny gród na Ostrówku w Opolu. Wrocław.
Chmielewski T.J. (2009). Po nitce do kłębka… O przędzalnictwie i tkactwie młodszej epoki kamienia w Europie środkowej. Warszawa: Semper.
Chudziak W. (2013). Związki przędzalnictwa i tkactwa z symboliką kosmologiczną Słowian zachodnich – depozyty wodne z Jeziora Zarańskiego. In: J. Kolenda, A. Mierzwiński, S. Moździoch, L. Żygadło (eds.), Z badań nad kulturą społeczeństw pradziejowych i wczesnośredniowiecznych. Księga Jubileuszowa Dedykowana Profesorowi Bogusławowi Gedidze, w osiemdziesiątą rocznicę urodzin przez przyjaciół, kolegów,uczniów (171-184). Wrocław.
Dominiczak-Głowacka D. (2008). Przęśliki z wczesnośredniowiecznego grodziska w Grzybowie w województwie wielkopolskim nieopodal Wrześni. Studia Lednickie, 9, 243-270.
Dulęba P., Słomska J., Soida J. (in press). A weaving loom from the La Tène settlement in Samborowice in Upper Silesia. Dzięgielewski K. (2010). Osada z młodszej i późnej epoki brązu na stanowisku 48 w Wojniczu, pow. Tarnów. Wojnicz 18 i 48, powiat Tarnów – osada z epoki brązu, żelaza i średniowiecza. In: J. Chochorowski (ed.) Via Archaeologica. Źródła z badań wykopaliskowych na trasie autostrady A4 w Małopolsce (55-116). Kraków: Krakowski Zespół do Badań Autostrad.
Feldtkeller A. (2003). Nierenforrnige Webgewichte - wie funktionieren sie? Archaeological Textiles Newsletter, 37, 16-18.
Firth R. (2015). Mathematical analysis of the spindle whorl and loom weight data in the CTR database. In: E. Andersson Strand, M.-L. Nosch (eds.), Tools, Textiles and Contexts. Investigating textile production in the Aegean and Eastern Mediterranean Bronze Age. Ancient Textiles Series Vol. 21 (153-190). Oxford: Oxbow.
Furmanek M., Masojć M. (2011). Wielokulturowe stanowisko w Kostomłotach, pow. średzki. Raport 2005-2006, 225-240.
Gardawski A., Dąbrowski J., Mikłaszewska R., Miśkiewicz J.(1957). Kraal z wczesnej epoki brązu w Biskupinie,pow. Żnin. Wiadomości Archeologiczne, 24, 189-208.
Grömer K. (2010). Prähistorische Textilkunst in Mitteleuropa. Geschichte des Handwerkes und Kleidung vor den Romern. Wien: Naturhistorisches Museum Wien.
Grömer K. (2018). Late Neolithic weaving tools from melk-Spielberg in Austria: experiments with crescentshapedweights. In: M. Siennicka, L. Rahmstorf,A. U lanowska (eds.), First textiles. The beginnings of textile manufacture in Europe and the Mediterranean. Ancient Textiles Series Vol. 32 (117-128). Oxford & Philadelphia: Oxbow.
Grygiel R. (2004). Neolit i początki epoki brązu w rejonie Brześcia Kujawskiego i Osłonek, Tom 1. Wczesny neolit.Kultura ceramiki wstęgowej rytej. Łódź: Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi. Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Konrada Jażdżewskiego.
Hachulska-Ledwos R. (1971). Wczesnośredniowieczna osada w Nowej Hucie - Mogile. Materiały Archeologiczne Nowej Huty, 3, 7-210.
Kaczanowska M. (1976). Sprawozdanie z badań wykopaliskowych prowadzonych w 1971 r. w Nowej Hucie na stanowisku 18 (Nowa Huta-Pleszów). Sprawozdania Archeologiczne, 28, 243-255.
Kałagate S. (2013). Wydzielone zabytki gliniane z badań grodziska w Wicinie w latach 2008-2012. In: A. Jaszewska, S. Kałagate (eds.), Wicina. Badania archeologiczne w latach 2008-2012 oraz skarb przedmiotów pochodzących z Wiciny (183-194). Zielona Góra: Fundacja Archeologiczna.
Kirkowski R. (1994). Kultura ceramiki wstęgowej rytej na Ziemi Chełmińskiej. Zarys systematyki chronologiczno-genetycznej. In: L. Czerniak (ed.), Neolit i początki epoki brązu na Ziemi Chełmińskiej (57-99). Grudziądz: Muzeum w Grudziądzu.
Korczyńska M., Mazur M. (2018). Unterschiedlich und doch gleich? Eine komparative Studie zu spätbronze-/früheisenzeitlichen Webgewichten aus Kleinpolen. In: L. Benediková, L. Horňák (eds.): SÍDLA, ARTEFAKTY A ČAS... Zborník štúdií o dobe bronzovej a dobe halštatskej k 75. narodeninám Ladislava Veliačika (171-198). Nitra – Vrútky.
Kukułka A. (2001). Wczesnoneolityczna osada w Gwoźdzcu, gm. Zakliczyn, stan. 2 na pogórzu Wielickim. In: J. Gancarski (ed.), Neolit i początki epoki brązu w Karpatach polskich (11-40). Krosno: Muzeum Podkarpackie w Krośnie.
Kunawicz E. (1978). Nowa Cerekwia, gm. Kietrz, woj.Opole. Silesia Antiqua, 20, 295-301.
Lodowski J. (1972). Sądowel we wczesnym średniowieczu. Wrocław: Ossolineum.
Macewicz K., Wuszkan S. (1991). Ciężarki tkackie z osady w Gadzowicach-Kwiatoniowie, woj. Opole. Silesia Antiqua, 33-34, 25-54.
Oleszczak Ł., Miraś I. (2012). Materiały zabytkowe kultury łużyckiej w Wierzchosławicach stan. 15. In: Ł. Oleszczak, I. Miraś (eds.), Wierzchosławice, stan. 15, pow. Tarnów. (opracowanie autostradowe). Kraków.
Podkowińska Z. (1950). Osada neolityczna na górze Gawroniec w Ćmielowie, pow. Opatów. Wiadomości Archeologiczne, 17/1, 95-146.
Podkowińska Z. (1952). Prace wykopaliskowe na stanowisku “Gawroniec-Pałyga” w Ćmielowie, w pow. opatowskim w 1950 r. Wiadomości Archeologiczne, 18/1-2, 201-242.
Poklewski T. (1958). Osada kultury pucharów lejkowatych w Gródku Nadbużańskim, pow. Hrubieszów (stanowisko 1C). Archeologia Polski, 2/2, 287-328.
Przechszta E. (1996). Wyniki badań ratowniczych na stanowisku 32 w Gubinie. Świdnica: Archiwum Muzeum Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze z/s w Świdnicy (maszynopis).
Rahmstorf L., Siennicka M., Andersson Strand E., Nosch M.-L., Cutler J. (2015). Textile tools from Tiryns, mainland Greece. In: E. Andersson Strand, M.-L. Nosch (eds.), Tools, Textiles and Contexts. Investigating textile production in the Aegean and Eastern Mediterranean Bronze Age. Ancient Textiles Series Vol. 21 (267-278).
Romanów J. (1969). Osada kultury pucharów lejkowatych oraz ślady osadnictwa kultury cyklu wstęgowych w Tomicach, pow. Dzierżoniów. Silesia Antiqua, 11, 57-100.
Siennicka M. (2014). Changes in Textile Production in Late Bronze Age Tiryns, Greece. In: K. Droß-Krüpe (ed.), Textile trade and distribution in antiquity. Textilhandel und -distribution in der Antike, Philippika 73 (161-176). Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
Siennicka M., Ulanowska A. (2016). So simple yet universal. Contextual and experimental approach to clay ‘spools’ from Bronze Age Greece. In: J. Ortiz, C. Alfaro,L. Turell, J. Martínez Ma. (eds.) PURPUREAE VESTES V Textiles, Basketry and Dyes in the Ancient Mediterranean World (25-36). Valencia: Universitat de València.
Skowron J. (2010). Obiekty produkcyjne z osad ludności kultury przeworskiej w Polsce Środkowej. In: J. Baljak, G. Brezinova, W. Varsik. (eds.), Archeológia Barbarov 2009. Hospodárstvo Germánov. Siedliskove a ekonomicke štruktúry od neskorej doby laténskiej po včasný stredovek (419-448). Nitra.
Skrobot W. (1988). Zielkowo, gm. Lubawa, woj. olsztyńskiej. In: Informator Archeologiczny. Badania rok 1987 (182-183). Warszawa.
Sobkowiak-Tabaka I. (2012). Osadnictwo pradziejowe, wczesnośredniowieczne i nowożytne na stanowisku Bodzia nr 1 (AUT 44), gm. Lubanie, woj. kujawskopomorskie,tom 1, część 2. Poznań: Fundacja Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Zespół Archeologicznych Badań Ratowniczych przy Ośrodku Studiów Pradziejowych i Średniowiecznych.
Stærmose-Nielsen K.-H. (1999). Kirkesvæv. Opstadvævens historie ognutidigebrug. Forsøgmedfortiden 6. Historisk-Arkæologisk Forsøgscenter lejre. Lejre.
Stærmose-Nielsen K.-H. (2002). A Preliminary Classification of Shapes of Loom Weight Used on the Warpweighted Loom. Archaeological Textiles Newsletter, 35, 11-12.
Štolcová T., Zajonc J. (2015). Interdisciplinary reconstruction of weaving on the arp-weighted loom in the Hallstatt Period. In: K. Grömer, F. Pritchard (eds.),Aspects of the Design, Production and Use of Textiles and Clothing from the Bronze Age to the Early ModernEra. NESAT XII. The North European Symposium for Archaeological Textiles, 21.-24.5.2014 in Hallstatt,Austria. Archaeolingua Main Series 33 (295-307).Budapest: Archaeolingua Alapitvany.
Szukała M., Niesiołowska-Śreniowska E. (1997). Trzepnica Kolonia st. 8, gm. Łąki Szlacheckie, woj. piotrkowskie. Opracowanie wyników badań wykopaliskowych, 1997, (Sprawozdanie konserwatorskie).
Tetzlaff W. (1987). Siedlung Trichterbecherkultur in Śrem, woj. Poznań, Fundestelle 8. In: D. Jankowska (ed.), Die Trichterbecherkultur. Neue Forschungen und Hypothesen, 2 (149-153). Poznań.
Zimmermann W.H. (1982). Archäologische Befunde frühmittelalterlicher Webhäuser. In: L. Bender Jørgensen, K. Tidow (eds.), Textil symposium Neumunster. Archäologische
Textilfunde, 6.5.-8.5.1981 (109-134). Neumunster.
