Jedność i różnica w badaniach międzykulturowych

Renata Hołda

Published: 2016-01-01

Vol. 14 (2016)

Jedność i różnica w badaniach międzykulturowych

Renata Hołda

Abstract

The politicization of the concept of culture and its examination in relation to the power relationships are features of modern, non-professional debate on culture. Connected to them is the notion that leading ideologies define the differences (religious, ethnic, gender, sexual, age-related), and contribute to the creation of separate, often stigmatized groups and thus minority cultures. Culture is recognized as something essential, the property of the group and its inalienable differentiator, making it distinct from others. Meanwhile, focusing on the differences without realizing that they do not exist objectively, but are constructed, and putting an exaggerated emphasis on these differences result in the perpetuation of stereotypes. Cultures are reduced to a catalogue of distinctive features, while the existing similarities are overlooked or entirely questioned. Total separateness of individual groups is an imagined or the postulated state of affairs; however, the reality is reflected in terms which emphasize their interpenetration, crossing, interdependence and relatedness, better than in terms of “isolation”

Keywords:

politicization of culture, culturalism, cultural essentialism

Most read articles by the same author(s)

Dr Renata Hołda, The right to a garden. Gardeners in urban space , Journal of Urban Ethnology: Vol. 19 (2021): A small town – memory – heritage – historical contexts
Renata Hołda, Boże Ciało. Święto, ceremonia i performance , Journal of Urban Ethnology: Vol. 11 (2013)
Dr Renata Hołda, A ghost tour. The city’s “terrible” heritage , Journal of Urban Ethnology: Vol. 21 (2023): From the city’s cultural heritage
Renata Hołda, Modrzejówka – osiedle robotnicze w centrum Krakowa , Journal of Urban Ethnology: Vol. 13 (2015)
dr Renata Hołda, A dangerous work of art , Journal of Urban Ethnology: Vol. 18 (2020): Journal of Urban Ethnology
Renata Hołda, Czytanie Twierdzy Kraków , Journal of Urban Ethnology: Vol. 12 (2014)

Download files

PDF (Język Polski)

Citation rules

Hołda, R. (2016). Jedność i różnica w badaniach międzykulturowych. Journal of Urban Ethnology, 14, 9–28. Retrieved from https://journals.iaepan.pl/jue/article/view/684

Cited by / Share

References

Abu-Lughod L. 2006 (1991), Writing Against Culture [w:] Moore H., Sanders T. (red.), Anthropology in Theory: Issues in Epistemology, Blackwell Publishing, Oxford, s. 466-479
Anderson B. 1997, Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzeniani się nacjonalizmu, tłum. S. Amsterdamski, Kraków-Warszawa
Appadurai A. 2005, Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji, tłum. Z. Pucek, Universitas, Kraków
Boggs J. P. 2004, The Culture Concept as Theory, in Context, „Current Anthropology”, t. 45, nr 2 (April), s. 187-209
Borofsky R. i in. 2001, When: A Conversation about Culture, „American Anthropologist”, t. 103, nr 2 (June ), s. 432-446
Brightman R. 1995, Forget Culture: Replacement, Transcendence, Relexification, „Cultural Anthropology”, t. 19, nr 4 (November), s. 509-546
Buras P. 2011, Europa stawia na swoje, “Gazeta Wyborcza”, 14.02., http://wyborcza.pl/1,76842,9094601,Europa_stawia_na_swoje.html. 23.03.2016
Burszta W. J. 2008, O trzech pojęciach metakultury [w:] Wilk E., Kolasińska-Pasterczyk I. (red.), Nowa audiowizualność – nowy paradygmat kultury?, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 11-19
Clifford J. 2000, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia, literatura i sztuka, tłum. E. Dżurak i in., Wydawnictwo KR, Warszawa
Deklaracja Praw Osób Należących do Mniejszości Narodowych lub Etnicznych, Religijnych i Językowych, przyjęta przez ONZ jako rezolucja ONZ nr 47/135 z dnia 10.12.1992 r.
Geertz C. 2003, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy filozoficzne, tłum. Z. Pucek, Universitas, Kraków
Grillo R. D. 2003, Cultural essentialism and cultural anxiety, „Anthropological Theory”, t. 3 nr 2 (June 2003), s. 157-173
Hall S. 1980, Cultural studies: two paradigms, „Media, Culture and Society”, nr 2, s. 57-72
Hannerz U. 1999, Reflections on Varietes of Culturespeak, “European Journal of Cultural Studies”, t. 2, nr 3 (September 1999), s. 393-407
Hannerz U. 2006, Powiązania transnarodowe. Kultura, ludzie, miejsca, tłum. K. Franek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Hastrup K. 2008, Droga do antropologii. Między doświadczeniem a teorią, tłum. E. Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Herzfeld M. 2004, Antropologia. Praktykowanie teorii w kulturze i społeczeństwie, tłum. M. M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Herzfeld M. 2008, Esencjalizm [w:] Barnard A., Spencer J. (red.), tłum. M. Barbaruk-Fereńska i in., Encyklopedia antropologii społeczno-kulturowej, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa, s. 193-195
Kuper A. 2005, Kultura. Model antropologiczny, tłum. I. Kołbon, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Kuper A. 2009, Wymyślanie społeczeństwa pierwotnego. Transformacje mitu, tłum. T. Sieczkowski, A. Dąbrowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego Kraków
Mulhern F. 2000, Culture/Metaculture, Routledge, London– New York
Parekh B. 2005, Rethinking Multiculturalism. Cultural Diversity and Political Theory. Second edition, Palgrave Macmillan
Prato G. 2009, Introduction: Beyond Multiculturalism: Anthropology at the Intersection Between Local, the National and the Global [w:] Prato G. B. (red.), Beyond Multiculturalism. Views from Anthropology, Ashgate, s. 2-19, https://kar.kent.ac.uk/28694/1/Beyond_Multiculturalism_Intro.pdf, 07.02.2016
Rabinow P. 1999, Wyobrażenia są faktami społecznymi: modernizm i postmodernizm w antropologii [w:] Buchowski M. (red.), Amerykańska antropologia modernistyczna, Instytut Kultury, Warszawa, s. 88-122; oryginalny tekst: Rabinow P. 1986, Representations Are Social Facts. Modernity and Post-Modernity in Anthropology [w:] Writing Culture. The Poetics and Politics of Ethnography. Clifford J., Marcus G. E. (red.), University of California Press, Berkeley--Los Angeles-London s. 234-261
Redfield R. 1957, The Universality Human and the Culturally Variable, „Journal of General Education”, t. 10, s. 150-160
Sahlins M. 1993, Goodbye to Tristes Tropes: Ethnography in the Context of Modern World History, „The Journal of Modern History”, t. 65, nr 1 (March), s. 1-25
Sahlins M. 2007, Jak myślą „tubylcy”. O kapitanie Cooku, na przykład, tłum. W. Usakiewicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Hobsbawm E., Ranger T. (red.) 2008, Tradycja wynaleziona, tłum. M. Godyń, F. Godyń, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków
Turner T. 1993, Anthropology and Multiculturalism: What Is Anthropology that Multiculturalism Should be Mindful of?, „Cultural Anthropology”, t. 8, s. 411-429
Clifford J., Marcus G. E. (red.) 1986, Writing Culture. The Poetics and Politics of Ethnography, University of California Press, Berkeley-Los Angeles-London Google Scholar