Słowa kluczowe
źródła pozadyskursywne
archiwum cielesne
rekonstrukcja historyczna
badania antropologiczne
wcielenie
archiwum cielesne
rekonstrukcja historyczna
badania antropologiczne
wcielenie
Jak cytować
BARANIECKA-OLSZEWSKA, K. (2018). ROLA CIAŁA W TRANSMISJI WIEDZY O PRZESZŁOŚCI. ŹRÓDŁA POZADYSKURSYWNE W BADANIACH ANTROPOLOGICZNYCH NAD REKONSTRUKCJĄ HISTORYCZNĄ. Etnografia Polska, 62(1-2), 221–231. Pobrano z https://journals.iaepan.pl/ep/article/view/139
Abstrakt
The article contributes to the ongoing and well established debate on the relation between anthropology and history. The author explores anthropological approaches to sources on the past and the discipline’s particular focus in the reflection on history. More specifically, the text discusses the role of the human body in evoking sources (both discursive and non-discursive) on the past. However, deriving from theories formulated in the area of performance studies, the author points to the importance of non-discursive sources in anthropological reflection on cultural representations of the past. She assumes the idea of body archive coined by Rebecca Schneider to discern the role of bodies in performances of history. The body appears both as a transmitter, creator and user of historical knowledge.
Bibliografia
Baraniecka-Olszewska Kamila 2012/2013, An uneasy partnership. On the relation between ethnology and history, Ethnologia Polona, vol. 33–34, s. 7–19
Baraniecka-Olszewska Kamila 2013, Ukrzyżowani. Współczesne misteria męki Pańskiej w Polsce, Wydawnictwa UMK, Toruń
Baraniecka-Olszewska Kamila 2015a, Shifting symbolic boundaries: Re-enacting Nazi troops in contemporary Poland, [w:] P. Hristov, A. Kassabova, E. Troeva, D. Demski (red.), Contextualizing changes: Migrations, shifting borders and new identities in Eastern Europe, Institute of Ethnology and Folklore Studies with Ethnographic Museum BAS, Institute of Archaeology and Ethnology PAS, Sofia, s. 62–71
Baraniecka-Olszewska Kamila 2015b, Naprzód do przeszłości! Rekonstrukcje historyczne między historią a teraźniejszością, Etnografia Polska, t. 59, z. 1–2, s. 87–95
Baraniecka-Olszewska Kamila 2018, Reko-rekonesans: praktyka autentyczności. Antropologiczne studium odtwórstwa historycznego drugiej wojny światowej w Polsce, Wydawnictwo Derewiecki, Kęty
Barański Janusz 2003, Posłowie, [w:] E.W. Rothenbuhler, Komunikacja rytualna. Od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 185–195
Bial Henry (red.) 2004, The performance studies reader, Routledge, London–New York
Bielo James 2017, Replication as religious practice, temporality as religious problem, History and Anthropology, vol. 28, nr 2, s. 131–148
Bogacki Michał 2006, Historical reenactment jako nowy sposób prezentacji przeszłości, Do Broni!, nr 4, s. 34–37
Clifford James 2000, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, Wydawnictwo KR, Warszawa
Connerton Paul 1989, How societies remember, Cambridge University Press, Cambridge
Domańska Ewa 2005, Mikrohistorie: Spotkania w międzyświatach, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
Dubisch Jill 2008, Sites of memory, sites of sorrow: An American veterans’ motorcycle pilgrimage, [w:] J.P. Margry (red.), Shrines and pilgrimage in the modern world: New itineraries into the sacred, Amsterdam University Press, Amsterdam, s. 299–322
Faubion James D. 1993, History in anthropology, Annual Review of Anthropology, vol. 22, s. 35–54
Gapps Stephen 2009, Mobile monuments: A view of historical reenactment and authenticity from inside the costume cupboard of history, Rethinking History, vol. 13, nr 3, s. 395–409
Geertz Clifford 1990, History and anthropology, New Literary History, vol. 21, nr 2, s. 321–335
Groot de Jerome 2009, Consuming history. Historians and heritage in contemporary popular culture, Routledge, USA–Canada
Filipkowski Piotr 2010, Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
Johnson Katherine M. 2015, Rethinking (re)doing: Historical re-enactment and/as historio¬graphy, Rethinking History: The Journal of Theory and Practice, vol. 19, nr 2, s. 193–206
Kaźmierska Kaja 1999, Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych, IFiS PAN, Warszawa
Kopeć Paweł 2013, Czy ten miecz jest prawdziwy? O autentyczności w odtwórstwie historycznym, Studia Ethnologica Pragensia, nr 2, s. 117–131
Kuczyńska Anna 2012, Odtworzyć, doświadczyć, pokazać... Rekonstrukcje historyczne na ulicach Warszawy między pamięcią monumentalną a spektaklem, [w:] G. Karpińska (red.), Antropolog w mieście i o mieście, Łódzkie Studia Etnograficzne, t. 51, PTL, Wrocław–Łódź, s. 89–116
Kwiatkowski Piotr T. 2008, Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Lepecki André 2010, The body as archive: Will to re-enact and the afterlives of dances, Dance Research Journal, vol. 42, nr 2, s. 28–48
MacAloon John J. 1984, Introduction: Cultural performances, culture theory, [w:] J.J. MacAloon (red.), Rite, drama, festival, spectacle, Institute for the Study of Human Issues, Philadelphia, s. 1–15
Magelssen Scott 2004, Living history museums and the construction of the real through performance, Theatre Survey, z. 1, s. 61–74
Phelan Peggy 1993, Unmarked: The politics of performance, Routledge, Abingdon
Rabinow Paul 2010, Refleksje na temat badań terenowych w Maroku, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty
Roth Stacy F. 1998, Past into present. Effective techniques for first-person historical interpretation, The University of North Carolina Press, Chapel Hill–London
Sahlins Marshall 2006, Wyspy historii, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Sajewska Dorota 2015, Ciało-pamięć, ciało-archiwum, Didaskalia, nr 127–128, s. 48–56
Schechner Richard 1985, Between theatre and anthropology, University of Pennsylvania Press, Philadelphia
Schieffelin Edward L. 1998, Problematizing performance, [w:] F. Hughes-Freeland (red.), Ritual, performance, media, Routledge, London–New York, s. 194–207
Schneider Rebecca 2011, Performing remains. Art and war in times of theatrical reenactment, Routledge, London–New York
Szlendak Tomasz 2012, Wehrmacht nie macha. Rekonstrukcyjna codzienność jako sposób zanurzenia w kulturze, [w:] T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki, W.J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestniczenia w kulturze, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 7–70
Taylor Diana 2003, The archive and repertoire: Performing cultural memory in Americas, Duke University Press, Durham–London
Taylor Diana 2006, Performance and/as history, TDR: The Drama Review, vol. 50, nr 1, s. 67–86
Thomas Keith 1963, History and anthropology, Past & Present, nr 24, s. 3–24
Traba Robert 2010, Polityka wobec historii: kontrowersje i perspektywy, Teksty Drugie, nr 1–2, s. 300–319
Baraniecka-Olszewska Kamila 2013, Ukrzyżowani. Współczesne misteria męki Pańskiej w Polsce, Wydawnictwa UMK, Toruń
Baraniecka-Olszewska Kamila 2015a, Shifting symbolic boundaries: Re-enacting Nazi troops in contemporary Poland, [w:] P. Hristov, A. Kassabova, E. Troeva, D. Demski (red.), Contextualizing changes: Migrations, shifting borders and new identities in Eastern Europe, Institute of Ethnology and Folklore Studies with Ethnographic Museum BAS, Institute of Archaeology and Ethnology PAS, Sofia, s. 62–71
Baraniecka-Olszewska Kamila 2015b, Naprzód do przeszłości! Rekonstrukcje historyczne między historią a teraźniejszością, Etnografia Polska, t. 59, z. 1–2, s. 87–95
Baraniecka-Olszewska Kamila 2018, Reko-rekonesans: praktyka autentyczności. Antropologiczne studium odtwórstwa historycznego drugiej wojny światowej w Polsce, Wydawnictwo Derewiecki, Kęty
Barański Janusz 2003, Posłowie, [w:] E.W. Rothenbuhler, Komunikacja rytualna. Od rozmowy codziennej do ceremonii medialnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 185–195
Bial Henry (red.) 2004, The performance studies reader, Routledge, London–New York
Bielo James 2017, Replication as religious practice, temporality as religious problem, History and Anthropology, vol. 28, nr 2, s. 131–148
Bogacki Michał 2006, Historical reenactment jako nowy sposób prezentacji przeszłości, Do Broni!, nr 4, s. 34–37
Clifford James 2000, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, Wydawnictwo KR, Warszawa
Connerton Paul 1989, How societies remember, Cambridge University Press, Cambridge
Domańska Ewa 2005, Mikrohistorie: Spotkania w międzyświatach, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań
Dubisch Jill 2008, Sites of memory, sites of sorrow: An American veterans’ motorcycle pilgrimage, [w:] J.P. Margry (red.), Shrines and pilgrimage in the modern world: New itineraries into the sacred, Amsterdam University Press, Amsterdam, s. 299–322
Faubion James D. 1993, History in anthropology, Annual Review of Anthropology, vol. 22, s. 35–54
Gapps Stephen 2009, Mobile monuments: A view of historical reenactment and authenticity from inside the costume cupboard of history, Rethinking History, vol. 13, nr 3, s. 395–409
Geertz Clifford 1990, History and anthropology, New Literary History, vol. 21, nr 2, s. 321–335
Groot de Jerome 2009, Consuming history. Historians and heritage in contemporary popular culture, Routledge, USA–Canada
Filipkowski Piotr 2010, Historia mówiona i wojna. Doświadczenie obozu koncentracyjnego w perspektywie narracji biograficznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
Johnson Katherine M. 2015, Rethinking (re)doing: Historical re-enactment and/as historio¬graphy, Rethinking History: The Journal of Theory and Practice, vol. 19, nr 2, s. 193–206
Kaźmierska Kaja 1999, Doświadczenia wojenne Polaków a kształtowanie tożsamości etnicznej. Analiza narracji kresowych, IFiS PAN, Warszawa
Kopeć Paweł 2013, Czy ten miecz jest prawdziwy? O autentyczności w odtwórstwie historycznym, Studia Ethnologica Pragensia, nr 2, s. 117–131
Kuczyńska Anna 2012, Odtworzyć, doświadczyć, pokazać... Rekonstrukcje historyczne na ulicach Warszawy między pamięcią monumentalną a spektaklem, [w:] G. Karpińska (red.), Antropolog w mieście i o mieście, Łódzkie Studia Etnograficzne, t. 51, PTL, Wrocław–Łódź, s. 89–116
Kwiatkowski Piotr T. 2008, Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
Lepecki André 2010, The body as archive: Will to re-enact and the afterlives of dances, Dance Research Journal, vol. 42, nr 2, s. 28–48
MacAloon John J. 1984, Introduction: Cultural performances, culture theory, [w:] J.J. MacAloon (red.), Rite, drama, festival, spectacle, Institute for the Study of Human Issues, Philadelphia, s. 1–15
Magelssen Scott 2004, Living history museums and the construction of the real through performance, Theatre Survey, z. 1, s. 61–74
Phelan Peggy 1993, Unmarked: The politics of performance, Routledge, Abingdon
Rabinow Paul 2010, Refleksje na temat badań terenowych w Maroku, Wydawnictwo Marek Derewiecki, Kęty
Roth Stacy F. 1998, Past into present. Effective techniques for first-person historical interpretation, The University of North Carolina Press, Chapel Hill–London
Sahlins Marshall 2006, Wyspy historii, Wydawnictwa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Sajewska Dorota 2015, Ciało-pamięć, ciało-archiwum, Didaskalia, nr 127–128, s. 48–56
Schechner Richard 1985, Between theatre and anthropology, University of Pennsylvania Press, Philadelphia
Schieffelin Edward L. 1998, Problematizing performance, [w:] F. Hughes-Freeland (red.), Ritual, performance, media, Routledge, London–New York, s. 194–207
Schneider Rebecca 2011, Performing remains. Art and war in times of theatrical reenactment, Routledge, London–New York
Szlendak Tomasz 2012, Wehrmacht nie macha. Rekonstrukcyjna codzienność jako sposób zanurzenia w kulturze, [w:] T. Szlendak, J. Nowiński, K. Olechnicki, A. Karwacki, W.J. Burszta, Dziedzictwo w akcji. Rekonstrukcja historyczna jako sposób uczestniczenia w kulturze, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 7–70
Taylor Diana 2003, The archive and repertoire: Performing cultural memory in Americas, Duke University Press, Durham–London
Taylor Diana 2006, Performance and/as history, TDR: The Drama Review, vol. 50, nr 1, s. 67–86
Thomas Keith 1963, History and anthropology, Past & Present, nr 24, s. 3–24
Traba Robert 2010, Polityka wobec historii: kontrowersje i perspektywy, Teksty Drugie, nr 1–2, s. 300–319