Słowa kluczowe
heritage
historical policy
Roman Catholicism
historical reenactment
Cracow
Poland
Jak cytować
Abstrakt
This article discusses the role of the state historical policy in constructing national heritage in Poland. The author focuses mostly on the dominant place Roman Catholicism occupies in the Polish memory complex and in Roman-Catholic-related national identity projects, since these also affect the process of construing national heritage. Applying Pasieka’s notion of hierarchical religious pluralism, the author examines the construction of religious heritage according to the objectives of the contemporary conservative state historical policy. Assuming that Roman Catholicism constitutes the default element in the national heritage in Poland, the author examines how an alternative vision of religious heritage is created and what role minority religions play in the heritage-making processes in Poland. The case study is the Rękawka Celebration in Kraków – a historical reenactment of early medieval Slavic Pagan rites.
Bibliografia
Astor Avi, Burchardt Marian, Griera Mar 2017, The politics of religious heritage: Framing claims to religion as culture in Spain, Journal for the Scientific Study of Religion, vol. 56, no. 1, pp. 126–142.
Baraniecka-Olszewska Kamila 2016, Re-enacting historical Slavic rites in contemporary Poland: The Rękawka fair in Cracow, Anthropological Journal of European Cultures, vol. 25, no. 1, pp. 118–135.
Baraniecka-Olszewska Kamila 2018, Reko-rekonesans: praktyka autentyczności. Antropologiczne studium odtwórstwa drugiej wojny światowej w Polsce, Kęty, Wydawnictwo Marek Derewiecki.
Bogumił Zuzanna, Głowacka-Grajper Małgorzata 2019, Milieux de mémoire in late Modernity: Local communities, religion and historical politics, Peter Lang, Berlin.
De Cesari Chiara 2013, Thinking through heritage regimes, [in:] Regina F. Bendix, Aditya Eggert, Arnika Peselmann (eds.), Heritage regimes and the state, Universitätsverlag Göttingen, Göttingen, pp. 399–413.
Coleman Simon, Bowman Marion 2018, Religion in cathedrals: pilgrimage, heritage, adjacency, and the politics of replication in Northern Europe, Religion, vol. 49, no. 1, pp. 1–23.
Filip Mariusz 2011, Polityka tożsamości we wspólnotach neopogańskich. Przykład Zakonu Zadrugi „Północny Wilk”, [in:] W. Dohnal, A. Posern-Zieliński (eds.), Antropologia i polityka. Szkice z badań nad kulturowymi wymiarami władzy, Komitet Nauk Etnologicznych PAN, Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Warszawa, pp. 175–188.
Gajda Agnieszka 2009, Co zostało po Stachniuku? Przykład nacjonalistycznego stowarzyszenia „Zadruga”, Państwo i Społeczeństwo, no 9, pp. 79–92.
Di Giovine Michael A. 2015, When popular religion becomes elite heritage: Tensions and transformations at the shrine of St. Padre Pio of Pietrelcina, [in:] M. Robinson, H. Silverman (eds.), Encounters with popular pasts. Cultural heritage and popular culture, Springer, Berlin, pp. 31–47.
Gloger Zygmunt 1903, Encyklopedia staropolska ilustrowana, vol. 4, Druk P. Laskauer, Warszawa.
Gołębiowski Łukasz 1831, Gry i zabawy różnych stanów w kraju całym lub niektórych tylko prowincyach, N. Glüksberg, Warszawa.
Gonet Szymon 1897, Rękawka i skały Twardowskiego w Podgórzu, Lud vol. 3, no. 1, pp. 76–7.
Górewicz Igor 2008, Od indyferyzmu do neopogaństwa. Oceny „warunków zastanych” w Polsce przez Romana Dmowskiego i Jana Stachniuka w świetle ich stosunku do religii katolickiej, Państwo i Społeczeństwo, no. 8, pp. 141–165.
Groot de Jerome 2009, Consuming history. Historians and heritage in contemporary popular culture, Routledge, USA-Canada.
Grott Bogumił 2006, Nacjonalizm czy nacjonalizmy?, Nomos, Kraków.
Isnart Cyril 2008, Making saints and performing locality as heritagization?: An ethnography of local holiness and village identity in the French and Italian Alps, Journal of Mediterranean Studies, vol. 18, no. 1, pp. 79–91.
Kolberg Oskar 1976, Dzieła wszystkie, vol. 5: Krakowskie, Part 1, PTL, Poznań–Wrocław.
Korzeniewski Bartosz 2008, Wprowadzenie. Polityka historyczna – propozycje definicji i spory wokół jej zakresu w polskim i niemieckim dyskursie naukowym, [in:] B. Korzeniewski (ed.), Narodowe i europejskie aspekty polityki historycznej, Instytut Zachodni, Poznań, pp. 7–28.
Kośnik Konrad 2015, Tożsamość współczesnych rodzimowierców słowiańskich. Studium psychologiczne aktywności internetowej rodzimowierców w Polsce, Przegląd Religioznawczy, no. 3, pp. 119–134.
Kośnik Konrad 2018, Internetowe narracje historyczne a słowiańska tożsamość Polaków. Prolegomena teoretyczna, Sensus Histioriae, vol. 30, pp. 57–68.
Kubik Jan 1994, The power of symbols against the symbols of Power. The rise of Solidarity and the fall of state Socialism in Poland, The Pennsylvania State University Press, University Park, Pennsylvania.
Kurczewska Joanna 2015, “Dwa spotkania międzykulturowe – przedstawienia i konteksty,” Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa, no. 6, pp. 28–55.
Kwiatkowski Piotr T. 2008, Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
Łuczewski Michał 2017, Kapitał moralny. Polityki historyczne w późnej nowoczesności, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
McDonald Sharon 2013, Memorylands. Heritage and identity in Europe today, Routledge Londyn-New York.
Niedźwiedź Anna 2007, Krakowskie Podgórze – dziedzictwo odkrywane, [in:] Andrzej Stawarz (ed.), Miasto po obu brzegach rzeki. Różne oblicza kultury, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, Muzeum Niepodległości, Warszawa, pp. 187–200.
Oleszkiewicz Małgorzata 2016, Storage of rituals. The traces of the Emmaus and the Rękawka church fairs in the Seweryn Udziela Ethnographic Museum in Kraków as the examples of the intangible heritage in museums, [in:] Magdalena Kwiecińska (ed.), Intangible heritage of the city. Musealization, preservation, education, The Historical Museum of the City of Kraków, Kraków, pp. 153–166.
Pasieka Agnieszka 2015, Hierarchy and Pluralism: Living Religious Difference in Catholic Poland, Palgrave Macmillan, United States.
Pisarzak Marian 1978, Obrzędowość wiosenna w dawnych wiekach w związku z recepcją “święconego” w Polsce, Lud, vol. 62, no. 1, pp. 53–74.
Porter-Szűcs Brian 2011, Faith and fatherland. Catholicism, modernity, and Poland, Oxford University Press, New York.
Samuel Raphael 2012 [1994], Theaters of memory. Past and present in contemporary culture, Verso, London-Brooklyn NY.
Seweryn Tadeusz 1961, Tradycje i zwyczaje krakowskie, Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, Kraków.
Simpson Scott 2017, Only the Slavic Gods: Nativeness in Polish rodzimowierstwo, [in:] K. Rountree (ed.), Cosmopolitanism, nationalism, and modern Paganism, Palgrave Macmillan. New York, pp. 65–86.
Smith Laurajane 2006, The uses of heritage, Routledge, London-New York.
Traba Robert 2010, Polityka wobec historii: kontrowersje i perspektywy, Teksty Drugie, nos. 1-2, pp. 300–319.
Tunbrigde John E., Ashworth Gregory J. 1996, Dissonant Heritage: The Management of the Past as a Resource in Conflict, John Wiley, Chichester.
Ulanowska Stefania 1884, Co to jest Rękawka?, s.n., Kraków.
Wolff-Powęska Anna 2007, Polskie spory o historię i pamięć. Polityka historyczna, Przegląd Zachodni, no. 1, pp. 3–45.
Zaremba Marcin 2005, Komunizm, legitymizacja, nacjonalizm. Nacjonalistyczna legitymizacja władzy komunistycznej w Polsce, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
Zubrzycki Geneviève 2006, The crosses of Auschwitz. Nationalism and religion in post-Communist Poland, The University of Chicago Press, Chicago-London.