Ponowne spojrzenie na wyniki badań grodu książęcego w Błoniu

Mariusz Błoński

doi:10.23858/KHKM69.2021.2.005

Opublikowane: 2021-10-19

Tom 69 Nr 2 (2021)

Ponowne spojrzenie na wyniki badań grodu książęcego w Błoniu

Mariusz Błoński

Kwartalnik Historii Kultury Materialnej

Dział: Komunikaty naukowe

https://doi.org/10.23858/KHKM69.2021.2.005

Abstrakt

W artykule przytoczono najważniejsze rezultaty wykopalisk prowadzonych na grodzisku w Błoniu zwanym Łysa Góra w latach 1949–1951 i w 1971 r., zbudowanym przez Konrada Mazowieckiego w latach trzydziestych lub czterdziestych XIII w. Przedstawiono hipotezy formułowane odnośnie do odkrytych tam reliktów — pozostałości murowanego budynku uznanego za siedzibę księcia mazowieckiego, Siemowita I. Śladami budowli były m.in. cegły zdobione nacięciami i szkliwione oraz fragment powleczony farbą. W tekście zaprezentowano niepublikowane informacje o odkrytej tam ceramice budowlanej, m.in. archiwalne zdjęcia cegieł, dokładne wymiary całych egzemplarzy oraz skład chemiczny szkliwa pokrywającego ozdobne cegły. Dokonano też weryfikacji funkcji jednego z fragmentów.

Słowa kluczowe:

Błonie, Mazowsze, XIII wiek, grodzisko, siedziba książęca, cegły

Inne teksty tego samego autora

Mariusz Błoński, Robert Żukowski, Relikty pomostu średniowiecznego młyna w Nasielsku , Kwartalnik Historii Kultury Materialnej: Tom 67 Nr 3 (2019)
Mariusz Błoński, Barbara Łydżba-Kopczyńska, Badania pochodzenia bursztynu z kołtów odkrytych na wczesnośredniowiecznym cmentarzysku w Sypniewie z zastosowaniem spektroskopii Ramana , Kwartalnik Historii Kultury Materialnej: Tom 73 Nr 1 (2025)

Pobierz pliki

pdf

Zasady cytowania

Błoński, M. (2021). Ponowne spojrzenie na wyniki badań grodu książęcego w Błoniu. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, 69(2), 219–234. https://doi.org/10.23858/KHKM69.2021.2.005

Cited by / Share

Licencja

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.

Bibliografia

Bojęś-Białasik A., Niemiec Dariusz. 2013. Kościół i klasztoru Dominikanów w Krakowie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych w latach 2010–2012, [w:] Sztuka w kręgu krakowskich dominikanów, red. A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków, s. 257–313.
Google Scholar

Bojęś-Białasik Anna, Niemiec Dariusz. 2016a. Opactwa w Lubiążu, Trzebnicy i Mogile a początki cysterskiej architektury ceglanej na Śląsku i w Małopolsce w kontekście filiacyjnych zależności warsztatowych, [w:] Architektura sakralna w początkach państwa polskiego (X–XIII wiek), red. T. Janiak, D. Stryniak, Gniezno, s. 459–506.
Google Scholar

Bojęś-Białasik Anna, Niemiec Dariusz. 2016b. Klasztorne fundacje biskupa Iwona Odrowąża w świetle wyników badań archeologiczno-architektonicznych klasztoru dominikanów w Krakowie i opactwa cystersów w Mogile, [w:] Działalność fundacyjna biskupów krakowskich, t. 1, red. M. Walczak, Kraków, s. 239–278.
Google Scholar

Cofta Aleksandra. 1951. Wyniki badań na grodzisku wczesnośredniowiecznym w Błoniu, pow. Grodzisk Mazowiecki, „Materiały Wczesnośredniowieczne”, t. 3, s. 1–51.
Google Scholar

Chorowska Małgorzata. 2014. Dylematy w sprawie zamku książęcego na Ostrowie Tumskim we Wrocławiu w świetle badań archeologiczno-architektonicznych z lat 2011–2012 oraz 2014, [w:] Katedra, ratusz dwór. Wielkie miasta a władza świecka i kościelna w kulturze średniowiecznej Europy, red. K. Kowalski, T. Ratajczak, Poznań, s. 137–163.
Google Scholar

Doroz-Turek Małgorzata. 2019. Późnoromańskie portale w kościele pw. św. Jakuba Apostoła i klasztorze dominikanów w Sandomierzu, [w:] Dziedzictwo architektoniczne. Badania oraz adaptacje budowli sakralnych i obronnych, red. E. Łużyniecka, Wrocław, s. 20–35.
Google Scholar

Florek Marek. 1994. Kościół św. Jakuba i dawny klasztor dominikanów w Sandomierzu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XLII, nr 1, s. 3–25.
Google Scholar

Gadomski Jerzy. 1966. Znaki kamieniarskie w Polsce od roku 1100 do połowy XIII wieku, „Folia Historiae Artium”, t. III, s. 23–67.
Google Scholar

Garus Jerzy. 2007. Gród i zamek książąt mazowieckich w Warszawie: nowe źródła archeologiczne i nowe spojrzenie, „Kronika Zamkowa”, nr 1–2 (53–54), s. 7–37.
Google Scholar

Jakimowicz Roman. 1923. Sprawozdanie z działalności Państw. Konserwatora Zabytków Przedhistorycznych na okręg warszawski za rok 1922, „Wiadomości Archeologiczne”, t. VIII, s. 201–224.
Google Scholar

Jurek Tomasz. 2014. Pierwsze wieki Łęczycy, [w:] Początki Łęczycy, t. III: W kręgu historii i historii sztuki, red. R. Grygiel, T. Jurek, Łódź, s. 7–196.
Google Scholar

Kiersnowska Teresa. 1971. Trzynastowieczna siedziba książęca w Błoniu, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, R. XIX, nr 3, s. 447–462.
Google Scholar

Kiersnowska Teresa. 1972. Błonie, pow. Pruszków, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1971, Warszawa, s. 159–160.
Google Scholar

Kiersnowska Teresa. 1978. „Wyniki badań wykopaliskowych przeprowadzonych na grodzie w Błoniu w 1971 r.”, maszynopis w Archiwum IAE PAN w Warszawie.
Google Scholar

Kiersnowska Teresa. 1982. Błonie-Rokitno, [w:] Słownik Starożytności Słowiańskich, red. W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński, t. 7, Wrocław, s. 486–487.
Google Scholar

Kiersnowska Teresa. 1991. Płock, Czersk, Błonie ‒ trzy ośrodki wczesnomiejskie z XI–XIII wieku na Mazowszu, [w:] Miasto zachodniosłowiańskie w XI–XII wieku. Społeczeństwo — Kultura, red. L. Leciejewicz, Wrocław, s. 37–53.
Google Scholar

Kiersnowska Teresa. 1986. Czersk w XIII i XIV wieku. Ośrodek władzy książęcej na południowym Mazowszu, Warszawa.
Google Scholar

Kiersnowska Teresa. 2000. Najstarsze kościoły archidiakonalne południowego Mazowsza, [w:] Kościół. Kultura. Społeczeństwo. Studia z dziejów średniowiecza i czasów nowożytnych, red. W. Brojer, Warszawa, s. 49–54.
Google Scholar

Małachowicz Edmund. 1993. Wrocławski zamek książęcy i kolegiata św. Krzyża na Ostrowie, Wrocław.
Google Scholar

Niemiec Dariusz. 2017. Piece do wypału ceramiki budowlanej i wapna w XIII-wiecznym klasztorze dominikanów w Krakowie, „Archaeologia Historica Polona”, t. 25, s. 7–35.
Google Scholar

Niewęgłowski Andrzej. 1984. Grodzisko w Błoniu-Osieku, woj. Warszawa, w świetle badań w latach 1975 i 1976, „Sprawozdania Archeologiczne”, t. 36, s. 193–212.
Google Scholar

Nowy Kodeks. 1989. Nowy Kodeks Dyplomatyczny Mazowsza, cz. II: dokumenty z lat 1248–1355, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, współudz. K. Pacuski, H. Wajs, Wrocław.
Google Scholar

Pacuski Kazimierz. 1990. Ziemia gostynińska od XII w. do 1462 r. na tle dziejów Mazowsza płockiego i rawskiego, [w:] Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej, red. M. Chudzyński, Warszawa, s. 67–165.
Google Scholar

Sadowska-Topór Jolanta 2016. Kopytów/Łażniew, gm. Błonie, pow. warszawski zachodni. Ceramika naczyniowa z badań przeprowadzonych w 1972 r., [w:] J. Sadowska, współudz. M. Krystek, H. Młodecka, J. Ościłowski, Ze źródeł do archeologii Mazowsza, cz. 2: Studia nad ceramiką z wczesnego i późnego średniowiecza, Warszawa, s. 59–91.
Google Scholar

Sadowska-Topór Jolanta, Ościłowski Jarosław. 2016. Błonie, pow. warszawski zachodni, woj. mazowieckie. Ceramika naczyniowa z badań wczesnośredniowiecznego grodziska przeprowadzonych w 1971 r., [w:] J. Sadowska, współudz. M. Krystek, H. Młodecka, J. Ościłowski, Ze źródeł do archeologii Mazowsza, cz. 2: Studia nad ceramiką z wczesnego i późnego średniowiecza, Warszawa, s. 11–30.
Google Scholar

Samsonowicz Henryk. 2008. Konrad Mazowiecki, Kraków.
Google Scholar

Słupecki Leszek P. 2016. Czersk w świetle źródeł pisanych. Wieki XII–XIV, [w:] Czersk. Wzgórze Zamkowe. Badania w latach 1974–1983, red. P. Urbańczyk, M. Trzeciecki, Origines Polonorum, t. X, Warszawa, s. 29–48.
Google Scholar

Solarz Marcin W. 2017. Błonie na dawnych mapach, Błonie.
Google Scholar

Suchodolski Stanisław. 1972. Błonie, pow. Pruszków. Stanowisko 2 — kolegiata, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1971, Warszawa, s. 160–161.
Google Scholar

Suchodolski Stanisław. 1973. Kopytów, pow. Pruszków. Stanowisko 1, [w:] Informator Archeologiczny. Badania rok 1972, Warszawa, s. 251.
Google Scholar

Świechowski Zygmunt. 2000. Architektura romańska w Polsce, Warszawa.
Google Scholar

Tomaszewski A. 1974. Romańskie kościoły z emporami zachodnim na obszarze Polski, Czech i Węgier, Wrocław.
Google Scholar

Wołosz Artur K.F. 1997. Romańska architektura kościoła p.w. św. Dominika w Płocku, „Mazowsze”, nr 11, s. 89–120.
Google Scholar