Znaleziska związane z osadnictwem ludności kultury lateńskiej z Raciborza, stanowisko 426, woj. śląskie

Lidia Kamyszek; Tomasz Purowski; Leszek Żygadło; Barbara Wagner; Luiza Kempa

doi:10.23858/PA66.2018.007

Opublikowane: 2018-12-14

Tom 66 (2018)

Znaleziska związane z osadnictwem ludności kultury lateńskiej z Raciborza, stanowisko 426, woj. śląskie

Lidia Kamyszek , Tomasz Purowski , Leszek Żygadło , Barbara Wagner , Luiza Kempa

Przegląd Archeologiczny

Dział: Artykuły

https://doi.org/10.23858/PA66.2018.007

Abstrakt

Na stanowisku 426 w Raciborzu odkryto ślady osadnictwa ludności kultur łużyckiej i lateńskiej oraz relikty osad ludności kultury przeworskiej z okresu wpływów rzymskich i z okresu wczesnego średniowiecza. Do ciekawszych znalezisk zaliczyć można ślady pobytu ludności kultury lateńskiej. Są to nieliczne ułamki ceramiki naczyniowej oraz fragment szklanej bransolety. W artykule skupiono się przede wszystkim na analizie typologiczno-chronologicznej oraz technologicznej zabytku szklanego. Bransoleta z Raciborza wykonana została ze szkła słabo przejrzystego barwy niebieskiej, a dekorowana szkłem opakowym barwy żółtej oraz białej. Cechy formalne pozwalają zaliczyć ją do rzędu 19 według klasyfikacji R. Gebharda oraz do grupy 11b według typologii Th.E. Haevernick. Skład chemiczny wszystkich trzech szkieł zbadano metodą LA-ICP-MS. Na podstawie zawartości K₂O i MgO omawiane tworzywa można zaliczyć do szkieł niskomagnezowych (Low Magnesium Glass = LMG). Dzięki odkryciu fragmentu bransolety szklanej lateński epizod osadniczy można datować na LT C1b, ewentualnie na LT C2.

Inne teksty tego samego autora

Anna Józefowska, Lidia Kamyszek, Leszek Żygadło, Założenia rowkowe o charakterze funeralnym ze stanowiska Domasław 10/11/12 / Chrzanów 4, pow. wrocławski jako przejaw oddziaływań kulturowych , Przegląd Archeologiczny: Tom 70 (2022)
Karol Dzięgielewski, Tomasz Purowski, Uwagi o datowaniu i technikach wykonania celtyckich ozdób szklanych z osady w Podłężu koło Krakowa (stanowisko 17) , Przegląd Archeologiczny: Tom 59 (2011)
Tomasz Purowski, Barbara Wagner, Badania składu chemicznego szkieł odkrytych na osadzie kultury lateńskiej w Podłężu koło Krakowa , Przegląd Archeologiczny: Tom 63 (2015)

Pobierz pliki

PDF (English)

Zasady cytowania

Kamyszek, L., Purowski, T., Żygadło, L., Wagner, B., & Kempa, L. (2018). Znaleziska związane z osadnictwem ludności kultury lateńskiej z Raciborza, stanowisko 426, woj. śląskie. Przegląd Archeologiczny, 66, 177–192. https://doi.org/10.23858/PA66.2018.007

Cited by / Share

Licencja

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License.

Bibliografia

BIBLIOGRAFIA
Google Scholar

Arletti R., Maiorano C., Ferrari D., Vezzalini G., Quartieri S. 2010. The first archaeometric data on polychrome Iron Age glass from sites located in northern Italy. Journal of Archaeological Science 37, 703-712.
Google Scholar

Bednarek M. 2005. La Tène settlement in Upper Silesia: An outline, (W:) H. Dobrzańska, V. Megaw, P. Poleska (red.) Celts on the margin. Studies in European cultural interaction 7th century BC - 1st century AD. Dedicated to Zenon Woźniak, Kraków, 179-185.
Google Scholar

Braun C. 1983. Analysen von Gläsern aus der Hallstattzeit mit einem Exkurs über römische Fenstergläser. (W:) Glasperlen der vorrömischen Eisenzeit I, Marburger Studien zur Vor- und Frühgeschichte 5, Mainz am Rhein, 129-178.
Google Scholar

Braziewicz J., Karwowski M., Jaskóła M. 1996. Zastosowanie rentgenowskiej analizy fluorescencyjnej do określania stężenia pierwiastków w szkle zabytków celtyckich z Polski. Archeologia Polski 41 (1-2), 39-63.
Google Scholar

Březinová G., Soják M. 2005. Ozdoby szklane z okresu lateńskiego ze Spiszu. Acta Archaeologica Carpathica 40, 63-78.
Google Scholar

Březinová G., Venclová N., Frána J., Fikrle M. 2013. Early blue glass bracelets in the Middle Danube region. Slovenská archeológia 61 (1), 107-142.
Google Scholar

Čambal R., Štrbík J. 2014. Keltské sklené náramky z povodí Malokarpatských potokov. Zborník Slovenského národného muzea CVIII, Archeológia 24, 103-126.
Google Scholar

Čižmářová H. 2012. Laténské nálezy z lokality Brno-Líšeň, poloha „Staré Zámky“. (W:) G. Březinová, V. Varsik (red.), Archeológia na Prahu Histórie. K životnému jubileu Karola Pietu, Nitra, 185-199.
Google Scholar

Dizdar M. 2006. Nalazi staklenih narukvica latenske kulture u Podravini/Glasarmringfunde der Latènekultur in der Podravina. Prilozi Instituta za Arheologiju u Zagrebu 23, 67-128.
Google Scholar

Dobrzańska H., Piekarczk J. 2005. Celtic grey pottery from Poland: thrown or not thrown? (W:) H. Dobrzańska i V. Megaw, P. Poleska (red.), Celts on thy margin, Studies in European Cultural Interaction 7th Century BC - 1 st Century AD Dedicatred to Zenon Woźniak, Kraków, 207-211.
Google Scholar

Dulęba P., Soida J. (2012) 2016. Pietrowice Wielkie, st. 11, woj. śląskie. badania w roku 2012, Światowid X (LI/B), 309-314.
Google Scholar

Dulęba P., Soida J. 2017. Badania wykopaliskowe na stanowisku 13 w Samborowicach, pow. raciborski, w latach 2013-2014, Śląskie Prace Prahistoryczne 8, 67-91.
Google Scholar

Frána J. 2005. Chemie a technologie laténského skla. (W:) Historie sklářské výroby v českých zemích I. Praha, 43-51.
Google Scholar

Girdwoyń A. 1986. Celtic glass bracelets from excavations in Poland. A technological study. Archaeologia Polona 25/26, 199-208.
Google Scholar

Gebhard R. 1989. Der Glasschmuck aus dem Oppidum von Manching (Die Ausgrabungen in Manching 11), Stuttgart.
Google Scholar

Gebhard R. 2010. Celtic Glass. (W:) B. Zorn, A. Hilgner (red.), Glass along the Silk Road from 200 BC to AD 1000, Mainz, 3-13.
Google Scholar

Gratuze B., Billaud Y. 2003. La circulation des perles en verre dans le Bassin Méditerranéen, de l’Âge du Bronze moyen jusqu’au Hallstatt. (W:) D. Foy, M.-D. Nenna (red.), Échanges et commerce du verre dans le monde antique. Actes du colloque de l’Association Française pour l’Archéologie du Verre Aix-en-Provence et Marseille 7-9 juin 2001. Monographies instrumentum 24. Montagnac, 11-15.
Google Scholar

Haevernick Th.E. 1960. Die Glasarmringe und Ringperlen der Mittel- und Spätlatènezeit auf dem europäischen Festland, Bonn.
Google Scholar

Henderson J. 1985. The raw materials of early glass production. Oxford Journal of Archaeology 4/3, 267-291.
Google Scholar

Henderson J. 1989. The scientific analysis of ancient glass and its archaeological interpretation. (W:) J. Henderson (red.), Scientific analysis in archaeology and its interpretation. Oxford, 30-62.
Google Scholar

Henderson J. 2000. The science and archaeology of materials. London-New York.
Google Scholar

Henderson J. 2013. Ancient glass: an interdisciplinary exploration. Cambridge.
Google Scholar

Huisman D.J., van der Laan J., Davies G.R., van Os B.J.H., Roymans N., Fermin B., Karwowski M. 2017. Purple haze: Combined geochemical and Pb-Sr isotope constraints on colourants in Celtic glass. Journal of Archaeological Science 81, 59-78.
Google Scholar

Kamyszek L., Kuc M., Masojć M., Pankiewicz A., Piekalski J., Żygadło L. 2015. Opracowanie wyników badań stanowiska Racibórz 426 (ZRD 19), gm. loco, woj. śląskie (AZP 102 – 40/131), archiwum IAE PAN Wrocław.
Google Scholar

Karwowski M. 1997. Keltische Glasfunde im polnischen Gebiet. Przegląd Archeologiczny 45, 33-71.
Google Scholar

Karwowski M. 2004. Latènezeitlicher Glasringschmuck aus Ostösterreich (Mitteilungen der Prähistorischen Kommission 55), Wien.
Google Scholar

Kondracki J. 2009. Geografia regionalna Polski. PWN Warszawa.
Google Scholar

Kuc M. 2014. Charakterystyka środowiska naturalnego (W:) P. Bobrowski, B Gediga, D. Minta-Tworzowska, J. Piekalski (red.), Badania archeologiczne na terenie „Zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na rzece Odrze, województwo śląskie (polder)”, T. I, Poznań – Wrocław, 13-19.
Google Scholar

Olczak J. 2005. W sprawie wytwórczości szklarskiej w celtyckim oppidum w Starym Hradisku na Morawach. Folia Praehistorica Posnaniensia 13/14, 215-229.
Google Scholar

Poleska P. 2006. Celtycki mikroregion osadniczy w rejonie podkrakowskim, Kraków.
Google Scholar

Purowski T. 2012. Wyroby szklane w kulturze łużyckiej w międzyrzeczu Noteci i środkowej Odry. Studium archeologiczno-technologiczne. Warszawa.
Google Scholar

Purowski T., Dzierżanowski P., Bulska E., Wagner B., Nowak A. 2012. A study of glass beads from the Hallstatt C-D from Southwestern Poland: Implications for glass technology and provenance. Archaeometry 54, 144-166.
Google Scholar

Purowski T., Wagner B. 2015. Badania składu chemicznego szkieł odkrytych na osadzie kultury lateńskiej w Podłężu koło Krakowa. Przegląd Archeologiczny 63, 125-146.
Google Scholar

Sireix Ch. 2011. Lacoste (Gironde) et ses productions artisanales. Dossiers d’Archéologie 21, 64-67.
Google Scholar

Stolpiak B. 1988. Szkło w kulturze społeczeństw przeworskich Kujaw – aspekt technologiczny. (W:) Kontakty pradziejowych społeczeństw Kujaw z innymi ludami Europy. Inowrocław, 229-265.
Google Scholar

Venclová N. 1990. Prehistoric glass in Bohemia, Praha.
Google Scholar

Venclová N. 2016. Němčice and Staré Hradisko. Iron Age glass and glass-working in Central Europe, Praha.
Google Scholar

Venclová N., Hulínský V., Frána J., Fikrle M. 2009. Nĕmčice a zpracování skla v laténské Evropĕ. Archeologické Rozhledy 61, 383-426.
Google Scholar

Wagner H. 2006. Glasschmuck der Mittel- und Spätlatènezeit am Oberrhein und den angrenzenden Gebieten (Ausgrabungen und Forschungen 1), Remshalden.
Google Scholar

Woźniak Z. 1970. Osadnictwo celtyckie w Poslce, Wrocław-Warszawa-Kraków.
Google Scholar

Woźniak Z. 1992. Zur Chronologie der keltischen Siedlungsmaterialien aus Schlesien und Kleinpolen, (W:) K. Godłowski, R. Madyda-Legutko (red.), Probleme der relativen und absoluten Chronologie ab Laténezeit bis zum Frühmittelalter, Kraków, 9-17.
Google Scholar

Lidia Kamyszek

elkam_id@poczta.onet.pl