Domniemana karczma z wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Kałdusie na Pomorzu Nadwiślańskim
DOI:
https://doi.org/10.23858/PA64.2016.006Słowa kluczowe:
struktury osadnicze, komunikacja, karczma, średniowiecze wczesne, Pomorze GdańskieAbstrakt
The paper concerns one of the construction discovered within the early medieval, immediately adjacent to a fortified centre, ancillary settlement in Kałdus (historical Chełmno), which has been interpreted as remains of a supposed inn. It includes formal analysis of the construction and of movable objects found within, carried out in comparison with the resultsof studies over the spatial and functional layout of the settlement. The analysis was carried out in the context of theoretical knowledge on medieval inns, and especially of the content of the so-called Mogilno forgery, where nonum forum cum tabernario in Culmine was mentioned
Pobrania
Bibliografia
Andrzejewski A. 2013. Badania archeologiczno-architektoniczne, (W:) H. Karwowska, A. Andrzejewski (red.), Założenie rezydencjonalne Sapiehów w Dubnie. Białystok, 125-194
Andrzejewski A., Karwowska H. 2013. Rekonstrukcja zespołu rezydencjonalnego, (W:) H. Karwowska, A. A ndrzejewski (red.), Założenie rezydencjonalne Sapiehów w Dubnie. Białystok, 353-384
Augustyniak J. 2014. Średniowieczne przeprawy przez Pilicę i ich obrona. Żarnowiec – Przedbórz – Sulejów – Inowłódz. Łódź
Badura. M. 2009. Źródła archeobotaniczne do studiów nad gospodarką roślinną w strefie pogranicza polsko-pruskiego – wstępne wyniki. Acta Archaeologica Pomoranica 3. XVI Sesja Pomorzoznawcza, cz. 1. Szczecin, 403-410
Bajburin A. 1990. W sprawie opisu struktury słowiańskiego rytuału budowniczego, Polska Sztuka Ludowa. Konteksty 44 (3), 62-69
Baranowski B. 1979. Polska karczma: restauracja, kawiarnia. Wrocław
Barciak A., Sepiał M. 2011. Ulice, place i cmentarze w przestrzennym rozwoju Raciborza w średniowieczu i w początkach nowożytności. (W:) S. Krabath, J. Piekalski, K. Wachowski (red.), Ulica, plac i cmentarz w publicznej przestrzeni średniowiecznego i wczesnonowożytnego miasta Europy Środkowej/Strasse, Platz und Friedhof in dem öffentlichen Raum der mittelalterlichen und frühneuzeitlichen Stadt Mitteleuropas, Wratislavia Antiqua 13. Wrocław, 51-61
Barnycz-Gupieniec R. 2000. Studia nad drewnianym budownictwem w średniowiecznej Polsce na tle porównawczym. Łowicz
Barnycz-Gupieniec R. 2014. Typy konstrukcyjne budowli drewnianych w rejonie Morza Bałtyckiego we wczesnym średniowieczu. (W:) H. Paner, M. Fudziński, W. Ś więtosławski (red.), Pomorze we wczesnym średniowieczu w świetle źródeł archeologicznych. Historia, stan aktualny i potrzeby badań. Gdańsk, 90-95
Baron J. 2012. Ritual and cultural change. Transformations in rituals At the junction of pagan religion and Christianity in early medieval Poland. (W:) B. Gediga, A. G rossman, W. Piotrowski (red.), Rytm przemian kulturowych w pradziejach i średniowieczu. Biskupin-Wrocław, 449-462
Bednarek R., Jankowski M., Kwiatkowska A., Markiewicz M., Świtoniak M. 2004. Rekonstrukcja dawnej pokrywy glebowej oraz jej przekształceń na terenie zespołu osadniczego w K ałdusie. (W:) Mons, t. 2, 185-197
Behre K.E. 1992. The History of rye cultivation in Europe. Vegetation History and Archaeobotany 1, 141-156
Berezowski S. 1975. Zarys geografii komunikacji. Warszawa
Bieniak J. 1970. Studia nad dziejami ziemi chełmińskiej w okresie piastowskim. Rocznik Grudziądzki 5-6, 5-69
Bieniak J. 1996. Polska elita polityczna w XII wieku, cz. III B: Arbitrzy książąt – trudne początki. Społeczeństwo Polski średniowiecznej 7, 11-44
Błędowski P., Chudziak W., Weinkauf M. 2007. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa i cmentarzysko szkieletowe w K ałdusie, gm. Chełmno, stanowisko 2 (badania 2004-2005). (W:) G. Nawrolska (red.), XV Sesja Pomorzoznawcza. Materiały z konferencji 30 listopada-02 grudnia 2005. Elbląg, 249-261
Bojanowska-Ziemska B. 1978. Lokalizacja karczem wiejskich w Polsce od końca XVIII do połowy XIX wieku. Politechnika Warszawska. Prace Naukowe: Budownictwo 59
Bojarski J., Chudziak W., Weinkauf M. 2006. Z badań nad wczesnośredniowiecznym zespołem osadniczym w Kałdusie na Pomorzu Nadwiślańskim (lata 2000-2003). (W:) W. Chudziak, S. Moździoch (red.), Stan i potrzeby badań nad wczesnym średniowieczem w Polsce – 15 lat później. Toruń-Wrocław-Warszawa, 369-382
Bojarski J., Chudziak W., Weinkauf M. w druku. Badania na terenie wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Bydgoszczy Fordonie (stanowisko 151 – dawny Wyszogród) w 2012 i 2013 roku. Acta Archaeologica Pomoranica
Bojarski J., Chudziak W., Weinkauf M. w druku. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa (stanowisko 2) w K ałdusie, woj. kujawsko–pomorskie. Badania w latach 2012–2013. Acta Archaeologica Pomoranica
Bojarski J., Weinkauf M. 2011. Wczesnośredniowieczna osada w K ałdusie, woj. kujawsko-pomorskie, (stanowisko 2). Wstępne wyniki badań prowadzonych w latach 2007-2009. (W:) M. Fudziński i H . Paner (red.), XVII Sesja Pomorzoznawcza. Od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza, t. 1. Gdańsk, 499-512
Boroń P. 1997. Problem dużych budynków halowych na terenie Słowiańszczyzny zachodniej w IX -X wieku. (W:) K. Wachowski (red.), Śląsk i Czechy a kultura wielkomorawska. Wrocław, 31-49
Buczek K. 1964. Targi i miasta na prawie polskim. Wrocław
Burghardt A.F. 1971. A H ypothesis About Gateway Cities. Annals of the Association of American Geographers 59, 269-285
Chmielewski T.J. 2009. Po nitce do kłębka ...: o przędzalnictwie i tkactwie młodszej epoki kamienia w Europie Środkowej. Warszawa
Christaller W. 1963. Ośrodki centralne w Południowych Niemczech. (W:) J. Kostrowicki (red.), Teoria ośrodków centralnych. Przegląd Zagranicznej Literatury Geograficznej 1, 1-72
Chudziak W. 1997. Dalekosiężne szlaki komunikacyjne w strefie chełmińsko-dobrzyńskiej w X -XI wieku. (W:) OJ A. Spież OP, Z. Wielgosz (red.), Benedyktyńska praca. Studia historyczne ofiarowane o. Pawłowi Szczanieckiemu OSB w 80 rocznicę urodzin. Tyniec, 101-118
Chudziak W. 2003. Wczesnośredniowieczna przestrzeń sakralna in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim. (W:) Mons, t. 1
Chudziak W. 2010. Chełmno/Kulm - Genese und Funktion einer frühmittelalterlichen Stadt. Acta Praehistorica et Archaeologica 42, 19-40
Chudziak W., Bojarski J. 2014. Stan badań nad wczesnym średniowieczem na Pomorzu Nadwiślańskim. Badania Instytutu Archeologii UMK w Toruniu. (W:) M. F udziński, H. Paner (red.), Z dziejów badań archeologicznych na Pomorzu Wschodnim. Gdańsk, 109-132
Chudziak W., Weinkauf M. 2009. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa w K ałdusie (województwo kujawsko-pomorskie), stanowisko 2 (badania w latach 2005-2007). (W:) A. Janowski. K. Kowalski, S. Sowiński (red.), Acta Archaeologica Pomoranica 3, 281-291
Cieśla I. 1958. Taberna wczesnośredniowieczna na ziemiach polskich. Studia Wczesnośredniowieczne 4, 158-222
Constable O.R. 2004. Housing the Stranger in the Mediterranean World. Lodging, Trade and Travel in Late Antiquity and the Middle Ages. Cambridge
Cooley Ch.H. 1894. The Theory of Transportation. Publications of the American Economic Association 9, 13-148
Dąbkowski P. 1914. Przewóz wodny. Studium z historii prawa polskiego. Rozprawy Akademii Umiejętności 57, Wydział Historyczno-Filozoficzny, Seria II, t. 32, 196-301
Dąbrowska M. 1971. Ogrzewanie i oświetlenie wnętrz mieszkalnych na ziemiach polskich w VI-XIII w. Kwartalnik Historii Kultury Materialnej 19, nr 3, 369-398
Dembińska M. 1978. Funkcje targu, wymiana i moneta. (W:) M. Dembińska, Z. Podwińska (red.), Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. I (od VII do XII w.). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 252-263
Dembińska M. 1978. Pożywienie. (W:) M. Dembińska, Z. Podwińska (red.), Historia kultury materialnej Polski w zarysie, t. I (od VII do XII wieku). Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 289-299
Drozd A. 2006. Wyposażenie grobowe na wczesnośredniowiecznych cmentarzyskach płaskich z terenu Polski jako element praktyk funeralnych 2 (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu). Toruń
Drury P.J. 1988. The Mansio and other Sites in the South-Eastern Sector of Caesaromagus. Council for British Archaeology Report 67, London
Dulinicz M. 1987. Wczesnośredniowieczne stosunki osadnicze. (W:) J. Pyrgała (red.), Osadnictwo obszaru Warszawy na tle środowiska naturalnego V w. p.n.e. – XII w. n.e. Wrocław-Warszawa-Kraków-GdańskŁódź, 117-139
Dunin-Wąsowicz T. 1975. Komunikacja i transport w węźle warszawskim. (W:) A. Gieysztor (red.), Studia Warszawskie, t. 19, Warszawa średniowieczna, z. 2. Warszawa, 107-109
Filipowiak W. 1993. Słowiańskie wierzenia pogańskie u ujścia Odry. (W:) M. Kwapiński, H. Paner (red.), Wierzenia przedchrześcijańskie na ziemiach polskich. Gdańsk, 19-46
Filipowiak W. 2003. Wolin – most na przeprawie? (W:) T. G aliński, E. Wilgocki (red.), Res et Fontes. Księga jubileuszowa dr. Eugeniusza Cnotliwego. Szczecin, 143-158
Gloger Z. 1910. Encyklopedia staropolska ilustrowana 3. Warszawa
Grodecki R. 1921. Mincerze we wcześniejszym średniowieczu polskim. Rozprawy Akademii Umiejętności, t. 63, Wydział Historyczno-Filozoficzny, Seria II, t. 38, 77-132
Gupieniec R. 1999. Budownictwo wczesnośredniowieczne w źródłach pisanych. Mazowieckie Studia Humanistyczne 5/2, 5-11
Guldon Z., Powierski J. 1974. Podziały administracyjne Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w XIII-XIV wieku. Warszawa-Poznań
Hensel W. 1958. Poznań w zaraniu dziejów: od paleolitu do połowy XIII wieku n. e. Wrocław
Hensel W. 1987. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna. Zarys kultury materialnej. Warszawa
Jesch J. 2008. Geography and Travel. (W:) R. McTurk (red.), A Companion to Old Norse-Islandic Literature and Culture. Oxford, 119-135
Jóźwiak S. 1996. Translokacje Chełmna a powstanie komturstw staro- i nowochełmińskiego. (W:) R. Czaja, J. Tandecki (red.), Studia nad dziejami miast i mieszczaństwa w średniowieczu., t. 2, Studia ofiarowane Profesorowi Antoniemu Czacharowskiemu w sześćdziesiątą piątą rocznicę urodzin i czterdziestolecie pracy naukowej. Toruń, 83-94
Kalinowski S. 2007. Wczesnośredniowieczny budynek drewniany z osady podgrodowej w Kałdusie (stanowisko 2), (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu). Toruń
Karpińska A. 1935. Poznań-Sołacz jako osada wczesnohistoryczna. Kronika Miasta Poznania 13 (nadbitka)
Kaźmierczyk J. 1993. Ku początkom Wrocławia. Cz. 2. Warsztat budowlany i kultura mieszkalna Ostrowa Tumskiego od połowy XI do połowy XIII wieku. Wrocław
Kiersnowski R. 1990. Niedźwiedzie i ludzie w dawnych i nowszych czasach. Fakty i mity. Warszawa
Klichowska M. 1972. Rośliny naczyniowe w znaleziskach kulturowych Polski północno-zachodniej. Prace Komisji Biologicznej 35, z. 6, 1-73
Kóčka-Krenz H. 1993. Biżuteria północno-zachodnio-słowiańska we wczesnym średniowieczu. Poznań
Kola A. 1975. Wczesnośredniowieczne Chełmno w świetle źródeł archeologicznych. Problem pierwotnej lokalizacji, część I-II , (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu). Toruń. Komorowo. 1999. Komorowo. Stanowisko 12: osadnictwo nowożytne (XVII-XVIII w.). Ślady domniemanej karczmy, T. Malinowski (red.), Zielona Góra
Kordowski J. 2004. Osady i rzeźba doliny Wisły w okolicach Chełmna i Ś wiecia. (w:) Mons, t. 2, Toruń, 43-68
Kostrzewski J. 1962. Kultura prapolska. Warszawa
Kowalczyk M. 1986. Raciąż – średniowieczny gród i kasztelania na Pomorzu w świetle źródeł archeologicznych i pisanych. Archaeologia Baltica 6, Łódź
Kozłowski T. 2012. Stan biologiczny i warunki życia ludności in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim (X-XIII wiek): studium antropologiczne. (W:) Mons, t. 7. Toruń
Kromer M. 1853. Polska, czyli o położeniu, obyczajach, urzędach Rzeczypospolitej Królestwa Polskiego. Wilno
Krzysztofik R. 2004. Miasta-wrota. Zarys teorii i przegląd badań. Czasopismo Geograficzne 75, 13-231
Krzyżanowski W. 1957. Zagadnienia teoretyczno-ekonomiczne geografii transportu. Przegląd Geograficzny 29, 287-315
Kucypera P. 2009. Technika dziwerowania wczesnośredniowiecznych głowni mieczowych. Inżynieria Powierzchni 3, 44-49
Labuda G. 1978. Początki klasztoru w świetle źródeł pisanych. (W:) Materiały sprawozdawcze z badań zespołu pobenedyktyńskiego w Mogilnie, t. 1, Biblioteka Muzealnictwa i O chrony Zabytków, seria B, t. 52
Lalik T. 1965. Regale targowe książąt wschodniopomorskich w XII -XIII wieku. Przegląd Historyczny 56, z. 2, 171-201
Le Goff J. 2002. Kultura średniowiecznej Europy. Gdańsk-Warszawa
Lityńska-Zając M. 1997. Środowisko i uprawa roślin w czasach pra- i wczesnohistorycznych. (W:) K. Tunia (red.), Z archeologii Małopolski. Historia i stan badań zachodniomałopolskiej wyżyny lessowej. Kraków, 459-482
Lityńska-Zając M. 2010. Flora Stradowa we wczesnym średniowieczu – wyniki badań archeobotanicznych. (W:) A. Buko, M. Lityńska-Zając (red.), Stradów: wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, t. 2, Materiały archeobotaniczne i archeozoologiczne z badańna stanowisku 1 w latach 1956-1963. Polskie Badania Archeologiczne 37, 27-47
Lityńska-Zając M., Makowicz-Poliszot D., Tyniec A., Szmoniewski B.Sz., Wołoszyn M. 2010. Stradów. Studium archeologiczno-przyrodnicze wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego. (W:) A. Buko, M. Lityńska-Zając (red.), Stradów: wczesnośredniowieczny zespół osadniczy, t. 2, Materiały archeobotaniczne i archeozoologiczne z badań na stanowisku 1 w latach 1956-1963. Polskie Badania Archeologiczne 37, 113-142
Łoziński W. 1978. Życie polskie w dawnych wiekach. Kraków
Makowiecki D. 2003. Historia ryb i rybołówstwa w holocenie na Niżu Polskim w świetle badań archeoichtiologicznych. Poznań.
Makowiecki D. 2004. Zwierzęce szczątki kostne z Kałdusa, stan. 2A, gm. Chełmno (sezon 2004). Zestawienia tabelaryczne. Rokietnica (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu)
Makowiecki D. 2010. Wczesnośredniowieczna gospodarka zwierzętami i socjotopografia in Culmine na Pomorzu Nadwiślańskim. Studium archeozoologiczne. (W:) Mons, t. 6
Malinowski T. 1999. Próba podsumowania wyników badań. (W:) Komorowo, 109-113
Matuszewska-Kola W. 1972. Badania archeologiczne wczesnośredniowiecznej osady podgrodowej w K ałdusie, pow. Chełmno, w 1957 roku. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Archeologia 3, z. 45, 95-124
McGrail S. 1985. Early Landing Places. (W:) A. E. Herteig (red.), Conference on Waterfront Archaeology in North European Towns No. 2 Bergen 1983. Bergen, 12-18
Modzelewski K. 2000. Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego X-XIII wiek. Poznań
Mons. 2006. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 1). (W:) Mons, t. 3
Mons.2010. Wczesnośredniowieczne cmentarzysko szkieletowe w Kałdusie (stanowisko 4). (W:) Mons, t. 5
Moździoch S. 1990. Organizacja gospodarcza państwa wczesnopiastowskiego na Śląsku. Studium archeologiczne. Wrocław-Warszawa-Kraków
Moździoch S. 2013. Życie codzienne średniowiecznego Polaka w świetle odkryć archeologicznych, czyli rozpaczliwa próba udowodnienia, że nam dzisiaj żyje się lepiej. (W:) M. Brzostowicz, M. Przybył, J. Wrzesiński (red.), Wioski i parafie w średniowieczu: wykłady popularno-naukowe zorganizowane w ramach IX Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie nad Wartą w dniach 8-9 czerwca 2013 roku. Poznań-Ląd, 104-128
Munby et al. 1992. Zacharias’s: a 14th-century Oxford New Inn and the Origins of the Medieval Urban Inn. Oxonensia 57, 245-309
Musianowicz K. 1950. Chata z podcieniem w osadzie podgrodowej w Bródnie Starym, pow. warszawski. Sprawozdania Państwowego Muzeum Archeologicznego 3, z. 1-2, 175-184
Naumowiczówna E. 1961.Wczesnośredniowieczna osada w Z gniłce, pow. Sępólno Krajeńskie. Fontes Archaeologici Posnaniensis 12, 220-241
Nowak Z.1987. Dzieje Chełmna do końca XVIII wieku. (W:) M. Biskup (red.), Dzieje Chełmna i jego regionu. Warszawa-Poznań-Toruń, 63-128
Ojdana A. M. 2012. Nowożytne szkło z karczmy w Dubnie (gmina Boćki, woj. podlaskie). Toruń (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu)
Page R.I. 2014. Chronicles of the Vikings. Records, Memorials and Myths. London
Pauk M.R. 2015. Radix omnium malorum: taberny i pijaństwo w tzw. statutach księcia czeskiego Brzetysława I. (W:) G. Rutkowska, A. Gąsiorowski (red.), Memoria viva. Studia historyczne poświęcone pamięci Izabeli Skierskiej (1967–2014). Warszawa-Poznań, 88-99
Pearce J. 2000. Late 18th-century Inn Clearance Assemblages from Uxbridge, Middlesex. Post-Medieval Archaeology 34, 144-186
Gastfreundschaft. 1983. Gastfreundschaft, Taverne und Gasthaus im Mittelalter, red. H. C. Peyer. Schriften des Historischen Kollegs 3, München-Wien
Peyer H.C. 1987. Von der Gastfreundschaft zum Gasthaus. Studien zur Gastlichkeit im Mittelalter. Monumenta Germanica Historica Schriften 31, Hannover
Piaskowski J. 1974. O stali damasceńskiej. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk
Piskorski J.M. 2005. Miasta księstwa szczecińskiego do połowy XIV wieku. Poznań-Szczecin
Polcyn M. 2004. Pozaekonomiczny aspekt źródeł paleoetnobotanicznych na przykładzie obiektu 4/98 z grodziska w K ałdusie, stanowisko 3. (W:) Mons, t. 2, 231-243
Powierski J. 1996. Prusowie, Mazowsze i sprowadzenie Krzyżaków do Polski, t. 1. Malbork
Pryžov I.G. 1868. Istoriâ kabakov v Rossii v svâzi s istoriej russkago naroda. Moskva
Pytlak P. 2013. Domniemana późnośredniowieczna karczma w Strzelcach Krajeńskich (woj. lubuskie). Toruń (maszynopis w archiwum Instytutu Archeologii UMK w Toruniu)
Pytlak M., Pytlak P. 2014. Domniemana średniowieczna karczma w S trzelcach Krajeńskich. Materiały z badań archeologicznych. Archeologia Środkowego Nadodrza 11, 107-145
Rabęcka-Brykczyńska I. 1964. Karczma. (W:) W. Kowalenko, G. Labuda, T. Lehr-Spławiński (red.), Słownik Starożytności Słowiańskich. Encyklopedyczny zarys kultury Słowian od czasów najdawniejszych do schyłku wieku XII, t. II . Wrocław-Warszawa-Kraków, 373-375
Robak Z. 2009. Wczesnośredniowieczny wóz w Polsce. Zbornik Filozofickej Fakulty Univerzity Komenského 26, 175-188
Rogosz R. 1983 Obróbka i zastosowanie żelaza. (W:) E. C notliwy, L. Leciejewicz, W. Łosiński (red.), Szczecin we wczesnym średniowieczu: Wzgórze Zamkowe. Wrocław, 262-267
Samsonowicz A. 2011. Łowiectwo w Polsce Piastów i Jagiellonów. Warszawa
Samsonowicz H. 1954. Rzemiosło wiejskie w Polsce XIVXVI w. Badania z D ziejów Rzemiosła i H andlu w E poce Feudalizmu 2. Warszawa
Samsonowicz H. 1974. Handel dalekosiężny na ziemiach polskich w świetle najstarszych taryf celnych. (W:) S. Herbst (red.), Społeczeństwo, gospodarka, kultura. Studia ofiarowane M. Małowistowi w czterdziestolecie pracy naukowej. Warszawa, 289-302
Siemianowska E. 2014. O zastosowaniu niektórych modeli teoretycznych w badaniach nad ośrodkami miejskimi w średniowieczu. Archaeologia Historica Polona 22, 27-54
Sławski F. 1958. Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 2, z. 1. Kraków
Sobociński M. 1977. Surowce zwierzęce. Elementy anatomii i fizjologii zwierząt domowych. Wrocław-Warszawa
Söderlind U. 2007. What was served at the Koffsan Inn during the 18th century? (W:) U. Fransson, M. Svedin, S. Bergerbrant, F. Androshchuk (red.), Cultural interaction between east and west. Archaeology, artefacts and human contacts in Northern Europe. Stockholm, 302-306
Stanisławski B. 2011. Budownictwo wczesnośredniowiecznego Wolina – próba reinterpretacji. Materiały Zachodniopomorskie. Seria nowa 6/7, 223-268
Suchanecka K. 2011. Kronika muzealna 2001-2009. Rocznik Muzeum Mazowieckiego w Płocku 19, 235-300
Szmańda J. B., Lankauf K. R., Luc M. 2004. Próba rekonstrukcji zmian rzeźby Góry św. Wawrzyńca i fazy jej rozwoju. (W:) Mons, t. 2, 177-183
Szurowa B. 1978. Karczmy na Kielecczyźnie w XVIII i XIX wieku. Kielce
Trawkowski S. 1962. Taberny płockie na przełomie XI i XII wieku. W sprawie zakresu obrotu towarowo-pieniężnego. Przegląd Historyczny 53, z. 4, 731-744
Trawkowski S. 1985. Życie osiadłe. (W:) J. Dowiat (red.), Kultura Polski średniowiecznej X-XIII w. Warszawa, 96-116
Waluś A., Manasterski D. 1999. Uwagi na temat krzemieniarstwa w grupie środkowopolskiej kultury łużyckiej w młodszym okresie epoki brązu. Światowit 1 (42)/Fasc. B, 207-212
Weinkauf M. 2005. Wczesnośredniowieczna osada podgrodowa w K ałdusie, gm. Chełmno, stanowisko 2 (badania 2002-2003). (W:) H. Paner, M. Fudziński (red.), XIV Sesja Pomorzoznawcza. Od wczesnego średniowiecza do czasów nowożytnych, t. 2. Gdańsk, 119-134
Weinkauf M. 2006. Narzędzia. (W:) Mons, t. 3, 84-104
Wessén E., Jansson S. 1953-57. Upplands runinskrifter 4. Stockholm
Wiklak H. 1959. Prace ratowniczo-wykopaliskowe w K ałdusie pow. Chełmno. Wiadomości Archeologiczne 26, z. 3-4, 329
Wiklak H. 1959. Osada wczesnośredniowieczna w K ałdusie pow. Chełmno. Wiadomości Archeologiczne 26, z. 3-4, 330-331
Zaremska H. 1997. Miejsca spotkań kultury masowej: karczmy i łaźnie. (W:) B. Geremek (red.), Kultura Polski średniowiecznej XIV-XV w. Warszawa, 628-668